Kolej się rozpędza

Kolej się rozpędza

Debata "Wprost"
Debata "Wprost" Źródło: YouTube
Szybsza i bardziej komfortowa podróż, sprawniejszy transport towarów, zrównoważony rozwój całego kraju to efekty wielomiliardowych inwestycji w polską kolej.

Transport kolejowy kołem zamachowym gospodarki – taki był temat debaty zorganizowanej w redakcji „Wprost” 23 października. – Waga rozwoju transportu i przemysłu kolejowego jest trudna do przecenienia. Mówimy bowiem nie tylko o gospodarce, ale również o ważnym temacie społecznym – podkreślił Jacek Pochłopień, redaktor naczelny „Wprost”, otwierając dyskusję. Po latach zastoju kolej zyskuje na znaczeniu i dynamicznie się rozwija.

– Jeśli spojrzymy na historię, to rozwój kolei zawsze przynosił nowe możliwości, wpływał na gospodarkę i odwrotnie: rozwój gospodarczy niósł ze sobą dobre czasy dla kolei – powiedział na wstępie Mirosław Antonowicz, członek zarządu PKP SA ds.strategii. – Rozwój kolei wpływa również na mobilność społeczeństw – dodał. Właśnie – mobilność. Słowo odmieniane przez wszystkie przypadki w XXI w. okazuje się kluczowe nie tylko w kontekście telekomunikacji.

Przybywa pasażerów

Kolej nie plasowała się zbyt wysoko na liście priorytetów inwestycyjnych polskiej transformacji. Decydenci uznawali, że są pilniejsze potrzeby. Słusznie czy nie, skutki takiej polityki odczuwał każdy Polak. Pociągi jeździły coraz wolniej i były w coraz gorszym stanie, dworce podupadały, a mieszkańcy kolejnych miejscowości mogli pomachać na pożegnanie ostatnim odjeżdżającym z ich stacji składom. Na szczęście to już przeszłość. Teraz

znaczenia kolei nikt już nie kwestionuje, realizowane są zakrojone na szeroką skalę inwestycje, choć wieloletnich zaległości od razu nadrobić się nie da. – Rola kolei będzie rosnąć. Nie mam żadnych wątpliwości – ocenia Marcel Klinowski, prezes Fundacji Projektów Obywatelskich. – Przez ostatnie 30 lat priorytetem polityki transportowej państwa był transport drogowy, budowa sieci dróg ekspresowych, autostrad. Sieć kolejowa była traktowana nieco po macoszemu – dodaje i przytacza niewesołą statystykę: w Polsce mamy 100 miast powyżej 10 tys. mieszkańców, do których kolej regularnie nie dociera. – Czesi mają tylko jedno takie miasto, Austria pięć, Węgry sześć, a Słowacja osiem – przypomina Marcel Klinowski. Tylko czy Polacy w ogóle chcą jeździć pociągami? W 2016 r. w Polsce podróżowało nimi 292 mln pasażerów. Rok wcześniej – 280 mln.

Pozytywny trend zaobserwowały zarówno Przewozy Regionalne, największy przewoźnik kolejowy w kraju, jak i PKP Intercity, realizujące przejazdy pomiędzy największymi ośrodkami. – Znam opracowania, które mówią, że sieć kolejowa w Polsce powinna liczyć 12 tys. km, podczas gdy obecnie jest 20 tys. To oznaczałoby, że pewne części kraju straciłyby dostęp do transportu kolejowego. Ale tendencja zdecydowanie się odwraca – podkreśla Mirosław Antonowicz. Najłatwiej zmiany na kolei można zaobserwować na dworcach. W latach 90. stopniowo podupadały. Dopiero kilkanaście lat później zajęto się ich odnawianiem.

Teraz PKP SA realizują Program Inwestycji Dworcowych, w ramach którego zmodernizowanych lub wybudowanych od nowa zostanie około 200 dworców w całym kraju, również w mniejszych miejscowościach. To największe takie przedsięwzięcie w historii polskiej kolei. – Inwestujemy w dworce w różnych częściach kraju. Zaawansowane projekty prowadzone są m.in. w ramach unijnego Programu Operacyjnego Polska Wschodnia. Na południu Polski zamierzamy zmodernizować dworce np. w Dolinie Popradu. Takie inwestycje sprzyjają rozwojowi ruchu turystycznego – przypomina Mirosław Antonowicz.

