Wszystko w górę!

Dodano:   /  Zmieniono: 
O ponad 3000 złotych będzie biedniejsza statystyczna polska rodzina w 2005 r. Marek Belka, który bez gorliwości odchudza gospodarkę i z nadgorliwością przyjmuje unijne nieobowiązkowe zalecenia, zafunduje nam w przyszłym roku drugi - po tegorocznym - euroszok cenowy. W 2005 r. zapłacimy nawet o kilkanaście procent więcej za benzynę, gaz, bilety komunikacyjne, ogrzewanie domów, alkohol, papierosy oraz kilkadziesiąt innych usług i towarów. Inflację w przyszłym roku będzie równocześnie - jak mówią ekonomiści - ciągnął popyt i pchały koszty. W luźnym tłumaczeniu będzie to przypominać pożar lasu w czasie silnego wiatru. W dodatku Ministerstwo Finansów, drakońsko podnosząc akcyzę, chce podlewać ogień benzyną. Zapłaci za to gospodarka i zapłacą obywatele, którzy na zakupy będą musieli dodatkowo wydać półtorej średniej pensji.
Janosik bije Laffera
Specjaliści z Ministerstwa Finansów biją rekord świata. Tak przynajmniej uznali eksperci BCC, dowiadując się, że w 2005 r. dochody z akcyzy mają wzrosnąć o 13,6 proc. Ten wzrost oznacza, że poprzez podatek monopolowy fiskus chce zabrać nam ponad 5 mld zł więcej niż w tym roku (na dorosłą osobę daje to prawie 200 zł!). Przede wszystkim rośnie akcyza na paliwa. Zgodnie z tym, co napisano w uzasadnieniu ustawy budżetowej, akcyza na benzynę i olej napędowy ma być większa o 3,4 proc., a na gaz do tankowania samochodów - o 10 proc.
Sporo, a na dodatek to też kłamstwo. Podatek od litra benzyny zwiększa się z 1,464 zł do 1,565 zł, czyli aż o 6,8 proc. I jest to podwyżka szokująca. Po pierwsze - benzyna jest już straszliwie droga, a będzie zapewne nadal drożeć. Po drugie -w tym roku podatek monopolowy od benzyny został obniżony i dało to znakomite rezultaty. W maju tego roku pod presją opinii publicznej Ministerstwo Finansów obniżyło akcyzę na paliwa silnikowe (na benzynę - z 1514 zł za 1000 l do 1464 zł za 1000 l), wskutek czego ludzie płacili trochę mniej. Ale dochody budżetu wzrosły! Obecnie przewiduje się, że dochody budżetu państwa z akcyzy wyniosą 37,2 mld zł, czyli o 2,5 mld zł więcej, niż zaplanowano w ustawie budżetowej. Dodajmy, że jest to pierwszy taki wypadek, gdyż zawsze były niższe od planowanych. Arthur Laffer przewidział to już 30 lat temu. Przez chwilę wydawało się, że nasi ministrowie finansów jednak uwierzyli w teorię doradcy Ronalda Reagana. Jeśli nawet tak, to nie na długo! W Polsce Janosik zawsze bowiem wygrywa z Lafferem. W efekcie ludzie będą płacić drożej i kupować mniej benzyny, czyli budżet najprawdopodobniej na podwyżce akcyzy straci, a rozpędzającej się gospodarce nałożony zostanie dodatkowy hamulec.

Nie płacz, Ameryko!
