Tygodnik Wprost Wydanie: 38/2003 (1086)
Okładka tygodnika Wprost nr 38/2003 (1086)
Dziękujemy, że jesteś z nami. Tylko prawda jest ciekawa, piszemy o niej wprost.
Czytaj lub pobierz
Platformy prasy cyfrowej:

Pomnik Tellera

Dodano:   /  Zmieniono: 
Kilka dni przed śmiercią prof. Edward Teller, naukowiec znany na świecie głównie jako twórca amerykańskiej bomby wodorowej, przedstawił "Wprost" szczegóły swego ostatniego projektu - stworzenia sieci bezpiecznych, podziemnych elektrowni atomowych
Stany Zjednoczone zamierzają rozpocząć budowę bezpiecznych elektrowni atomowych. Pomysłodawcą tego projektu jest zmarły w minionym tygodniu prof. Edward Teller, który tuż przed śmiercią udzielił tygodnikowi "Wprost" wypowiedzi na ten temat. Realizacja jego planów oznacza historyczną zmianę w polityce energetycznej, gdyż od 30 lat nie wybudowano za oceanem ani jednej elektrowni jądrowej. Kongres amerykański uchwalił już gwarancje kredytowe na tę inwestycję.
Na świecie działa 441 elektrowni atomowych. Francja wytwarza w nich ponad
70 proc. energii elektrycznej, Japonia - 40 proc., a Stany Zjednoczone - ponad 20 proc. Po awarii w elektrowniach atomowych w Three Mile Island w USA i katastrofie w Czarnobylu nastąpił zastój w budowie elektrowni jądrowych.

Reaktor poza zasięgiem terrorystów
- Głównym powodem odrzucenia energetyki jądrowej w wielu państwach jest obawa przed narażeniem ludzi na promieniowanie radiacyjne, co może się zdarzyć w razie awarii reaktora - powiedział "Wprost" prof. Edward Teller. - Stosowane paliwa - uran (U-235) i pluton (Pu-239) - szybko się wyczerpują, a ich wymiana jest niebezpieczną procedurą. Koszt energii elektrycznej z reaktorów atomowych może być wyższy niż uzyskiwanej z paliw kopalnych. Nie bez znaczenia jest też ryzyko związane z ewentualnym wykorzystaniem zużytego paliwa jądrowego na przykład przez terrorystów - stwierdził prof. Teller.
Takich wad ma być pozbawiony reaktor nowej generacji. Nie będzie miał podatnych na awarie części ruchomych, niezbędnych w tradycyjnych reaktorach choćby przy wymianie paliwa. Zostanie umieszczony około 200 m pod ziemią, by w razie uszkodzenia nie stwarzał zagrożenia. - Wiele eksplozji atomowych przeprowadzono w stanie Nevada na głębokości 200 m pod ziemią. Przez dziesiątki lat nie zauważono przecieku materiałów radioaktywnych na powierzchnię - powiedział "Wprost" prof. Edward Teller.
Reaktor zainstalowany pod ziemią będzie niedostępny dla terrorystów (nikt nie zdoła wydobyć z tej głębokości substancji radioaktywnych). Nie będzie też wymagał wymiany paliwa (uran zostanie zastąpiony tańszym torem), ponieważ to, w które zostanie zaopatrzony w czasie budowy, wystarczy na 30 lat (na amerykańskich łodziach podwodnych już instalowane są reaktory z paliwem potrzebnym na 30 lat, czyli cały okres eksploatacji urządzenia). Poza tym nowy reaktor, zwany reaktorem szybkim powielającym, sam może produkować dodatkowe paliwo (o mocy elektrycznej 1 GW). Chłodzony będzie helem, gazem obojętnym w każdej temperaturze, co dodatkowo podniesie standard bezpieczeństwa. Kotły parowe i generatory prądu również mogą być zlokalizowane pod ziemią. Po 30 latach użytkowania nieczynny reaktor na zawsze pozostanie pod ziemią.

Rozszczepienie poglądów
Nie wszyscy specjaliści podzielali optymizm prof. Edwarda Tellera. - Amerykański fizyk zamierzał jedynie schować reaktor pod ziemię, co stanowiłoby ochronę przed terrorystami, ale przecież nie zrezygnował z potencjalnie niebezpiecznej technologii - powiedział "Wprost" prof. Detlef Frormann, prezydent Europa Management Akademie z Düsseldorfu. Prof. Jerzy Michna, przewodniczący Międzynarodowego Centrum Polityki Energetycznej i Środowiskowej, przekonuje jednak, że reaktor jądrowy nowej generacji stwarza nowe możliwości zaopatrzenia świata w energię przy zachowaniu większego bezpieczeństwa.