W 2018 r. inwestycje w dworce sięgną kilkuset milionów złotych. PKP pracują również nad połączeniem elektrycznego transportu samochodowego z kolejowym, ze stacjami dokującymi w dużych miastach.

Kontenery na tory

Połączenie kolei z innymi rodzajami transportu to kolejne słowo klucz. Elektromobilność dopiero się rozwija, natomiast dyskusja w redakcji „Wprost” jasno pokazała znaczenie integracji kolei z innymi rodzajami transportu, przede wszystkim w kontekście przewozów towarowych. W Polsce przybywa centrów logistycznych i magazynów, a na drogi wyjeżdża coraz więcej ciężarówek. Kolej jest elementem segmentu TSL, Transport Spedycja Logistyka, jednego z najważniejszych w kraju, który szybko się rozwija. Ma on znaczący udział w tworzeniu naszego PKB, na poziomie 12 proc. i zatrudnia rzeszę pracowników. Dobrą koniunkturę widać na przykład w polskich portach morskich, które przeładowują coraz więcej towarów. Część z nich trafia na samochody, część na pociągi. Przy czym na te ostatnie – za mało. Za mało w tym sensie, że mogłoby więcej, ale tworzą się wąskie gardła.

– Naszym problemem nie są zdolności przeładunkowe czy pozyskanie klientów, tylko dostęp do portów – mówi Andrzej Kensbok, wiceprezes Agencji Rozwoju Przemysłu, która zarządza dużym Euroterminalem Sławków na Śląsku. Euroterminal Sławków doskonale wpisuje się w kolejową sieć transportową. Jego atutem jest lokalizacja – jest terminalem przeładunkowym usytuowanym najdalej na zachód wysuniętego odcinka linii kolejowych o szerokim rozstawie toru i linii normalnotorowej. Dzięki temu stanowi istotny punkt w rozwoju transportu na trasie Daleki Wschód i Azja – Europa Zachodnia. Inwestycje są niezbędne dla poprawy sytuacji. – Przyszłością towarowego transportu kolejowego w Polsce jest transport intermodalny. Już teraz rośnie on w tempie 20-

30 proc. rocznie – mówi zdecydowanie Mirosław Antonowicz. Intermodalny – oznacza wykorzystanie więcej niż jednego środka transportu. W praktyce mówimy o przewozie kontenerów. Aby zrozumieć, co jest konieczne dla rozwoju tej gałęzi transportu, podzielmy najpierw inwestycje kolejowe na liniowe i punktowe. Te pierwsze to np. modernizacja szlaków, aby coraz więcej pociągów mogło jeździć szybciej i bezpieczniej. Tu inwestycje realizowane są ze wsparciem funduszy unijnych, ujęte w strategiczne ramy. – Infrastruktura punktowa, czyli terminalowa, tworzy się samoistnie, nie ma narodowego planu rozwoju dla transportu intermodalnego – zauważa Mirosław Antonowicz. Jak wylicza, przyjmuje się, że na 500 km linii kolejowych powinien funkcjonować jeden terminal. Zatem w Polsce powinno ich być 40. Jest 36 (z czego sześć należy do PKP Cargo), ale w większości są to inwestycje prywatne. Potrzebne są przedsięwzięcia otwarte, sieciowe, aby z takich terminali swobodnie mogli korzystać wszyscy chętni. Jak przypomina Przemysław Gorgol, p.o. dyrektor Centrum Unijnych Projektów Transportowych, sytuację poprawiają inwestycje wspierane środkami unijnymi, czyli publicznymi, bo to wymusza ich otwarcie. Nie załatwia jednak całości problemu.

I teraz wróćmy do naszych dynamicznie rozwijających się portów morskich. – Są one z natury otwartym centrum logistycznym. Już teraz PKP Polskie Linie Kolejowe udrażniają infrastrukturę liniową prowadzącą do portów w Szczecinie i Świnoujściu czy Gdańsku i Gdyni – mówi Mirosław Antonowicz. Podkreśla przy tym, jak ważna dla przewozów towarowych jest prędkość handlowa. Przy średniej na poziomie 20 km/h trudno mówić o konkurencji dla transportu drogowego. To się zmienia, natomiast chodzi nie tylko o inwestycje. Wyzwaniem jest na przykład cena dostępu do infrastruktury. A jeśli mowa o infrastrukturze, to pojawia się jeszcze jeden ważny wątek: bocznice kolejowe. Przez lata nieomal zapomniane, podczas gdy jest to bardzo ważny punkt styku kolei z klientem.