Alan Greenspan, szef amerykańskiego Zarządu Rezerwy Federalnej, stwierdził ostatnio, że gwałtowny wzrost cen ropy spowodował zmniejszenie PKB Stanów Zjednoczonych o 0,75 proc. Bagatela, 0,75 proc. amerykańskiego PKB to około 90 mld USD, czyli ponad 35 proc. PKB Polski. Tyle tracą Stany Zjednoczone, których gospodarka jest trzykrotnie mniej energochłonna niż nasza, a galon benzyny (3,78 l) kosztuje po gwałtownym wzroście cen ropy niecałe 2 USD (czyli 2 zł za litr!). Ale w USA odpowiednik naszej akcyzy, czyli federalny gasoline tax, wynosi 18,4 centa za galon (20 gr za litr, w Polsce - aż osiem razy więcej: 1,565 zł za litr) i już uchwalono, że ma być w przyszłości obniżany. Skoro Stany Zjednoczone tracą 0,75 proc. PKB, to łatwo oszacować, że Polska traci co najmniej dwa razy więcej! Również Unia Europejska po latach szaleństw podatkowych pomału wraca do zdrowia psychicznego. Wprawdzie w ubiegłym roku podniosła minimalną stawkę akcyzy za benzynę do 359 euro (około 1540 zł), ale zezwoliła krajom nowo wstępującym na stosowanie do 1 stycznia 2009 r. starych stawek, czyli 287 euro (około 1234 zł). Polska z własnej woli nie chce korzystać z owej łaskawości! Podniesienia akcyzy na benzynę nie da się zatem zrzucić na unię. Gdyby obecnemu rządowi rzeczywiście zależało na stymulowaniu wzrostu gospodarczego, moglibyśmy mieć stawkę podatku monopolowego na benzynę niższą nawet o 30 gr na litrze.

Dolar ratunkowy
Co oznacza wypchnięcie ceny za litr paliwa o 30 gr? Paliwo to prawie połowa kosztów transportu, a zatem płacą i płaczą przewoźnicy. Płaczą rybacy, a rolnicy proponują, aby - cytujemy fragmenty pewnej telewizyjnej dysputy - "dopłaty unijne rząd sobie w d... włożył i przywrócił bony paliwowe", bo prezent, który otrzymali, nie rekompensuje im wzrostu kosztów. Protestuje Polska Izba Paliw Płynnych. Jej szefowa Aurelia Kuran-Puszkarska wysłała niedawno pismo do ministra finansów, apelując o rezygnację z podwyżki i natychmiastowe obniżenie akcyzy na benzynę o 18 zł za 1000 l oraz na olej napędowy o 44 zł za 1000 l i na olej opałowy o 56 zł na 1000 l. Przypomniała także, że podatek monopolowy już obecnie stanowi ponad połowę cen paliwa.
Paliw płynnych używa nie tylko transport czy rolnictwo, lecz cała gospodarka, a dodatkowo wzrost cen paliw płynnych powoduje wzrost cen substytutów (na przykład węgla), energii, produktów chemicznych itd. Podwyższenie cen benzyny o 1 proc. skutkuje w rachunku ciągnionym wzrostem inflacji o 0,15-0,2 proc. A zatem podwyżka cen benzyny od początku roku prawie o 20 proc. (1 stycznia litr PB-95 kosztował 3,35 zł, teraz -niemal 4 zł) odpowiada za połowę obecnej inflacji.
A i tak mamy szczęście. Ropa rozliczana jest w dolarach, zaś z wielu powodów dolar jest słaby, a złoty silny. Wypadkowa tych dwóch przyczyn sprawiła, że 18 października dolar kosztował 3,427 zł i był to poziom najniższy od sześciu lat. Ta znaczna aprecjacja złotego (tylko w tym roku wzmocnił się o ponad 8 proc.) złagodziła w Polsce skutki szalonego wzrostu cen ropy na rynkach światowych.

Putin w portfelu
Nie zawsze jednak grający w pokera dostaje cztery asy "z ręki". Cena ropy, która 18 października na giełdzie towarowej w Singapurze osiągnęła 55,02 USD, wcale nie musi spadać. Do gry bowiem wkracza gracz szalenie groźny - prezydent Putin, który bardzo chętnie korzysta z okazji, aby Zachodowi dołożyć. Przypadkiem (?)tego samego dnia, kiedy ceny ropy tak skoczyły, agencja Ria Novosti podała, że "rosyjscy eksperci uważają, iż do końca tego roku ceny ropy naftowej na światowych giełdach nie spadną, a baryłka może kosztować 60 USD".
Nie należy także stawiać zbyt dużych pieniędzy na to, że złoty będzie się dalej umacniał. Wprawdzie zachodni analitycy finansowi zapłonęli wielką miłością do Marka Belki, ale wstrząsające Polską afery i tradycyjne wychodzenie inwestorów finansowych ze wschodzących rynków w momencie sporządzania pod koniec roku bilansu może w każdej chwili aprecjację zamienić w deprecjację.
