Komisarz odwiedziła Polskę z oficjalną wizytą w dniach 11-15 marca 2019 r. W swoim raporcie krytykuje rząd za naruszanie niezależności sądownictwa. Zauważa, że „członkowie władzy wykonawczej i ustawodawcy mają obowiązek podtrzymywać niezależność sądownictwa i unikać podważania zaufania publicznego do niego”.
Mijatović twierdzi, że zmiany legislacyjne w ostatnich latach jeszcze bardziej rozszerzyły już i tak szerokie uprawnienia połączonych funkcji ministra sprawiedliwości i prokuratora generalnego. W raporcie zwraca się do Polski o rozdzielenie tych funkcji i ograniczenie ich odpowiednich uprawnień w stosunku do sędziów i prokuratorów.
Komisarz poruszyła także problem dotyczący funkcjonowania polskiego Trybunału Konstytucyjnego. „Niezależność i wiarygodność Trybunału zostały poważnie naruszone przez trwające kontrowersje wokół wyborów i statusu nowego prezesa oraz kilku nowych sędziów. Polskie władze powinny pilnie rozwiązać ten impas” – podkreśla komisarz.
Z drugiej strony przedstawicielka Rady Europy z zadowoleniem odnotowała przywrócenie wszystkich przymusowo emerytowanych sędziów Sądu Najwyższego i Najwyższego Sądu Administracyjnego. Uważa jednak, że nadal istnieją poważne obawy co do składu i niezależności Krajowej Rady Sądownictwa.
Komisarz, w trakcie swojej wizyty zajęła się nie tylko problemami związanymi z polskim wymiarem sprawiedliwości. W jej raporcie znalazły się również uwagi na temat prawa kobiet do aborcji. Komisarz podkreśla, że w praktyce obecne przepisy nie są w pełni respektowane. „Polskie władze powinny pilnie przyjąć niezbędne przepisy, aby zapewnić dostępność legalnych usług aborcyjnych w praktyce”.
Komisarz skrytykowała także próby dalszego ograniczania dostępu do aborcji, w tym ustawy obecnie znajdującej się w parlamencie. Mijatović wzywa Sejm do odrzucenia tego i wszelkich projektów mających na celu dalsze „osłabienie praw seksualnych i reprodukcyjnych kobiet”. Zachęca władze do rozszerzenia prawa do legalnej aborcji o prawo do aborcji na życzenie we wczesnej fazie ciąży. Zachęca też do przywrócenia dostępu antykoncepcji awaryjnej bez recepty.
Komisarz zauważa, że Polska ma solidne ramy prawne chroniące równość kobiet i mężczyzn, ale te przepisy powinny być zaktualizowane o „krajowy plan działania na rzecz równości płci”. Mijatović zachęca również do przyjęcia „specjalnych programów i środków mających na celu wspieranie awansu kobiet i ich udziału w życiu politycznym, a także środków zapobiegających i zwalczających seksizm i jego przejawy w sferze publicznej i prywatnej”.
Komisarz zwraca też uwagę na to, ze rząd powinien zapewnić wystarczającą liczbę i jakość schronisk dla kobiet i dzieci będących ofiarami przemocy domowej. Jak zauważa, organizacje chroniące prawa kobiet zostały zmuszone do ograniczenia swojej działalności ze względu na ograniczenie rządowych dotacji. A to negatywnie wpływa na ich zdolność do pomocy ofiarom przemocy domowej.
„Organizacje pozarządowe działające w ramach społeczeństwa obywatelskiego są często głównymi dostawcami pomocy dla ofiar przemocy domowej. Władze powinny tworzyć i utrzymywać bezpieczne i korzystne warunki dla ich działalności, w tym poprzez nieograniczony i stabilny dostęp do finansowania publicznego” – podkreśliła komisarz.
Czytaj też:
Rosja z pełnym prawem głosu w Zgromadzeniu Parlamentarnym Rady Europy. „Rób, co chcesz"