– W Polsce powstają centra logistyczne, magazynowe, ale tylko z dostępem do dróg. Trzeba to zmienić – mówi Mirosław Antonowicz. Niezwykle istotna w takich miejscach jest także infrastruktura torowa. PKP chcą więc wykorzystać swoje nieruchomości. W tym celu wydzielonych zostało ok. 1000 ha. Na wytypowanych gruntach mogłyby powstać obiekty związane właśnie z działalnością logistyczną. Problem braku dostępu do kolei widzi też Centrum Unijnych Projektów Transportowych. – Zaczęliśmy pierwszą od lat analizę potrzeb inwestycyjnych w zakresie bocznic i możliwości wsparcia tych potrzeb ze środków unijnych – mówi Przemysław Gorgol. – Analizą objęliśmy również możliwość wsparcia zakupów i modernizacji taboru towarowego. Bocznice, terminale to punkty styku kolei z klientami i pozostałymi środkami transportu. Bo na przewozy kolejowe trzeba patrzeć szerzej. – Mówimy nie tylko o kolei, ale też o zrównoważonym systemie transportowym w całej Polsce. Rozwijamy przecież drogi śródlądowe i chcemy tworzyć systemy zintegrowane. Tu również myślimy o inwestycjach – zapowiada Mirosław Antonowicz.

Przemysł pod parą

Warto zwrócić uwagę na coś, o czym nie zawsze się pamięta w kontekście kolei: na ekspansję zagraniczną. Uczestnicy dyskusji w redakcji „Wprost” poruszyli tę kwestię. To bardzo ważny wątek w rozwoju naszej gospodarki, aby polskie firmy mogły wykorzystywać swój potencjał, odnosić sukcesy poza granicami kraju i przyczyniać się do rozwoju eksportu. W branży kolejowej tak się już dzieje, dość przypomnieć sukcesy bydgoskiej Pesy sprzedającej tabor za granicę i innych polskich producentów, np. podkładów. Możliwości są jednak dużo większe. Podczas dyskusji przypomniał o tym Andrzej Kensbok. ARP jest zaangażowana w branżę kolejową. Poza terminalem przeładunkowym w Sławkowie po wielu perypetiach trafiły do niej większościowe udziały Przewozów Regionalnych (wcześniej kontrolowanych przez samorządy),

agencja jest właścicielem spółki H. Cegielski – Fabryki Pojazdów Szynowych, w jej grupie jest także operator Polski Tabor Szynowy. We wrześniu te trzy firmy (PR, FPS, PTSz) podpisały porozumienie, dzięki któremu na tory ma wyjechać nowy pojazd z podwójnym napędem spalinowo- -elektrycznym. – Potrzeby w zakresie taboru są bardzo duże. Całe szczęście program zamówień PKP ruszył, a każde zamówienie to setki milionów złotych – mówi Andrzej Kensbok. Jak zauważa, spółki Grupy PKP mają ambicje, aby realizować przewozy nie tylko w obrębie naszego kraju. Czechy, Słowacja, Włochy, Francja to tylko przykłady państw, w których narodowi przewoźnicy mogliby rozwijać swoją ofertę przewozową.

– Grupa PKP chce aktywnie przyczyniać się do rozwoju polskich podmiotów pracujących na rzecz kolei i rodzimego przemysłu kolejowego – deklaruje Mirosław Antonowicz. – Szczególnie zależy nam na produkcji wagonów specjalistycznych – dodaje. PKP Intercity chce wydać 2,5 mld zł na inwestycje w tabor, aby poprawiać komfort podróżowania i móc wchodzić na obce rynki. Sprzyja temu IV Pakiet Kolejowy, liberalizujący rynek w UE, choć oczywiście rodzi on też wyzwania w odwrotną stronę: ułatwi graczom z zagranicy działanie w Polsce.

