Nowojorczyk w Warszawie

Nowojorczyk w Warszawie

Dodano:   /  Zmieniono: 
Książka telefoniczna z przedwojennej Warszawy jest najbardziej tajemniczą rzeczą w nowej powieści Paula Austera W 1998 r. nowojorski pisarz Paul Auster otrzymał od polskiego wydawcy książkę telefoniczną przedwojennej Warszawy. Wśród rzędów nazwisk znalazł własne - Auster. Wierzy, że to musiał być jego krewny. Tym bardziej że jego dziadek ze strony matki był polskim Żydem - z Galicji. Bohater najnowszej książki Austera, "Noc wyroczni", także znajduje swoje nazwisko w książce telefonicznej przedwojennej Warszawy. - Ta książka to najcenniejsza, ale i najbardziej przerażająca rzecz, jaką posiadam. Zawiera setki nazwisk Żydów, którzy za chwilę mieli zginąć. Gdy o tym myślę, przechodzą mi po plecach ciarki - mówi "Wprost" Auster. Opowiada, że wokół tej książki nadal dzieją się dziwne rzeczy. To utwierdza go w przekonaniu, że fikcja i rzeczywistość nieustannie na siebie nachodzą. Zupełnie jak w jego książkach. Krytycy twierdzą, że Auster jest dla literatury tym, czym Woody Allen dla kina. Niechętni Austerowi nazywają go pseudo-intelektualnym grafomanem. Nie mogą mu jednak odmówić wkładu w historię literatury: Auster jest twórcą nowego gatunku literackiego - metafizycznego kryminału.
Worek z puzzlami
Bohaterem wydanej właśnie w Polsce nowej książki Austera jest 34-letni pisarz Sidney Orr, czyli Orłowski. Dzięki tajemniczemu niebieskiemu notesowi zaczyna on mieć niesamowite pomysły. Kreślona w notesie powieść nieoczekiwanie przejmuje nad autorem kontrolę i dosłownie pisze się sama. I gdy czytelnik z wypiekami na twarzy czeka na następną scenę, akcja gwałtownie wyhamowuje, a główny bohater - Nick - wyparowuje. - Wiem, że to jest frustrujące dla czytelnika, bo coraz szybciej rosło napięcie, ale właśnie w tym tkwi energia i siła tej historii - mówi "Wprost" Auster. W zamian mamy serię tajemniczych wypadków. Oto ciężarna żona Sida śni fragment jego książki, sympatyczny Chińczyk okazuje się diabolicznym współwłaścicielem burdelu, a sam Sid, kochający i opiekuńczy mąż, zalicza skok w bok z czarnoskórą pięknością z Haiti. Czytelnik może odnieść wrażenie, że w połowie książki akcja się załamuje, a Auster, podobnie jak pisarz z jego powieści, zabrnął w ślepy zaułek swych zapętlonych historii. I choć Auster przyznaje, że swoją najnowszą powieść skomponował z bardzo różnych, gromadzonych przez lata pomysłów, to ta mozaika ma swój ukryty sens. Czytelnik "Nocy wyroczni" dostaje do ręki worek niesamowitych puzzli i sam musi je ułożyć w spójną całość.
Pisarz zaprzecza jakoby Sidney Orr był jego alter ego - wspólne jest tylko to, że obaj od lat mieszkają na Brooklynie i zaopatrują się w sklepie papierniczym prowadzonym przez Chińczyka. Alter ego Austera ponoć nie jest też drugi bohater książki - pisarz John Trause, który jest w wieku Austera, podobnie jak on ma syna wplątanego w aferę narkotykową, a dodatkowo nosi nazwisko będące anagramem jego nazwiska.
Auster często wplata w swoje fabuły zdarzenia z własnego życia. W najnowszej takim elementem jest m.in. notes, który dostał w prezencie w 1982 r. Ten notatnik odegrał w jego życiu podobną rolę jak w historii książkowego Sida. Pośród zapisanych maczkiem 20 stron narodził się pomysł na powieść "Noc wyroczni". Jej akcja nieprzypadkowo toczy się właśnie w 1982 r. i nieprzypadkowo Sid odnajduje swoje nazwisko w książce telefonicznej.

