Czwarta fala - postnaftowa

Czwarta fala - postnaftowa

Dodano:   /  Zmieniono: 
Ropę naftową zastąpi gaz ziemny, benzyna z węgla i wodór Kiedy w 1852 r. Ignacy Łukasiewicz w Bóbrce koło Krosna zaczął wydobywać ropę naftową, a potem w 1859 r. były amerykański konduktor kolejowy Edwin Drake postawił na swojej działce w Pensylwanii szyb naftowy, oszacowano, że ropy naftowej na świecie wystarczy na 15 lat wydobycia. Drake i inni pomylili się w prognozach, ale kres złóż ropy naftowej zbliża się szybciej, niż ktokolwiek jeszcze kilka lat temu mógł przypuszczać. Daniel Yergin, najbardziej liczący się w świecie analityk badający rynki naftowe, uznał, że XX wiek był stuleciem nafty. Była to, trawestując dokonany przez małżeństwo Tofflerów podział historii gospodarczej świata na trzy fale, trzecia energetyczna fala (za pierwszą można uznać okres wykorzystywania przez człowieka siły zwierząt, za drugą - epokę pary). Teraz jesteśmy u kresu tej fali. - Co prawda, złoża ropy się nie kończą, ale nadchodzi koniec ery ropy naftowej w dotychczasowym znaczeniu - potwierdza "Wprost" Milton Friedman, noblista i guru ekonomistów liberalnych.
Koniec wieku nafty oznacza początek czwartej fali - postnaftowej. W perspektywie być może koniec energetycznego dyktatu krajów OPEC, do którego ostatnio zaczęła się przyłączać Rosja. W epoce czwartej fali energetycznej ropa stanie się tylko jednym z kilku paliw, być może najmniej ważnym. Inne źródła energii będą powodowały mniejsze uzależnienia polityczne w świecie, a ważniejsza (i tańsza!) będzie energia uzyskiwana ze sprężonego gazu ziemnego, z benzyny "węglowej" oraz z wodoru.

Jak kończy się trzecia fala
Na początku 2005 r. "Oil nad Gas Journal", najbardziej liczący się na świecie periodyk poruszający zagadnienia energetyki, ujawnił, że kraje OPEC prawie dwukrotnie zawyżyły swoje szacunki rezerw ropy naftowej. Mają 400 mld baryłek, a nie 700 mld, jak twierdziły. Oszustwo było opłacalne, bo od 1987 r. w OPEC obowiązywała zasada, że ilość ropy, jaką każdy kraj kartelu może sprzedać na rynku, jest zależna od wielkości jego złóż ropy. Podobnie jak państwa OPEC postępowały firmy naftowe. Zapasy ropy są wyznacznikiem tego, jak długo będą przynosić zyski, a zatem decydują o wycenie ich akcji na giełdzie. W marcu 2005 r. największy na świecie koncern naftowy Shell przyznał, że prawie o połowę przeszacował swoje rezerwy surowca (obecnie ma złoża, z których może wydobyć 12,97 mld baryłek ropy naftowej, chociaż jeszcze w 2002 r. utrzymywał, że mogą one przynieść 19,35 mld baryłek).
Panika stymulująca poszukiwanie alternatywnych paliw jest uzasadniona. Jeszcze w 2000 r. na całym świecie odkryto 13 dużych (powyżej 500 mln baryłek ropy) pól naftowych. Rok później takich pół znaleziono sześć, w 2002 r. - dwa, a od 2003 r. aż do dziś nie odkryto żadnego. - Produkcja ropy naftowej spada w 33 państwach z 48 krajów, które zajmują się jej wydobyciem - informuje Michael Rogers, dyrektor amerykańskiej firmy PFC Energy, zajmującej się analizami przemysłu naftowego na świecie. Budżet największych firm naftowych przeznaczony na poszukiwanie nowych złóż spadł w ostatnich latach z 30 proc. do 12 proc. kosztów i zmniejsza się nadal, ponieważ nie ma już gdzie szukać ropy. Koncerny paliwowe próbują wydobywać ropę naftową z miejsc, których ze względu na zbyt wysokie koszty do niedawna nie brano pod uwagę. Na przykład zainteresowano się ropą w zasmolonych piaskach w prowincji Orinoco w Wenezueli oraz w rejonie miasta Atabasca w Kanadzie. Rozpoczęto nawet wiercenia w Arktycznym Narodowym Rezerwacie Przyrody w północno-wschodniej Alasce.