Reaktor Tellera sprawdzał superkomputer w Livermore, gdzie symuluje się podziemne eksplozje atomowe. Z wstępnych prób wynika, że elektrownie z reaktorami Tellera będą konkurencyjne w porównaniu ze starymi elektrowniami atomowymi oraz elektrowniami opalanymi gazem. Ilość wytwarzanego ciepła może być w nich zmieniana w zależności od potrzeb (tradycyjne reaktory produkują ciągle tę samą ilość ciepła i dlatego, by pokryć zapotrzebowanie na energię elektryczną w okresach szczytowych, trzeba budować dodatkowe elektrownie opalane gazem lub olejem). Energia z nowych elektrowni będzie tańsza w miarę wyczerpywania się zasobów i wzrostu cen gazu oraz ropy naftowej. Jedno jest pewne: Edward Teller, twórca amerykańskiej bomby wodorowej, jeszcze za życia postawił sobie pomnik - symbol stabilności świata.

Edward Teller, urodzony w 1908 r. w Budapeszcie, jest twórcą amerykańskiej bomby wodorowej i współtwórcą bomby atomowej, zwolennikiem zastosowania energii jądrowej w podboju kosmosu. Opracował koncepcję silnika rakietowego wykorzystującego jako paliwo roztwór uranu. Podróż z Ziemi na Marsa pojazdem z takim silnikiem zajęłaby dzień. W latach 80. był jednym z naukowców, którzy zaproponowali zastosowanie systemu obrony Strategic Defense Initiative (SDI), nazywanego Gwiezdnymi Wojnami. Zmarł 9 września w swym domu w kampusie Uniwersytetu Stanforda.
Więcej możesz przeczytać w 38/2003 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App Store i Google Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 38/2003 (1086)

  • Na stronie - Europienie21 wrz 2003, 1:00 — Niemcy to wspaniały naród, często jednak nie do zniesienia3
  • Peryskop21 wrz 2003, 1:00 — Oleksy po Kwaśniewskim? Początkiem kampanii prezydenckiej można nazwać zwycięstwo Józefa Oleksego w wyborach na szefa warszawskiego SLD. Były premier zaczął w ten sposób długi marsz do najwyższego stanowiska w państwie. A gdyby...6
  • Dossier21 wrz 2003, 1:00 — Leszek MILLER premier RP "Państwo wiele razy słyszą o nadmiernym fiskalizmie, rosnących obciążeniach podatkowych. Otóż projekt przyszłorocznego budżetu idzie dokładnie w odwrotnym kierunku - zmniejsza się obciążenia podatkowe,...7
  • Poczta21 wrz 2003, 1:00 — McChleb Autor artykułu "McChleb" (nr 35) stawia tezę, że chleb produkowany w Polsce stanie się szlagierem eksportowym. Nie wydaje mi się to takie proste - z kilku powodów. W Polsce działa kilka tysięcy piekarni rzemieślniczych...9
  • Kadry21 wrz 2003, 1:00 — 9
  • M&M21 wrz 2003, 1:00 —  CZYJA STRATA Gdybym miał skrzydełka (oraz mózg!) jak gąska, mścić się na górnikach ruszyłbym do Śląska. Robiłbym im krzywdę, niszczył plon ich pracy. Czuliby się tak jak zwykli warszawiacy.10
  • Playback21 wrz 2003, 1:00 — 10
  • Unia personalna21 wrz 2003, 1:00 — Czy podwładny w jednej firmie może nadzorować pracę swojego szefa w innej firmie?10
  • Z życia koalicji21 wrz 2003, 1:00 — Sadystyczna komisja śledcza chce znowu dręczyć Aleksandrę Jakubowską. Nieszczęsna kobieta dawno, dawno temu chlapnęła PAP, że rząd postanowił usunąć z ustawy medialnej owe słynne słowa "lub czasopism", które potem miały wypaść...12
  • Z życia opozycji21 wrz 2003, 1:00 —  Wielka akcja obalania Borowskiego skończyła się oczywiście niczym, jeśli nie liczyć obciachu dla obalających. Panowie, może następnym razem obalilibyście pół litra? Zwłaszcza że w tym dziele, inaczej niż przy Borowskim, PiS i LPR na...13
  • Fotoplastykon21 wrz 2003, 1:00 — 14
  • Niemiecki koń trojański21 wrz 2003, 1:00 — Bilion dolarów Niemcy są winni Polakom za II wojnę światową16