Sytuacja na polskiej kolei jest zatem coraz lepsza. Można ją porównać do przesiadki z leciwego, rozklekotanego z powodu zaniedbań pociągu osobowego do nowego, komfortowego i szybkiego.

– Za naszymi granicami inwestuje się w nowe transportowe korytarze kolejowe, za miliardy euro, jak Turynu z Lyonem. My również powinniśmy się przygotowywać do analogicznego programu inwestycyjnego – zauważa Przemysław Gorgol. Stąd dalsze inwestycje i działania pozwalające usuwać bariery oraz pokonywać kolejne wyzwania są niezbędne. – Obecnie wzrost gospodarczy w Polsce napędza głównie konsumpcja wewnętrzna. A chodzi o to, żeby kołem zamachowym stały się inwestycje. I tutaj widzimy ogromną szansę polskiej kolei – podsumowuje Mirosław Antonowicz.

Więcej możesz przeczytać w 44/2017 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 44/2017 (1809)

  • Cena nadziei29 paź 2017, 20:00Jako zwolennik nieupolityczniania spraw codziennych ostatnio przeżywam trudne dni. Zauważyłem bowiem pewną prawidłowość, co nie oznacza, że regułę bez wyjątku: sytuację w służbie zdrowia chwalą zwolennicy PiS, a narzekają, przynajmniej publicznie,...3
  • Kraina tysiąca pomysłów29 paź 2017, 20:00Na Warmii i Mazurach dominują średnie i małe firmy, którym niełatwo zaistnieć na krajowym rynku. Chyba że mogą się pochwalić certyfikatem „Żagle Warmii i Mazur”, przyznawanym wysokiej jakości produktom z tego regionu.5
  • Niedyskrecje parlamentarne29 paź 2017, 20:00Politycy PiS kręcą nosem na działania wicepremiera, ministra kultury Piotra Glińskiego, który zabiegał o podwyższenie 50-procentowej ulgi podatkowej dla twórców i dziennikarzy. Tą ulgą będą objęte dochody z honorariów autorskich do 160 tys. zł. –...8
  • Obraz tygodnia29 paź 2017, 20:00980 mln zł dostały TVP i Polskie Radio jako rekompensatę za zwolnienia emerytów z abonamentu w latach 2010-2017.10
  • Hiszpania się rozpada29 paź 2017, 20:00To już nie są przelewki. Kataloński parlament przegłosował niepodległość od Hiszpanii, a w rewanżu hiszpański zawiesił autonomię regionu, po czym odwołał kataloński rząd. To zapowiedź faktycznej pacyfikacji Katalonii.12
  • Honor sędziego29 paź 2017, 20:00Stacja benzynowa w Wężykach koło Sochaczewa, początek marca. Klientka położyła na ladzie 50 zł za paliwo i się odwróciła. W tym momencie pieniądze zniknęły. Kobieta podniosła alarm. Zapamiętała, że stojący za nią mężczyzna kupował tonik. Zażądała...13
  • Zmiany w CEPiK29 paź 2017, 20:00Nowy system Centralnej Ewidencji Pojazdów (CEP), który ma zostać wdrożony 13 listopada, jest daleki od ideału, o czym pisaliśmy w ubiegłym tygodniu. To może oznaczać paraliż wydziałów komunikacji, które każdego dnia obsługują kilkanaście tysięcy...13
  • Info radar29 paź 2017, 20:00Orzeł Wprost poszybował wysoko Krzysztof Zapart, który pod koniec września na gali we Wrocławiu odbierał statuetkę „Wprost”, w październiku zajął drugie miejsce w zawodach balonowych America’s Challenge, pokonując w linii prostej 3516 km i bijąc...14
  • Zdarzyło się jutro29 paź 2017, 20:00Kalumnie wokół kolumny. Kolumny Antoniego.16
  • O nieuczciwości29 paź 2017, 20:00Nieuczciwość ma dziś wiele nowych form. Na przykład naukowcy coraz częściej drążą tematy, o których wiedzą, że spodobają się władzy. Jeśli ktoś poweźmie nagłe zainteresowanie sprawą bohaterstwa żołnierzy wyklętych, twórczością intelektualną...17