Depresja w Nowym Jorku
Mieszanie się iluzji i faktów nadaje książkom Austera metafizyczny rys, zbliżający je do dzieł takich europejskich twórców jak Tomasz Mann, Franz Kafka, Hermann Hesse, a spośród współczesnych - Milan Kundera. Nieprzypadkowo Auster jest w USA uważany za najbardziej europejskiego ze współczesnych pisarzy. Także dlatego jego książki cieszą się wielkim powodzeniem we Francji czy Niemczech.
Jednocześnie w USA jest uważany za najbardziej nowojorskiego z amerykańskich pisarzy. Trudno byłoby wskazać autora, którego styl byłby tak wiernym odbiciem migotliwego i rozbitego na miliony pojedynczych wątków życia mieszkańców Wielkiego Jabłka. Tu wszystko może się zdarzyć i nikt niczemu się nie dziwi. To miasto może oczarować, ale może też zabić.
W "Nocy wyroczni" - tak jak w wielu wcześniejszych książkach - Auster poddaje swych bohaterów niekończącym się próbom. Robi to, bo sam nie był oszczędzany przez życie - Przez ostatnie lata miałem wiele powodów, by snuć czarne myśli. Teraz, by się podnieść, otrząsnąć z minionego czasu, nie najlepszego dla nowojorczyka, postanowiłem napisać książkę afirmującą życie, komediową. Myślę, że się udało, właśnie złożyłem ją wydawcy - opowiada Auster.
Więcej możesz przeczytać w 44/2004 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 44/2004 (1144)

  • Na stronie - Notatka31 paź 2004Kto atakuje prezydenta Kwaśniewskiego, atakuje polską rację stanu Według uzyskanej jednoźródłowej informacji, w ubiegłym tygodniu znacznie zintensyfikowano prace mające na celu wsparcie pełzającego zamachu stanu w Polsce. Znani z...3
  • Skaner31 paź 2004Piwnik pod sąd! Barbara Piwnik, była minister sprawiedliwości, powinna stanąć przed sądem dyscyplinarnym, a nawet przed Trybunałem Stanu - twierdzą prawnicy oraz członkowie komisji śledczej ds. Orlenu. Według dr. Janusza Kochanowskiego, prezesa...8
  • Dossier31 paź 2004"Nie jest wykluczone, że ja żonę biję trzy razy w tygodniu, chociaż spotykam się z nią zasadniczo raz w tygodniu" Radio Zet MAREK BELKA, premier RP "Czasami mnie świerzbi, żeby coś o czymś powiedzieć, ale prawdopodobnie do końca...9
  • Sawka31 paź 200410
  • Kadry31 paź 200411
  • Playback31 paź 200413
  • M&M31 paź 2004ZBÓJECKA WIĘKSZOŚĆ W czas odtajniania Sejmu skład poodtajniali: Większość ma PiS - czyli Populizm i Socjalizm. A z podwyżką podatków kant polega na tym, że nie pomożesz biednym, rabując bogatym. Zapomina lewacki Janosików...13
  • Poczta31 paź 2004Organizacja Niemocy Zjednoczonej W artykule "Organizacja Niemocy Zjednoczonej" (nr 38) pojawiło się zdanie: "Zasada ta wywodzi się wprost z przyjętej w 1648 r. w pokoju westfalskim zasady cuius regio, eius religio". Otóż...13
  • Nałęcz - Schabowy bez kartofli31 paź 2004Nie krytykuj posłów LPR, bo możesz trafić do aresztu Aż trudno uwierzyć, że ta ponura historia nie wydarzyła się w średniowieczu, lecz kilkanaście dni temu. Jak podały media, do biesiadującego późnym wieczorem w słupskiej restauracji posła Ligi...14
  • Z życia koalicji31 paź 2004Co za cios! W możliwości Aleksandra Kwaśniewskie-go wątpi nawet stary druh Władimir Ałganow. Jak czytamy w słynnej tajnej notatce, Rosjanin "nie wierzył, by Prezydent RP miał realne możliwości wpłynięcia na decyzje w sprawie prywatyzacji...16