- Weszliśmy w nową fazę wieku nafty: wysokich kosztów wydobycia, a więc wysokich cen - ocenia David J. O'Reilly, szef Chevron Texaco. Paradoksalnie, dla gospodarki nie oznacza to kryzysu, ale szansę na rozwój. Coraz lepiej sprzedają się samochody spalające gaz ziemny, powstają fabryki produkujące benzynę z węgla. Na horyzoncie widać już auta, statki i samoloty napędzane wodorem. - Siłom wolnego rynku trzeba pozwolić działać, a ceny paliwa będą tak niskie jak dawniej - tłumaczy "Wprost" Milton Friedman. Siły wolnego rynku już zaczęły działać. Rok 2005 jest najprawdopodobniej początkiem wspomnianej czwartej fali - postnaftowej.



Czarne wygrywa
To, że łatwej do wydobycia ropy jest coraz mniej, nie oznacza więc kryzysu. Obecnie cena baryłki ropy sięga niekiedy nawet 60 USD, a jeśli ropa kosztuje połowę mniej, to już opłaca się produkować benzynę... z węgla. W USA udoskonalono wykorzystywaną przez Niemców w czasie II wojny światowej metodę przerobu węgla na benzynę. W ubiegłym roku w stanie Wyoming rozpoczęto budowę fabryki, która w 2008 r. będzie produkować 1,5 mln ton benzyny i oleju napędowego, czyli tyle, ile w Polsce zużywa się przez miesiąc. O tym, że jest to realna alternatywa, świadczy przykład RPA, która przetrwała międzynarodowe sankcje właśnie dzięki paliwu uzyskiwanemu z węgla. Zakłady podobne do tych w Wyoming powstają w innych stanach USA oraz - przy udziale amerykańskich koncernów - w Chinach w prowincji Yunnan i w regionie Mongolia Wewnętrzna (są tam duże złoża węgla). Amerykanie już oszacowali, że zastąpienie połowy ropy obecnie importowanej do USA benzyną wytwarzaną z węgla będzie kosztować 350 mld USD. Znane światowe zasoby węgla wystarczą co najmniej na 200 lat. - Przy nowych wysokich cenach ropy węgiel jest realną alternatywą dla nafty, także w Polsce - ocenia Ludwik Kossowicz, ekspert Instytutu Technologii Nafty w Krakowie.



Tankowanie przy kuchence
Gaz ziemny będzie odgrywał podobną rolę jak węgiel. Na rynku amerykańskim debiutuje właśnie Honda GX (kosztuje 22 tys. USD), pierwsze seryjnie produkowane auto osobowe, zasilne właśnie gazem ziemnym. W przeciwieństwie do często wykorzystywanego w polskich samochodach gazu LPG (liquified petroleum gas), który jest pochodną ropy naftowej, gaz ziemny (CNG - compressed natural gas), będący paliwem w japońskim aucie, występuje w krajach rozwiniętych w dużych ilościach. Złoża w USA wystarczą na 200 lat wydobycia. Jest to bardzo tanie paliwo. Na przykład koszt przejechania kilometra hondą gx wynosi w USA w przeliczeniu 7 gr, podczas gdy benzynową wersją tego auta - 16 gr. W dodatku to ten sam gaz, który wykorzystuje się w domowych kuchenkach, a to oznacza, że auto na gaz ziemny będzie można tankować nawet w domu. Sprzedawcy Hondy w Kalifornii już wypożyczają zestawy do domowego tankowania za miesięczną opłatę 34-70 USD. Pojazdy na gaz ziemny emitują też pięć razy mniej spalin niż ich benzynowe odpowiedniki i są od nich znacznie cichsze, dlatego idealnie nadają się dla transportu miejskiego. Od kilku lat do tego celu wykorzystuje się je w amerykańskich miastach (m.in. w Nowym Jorku); jeździ nimi nawet policja (na przykład w Los Angeles), ponieważ po przestrzeleniu zbiornika z gazem nie grozi eksplozja samochodu tak jak w wypadku aut napędzanych benzyną.

