Dobór okularów to sztuka

Jaki wpływ na nasz wzrok mają urządzenia cyfrowe?

Elektronika kusi, oferując praktycznie nieograniczony dostęp do informacji i rozrywki. Powinniśmy jednak zdać sobie sprawę, jak niebezpieczne jest nadmierne użytkowanie urządzeń elektronicznych. Nasz wzrok w naturalny sposób przystosowany jest do patrzenia w dal, czyli na odległość sześciu metrów i większą. Spoglądając na obiekty znajdujące się w znacznej odległości przed nami, wzrok nie pracuje, czyli relaksuje się i odpoczywa. Z badań wynika, że ze smartfona korzystamy w skrajnie bliskich odległościach, 20-30 cm przed naszym nosem. Trzymając cały cyfrowy świat w zasięgu naszej dłoni, musimy bardzo skupiać wzrok, aby dostrzec ogrom treści znajdujący się na bardzo małym wyświetlaczu.

Czym grozi korzystanie przez wiele godzin z urządzeń elektronicznych?

Długotrwałe wpatrywanie się w ekrany urządzeń elektronicznych nadmiernie obciąża układ wzrokowy, co na dłuższą metę jest bardzo niekorzystnym zjawiskiem. Bóle głowy, pieczenie oczu, łzawienie, okresowe pogorszenie ostrości – to tylko niektóre z sygnałów, jakie wysyła nasz organizm. Nie wolno ich bagatelizować. Najnowsze badania wskazują, że godziny skupiania wzroku na ekranach cyfrowych mogą prowadzić do rozwoju krótkowzroczności u dzieci.

Jak możemy dbać o wzrok w cyfrowym świecie?

Może pomóc prosta zasada 20/20/20. Co 20 minut powinniśmy przez 20 sekund patrzeć w dal na odległość 20 stóp, tj. minimum 6 metrów. Pytanie: kto z nas tak robi? Statystycznie z urządzeniami cyfrowymi spędzamy 8-12 godzin dziennie. Są rekordziści, którzy korzystają z laptopów, smartfonów, tabletów, telewizorów, smart watchy nawet 15 godzin w ciągu doby! Warto pamiętać o tym, by jak najwięcej czasu spędzać na dworze – apeluję tu przede wszystkim do rodziców o krytyczne spojrzenie na to, jak i gdzie nasze dzieci spędzają wolny czas!

Skoro trudno jest nam pamiętać o odrywaniu wzroku od urządzeń elektronicznych, to może optyka proponuje jakieś rozwiązanie?

W ofercie firm Hoya i Seiko znajdują się soczewki relaksacyjne. Ich działanie polega na wsparciu wzroku podczas pracy w bliskich odległościach. Takie soczewki zapewniają pomoc w sytuacjach wytężonego skupienia, jakimi jest długotrwałe wpatrywanie się w wyświetlacze urządzeń cyfrowych. Mogą być stosowane niezależnie od wieku i wady wzroku, oczywiście po wcześniejszej konsultacji ze specjalistą, najlepiej z optometrystą. Polecane są również jako działanie profilaktyczne dla osób, które nie wymagają korekcji.

Ostatnio w kontekście pracy z urządzeniami elektronicznymi dużo mówi się również o świetle niebieskim. Jaki jest jego wpływ na wzrok?

Naturalne światło słoneczne charakteryzuje się różnymi barwami, w tym barwą niebieską, która niesie ze sobą najwięcej energii. Światło niebieskie, nazywane również wysokoenergetycznym, jest niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu: reguluje rytm dobowy, wpływa na produkcję melatoniny, pobudza mózg, stawiając nas w stan gotowości. Problem polega na tym, że w celu poprawy jakości obrazu wyświetlacze urządzeń cyfrowych emitują nadmierne ilości wysokoenergetycznego światła niebieskiego. Spędzając cały dzień w cyfrowym świecie, oszukujemy nasz organizm i zaburzamy równowagę między snem a czuwaniem. Istnieje rozwiązanie w postaci soczewek okularowych z odpowiednimi powłokami ograniczającymi niekorzystny wpływ urządzeń cyfrowych – np. Hoya BlueControl czy Seiko SuperResistantBlue. Coraz więcej producentów elektroniki zdaje sobie sprawę z tego zagrożenia i oferuje w swoich produktach funkcję ochrony wzroku, z czego powinniśmy korzystać szczególnie wieczorami.

Jaką rolę odgrywają okulary przeciwsłoneczne?

Przede wszystkim chronią wzrok przed szkodliwym działaniem promieniowania ultrafioletowego. Przy zakupie okularów przeciwsłonecznych warto zwrócić szczególną uwagę, czy wybrany przez nas model ma odpowiednie filtry. Okulary przeciwsłoneczne z marketu lub straganu to często jedynie kawałek plastiku pozbawiony niezbędnej ochrony. Takie produkty stanowią ogromne zagrożenie dla naszego wzroku. Kiedy patrzymy przez przyciemnione „szkła” tanich okularów, źrenica się rozszerza, wpuszczając jeszcze więcej szkodliwych promieni UV do oka. Ważne jest również odpowiednie zabarwienie, czyli takie, które pozwala np. na bezpieczną jazdę samochodem. Okulary nie mogą być zbyt mocno przyciemnione i nie mogą powodować przekłamywania kolorów sygnalizacji świetlnej. Wniosek nasuwa się sam: tylko sprawdzone okulary z filtrem zapewniają pełną ochronę i bezpieczeństwo, szczególnie na drodze.

