Warszawa – początki i nazwa

Warszawa uzyskała prawa miejskie przed 1300 rokiem. Na jej terenie istniały już wcześniej mniejsze osady, w IX wieku Bródno, w XI wieku Kamion, a około XII/XIII wieku także Solec i Jazdów. Osada Warszawa została założona przez księcia płockiego Bolesława II mazowieckiego w drugiej połowie XIII wieku. Według legendy nazwa "Warszawa" pochodzi od imion małżonków: Warsa i Sawy. Historycy przypuszczają, że w rzeczywistości nazwa osady wywodzi się od imienia Warsz, czyli skróconej formy imienia Warcisław lub Wrocisław, noszonego przez właścicieli terenów z okolic dzisiejszego Solca i Mariensztatu.

Warszawa – stolica

Przyjmuje się, że Warszawa została stolicą w 1596 roku, kiedy król Zygmunt III Waza wybrał to miasto na swoją rezydencję. Wtedy też z Krakowa do Warszawy przeniesiono najważniejsze urzędy (urząd marszałkowski, kanclerski i podskarbiński), dla których siedzibą stał się rozbudowany na rozkaz króla Zamek Królewski.

Warszawa – II wojna światowa i Powstanie Warszawskie

Bombardowana od 1 września Warszawa poddała się 28 września 1939 roku. Po zdobyciu przez wojska niemieckie została siedzibą władz dystryktu warszawskiego. Stolicą Generalnego Gubernatorstwa został Kraków. Na początku II wojny światowej Warszawa była największym skupiskiem Żydów w Europie (ponad 359 tys. osób) i drugim na świecie po Nowym Jorku. Naziści w listopadzie 1940 roku utworzyli w mieście getto, którego 80 proc. mieszkańców zostało zabitych jeszcze przed końcem 1942 roku. W 1943 roku w getcie wybuchło powstanie, po którym nastąpiła likwidacja getta.

1 sierpnia 1944 roku wybuchło Powstanie Warszawskie. Walki toczyły się w całej lewobrzeżnej części miasta, podczas gdy na prawym brzegu Wisły stacjonowały wojska rosyjskie, które nie pomogły w walce z Niemcami. Krwawe walki z dużym udziałem ludności cywilnej zakończyły się po 63 dniach. W wyniku powstania zginęło 16 tys. powstańców i 150 tys. cywilów. Ogółem podczas wojny zginęło około 700 tys. mieszkańców miasta. Po przegranym powstaniu naziści rozpoczęli systematyczne wyburzanie miasta, w wyniku którego zniszczono około 30 proc. przedwojennych budynków lewobrzeżnej części stolicy. Znaczna część miejskiej architektury została zniszczona też podczas walk w oby powstaniach oraz na początku wojny podczas bombardowania. Z wyliczeń historyków wynika, że zniszczonych zostało 782 z 957 zabytków architektury, a 141 zostało uszkodzonych.

Warszawa – czasy współczesne

Po 1945 roku Warszawę odbudowano, w wielu miejscach od podstaw i w nowym stylu. W pełni zachowano jedynie wygląd Starego i Nowego Miasta oraz Traktu Królewskiego. Zupełnie nowymi budynkami były Pałac Kultury i Nauki oraz Dworzec Centralny. Obecnie miasto liczy ponad 1,7 miliona mieszkańców, co stanowi około 4,5 proc. ludności Polski. Powierzchnia miasta to ponad 517 tys. metrów kwadratowych. Statystycy zwracają uwagę, że dużą część ludności Warszawy stanowią osoby niezameldowane w tym mieście. Według szacunków całkowita liczba osób spędzających noc w stolicy wynosi blisko dwa miliony.

Warszawa – Ważne informacje

Herbem Warszawy jest syrena. Barwy miasta to żółty i czerwony. Ustrój miasta określa odrębna ustawa. Od 2002 roku Warszawa jest gminą miejską o statusie miasta na prawach powiatu. Dzieli się na 18 jednostek pomocniczych nazywanych dzielnicami. Zakres działań władz miasta określa Statut m.st. Warszawy z 2008 roku. Rada miasta i prezydent Warszawy wybierani są bezpośrednio przez mieszkańców w głosowaniu. Każda dzielnica posiada dodatkowo swoją radę dzielnicy.

Warszawa jest siedzibą najważniejszych polskich władz państwowych: Prezydenta, Sejmu i Senatu, Rady Ministrów. W stolicy zlokalizowana jest także siedziba Narodowego Banku Polskiego, unijnej agencji Frontex odpowiedzialnej za bezpieczeństwo granic zewnętrznych UE oraz Biura Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka (ODIHR) działającego pod przewodnictwem OBWE.

Warszawa – dzielnice

Warszawa podzielona jest na 18 dzielnic:

  1. Mokotów
  2. Praga-Południe
  3. Ursynów
  4. Wola
  5. Bielany
  6. Targówek
  7. Bemowo
  8. Śródmieście
  9. Białołęka
  10. Ochota
  11. Wawer
  12. Praga-Północ
  13. Ursus
  14. Żoliborz
  15. Włochy
  16. Wilanów
  17. Wesoła
  18. Rembertów
 

Czytaj także