  • Z życia opozycji31 paź 2004Coś kiepsko idzie łączenie się ludowcom z profesorem Religą. Chłopi nie chcą, by efekt tego dziwnego, pachnącego zbiorowym gwałtem związku nazywał się PSL-Centrum. To może Włodek? Trwa konflikt między liberałami i profesorem Geremkiem. Tym razem...17
  • Fotoplastykon31 paź 2004H.Sawka (www.przyssawka.pl)18
  • Niezbędniacy biznesu31 paź 2004Gromosław Czempiński jest ojcem kapitalizmu bezpieczniaków Państwo to my - mogą powiedzieć o sobie byli i obecni oficerowie służb specjalnych. Jeśli się przyjrzeć największym prywatyzacjom i publicznym przetargom w naszym kraju, a także...20
  • TV Pałac31 paź 2004Czy Włodzimierz Czarzasty zostanie komisarycznym zarządcą TVP? Telewizja publiczna Kwiatkowskiego bez Kwiatkowskiego, czyli de facto telewizja Kwaśniewskiego - do tego dąży Danuta Waniek, szefowa Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. To w Pałacu...26
  • Konserwa Kwaśniewskiego31 paź 2004Prezydent anachronizuje polską politykę: marzy mu się powrót do tłustych dla postkomunistów lat 90. Aleksander Kwaśniewski już wie, że opozycja naprawdę chce usunąć go z urzędu - tak jeden z liderów Platformy Obywatelskiej tłumaczy atak...28
  • Trzeci Drang nach Osten31 paź 2004W Ziomkostwie Wschodniopruskim wybiera się władze na uchodźstwie byłych pruskich, a obecnie polskich miast Będąc w Rzymie, czyń jak Rzymianie" - wedle tej maksymy postępują niemieckie ziomkostwa w Polsce. Przyjeżdżając do naszego kraju, mówią o...30
  • Pruski granat31 paź 2004Pierwowzorem Unii Europejskiej nazwał Prusy były burmistrz Berlina Eberhard Diepgen Jak rząd federalny ocenia ideę utworzenia rosyjsko-litewsko-polskiego euroregionu, identycznego pod względem geograficznym z obszarem Prus Wschodnich, i co sądzi...32
  • Pomieszanie z poplątaniem31 paź 2004Salon jako instytucja kulturalno-towarzyska, opiniotwórcza i autorytatywna dawno przeminął Trudno polemizować z pamfletem lepperowskim w formie i radiomaryjnym w treści (Robert Mazurek, Igor Zalewski, "Koniec świata salonów", "Wprost" nr 43). Ma...36
  • Giełda31 paź 2004Hossa Świat Ekonomia 24/7 "Kryzys Paktu Północnoatlantyckiego wziął się stąd, że Ameryka i Europa funkcjonują na różnych obrotach. USA już od połowy lat 50. budują gospodarkę opartą na nowoczesnej wiedzy, Europa tkwi zaś często...40
  • Wszystko w górę!31 paź 2004O ponad 3000 złotych będzie biedniejsza statystyczna polska rodzina w 2005 r. Marek Belka, który bez gorliwości odchudza gospodarkę i z nadgorliwością przyjmuje unijne nieobowiązkowe zalecenia, zafunduje nam w przyszłym roku drugi - po...42
  • Żywią i biorą31 paź 2004Krowa w Unii Europejskiej ma większy "dochód niż połowa ludzi żyjących na ziemi Rolnicy dołożą się do akcyzy - żartował kilka tygodni temu minister finansów Mirosław Gronicki podczas spotkania w Bristolu z przedsiębiorcami i ekonomistami, gdy...48
  • Solidarność kota i myszy31 paź 2004Niemieccy związkowcy chcieli przenieść fabrykę Opla z Gliwic do Chin To że wielki strajk w zakładach Opla w Bochum wzburzył wiele osób w Niemczech, nie powinno nikogo dziwić. W końcu w grę wchodziło bezpośrednio 10 tys. niemieckich miejsc pracy,...54