Na światowych rynkach działa także - oczywiście przy spełnieniu warunku ceteris paribus, czyli bez występowania czynników przeciwdziałających - prawo "kiedy drożeje ropa, kupuj dolary". Ropę, jak bowiem wiadomo, kupuje się za dolary i kiedy jest droga, świat potrzebuje dużo dolarów. Dlatego po amerykańskich wyborach dolar może mocno skoczyć w górę. Nietrudno sobie wyobrazić, co dla Polski oznaczałaby kombinacja: ropa po 60 USD, dolar po 3,75 zł i akcyza na benzynę na poziomie 1500-1600 zł.

Kowalski oskubany
Ceny niemal wszystkich towarów pójdą w górę! Rośnie nie tylko akcyza na benzynę, olej napędowy i gaz, rośnie także o 14,7 proc. akcyza na papierosy (ponieważ obecnie jej "zawartość" w cenie paczki Marlboro wynosi 3 zł, podany wskaźnik sugeruje, że akcyza podniesie cenę o 45-50 gr). Rośnie też o 3,4 proc. akcyza na alkohol. Uwzględniając inne dodatkowe koszty, jak choćby wyższe ceny energii, można być pewnym, że za butelkę mocniejszego alkoholu zapłacimy kilka złotych więcej.
Jeszcze boleśniejsze skutki mieć będzie wzrost VAT. Niby nie ma tu żadnej podwyżki, ale dochody budżetu z tego tytułu mają wzrosnąć o 15 proc. Skąd 15 proc., skoro wolumen spożycia rośnie o 3,2 proc., a inflacja ma wynieść 3 proc.? Jest tak, ponieważ VAT powiększył się znacznie w tym roku. Tyle że zmiany stawek podatku VAT weszły w życie 1 maja tego roku, a więc obowiązywały przez 8 miesięcy, natomiast w 2005 r. będą obowiązywać przez cały rok.
Jeśli dołożymy do tego zamiar podniesienia kosztów produkcji przez wzrost składek na ZUS oraz prawdopodobne dalsze zbliżanie się cen, zwłaszcza żywności, do poziomu unijnego, a także konieczność pokrywania w coraz większym stopniu wydatków zdrowotnych z własnej kieszeni, należy radzić przeciętnemu Kowalskiemu, aby zaczął skrupulatnie notować swoje wydatki i oszczędzał, na czym tylko się da.

Fot. M. Stelmach
Więcej możesz przeczytać w 44/2004 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 44/2004 (1144)

  • Na stronie - Notatka31 paź 2004Kto atakuje prezydenta Kwaśniewskiego, atakuje polską rację stanu Według uzyskanej jednoźródłowej informacji, w ubiegłym tygodniu znacznie zintensyfikowano prace mające na celu wsparcie pełzającego zamachu stanu w Polsce. Znani z...3
  • Skaner31 paź 2004Piwnik pod sąd! Barbara Piwnik, była minister sprawiedliwości, powinna stanąć przed sądem dyscyplinarnym, a nawet przed Trybunałem Stanu - twierdzą prawnicy oraz członkowie komisji śledczej ds. Orlenu. Według dr. Janusza Kochanowskiego, prezesa...8
  • Dossier31 paź 2004"Nie jest wykluczone, że ja żonę biję trzy razy w tygodniu, chociaż spotykam się z nią zasadniczo raz w tygodniu" Radio Zet MAREK BELKA, premier RP "Czasami mnie świerzbi, żeby coś o czymś powiedzieć, ale prawdopodobnie do końca...9
  • Sawka31 paź 200410
  • Kadry31 paź 200411
  • Playback31 paź 200413
  • M&M31 paź 2004ZBÓJECKA WIĘKSZOŚĆ W czas odtajniania Sejmu skład poodtajniali: Większość ma PiS - czyli Populizm i Socjalizm. A z podwyżką podatków kant polega na tym, że nie pomożesz biednym, rabując bogatym. Zapomina lewacki Janosików...13
  • Poczta31 paź 2004Organizacja Niemocy Zjednoczonej W artykule "Organizacja Niemocy Zjednoczonej" (nr 38) pojawiło się zdanie: "Zasada ta wywodzi się wprost z przyjętej w 1648 r. w pokoju westfalskim zasady cuius regio, eius religio". Otóż...13