Wodór niskich cen
Rosnąca popularność paliwa pochodzącego z węgla i gazu to - według Friedmana - natychmiastowa reakcja wolnego rynku na drożejącą ropę naftową. Reakcją długofalową będzie natomiast rosnąca popularność wodoru, czyli paliwa XXI wieku. Prof. Jeremy Rifkin z Uniwersytetu Pensylwanii sugeruje nawet, że zastosowanie wodoru jako źródła energii będzie taką rewolucją, jaką było wprowadzenie węgla kamiennego pod koniec XVIII wieku, co zapoczątkowało rewolucję przemysłową. "Już za 10 lat połowa Kalifornijczyków będzie jeździć samochodami na wodór" - przekonuje gubernator stanu Arnold Schwarzenegger. W ubiegłym roku zebrał on w Sacramento, stolicy Kalifornii, przedstawicieli największych koncernów samochodowych na świecie (DaimlerChrysler, General Motors, Ford, Honda, Hyundai, Nissan, Toyota i Volkswagen) oraz koncernów naftowych (BP, Chevron Texaco, Exxon Mobil, Shell) i przekonał, by razem zbudowali (za 200 mln USD) sieć 200 stacji do tankowania wodoru. Działa już dziesięć z nich.
Wodór to jedyne paliwo, którego nigdy nam nie zabraknie, a zatem jego cena nie będzie rosła.. Dodatkowo przy spalaniu wodoru nie wydzielają się praktycznie żadne zanieczyszczenia. Plan Schwarzeneggera zainspirował władze Unii Europejskiej, które finansują projekt przewidujący wprowadzenie autobusów na wodór w Europie. Pierwszym państwem, które całkowicie i dobrowolnie wyeliminuje ropę naftową z gospodarki, będzie Islandia. Jak szacuje prof. Kenneth S. Deffeyes z Princeton University, napędzanie aut wodorem ma sens wtedy, gdy cena benzyny przekroczy 50 USD; obecnie sięga 55 USD, a to oznacza, że przejechanie kilometra autem na wodór już dziś jest tańsze niż tradycyjnym samochodem.


Cud na rosyjskich polach naftowych
Rozmowa z Danielem Yerginem, światowym guru w dziedzinie prognoz energetycznych
Ludwik M. Bednarz: - Erą nafty nazwał pan w wydanej pod koniec XX wieku książce "Nafta, władza i pieniądze" obecne czasy. Czy XXI wiek nie będzie końcem tej ery?
Daniel Yergin: - Żyjemy w epoce komputerów i błyskawicznej komunikacji. Energia, a nafta w szczególności, ciągle jest jednak fundamentem współczesnych gospodarek. Ropa stwarza problemy, lecz nie straci nagle na znaczeniu.
- Część analityków uważa, że ropy zabraknie, że wzrost zapotrzebowania na nią będzie wywoływać jeszcze większe niż obecnie zawirowania gospodarcze.
- Teraz sytuacja na rynku naftowym jest bardzo napięta. To wynik ubiegłorocznego wysokiego wzrostu gospodarki światowej. Wywołało to większy, niż przewidywano, wzrost zapotrzebowania na ropę naftową. Na świecie, istotnie, obecne zdolności wydobycia są bliskie osiągnięcia granicy.
- Kiedy to nastąpi?