  • Rekonstrukcja całej Polski29 paź 2017, 20:00W PRL liczna warstwa najemników starała się sprywatyzować korzyści wynikające ze stanu podległości, zarazem kalkulując, jak tu się nie wychylić za bardzo, by nie dała po łapach Moskwa. Nasze peerelowskie upodlenie, prawdziwe i nieprzepracowane,...17
  • I straszno, i smieszno29 paź 2017, 20:00Przełomowy rok 1990 to wielki egzamin dla Polski i dla „Wprost”. Wałęsa w Belwederze, religia w szkołach, Giełda Papierów Wartościowych w gmachu PZPR! A w tygodniku nowe rubryki i aż 100 stron!18
  • Kiedy można śmiać się z władzy29 paź 2017, 20:00Gwiazdy próbowały odnaleźć się w nowych warunkach. Z większym lub mniejszym wdziękiem.19
  • Ukryte terapie, ukryte zyski29 paź 2017, 20:00Zbigniew Wodecki, Grzegorz Miecugow, Tomasz Kalita – naczelny uzdrowiciel Polski Jerzy Zięba wykorzystał ich śmierć do rozwoju pseudomedycznego biznesu. Rodziny zmarłych są oburzone, ale i bezradne. Podobnie jak przerażeni całym procederem lekarze.20
  • Babiš i polska kiełbasa29 paź 2017, 20:00Niemal z każdej polskiej gazety i portalu można się teraz dowiedzieć, że Andrej Babiš – wielki zwycięzca czeskich wyborów, to ten sam, który odmówił skosztowania polskiej kiełbasy, komentując to słynnym: „Já nejím ty vaše sračky”. Trudno się...27
  • Rządowe trzęsienie ziemi29 paź 2017, 20:00Na czele rządu Beata Szydło czy Jarosław Kaczyński? To pytanie zepchnęło na dalszy plan dywagacje, kto zostanie w rządzie, kto z niego odejdzie, a kto może liczyć na awans.28
  • Streżyńska kontra Streżyńska29 paź 2017, 20:00Przy okazji rekonstrukcji rządu może zniknąć Ministerstwo Cyfryzacji.32
  • Tajemnice układu trójmiejskiego29 paź 2017, 20:00Mała Sycylia – mówił o trójmiejskich powiązaniach biznesu, polityki i organów ścigania Sylwester Latkowski. Były naczelny „Wprost” zeznawał przed komisją śledczą w sprawie Amber Gold.34
  • Inny świat Małgorzaty Gersdorf29 paź 2017, 20:00I prezes Sądu Najwyższego jest dla PiS wrogiem publicznym nr 1. Partia chciałaby usunąć ją ze stanowiska.36
  • Bernard i Dieter ślubowali sobie miłość i wierność29 paź 2017, 20:001 października przypadł w tym roku w niedzielę. Mimo tego wiele urzędów stanu cywilnego w Niemczech pracowało. O godz. 9.15 w ratuszu we Frechen koło Kolonii stawili się 61-letni Bernard Göttling i 66-letni Dieter Schmitz. Zawarli ślub jako...39
  • Drugie życie umarłych29 paź 2017, 20:00Zmarli są żywym potrzebni do gry zwłokami, która sprawia, że śmierć coraz mniej nas przeraża, a martwe ciało coraz bardziej fascynuje.41
  • Seks jest dla ludzi. Wszystkich ludzi29 paź 2017, 20:00Edukacji seksualnej dla osób niepełnosprawnych intelektualnie nikt nie finansuje. Na słowo „seks” kończą się publiczne pieniądze – mówi dr Izabela Fornalik.44
  • Krew na jezdni29 paź 2017, 20:00Trzej młodzi mężczyźni popychali rowerzystę na jezdni, aż w końcu wepchnęli go pod autobus. Teraz Sąd Najwyższy zakończył sprawę.48
  • Świat stawia na elektromobilność29 paź 2017, 20:00Instytut Ochrony Środowiska jeszcze w tym roku przygotuje zalecenia dotyczące elektromobilności w Polsce.51
  • Jak Gabriela stała się Polą29 paź 2017, 20:00Średnio co 70 lat następuje powrót do dawnych, zapomnianych imion – mówi psycholog dr Krystyna Doroszewicz.52