Co z ochroną przed urazami?

Okulary sportowe, przeciwsłoneczne i dla dzieci powinny pełnić dodatkową funkcję, którą jest ochrona narządu wzroku przed urazami. Dziś soczewki produkuje się z materiałów, o których wcześniej ludziom się nie śniło. Przykładem może być soczewka PNX firmy Hoya, wykonana z niezwykle wytrzymałego materiału stworzonego na potrzeby wojska. W przypadku dzieci dodatkową korzyścią jest to, że okulary z soczewkami o podwyższonej wytrzymałości są bardziej odporne na przypadkowe uszkodzenia podczas szalonych zabaw naszych pociech.

Czym są soczewki progresywne?

Nasza zdolność ostrego widzenia w bliskich odległościach zmniejsza się z wiekiem. To naturalny proces, któremu nie jesteśmy w stanie zapobiec. Nie oznacza to jednak, że musimy zrezygnować z czytania książek, korzystania z urządzeń elektronicznych bądź pracy w bliskich odległościach. Rozwiązaniem są okulary progresywne, w których zastosowano płynny przyrost mocy, zapewniając komfortowe widzenie na każdą odległość. Są tak skonstruowane, że patrząc górną częścią soczewki, widzimy ostro obiekty znajdujące się w dali, a patrząc dolnączęścią – widzimy ostro w bliskich odległościach, natomiast patrząc przez środek soczewki możemy bez problemu korzystać np. z komputera. Należy jednak pamiętać, że nasz wzrok wraz z wiekiem podlega dość dynamicznym zmianom, dlatego takie okulary należy co kilka lat zmieniać.

Zatem jak często powinniśmy badać wzrok?

Pierwsza wizyta u okulisty powinna się odbyć już w wieku niemowlęcym. Badania wzroku powinny być regularnie przeprowadzane w wieku szkolnym. W szczególności nie możemy zwlekać, gdy dziecko samo zgłasza problem. Potem zazwyczaj zapominamy, że dobrze byłoby sprawdzić ostrość wzroku co dwa lata, a od 40.-50. roku życia najlepiej rokrocznie.

Zdrowie oczu to jedno, a ostrość widzenia – co innego. Leczenie chorób oczu, farmakologia, zabiegi – to zadanie dla okulisty. Natomiast badaniem ostrości wzroku zajmuje się optometrysta – to najlepszy specjalista w kwestii korekcji wad wzroku. W Polsce wiele osób nawet nie wie, że taka specjalizacja istnieje. Zachęcam do wizyty szczególnie tych, którzy skarżą się na źle dobrane okulary. Prawidłowy dobór korekcji to prawdziwa sztuka, która wymaga zrozumienia indywidualnych potrzeb użytkownika. Komfort widzenia jest nieoceniony. Często rozumiemy to dopiero po fakcie, gdy przez zaniedbanie nieodwracalnie pogarsza się nasza jakość widzenia.

Na co powinniśmy zwrócić uwagę, odwiedzając salon optyczny?

Na wybór okularów składa się kilka kwestii. Po pierwsze, powinniśmy znaleźć taką oprawę, która nam się podoba. Bądźmy szczerzy, to bardzo ważne, w okularach chcemy wyglądać dobrze i czuć się atrakcyjnie. Tu pomocni są dobrzy optycy, którzy wybierają, kierując się stylem ubioru, życia, cerą, budową anatomiczną itp. Wbrew pozorom to nie tylko „założenie oprawy” i ocena „ładna – nieładna”, lecz także umiejętność łączenia doświadczenia doboru opraw z wyczuciem stylistycznym. Po drugie, bardzo ważnym elementem jest wygoda, ponieważ okulary powinny być właściwie dopasowane do naszej anatomii i stylu życia – to zadanie dla specjalisty, czyli optyka.

Tylko dobry fachowiec dobierze i wymodeluje oprawę tak, aby zapewniła komfort noszenia na wiele miesięcy i lat, dlatego też jestem sceptyczny wobec opcji kupna tak wymagającego produktu, jakim są okulary, w internecie. Bardzo istotną – jeśli nie najważniejszą – kwestią jest komfort i jakość widzenia. Optyk ma wybór spośród setek konstrukcji optycznych, różnych materiałów optycznych oraz wielu typów uszlachetnień. Dobór najlepszej opcji dla danej osoby musi być poprzedzony wywiadem pod kątem potrzeb wzrokowych, charakteru wykonywanej pracy itp. Dla mnie najważniejszym wyróżnikiem jest to, czy optyk interesuje się mną i moimi potrzebami, rozmawia ze mną i zadaje pytania, czy bez tego sam „wie”, co dla mnie będzie najlepsze… Jestem przekonany, że pełne zadowolenie z okularów jest uzależnione od spełnienia wszystkich wymienionych elementów.