- Przypuszczam, że w latach 2030-2050. Historia pokazuje jednak, że ludzie zazwyczaj nie doceniają wpływu nowych technologii na wzrost wydobycia ropy.
- Arjun Murti, analityk Goldman Sachs, twierdzi, że ceny ropy naftowej mogą wzrosnąć nawet do 105 USD za baryłkę. Natomiast Tim Evans z IFR Energy Services mówi, że spadną do 28 USD za baryłkę - i to już na początku tegorocznego lata.
- Arjun w zasadzie mówił o scenariuszu "wystrzału", kiedy to nagła przerwa w dostawach (wywołana na przykład niepokojami w Iranie lub Nigerii) spowoduje bardzo wysoki wzrost cen. Mój scenariusz "wystrzału" jest łagodniejszy - ceny mogą wzrosnąć, ale do 65-80 USD za baryłkę. Przypuszczam bowiem, że w sytuacji awaryjnej będą uruchomione rezerwy strategiczne USA. Po szoku ceny spadną zapewne do 50 USD za baryłkę.
- Nawet bez "wystrzału" w tym roku zbliżały się one do 57 USD.
- Najważniejszym regulatorem gospodarki kapitalistycznej jest rynek. On funkcjonuje i łatwiej wyrównuje ceny niż deklaracje szejków z OPEC. W swojej książce "The Commanding Hights..." opisałem, jak po upadku komunizmu w Polsce to nie władze, lecz rolnicy swoimi dostawami, którymi przecież nie sterowano, ustabilizowali rynek żywności. Czy z naftą może być podobnie? W pewnym sensie tak. Teraz w Stanach Zjednoczonych na superoszczędny samochód trzeba długo czekać, natomiast ten, kto chce kupić pożeracz benzyny SUV, może go dostać od ręki.
- Na razie jednak gospodarka jako całość nie chce się tak łatwo jak pojedynczy konsumenci przystosować do wysokich cen paliw.
- Też się przystosuje, tylko z dużym opóźnieniem. Nie zmienia to faktu, że obecne ceny ropy to wielkie niebezpieczeństwo dla gospodarki. Trzeba pamiętać, że każda wielka recesja, tak jak ta z lat 70., była poprzedzona gwałtownym wzrostem cen ropy.
- Na wysokich cenach ropy najbardziej korzysta teraz Rosja, która chciałaby znów się stać jednym z liderów współczesnego świata.
- W Ameryce nazywamy to "cudem na rosyjskich polach naftowych". Zwiększenie wydobycia ropy o 55 proc. od roku 1998 to naprawdę cud! Ocenia się, że 75 proc., a może i więcej, swojego wzrostu gospodarczego w ostatnich pięciu latach Rosja zawdzięcza ropie naftowej i gazowi ziemnemu. Teraz wydobycie ropy w Rosji się ustabilizowało; prawdopodobnie z powodów geologicznych, ale także z przyczyn politycznych. Równocześnie Arabia Saudyjska ogłosiła plany zwiększenia wydobycia ropy o połowę. Rosja ma jednak największe w świecie zasoby gazu. I to ona jeszcze długo będzie najważniejszym energetycznym rozgrywającym świata.

Rozmawiał Ludwik M. Bednarz
San Francisco


Daniel Yergin - szef Cambridge Energy Research Associates, największej międzynarodowej firmy konsultingowej specjalizującej się w problematyce energii. Autor wielu książek i publikacji na tematy gospodarki energetycznej. Za książkę "Nafta, władza i pieniądze" (wydaną w Polsce w 1996 r. przez wydawnictwo Philip Wilson) otrzymał Nagrodę Pulitzera. Jest on również autorem książki "Commanding Hights: The Battle for the World Economy", w której opisuje transformację Polski od gospodarki komunistycznej do rynkowej.