  • Tak się zarabia na Polakach29 paź 2017, 20:00Jeżeli wyjeżdżasz do pracy do Holandii, możesz być pewny, że najwięcej zarobi na tobie agencja pośrednictwa pracy.55
  • Co bank, to akcelerator29 paź 2017, 20:00Polskie banki szukają okazji, jak się przebić w branży FinTech. Na początek dodają energii start-upom.58
  • Hossa Bessa29 paź 2017, 20:00Frankowa wygrana Takiego wyroku w sprawie kredytów frankowych jeszcze w Polsce nie było. 2,1 mln zł zwrotu plus 700 tys. zł odsetek dla jednego z klientów Getin Noble Banku – taką decyzję w zeszłym tygodniu podjął warszawski sąd okręgowy....60
  • Know-how29 paź 2017, 20:00Loca Bikes i jest jazda Jeśli uważasz, że późna jesień to dobry czas na znalezienie rowerowych okazji, to warto przyjrzeć się polskiej manufakturze Loca Bikes. Założył ją Aleksander Zemke, wcześniej projektant gier komputerowych. Postawił na pełen...62
  • Kolej się rozpędza29 paź 2017, 20:00Szybsza i bardziej komfortowa podróż, sprawniejszy transport towarów, zrównoważony rozwój całego kraju to efekty wielomiliardowych inwestycji w polską kolej.63
  • To idzie młodość29 paź 2017, 20:00Młodzi i coraz młodsi ludzie u steru mają być powiewem świeżości w skostniałym świecie polityki. Wyborcy kupują takich kandydatów chętnie, często nie zdając sobie sprawy, że młodzieńczy wigor to tylko chwyt wymyślony przez stary partyjny...66
  • Czeska lekcja pragmatyzmu29 paź 2017, 20:00Nasi południowi sąsiedzi potrafią dbać o własne interesy i nikogo do siebie nie zrażać. Polacy o takiej umiejętności mogą tylko pomarzyć.70
  • Rosja za cienką czerwoną linią29 paź 2017, 20:00Siła propagandy rosyjskiej jest tak porażająca, że wielu politykom europejskim zakłóciła realną ocenę rozdmuchanego celowo przez Rosjan zagrożenia. O to Putinowi chodzi. Choć społeczność międzynarodowa zareagowała na rosyjską agresję na Ukrainie,...73
  • Matura za granicą29 paź 2017, 20:00Szkoła średnia poza Polską? Te najlepsze dają coś więcej niż tylko dobre wykształcenie. Wzięliśmy pod lupę zagraniczne szkoły, w których uczą się Polacy.74
  • Witamina zdrowia29 paź 2017, 20:00Podawanie dzieciom witaminy D3 wzmacnia ich odporność, a nawet pomaga zapobiegać nowotworom.78
  • Witamina zdrowia30 paź 2017, 14:42Podawanie dzieciom witaminy D3 wzmacnia ich odporność, a nawet pomaga zapobiegać nowotworom.78
  • Z widokiem na niebo29 paź 2017, 20:00Poddasze można atrakcyjnie zaaranżować, pod warunkiem że mądrze je rozplanujemy i zapewnimy dopływ naturalnego światła.80
  • Jak Polak zdemaskował niemieckiego agenta Lenina29 paź 2017, 20:00Ferdynand Ossendowski był agentem kilku wywiadów i pisarzem. To on obalił mit o niepokalanym poczęciu bolszewickiej rewolucji.82
  • Nie interesują mnie role aniołków29 paź 2017, 20:00Seriale zbliżają się do form kinowych i zaczynają poruszać ważne sprawy społeczne – mówi Bartłomiej Topa, grający główną rolę w polsko-amerykańskim serialu „Ultraviolet”. Już w AXN.84
  • Zapalna muzyka z zapalnego regionu29 paź 2017, 20:00Kiedyś moje koncerty były jak wiece. Dziś staram się wyrażać muzyką – mówi Kamil Haidar, który wydał nową płytę „Heat”.88
  • Światy Magdaleny Tulli29 paź 2017, 20:00Poważna pisarka debiutuje jako autorka opowieści dla dzieci. Ale żartów nie ma w nich wiele – nadal jest poważną pisarką.90