  • Wychowanie do agresji21 wrz 2003, 1:00 — Kim chcą być Niemcy?21
  • Wojny górnicze21 wrz 2003, 1:00 — Wszędzie, gdzie zamykano kopalnie, dochodziło do niszczenia budynków i krwawych walk z policją26
  • Agencja Bezpieczeństwa Władzy21 wrz 2003, 1:00 — Służby specjalne próbowały uwiarygodnić raport otwarcia rządu Millera30
  • Polska Rzeczpospolita Liberalna21 wrz 2003, 1:00 — Ranking polityków: SLD-UP - 23 proc., Platforma Obywatelska - 20 proc.!32
  • Nałęcz - Most za daleko21 wrz 2003, 1:00 — Ograniczenie liczby posłów i senatorów groziłoby limitowaniem demokracji35
  • Zawracanie gitary - Pięciolatko, wróć!21 wrz 2003, 1:00 — Rząd powinien ogłosić nowe hasło: "Każda władza bałagani i sprząta sama"35
  • Giełda i wektory21 wrz 2003, 1:00 — Hossa Świat Pieskie życie W Trianon Palace, jednym z ekskluzywnych paryskich hoteli, przygotowano pokoje gościnne przeznaczone wyłącznie dla psów. W pokojach umeblowanych antykami zwierzęta będą mieć łóżka, a w łazience - zestaw...36
  • Łukosoil Polska?21 wrz 2003, 1:00 — Walka o nasz rynek paliw staje się wewnętrzną rozgrywką rosyjskich gigantów38
  • Linia zdrowego rozsądku21 wrz 2003, 1:00 — Dziewiętnastopro- centowy podatek dochodowy? Tak! Ale dla wszystkich obywateli RP42
  • Licz na siebie21 wrz 2003, 1:00 — Samozatrudnienie, czyli recepta na lepsze zarobki i sposób na bezrobocie42
  • Naród inwalidów pokojowych21 wrz 2003, 1:00 — Bierut wiecznie żywy, czyli kolejna edycja nominacji do Nagrody Złamanego Grosza A.D. 200346
  • Antyamerykański amerykanizm21 wrz 2003, 1:00 — Najcenniejsze marki świata według "Business Weeka"50
  • Załatwione odmownie - Standard matoła urzędowego21 wrz 2003, 1:00 — Tylko pierwsze lata transformacji były okresem, w którym urzędy działały nieco sprawniej54
  • Supersam21 wrz 2003, 1:00 — Fotograficzne kompozycje W pięciomegapikselowym aparacie Camedia C-5000 Zoom firmy Olympus można regulować ręcznie wszystkie ustawienia, w tym ostrość, ekspozycję i czułość (według ISO). Urządzenie pozwala więc tworzyć dowolne kompozycje...56
  • Łóżkowa era lodowcowa21 wrz 2003, 1:00 — Od seksu bardziej wolimy oglądanie telewizji.58
  • Odsiecz Mojżesza21 wrz 2003, 1:00 — Mojżesz znowu zapanuje nad morskim żywiołem.64
  • Makłowicz do Bikonta, Bikont do Makłowicza21 wrz 2003, 1:00 — Piotrusiu! Niechętnie usiadłem przed ekranem maszyny obdarzonej pamięcią, bo choć pisanie do Ciebie jest zajęciem ekscytującym, to jednak na kuchennym blacie leży coś, co bez reszty przykuwa mą niezbyt podzielną uwagę.66
  • Ekran osobisty - Zrób to sam, misiu!21 wrz 2003, 1:00 — Przyzwyczailiśmy się siedzieć, patrzeć i gadać. BBC Prime pokazuje, jak działać67
  • Elita niewolników Stalina21 wrz 2003, 1:00 — Po 17 września 1939 r. wielu polskich intelektualistów kolaborowało z sowieckim okupantem68
  • Know-how21 wrz 2003, 1:00 — Gorzka na zdrowie Ciemna, gorzka czekolada jest zdrowsza niż czekolada mleczna. Naukowcy ze Szkocji i Włoch zaobserwowali, że spożycie ciemnej czekolady o 20 proc. zwiększa stężenie chroniących przed zawałem serca antyoksydantów we krwi....71
  • Wielka płyta śmierci21 wrz 2003, 1:00 — Jakie choroby czają się w naszych mieszkaniach?72
  • Pomnik Tellera21 wrz 2003, 1:00 — Kilka dni przed śmiercią prof. Edward Teller, naukowiec znany na świecie głównie jako twórca amerykańskiej bomby wodorowej, przedstawił "Wprost" szczegóły swego ostatniego projektu - stworzenia sieci bezpiecznych, podziemnych elektrowni atomowych76
  • Brzytwa Gepidów21 wrz 2003, 1:00 — Odkryto cmentarzysko naszej prehistorii78