Więcej możesz przeczytać w 19/2005 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 19/2005 (1171)

  • 100 najbogatszych Polaków15 maj 2005Najbogatszym Polakiem 1990 r. - pierwszego roku III Rzeczpospolitej - był właściciel montowni przewodów elektrycznych. Jego majątek, stosując dzisiejsze kryteria, wart był około 15 mln zł. Dziś mało kto o nim pamięta. Najbogatszy Polak 2005 r....1
  • Na stronie - Pomnik nieznanego przedsiębiorcy15 maj 2005Lista najbogatszych Polaków "Wprost" ma 20 lat! Jestem najbogatszym człowiekiem w Europie Wschodniej" - tym wyznaniem, poczynionym 20 lat temu na łamach "Wprost", Ignacy Soszyński, twórca i właściciel grupy firm Inter Fragrances (produkujących...3
  • Skaner15 maj 2005NOTATNIKI DOCHNALA Dziennikarze "Wprost" dotarli do zapisków aresztowanego lobbysty Marka Dochnala z lat 2000-2004. Nie znają ich dotychczas ani prokuratura, ani ABW, ani komisja śledcza ds. PKN Orlen. W kalendarzach Dochnal...6
  • Dossier15 maj 2005Jak się ktoś urodził człowiekiem, to łatwiej mu jest być człowiekiem, niż stać się świnią TVP 1 WŁADYSŁAW BARTOSZEWSKI były minister spraw zagranicznych Niektórzy traktują Sejm jak gospodę. Wpadają, rozrabiają, tłuką szkło i wywracają stoły...7
  • Sawka15 maj 20058
  • Kadry15 maj 20059
  • Playback15 maj 200511
  • M&M15 maj 2005ZMIENNOPARTYJNI Komuchy adwersarzy w Sejmie gromią srodze, że ci po kilka partii zmienili po drodze. A sami co? PZPR, SdRP, teraz SLD... A niezmiennie KGB*. *Ten skrót, choć się kojarzyć może popularnie, znaczy tutaj: Komuna Grabiąca...11
  • Poczta15 maj 2005Rozum na receptę IMS Health informuje, że nie udostępniła autorom artykułu "Rozum na receptę - dlaczego mamy najdroższe leki na świecie" (nr 5) żadnych danych dotyczących cen leków ani też nie upoważniła do powoływania się na...11
  • Nałęcz - Kozioł ofiarny15 maj 2005Prawica sama nawarzyła piwa, które teraz każe wypić szefowi IPN Politycy prawicy - od Platformy Obywatelskiej, przez Prawo i Sprawiedliwość, po Ligę Polskich Rodzin - zaatakowali prof. Leona Kieresa za ujawnienie informacji o odnalezieniu w IPN...12
  • Ryba po polsku - Orgazm demokratyczny15 maj 2005Belka jest bezpartyjny jeszcze tylko w kroku W zasadzie jest śmiesznie. Po prostu boki zrywać. Ale mnie się już nie chce śmiać. Sejm się wprawdzie nie rozwiązał, ale za to odbył taką debatę nad samorozwiązaniem, że każdy, kto tego słuchał, miał...13
  • Z życia koalicji15 maj 2005Przed 1 Maja publicysta "Trybuny" Krzysztof Pilawski próbował kupić płytę z pieśniami rewolucyjnymi. Niestety, bezskutecznie. "Czerwony sztandar" czy "Międzynarodówkę" trudniej dziś zdybać niż kiedyś...14
  • Z życia opozycji15 maj 2005Już za chwileczkę, już za momencik, cyrk z panem Belką zacznie się kręcić... Słabe? Owszem, słabawe, a nawet beznadziejne, ale to, że od dziś Polska jest pierwszym i jedynym krajem na świecie, w którym premier zakłada partię opozycyjną,...15
  • Fotoplastykon15 maj 200516
  • Cyrk Polska15 maj 2005Postkomuniści postanowili na odchodnym obrzydzić Polakom demokrację i zniechęcić ich do publicznej aktywności Od społeczeństwa nie wywiniesz się, bratku! Z niego wyszedłeś i nic ci tu nie pomogą żadne abstrakcje" - pisał Witkacy w...18