  • Magic Box Bodo Koxa29 paź 2017, 20:00To film pisany przerażeniem. Zawodem rzeczywistością, która staje się coraz bardziej trudna do zniesienia, opresyjna. Ale pisany też poczuciem bezradności.92
  • Koniecznie!29 paź 2017, 20:00Jezus i porno To już chyba ostatnia książka przygotowana przez Umberto Eco. Włoski intelektualista miał zwyczaj co kilka lat wydawać zbiory swoich felietonów prasowych, ale tego już nie zdążył dokończyć. W swoich tekstach z ostatnich lat życia Eco...93
  • Powyżej średniej29 paź 2017, 20:00Dom kobiet Pepę porzuca jej wieloletni chłopak Ivan. Jakby mało jej było kłopotów, ściga ją żona Ivana, a jej przyjaciółka Candela wiąże się z terrorystą. Tę szaloną intrygę wymyślił oczywiście Pedro Almodóvar, ale nawet jeśli ktoś nie zna jego...94
  • Bez entuzjazmu29 paź 2017, 20:00Zemsta na widzach Reżyserka chciała, by jej "Zemsta" nagrała aktualności. I wydawało się, że tekst o murze brzmi wyjątkowo współcześnie. Okazuje się jednak, że nie wystarczy kazać bohaterom zdjąć kontusze. Czarne spodnie i T-shirty nie sprawią, że...95
  • Izabela Kopeć: To się państwu spodoba29 paź 2017, 20:00Pamiętam magnetofon szpulowy Grundig i tatę, który nagrywał każdą piosenkę, którą przynosiłam z przedszkola. W wieku siedmiu lat wygrałam konkurs piosenki zuchowej, potem była szkoła muzyczna i przede wszystkim klasyka, ale czasami słucham też...96
  • Cztery tysiące flaszek Donalda Tuska29 paź 2017, 20:00Nie wiem, jakie licho napadło Donalda Tuska, żeby ogłosił przetarg na zakup... 4000 butelek szampana. Słowem: cztery tysiące. Podejrzewam, gdzie to licho go napadło: w jednym z brukselskich parków, po których biega przewodniczący Tusk, aby...98
  • Kolejki po wzrok29 paź 2017, 20:00Prof. dr hab. n. med. Iwona Grabska-Liberek, prezes Polskiego Towarzystwa Okulistycznego, o sytuacji w okulistyce i dostępności leczenia.103
  • CMO Laser - Centrum Dobrego Widzenia29 paź 2017, 20:00O laserach, postępie w okulistyce i nowoczesnych metodach leczenia schorzeń oka w Centrum Mikrochirurgii Oka Laser mówi prof. Jerzy Szaflik, założyciel Centrum.106
  • Powstrzymać jaskrę29 paź 2017, 20:00Czy można zapobiegać jaskrze pierwotnej otwartego kąta? Okazuje się, że tak. Nowatorskie podejście do chorób oczu to misja dr. n. med. Roberta Wasilewicz z [W]-EyeClinic w Poznaniu.108
  • Suma kilku elementów29 paź 2017, 20:00Okulistyka, optyk, a może optometrysta? O tym, czym się kierować, wybierając specjalistę od problemów z oczami, mówi Szymon Grygierczyk, zastępca dyrektora generalnego w Hoya Lens Poland.110
  • Po czterdziestce bez okularów do czytania!29 paź 2017, 20:00Czytanie bez okularów po czterdziestce? Tak, to możliwe. O korzyściach wynikających z multifokalnych soczewek kontaktowych mówią optometryści z firmy Johnson&Johnson Vision.112
  • Zobaczyć świat29 paź 2017, 20:00Zaćma jest chorobą uleczalną, usuwa się ją podczas bezpiecznego, krótkiego zabiegu chirurgicznego. Sprawnemu chirurgowi wystarczy 15 minut - mówi dr Andrzej Dmitriew ze Szpitala św. Wojciecha w Poznaniu.114
  • Zadbaj o wzrok dziecka29 paź 2017, 20:00Ruszyła akcja Towarzystwa Ochrony Wzroku - przesiewowe badanie wzroku u dzieci i młodzieży 2017/2018.116
  • Nasze oczy, nasze decyzje29 paź 2017, 20:00Pamiętajmy o regularnym badaniu wzroku, naszego i naszych dzieci - przypomina mgr inż. Justyna Nater, optometrysta, sekretarz Polskiego Towarzystwa Optometrii i Optyki.117