W grudniu 2007 roku poprzedni lewicowy rząd premiera Ferenca Gyurcsanya zobowiązał się do wpłaty 21 mln dolarów na konto Konferencji ds. Żydowskich Roszczeń Majątkowych -amerykańskiej fundacji wspierającej m.in. węgierskich Żydów, którzy przeżyli Holokaust i wyemigrowali z Węgier po II wojnie światowej, oraz ich spadkobierców. Przed ostatnią wojną na Węgrzech mieszkała 600-tysięczna społeczność żydowska.
Najpierw 12,6 mln dol., potem 4,2 mln euro
Węgry przekazały pieniądze za lata 2007-2010 w wysokości 12,6 mln dolarów najpierw publicznej fundacji ds. żydowskiego dziedzictwa na Węgrzech (MAZSOK), powołanej przez węgierski parlament w 1997 roku. Dwie trzecie tej kwoty następnie przetransferowano na konto Konferencji ds. Żydowskich Roszczeń Majątkowych. Pozostała część posłużyła na wsparcie 18 tysięcy węgierskich Żydów i ich rodzin w kraju. W roku 2011 rząd przekazał na konto MAZSOK kolejną sumę w wysokości 4,2 mln euro.
Węgry zażądały przedstawienia rachunków
Przedstawiciel rządu Węgier ds. spraw stosunków z mniejszościami Andras Levente Gall oświadczył, że państwo węgierskie, mimo wcześniejszych wielokrotnych apeli i monitów, nie uzyskało "uzasadnionych i przekonujących informacji", na jakie cele zostały przeznaczone środki skierowane do amerykańskiej fundacji. Pełnomocnik oświadczył, że w maju bieżącego roku rząd po raz ostatni wezwał Konferencję ds. Żydowskich Roszczeń Majątkowych do przedstawienia „uzasadnionych rachunków”, ale nie otrzymał w tej sprawie odpowiedzi.
Gall dodał, że na podstawie „dotychczasowych informacji z Konferencji ds. Żydowskich Roszczeń Majątkowych nie można jednoznacznie stwierdzić, czy wspomniane pieniądze otrzymały rzeczywiście osoby kwalifikujące się do wsparcia finansowego”. - Obawiamy się, że tak nie jest. Taka sytuacja dyskryminuje węgierskich obywateli pochodzenia żydowskiego - ofiary nazistowskich prześladowań - którzy uniknęli deportacji, pozostali na Węgrzech i są objęci pomocą MAZSOK – podkreślił.
Chcą zwrotu kwoty wraz z odsetkami
W tej sytuacji rząd w Budapeszcie wystąpił do amerykańskiej fundacji o zwrot pieniędzy „wraz z odsetkami”. Przedstawiciel rządu poinformował o tym ambasadorów Izraela i USA w Budapeszcie, zapewniając, że „jest to normalna procedura prawna, zgodna z systemem legislacyjnym Węgier i Unii Europejskiej, który wymaga dokładnych i terminowych rozliczeń finansowych”.
Płaciły też Niemcy i Austria
Konferencja ds. Żydowskich Roszczeń Majątkowych (Jewish Claim Conference), działająca we współpracy z Izraelem, wynegocjowała od 1951 roku roszczenia od Niemiec, Austrii i innych rządów, finansując programy dla najbardziej potrzebujących żydowskich ofiar nazizmu.
zew, PAP