  • Koalicja przeciw Kwaśniewskiemu15 maj 2005Za dwa tygodnie ma powstać nowy rząd - bez Marka Belki Premier Marek Belka wymyślił polską ruletkę. Polega ona na tym, że przykłada się do głowy pistolet bez nabojów i strzela. Tak najkrócej można skomentować pozorną dymisję,...22
  • Tchórz stanu15 maj 2005Dlaczego nie należy wybaczać Wojciechowi Jaruzelskiemu Moda na wybaczanie, która nastała po śmierci papieża, objęła nawet Wojciecha Jaruzelskiego. Czy jednak generałowi Jaruzelskiemu można i należy wybaczyć? Czy zasługuje na to człowiek, który...24
  • Człowiek z autorytetu15 maj 2005Kto się ośmiela podnieść rękę na Tadeusza Mazowieckiego, może się spodziewać, że mu tę rękę odrąbią Na hasło "Konstantynopol" detektyw wpada w trans i zmienia się w złodzieja klejnotów. Tak jest w filmie "Klątwa...28
  • Wczesne wnuki Cimoszewicza15 maj 2005Pampersy lewicy są nastawione na długi marsz Polską polityką rządzi niepisane prawo: destrukcja objawia się inicjatywami zjednoczeniowymi. Relacja ta jest wprost proporcjonalna: im większy rozpad, tym więcej prób, rozmów i porozumień. Efektem...34
  • Szparagi czyste rasowo15 maj 2005Najazdem Polaków - obok globalnego kapitalizmu - niemieckie elity tłumaczą problemy ich kraju Plagą szarańczy, którą trzeba wytępić, nazwał przedsiębiorców Franz Muntefering, przewodniczący rządzącej w Niemczech partii socjaldemokratycznej....36
  • Giełda15 maj 2005Hossa Świat Rosyjskie rovery? Pojawili się kolejni kandydaci do przejęcia upadłego brytyjskiego producenta samochodów MG Rover. Pierwszym chętnym jest 24-letni Rosjanin Nikołaj Smoleński, który w ubiegłym roku kupił fabrykę...44
  • Czwarta fala - postnaftowa15 maj 2005Ropę naftową zastąpi gaz ziemny, benzyna z węgla i wodór Kiedy w 1852 r. Ignacy Łukasiewicz w Bóbrce koło Krosna zaczął wydobywać ropę naftową, a potem w 1859 r. były amerykański konduktor kolejowy Edwin Drake postawił na swojej działce w...46
  • Smok na ropę15 maj 2005Światu znów grozi zimna wojna - naftowa Do ataku na Pearl Harbor mogłoby nie dojść, gdyby Amerykanie nie ograniczyli dostaw ropy do Japonii, której gospodarka w całości zależała od importu tego surowca, głównie z USA. Japońscy stratedzy uznali,...52
  • Rybny rokosz15 maj 2005Nie oddamy ani jednej ości - zapewniał wiceminister rolnictwa Andrzej Kowalski, jadąc na negocjacje w sprawie limitów połowu dorsza Przez 30 lat Islandia i Wielka Brytania toczyły trzy (w 1959 r., 1972 r. i 1978 r.) wojny dorszowe. W każdej...56
  • Latarka biznesu15 maj 2005Pieniądze płyną do twierdzy Kim Dzong Ila Rzeczą niezbędną jest latarka. Mała, kieszonkowa, najlepiej mieć ją zawsze przy sobie - mówi Robert Barrett, szef firmy konsultingowej Korea Business Consultants, która pomaga inwestować w Korei...60
  • 2 x 2 = 4 - Ład czy anarchia?15 maj 2005Znaczna część oczywistych wykroczeń uzyskała w Polsce status zachowań normalnych Więzienia są w Polsce przeludnione. Znaczna część skazanych nie odbywa kar, bo nie ma gdzie ich ulokować. Przestępczość jest wysoka, mimo że wielu występków...64