  • Stawka większa niż rozum31 paź 2004Sejm uchwalił 50-procentową antypolską stawkę podatkową Klub parlamentarny Unii Pracy, jedynej partii świata, która ma tylu posłów ilu zwolenników, zdołał przeforsować w Sejmie wprowadzenie nowej, czwartej stawki PIT w wysokości 50 proc. dla...56
  • Załatwione odmownie - Książki najgorsze31 paź 2004Antyglobaliści Stiglitz i Nace grzeszą przeciwko zdrowemu rozsądkowi, faktom i teorii ekonomii Za czasów komunizmu Stanisław Barańczak prowadził w podziemnym czasopiśmie rubrykę pod takim właśnie tytułem. Wielce ceniony dziś Pan Profesor zajmował...58
  • Supersam31 paź 2004Sportowy kompakt Prędkość maksymalna 230 km/h, przyspieszenie do 100 km/h w zaledwie 8,2 s. Najnowsza, trzecia generacja opla astry w pełni zasługuje na swoją nazwę - to gwiazda. Benzynowy silnik o pojemności dwóch litrów i mocy 200...60
  • Kontratak białej rasy31 paź 2004Nie bomba geriatryczna czeka zamożne społeczeństwa Zachodu, lecz kolejny baby boom Na Zachodzie tyka bomba geriatryczna. Wkrótce trzy czwarte ludzkości będzie należało do ras innych niż biała, bo inne się mnożą, a biała wymiera. Jeszcze dwa lat...64
  • Najpiękniejszy dom świata31 paź 2004Gorsza sytuacja na rynku sprzyja podwyższaniu standardów w architekturze Mapa świata bez wyspy Utopia nic nie jest warta - mawiał Oskar Wilde. Kiedy cztery lata temu prof. Marek Budzyński zrealizował swój niemal utopijny projekt Biblioteki...68
  • Ekran osobisty - Gladiatorzy informacji31 paź 2004"Wydarzenia", "Fakty" i "Wiadomości" zmieniły ostatnio formułę na nowocześniejszą i są teraz... podobne do siebie Niczym w starożytnym Rzymie co wieczór odbywają się w Polsce igrzyska. Przed milionami widzów występują gladiatorzy informacji,...74
  • Oczy i uszy Hitlera31 paź 2004Dla niemieckiego wywiadu pracowało przed wojną wielu Polaków Polska we wrześniu 1939 r. była prawie całkowicie przezroczysta dla Abwehry - wynika z dokumentów niemieckiego wywiadu wojskowego, do których dotarł tygodnik "Wprost". Informacje...76
  • Historia zwycięstwa31 paź 2004Historyk, który rozumie, jest dla totalitarnego systemu niebezpieczny "Vixi" - tak brzmi oryginalny tytuł wspomnień Richarda Pipesa, najwybitniejszego bodaj z żyjących historyków Rosji i współautora klęski komunizmu. Od razu narzuca się...79
  • Know-how31 paź 2004Gryzący konkurent Azjatyckie biedronki nazywane arlekinami (Harmonia axyridis) zaczynają się panoszyć w Europie i Stanach Zjednoczonych. Są bardziej agresywne niż inne owady tego gatunku, więc wygrywają konkurencję o terytorium i pożywienie....80
  • Viagra dla pracoholików31 paź 2004"Pigułki inteligencji" podkręcają szare komórki Amfetaminę w czasie II wojny światowej podawano amerykańskim pilotom odbywającym długie loty, w latach 60. zaś mógł ją kupić w aptece każdy, kto potrzebował leku pobudzającego. Teraz amfetaminy nie...82
  • Nowa mapa świata31 paź 2004Mount Everest nie jest najwyższą górą świata, a biegun północny należy do Danii! Mount Everest jest uważany za najwyższą górę na świecie od połowy XIX wieku, choś już w 1986 r. George Wallerstein, amerykański geolog, sugerował, że wyższy jest...88