  • Nałęcz - Schabowy bez kartofli31 paź 2004Nie krytykuj posłów LPR, bo możesz trafić do aresztu Aż trudno uwierzyć, że ta ponura historia nie wydarzyła się w średniowieczu, lecz kilkanaście dni temu. Jak podały media, do biesiadującego późnym wieczorem w słupskiej restauracji posła Ligi...14
  • Z życia koalicji31 paź 2004Co za cios! W możliwości Aleksandra Kwaśniewskie-go wątpi nawet stary druh Władimir Ałganow. Jak czytamy w słynnej tajnej notatce, Rosjanin "nie wierzył, by Prezydent RP miał realne możliwości wpłynięcia na decyzje w sprawie prywatyzacji...16
  • Z życia opozycji31 paź 2004Coś kiepsko idzie łączenie się ludowcom z profesorem Religą. Chłopi nie chcą, by efekt tego dziwnego, pachnącego zbiorowym gwałtem związku nazywał się PSL-Centrum. To może Włodek? Trwa konflikt między liberałami i profesorem Geremkiem. Tym razem...17
  • Fotoplastykon31 paź 2004H.Sawka (www.przyssawka.pl)18
  • Niezbędniacy biznesu31 paź 2004Gromosław Czempiński jest ojcem kapitalizmu bezpieczniaków Państwo to my - mogą powiedzieć o sobie byli i obecni oficerowie służb specjalnych. Jeśli się przyjrzeć największym prywatyzacjom i publicznym przetargom w naszym kraju, a także...20
  • TV Pałac31 paź 2004Czy Włodzimierz Czarzasty zostanie komisarycznym zarządcą TVP? Telewizja publiczna Kwiatkowskiego bez Kwiatkowskiego, czyli de facto telewizja Kwaśniewskiego - do tego dąży Danuta Waniek, szefowa Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. To w Pałacu...26
  • Konserwa Kwaśniewskiego31 paź 2004Prezydent anachronizuje polską politykę: marzy mu się powrót do tłustych dla postkomunistów lat 90. Aleksander Kwaśniewski już wie, że opozycja naprawdę chce usunąć go z urzędu - tak jeden z liderów Platformy Obywatelskiej tłumaczy atak...28
  • Trzeci Drang nach Osten31 paź 2004W Ziomkostwie Wschodniopruskim wybiera się władze na uchodźstwie byłych pruskich, a obecnie polskich miast Będąc w Rzymie, czyń jak Rzymianie" - wedle tej maksymy postępują niemieckie ziomkostwa w Polsce. Przyjeżdżając do naszego kraju, mówią o...30
  • Pruski granat31 paź 2004Pierwowzorem Unii Europejskiej nazwał Prusy były burmistrz Berlina Eberhard Diepgen Jak rząd federalny ocenia ideę utworzenia rosyjsko-litewsko-polskiego euroregionu, identycznego pod względem geograficznym z obszarem Prus Wschodnich, i co sądzi...32
  • Pomieszanie z poplątaniem31 paź 2004Salon jako instytucja kulturalno-towarzyska, opiniotwórcza i autorytatywna dawno przeminął Trudno polemizować z pamfletem lepperowskim w formie i radiomaryjnym w treści (Robert Mazurek, Igor Zalewski, "Koniec świata salonów", "Wprost" nr 43). Ma...36
  • Giełda31 paź 2004Hossa Świat Ekonomia 24/7 "Kryzys Paktu Północnoatlantyckiego wziął się stąd, że Ameryka i Europa funkcjonują na różnych obrotach. USA już od połowy lat 50. budują gospodarkę opartą na nowoczesnej wiedzy, Europa tkwi zaś często...40
  • Wszystko w górę!31 paź 2004O ponad 3000 złotych będzie biedniejsza statystyczna polska rodzina w 2005 r. Marek Belka, który bez gorliwości odchudza gospodarkę i z nadgorliwością przyjmuje unijne nieobowiązkowe zalecenia, zafunduje nam w przyszłym roku drugi - po...42
  • Żywią i biorą31 paź 2004Krowa w Unii Europejskiej ma większy "dochód niż połowa ludzi żyjących na ziemi Rolnicy dołożą się do akcyzy - żartował kilka tygodni temu minister finansów Mirosław Gronicki podczas spotkania w Bristolu z przedsiębiorcami i ekonomistami, gdy...48