  • Supersam15 maj 200566
  • Hiszpańska szarża15 maj 2005Nie Genewa, Paryż czy Detroit, ale stosunkowo nieduże imprezy samochodowe stają się miejscem ciekawych prezentacji. Podczas wielkich salonów samochodowych nawet interesujące wozy nikną w natłoku nowości. I tak premiera zrestylizowanej renault...66
  • Odmładzająca wanilia15 maj 2005Wanilia to ostatnio jeden z najmodniejszych składników kosmetyków pielęgnacyjnych. A to dzięki jej niezwykłym - niedawno odkrytym - właściwościom nawilżającym. Zawarta w balsamie do ciała St. Ives wanilia - wraz z witaminą E i szwajcarskimi...66
  • Gadżet biznesmena15 maj 2005Technologia Intel Centrino (dotychczas znana jako Sonoma) staje się jednym z podstawowych wymagań klientów notebooków. Dzięki niej szybciej działa w komputerze grafika, a bateria starcza na dłużej. Zastosowanie Intel¨ CentrinoŞ w najnowszym...66
  • Hajsowny ziom w bemie15 maj 2005Dyrektor szkoły jest nazywany Bin Ladenem, woźny - Mac Gyverem, przerwa to wc kwadrans, a toaleta - sejm Ty Lepperze, dostałeś Gałczyńskiego" - z tego zdania dumny byłby zapewne tylko poeta Gałczyński, znany z tworzenia nowych słów....68
  • Boża ośmiornica15 maj 2005Tajemnica, hierarchia, Średniowieczne rytuały - czy może być coś bardziej podejrzanego dla zsekularyzowanych elit?72
  • Wszystkie grzechy Guccich15 maj 2005Członkowie klanu twórców mody wysyłali się do więzienia, a nawet zlecali zabójstwa krewnych Wolę łkać w rolls-roysie, niż być szczęśliwa na rowerze - mawiała w czasach największej świetności firmy Patrizia Gucci. Była żona wnuka założyciela tej...76
  • Makłowicz do Bikonta, Bikont do Makłowicza15 maj 2005Piotrusiu! Pierwszy weekend maja spędziłem w Zakopanem. Podobny pomysł przyszedł do głowy kilkuset tysiącom innych ludzi, więc nawet nie próbowałem wedrzeć się na Krupówki. Ulokowałem się na uboczu, na spacery jeździłem w okolice...80
  • Zmartwychwstanie Marszałka15 maj 2005"Nigdy nie byłem pewien, czy gdy napiszę rozkaz, nie będzie on czytany w biurach wszystkich obcych państw" - mówił Józef Piłsudski Gdy umarł, Polska pogrążyła się w rozpaczy.82
  • Know-how15 maj 2005Jaszczurka na cukrzycę Wkrótce na amerykański rynek trafi eksenatyd (byetta) - nowy lek na cukrzycę typu 2. Uzyskano go z jadu jaszczurki zwanej helodermą arizońską (Heloderma suspectum). Jego działanie jest zbliżone do hormonów...86
  • Astma z mydła15 maj 2005Robaki chronią przed alergiami! Odłóż miotłę i przestań przesadnie dbać o czystość - radził już w 1989 r. dr David Strachan, epidemiolog z London School of Hygiene and Tropical Medicine. Jego zdaniem, mieszkańcy krajów rozwiniętych...88
  • iPod w mózgu15 maj 2005Autyzm występuje trzykrotnie częściej niż cukrzyca Autyzm do niedawna rozpoznawano dopiero u przedszkolaków mających problemy z mówieniem i kontaktami społecznymi. Dla terapeutów bezpowrotnie stracone były pierwsze trzy lata życia dziecka, czyli...92
  • Piotr bez grobu15 maj 2005Czy w podziemiach Bazyliki Św. Piotra w Watykanie rzeczywiście znajduje się grób apostoła? Dwa dni przed Bożym Narodzeniem w 1950 r. Pius XII ogłosił, że pod Bazyliką św. Piotra w Watykanie odnaleziono grób apostoła. Jan Paweł II odwiedzał...94