  • Bez granic31 paź 2004Ósma plaga Największa od kilku dziesięcioleci plaga szarańczy zaatakowała zachodnią Afrykę. Na wojnę z owadami w Mauretanii, Mali i Burkina Faso wysyła się wojsko i policję. Bez skutku. Szarańcza pochłonęła już całe tegoroczne zbiory. Co...90
  • Wirtualna Polonia31 paź 2004Gdyby Polonia głosowała solidarnie, mielibyśmy w USA swojego prezydenta Gdy byłem młody, nie można było być Polakiem i republikaninem. Byliśmy wszyscy katolikami, związkowcami i demokratami - mówi Ron Jasiński-Herbert, redaktor naczelny pisma...92
  • Komisja nadziei31 paź 2004Mamy nowy rząd - w Brukseli Musimy się przyzwyczaić, że od 1 maja Polska ma dwa rządy: jeden w Warszawie, drugi w Brukseli. Oba mogą w decydujący sposób wpłynąć na nasze życie i na nasze portfele. Rząd w Warszawie zmieni się przypuszczalnie w...96
  • Zapateryzm kontra blairyzm31 paź 2004Socjaliści duszą Hiszpanów Filip V król Hiszpanii, miał marzenie: zbudować w Madrycie najwspanialszy pałac na świecie. W 1738 r. zlecił architektowi Juanowi Sachettiemu przygotowanie projektu mającego przyćmić Wersal, ukochane dziecko jego...100
  • Niemcy dwóch narodów31 paź 2004Wzajemna niechęć - tylko ona łączy Niemców ze wschodu i zachodu 15 lat po upadku muru berlińskiego Na dworcu w Witenberdze widać zainwestowane pieniądze: szkło, aluminium, efektowna hala główna. Jest wszystko, co najlepsze, tylko podróżnych nie...102
  • Menu31 paź 2004MENU WYDARZENIA KRÓTKO PO WOLSKU Z życia marionetek Stanowczo za mało miejsca rubryki kulturalne poświęcają teatrom kukiełkowym. A szkoda, takiemu teatrzykowi dużo więcej wolno, na przykład gdy chodzi o seks lub politykę. Co w żywym planie...106
  • Aktorzy prowincjonalni31 paź 2004Polski teatr jest bezbarwny, nadęty i nudny - wynika z festiwalu festiwali teatralnych "Spotkania" Do Warszawy zjechali przybysze z innej planety. Takie wrażenie można było odnieść, oglądając zagraniczne spektakle prezentowane podczas Festiwalu...110
  • Nowojorczyk w Warszawie31 paź 2004Książka telefoniczna z przedwojennej Warszawy jest najbardziej tajemniczą rzeczą w nowej powieści Paula Austera W 1998 r. nowojorski pisarz Paul Auster otrzymał od polskiego wydawcy książkę telefoniczną przedwojennej Warszawy. Wśród rzędów...114
  • Malowane bałwany31 paź 2004Malarze i rzeźbiarze dali się ponieść wznieconej przez lewicowych idiotów antybushowskiej fali Wirus lewicowego idiotyzmu, objawiający się nienawiścią do wszystkiego, co wiąże się z George'em Bushem, zaatakował kolejną grupę. Po protestach...116
  • Czułe słówka31 paź 2004Rozmowa z Romą Ligocką, pisarką117
  • Ueorgan Ludu31 paź 2004Jesteśmy niezawodnym ogniwem UE, ale bigosu nie oddamy! TRYBUNA PRZYMIERZA MIĘDZY DAWNYMI A MŁODYMI Nr 44 (109) Rok wyd. 3 WARSZAWA, poniedziałek 25 października 2004 r. Cena + VAT + ZUS + akcyza Dla uczczenia powrotu do zdrowia Wielkiego...118
  • Skibą w mur - Spacerek szczurów31 paź 2004W Polsce nie ma wyścigu szczurów, bo oprócz dynamicznej garstki nikt się za kasą nie ugania Szczur, jak wiadomo, to gryzoń tyle inteligentny, ile brzydki. Zwykle jest szary lub czarny, obdarzony małymi łapkami i długim ogonem. Szczur jest...122