  • Solidarność kota i myszy31 paź 2004Niemieccy związkowcy chcieli przenieść fabrykę Opla z Gliwic do Chin To że wielki strajk w zakładach Opla w Bochum wzburzył wiele osób w Niemczech, nie powinno nikogo dziwić. W końcu w grę wchodziło bezpośrednio 10 tys. niemieckich miejsc pracy,...54
  • Stawka większa niż rozum31 paź 2004Sejm uchwalił 50-procentową antypolską stawkę podatkową Klub parlamentarny Unii Pracy, jedynej partii świata, która ma tylu posłów ilu zwolenników, zdołał przeforsować w Sejmie wprowadzenie nowej, czwartej stawki PIT w wysokości 50 proc. dla...56
  • Załatwione odmownie - Książki najgorsze31 paź 2004Antyglobaliści Stiglitz i Nace grzeszą przeciwko zdrowemu rozsądkowi, faktom i teorii ekonomii Za czasów komunizmu Stanisław Barańczak prowadził w podziemnym czasopiśmie rubrykę pod takim właśnie tytułem. Wielce ceniony dziś Pan Profesor zajmował...58
  • Supersam31 paź 2004Sportowy kompakt Prędkość maksymalna 230 km/h, przyspieszenie do 100 km/h w zaledwie 8,2 s. Najnowsza, trzecia generacja opla astry w pełni zasługuje na swoją nazwę - to gwiazda. Benzynowy silnik o pojemności dwóch litrów i mocy 200...60
  • Kontratak białej rasy31 paź 2004Nie bomba geriatryczna czeka zamożne społeczeństwa Zachodu, lecz kolejny baby boom Na Zachodzie tyka bomba geriatryczna. Wkrótce trzy czwarte ludzkości będzie należało do ras innych niż biała, bo inne się mnożą, a biała wymiera. Jeszcze dwa lat...64
  • Najpiękniejszy dom świata31 paź 2004Gorsza sytuacja na rynku sprzyja podwyższaniu standardów w architekturze Mapa świata bez wyspy Utopia nic nie jest warta - mawiał Oskar Wilde. Kiedy cztery lata temu prof. Marek Budzyński zrealizował swój niemal utopijny projekt Biblioteki...68
  • Ekran osobisty - Gladiatorzy informacji31 paź 2004"Wydarzenia", "Fakty" i "Wiadomości" zmieniły ostatnio formułę na nowocześniejszą i są teraz... podobne do siebie Niczym w starożytnym Rzymie co wieczór odbywają się w Polsce igrzyska. Przed milionami widzów występują gladiatorzy informacji,...74
  • Oczy i uszy Hitlera31 paź 2004Dla niemieckiego wywiadu pracowało przed wojną wielu Polaków Polska we wrześniu 1939 r. była prawie całkowicie przezroczysta dla Abwehry - wynika z dokumentów niemieckiego wywiadu wojskowego, do których dotarł tygodnik "Wprost". Informacje...76
  • Historia zwycięstwa31 paź 2004Historyk, który rozumie, jest dla totalitarnego systemu niebezpieczny "Vixi" - tak brzmi oryginalny tytuł wspomnień Richarda Pipesa, najwybitniejszego bodaj z żyjących historyków Rosji i współautora klęski komunizmu. Od razu narzuca się...79
  • Know-how31 paź 2004Gryzący konkurent Azjatyckie biedronki nazywane arlekinami (Harmonia axyridis) zaczynają się panoszyć w Europie i Stanach Zjednoczonych. Są bardziej agresywne niż inne owady tego gatunku, więc wygrywają konkurencję o terytorium i pożywienie....80
  • Viagra dla pracoholików31 paź 2004"Pigułki inteligencji" podkręcają szare komórki Amfetaminę w czasie II wojny światowej podawano amerykańskim pilotom odbywającym długie loty, w latach 60. zaś mógł ją kupić w aptece każdy, kto potrzebował leku pobudzającego. Teraz amfetaminy nie...82