  • Bez granic15 maj 2005Marsz pamięci Moje oczy widziały żydowskie dzieci rzucane do ognia. To było w tym miejscu, byłem wtedy tutaj - mówił Elie Wiesel, były więzień Auschwitz, do uczestników 14. Marszu Żywych. Przez obóz w Oświęcimiu przeszły...96
  • Trzej zwycięzcy15 maj 2005Jeśli rzeczywiście wygraliśmy tę wojnę, to dopiero w roku 1989 W maju Europa świętuje swoje wyzwolenie. Do rangi głównych obchodów urosła ceremonia w Moskwie 9 maja. Odbędą się też setki dodatkowych imprez. W Niemczech prawie każde miasto i...98
  • Defilada okupantów15 maj 2005Bush i Bałtowie popsuli w Rydze moskiewskie święto Putina Do niedawna zaproszenie do Moskwy skłaniało Łotyszy do zabrania z sobą ciepłych rzeczy na wypadek, gdyby wizyta przedłużyła się o kilkuletni pobyt na Łubiance lub przymusową wyprawę na...102
  • Premier ekonomiczny15 maj 2005Dla biznesu nie ma większego znaczenia, kto wygra - mówił przed wyborami Richard Branson Blair jest śmieciem (rubbish), ale to jedyny śmieć, jaki naprawdę mamy do wyboru. O reszcie nie ma nawet co gadać - stwierdził jeden z wyborców. Z kolei Tina...104
  • Bankowy szybkowar15 maj 2005Półtora miliarda dolarów co roku pożyczają Fidelowi Castro europejskie banki Jesteśmy twardzi jak wulkaniczna skała - mówił Fidel Castro w październiku zeszłego roku, tuż po upadku, w którym pogruchotał sobie kolano i...108
  • Menu15 maj 2005WYDARZENIE TYGODNIA Nadchodzi Lucas! Już tylko dni dzielą nas od "Zemsty Sithów" (premiera 19 maja), ostatniej kinowej części "Gwiezdnych wojen" George'a Lucasa. Pierwszy film, który trafił do kin 28 lat temu,...110
  • Waldemar Złotousty15 maj 2005Największą zaletą obecnego ministra kultury jest to, że ma odpowiednich przyjaciół w odpowiednim czasie i na odpowiednią okazję Mogę znaleźć tylko jedno słowo zespalające wszystkie moje zmienne pasje: Polska" - mówił kilka lat temu minister...112
  • Rockowa niemota15 maj 2005Dobry aktualny tekst rockowy to przeżytek dla radiowych rozgłośni Kiedy 25 września 1982 r. "Autobiografia" Perfectu zagościła na szczycie listy przebojów Trójki, natychmiast stała się hymnem pokolenia. Polski rock święcił triumfy nieznane...116
  • Rycerz idei15 maj 2005Adolf Bocheński - odnowiciel polskiej myśli konserwatywnej Korespondent Reutera zapamiętał po bitwie cassińskiej sylwetkę polskiego oficera schodzącego po walce z książką i różą w ręku. To mógł być tylko Adolf Bocheński. Zasłużył jak nikt inny na...118
  • Ueorgan Ludu15 maj 2005W obronie zasłużonej placówki Le Madame - Pruderia "Gazety Stołecznej" Nagiej prawdy o rosnącej sile kultury gejowskiej nie da się ukryć Tyłem, czyli przodem do SZTUKI Poruszenie w wielu postępowych kręgach wywołała wiadomość o...120
  • Skibą w mur - Woda na młyn, wóda na mózg15 maj 2005Izby wytrzeźwień to wylęgarnie geniuszy Szwedzcy naukowcy dokonali sensacyjnego odkrycia. Okazuje się, że wódka ma pozytywny wpływ na rozwój szarych komórek. Na razie prawo to sprawdza się tylko w wypadku myszy. Te z nich, które pojono alkoholem,...122