  • Bez granic21 wrz 2003, 1:00 — Muskuły Kima Na wielkiej defiladzie z okazji 55. rocznicy powstania Korei Północnej - wbrew zapowiedziom - nie pokazano nowych rakiet średniego zasięgu. Według Waszyngtonu, reżim w Phenianie skonstruował je, korzystając z rosyjskiej...80
  • Korepetycje z Ameryki21 wrz 2003, 1:00 — W Iraku tyranię pokonała technologia82
  • W Waszyngtonie bez zmian21 wrz 2003, 1:00 — Licząc na wyborczą porażkę Busha i republikanów, politycy "starej Europy" wierzą w cud86
  • Przewodniczący "Mortadela"21 wrz 2003, 1:00 — Czy Romano Prodi przyjął 100 mln euro łapówki?88
  • Kara śmierci za normalność21 wrz 2003, 1:00 — Anna Lindh zapłaciła najwyższą cenę za iluzoryczne pragnienie bycia zwykłą obywatelką89
  • Gangrena globofobii21 wrz 2003, 1:00 — Świat cierpi na niedostatek wolnego rynku90
  • (Nie)celna polityka21 wrz 2003, 1:00 — Zliberalizujmy światową produkcję rolną!91
  • Arafat non grata21 wrz 2003, 1:00 — Decyzja izraelskiego gabinetu bezpieczeństwa o usunięciu Jasera Arafata z Autonomii Palestyńskiej oznacza, że Izraelczycy postanowili się zmierzyć z podstawową przyczyną, udaremniającą od dziesięciu lat - czyli od porozumień z Oslo -...92
  • Wolność w odpowiedzialności21 wrz 2003, 1:00 — W Słowacji Jan Paweł II dowiódł, że można się wznieść ponad skrajne cierpienie, własną słabość95
  • Menu21 wrz 2003, 1:00 — Świat Chopin na ratunek Klawesynistka Elżbieta Chojnacka, Krzysztof Penderecki (w roli dyrygenta) i pianista Piotr Anderszewski to nieliczni z naszych artystów, których Europie przedstawiać nie trzeba. Nic więc dziwnego, że właśnie...96
  • Harry Hoffman21 wrz 2003, 1:00 — "Starą baśń" reżyser nakręcił dla siebie, nie dla widza.98
  • Solo na żądło21 wrz 2003, 1:00 — Sting tworzy muzyczną konfekcję, ale najwyższej jakości102
  • Płyty Kuby Wojewódzkiego21 wrz 2003, 1:00 — STASIO Nie pożyczaj - **** Najlepsza płyta rozrywkowa ostatnich miesięcy. Hip hop bez nerwicy szarego podwórka i podwyższonego poziomu frustracji, bez srogiej miny i brooklińskiej adrenaliny. Od czasu debiutu Liroya i drugiego oddechu...103
  • Pokazuję, więc jestem21 wrz 2003, 1:00 — Sfilmowane dręczenie nauczyciela w technikum budowlanym w Toruniu to nowa forma reality show104
  • Kino Tomasza Raczka21 wrz 2003, 1:00 —  Nożownik - **** Reżyseria: William Friedkin W rolach głównych: Tommy Lee Jones, Benicio Del Toro, Connie Nielsen USA 2003 Twardy męski film z miękkim humanistycznym przesłaniem. Twórca "Egzorcysty" i...105
  • Bezgrzeszna grzesznica - Leni Riefenstahl21 wrz 2003, 1:00 — W Końskich na Kielecczyznie Leni Riefenstahl zobaczyła, jak naprawdę wygląda niemiecki triumf woli106
  • System idiotele - Szkoła przetrwania21 wrz 2003, 1:00 — Hucznie zaczął nam się rok szkolny108
  • Towarzysze i koledzy - Tortury21 wrz 2003, 1:00 — Wyczytałem w poważnej gazecie, że amerykańscy specjaliści od wyciągania potrzebnych wiadomości z członków Al-Kaidy oraz Irakijczyków wiernych Saddamowi stosują specyficzne tortury, a mianowicie puszczają najbardziej zatwardziałym członkom od rana...108
  • Organ Ludu21 wrz 2003, 1:00 — Kącik porad Jak być trendy? We wrześniu być trendy, oznacza prowadzić po pijaku. Prowadzenie pojazdów mechanicznych w stanie wskazującym to powszechna praktyka. Ale elity wskazują nam też inne możliwości. Oto w Myśliborzu nauczycielka...109
  • Skibą w mur - Ulicznicy21 wrz 2003, 1:00 — Skoro jadący po pijaku poseł może być patronem hali sportowej, to pewnie niebawem pojawi się szpital im. Kuby Rozpruwacza110