  • Nowa mapa świata31 paź 2004Mount Everest nie jest najwyższą górą świata, a biegun północny należy do Danii! Mount Everest jest uważany za najwyższą górę na świecie od połowy XIX wieku, choś już w 1986 r. George Wallerstein, amerykański geolog, sugerował, że wyższy jest...88
  • Bez granic31 paź 2004Ósma plaga Największa od kilku dziesięcioleci plaga szarańczy zaatakowała zachodnią Afrykę. Na wojnę z owadami w Mauretanii, Mali i Burkina Faso wysyła się wojsko i policję. Bez skutku. Szarańcza pochłonęła już całe tegoroczne zbiory. Co...90
  • Wirtualna Polonia31 paź 2004Gdyby Polonia głosowała solidarnie, mielibyśmy w USA swojego prezydenta Gdy byłem młody, nie można było być Polakiem i republikaninem. Byliśmy wszyscy katolikami, związkowcami i demokratami - mówi Ron Jasiński-Herbert, redaktor naczelny pisma...92
  • Komisja nadziei31 paź 2004Mamy nowy rząd - w Brukseli Musimy się przyzwyczaić, że od 1 maja Polska ma dwa rządy: jeden w Warszawie, drugi w Brukseli. Oba mogą w decydujący sposób wpłynąć na nasze życie i na nasze portfele. Rząd w Warszawie zmieni się przypuszczalnie w...96
  • Zapateryzm kontra blairyzm31 paź 2004Socjaliści duszą Hiszpanów Filip V król Hiszpanii, miał marzenie: zbudować w Madrycie najwspanialszy pałac na świecie. W 1738 r. zlecił architektowi Juanowi Sachettiemu przygotowanie projektu mającego przyćmić Wersal, ukochane dziecko jego...100
  • Niemcy dwóch narodów31 paź 2004Wzajemna niechęć - tylko ona łączy Niemców ze wschodu i zachodu 15 lat po upadku muru berlińskiego Na dworcu w Witenberdze widać zainwestowane pieniądze: szkło, aluminium, efektowna hala główna. Jest wszystko, co najlepsze, tylko podróżnych nie...102
  • Menu31 paź 2004MENU WYDARZENIA KRÓTKO PO WOLSKU Z życia marionetek Stanowczo za mało miejsca rubryki kulturalne poświęcają teatrom kukiełkowym. A szkoda, takiemu teatrzykowi dużo więcej wolno, na przykład gdy chodzi o seks lub politykę. Co w żywym planie...106
  • Aktorzy prowincjonalni31 paź 2004Polski teatr jest bezbarwny, nadęty i nudny - wynika z festiwalu festiwali teatralnych "Spotkania" Do Warszawy zjechali przybysze z innej planety. Takie wrażenie można było odnieść, oglądając zagraniczne spektakle prezentowane podczas Festiwalu...110
  • Nowojorczyk w Warszawie31 paź 2004Książka telefoniczna z przedwojennej Warszawy jest najbardziej tajemniczą rzeczą w nowej powieści Paula Austera W 1998 r. nowojorski pisarz Paul Auster otrzymał od polskiego wydawcy książkę telefoniczną przedwojennej Warszawy. Wśród rzędów...114
  • Malowane bałwany31 paź 2004Malarze i rzeźbiarze dali się ponieść wznieconej przez lewicowych idiotów antybushowskiej fali Wirus lewicowego idiotyzmu, objawiający się nienawiścią do wszystkiego, co wiąże się z George'em Bushem, zaatakował kolejną grupę. Po protestach...116
  • Czułe słówka31 paź 2004Rozmowa z Romą Ligocką, pisarką117
  • Ueorgan Ludu31 paź 2004Jesteśmy niezawodnym ogniwem UE, ale bigosu nie oddamy! TRYBUNA PRZYMIERZA MIĘDZY DAWNYMI A MŁODYMI Nr 44 (109) Rok wyd. 3 WARSZAWA, poniedziałek 25 października 2004 r. Cena + VAT + ZUS + akcyza Dla uczczenia powrotu do zdrowia Wielkiego...118
  • Skibą w mur - Spacerek szczurów31 paź 2004W Polsce nie ma wyścigu szczurów, bo oprócz dynamicznej garstki nikt się za kasą nie ugania Szczur, jak wiadomo, to gryzoń tyle inteligentny, ile brzydki. Zwykle jest szary lub czarny, obdarzony małymi łapkami i długim ogonem. Szczur jest...122