Apteka blagierów

Dodano:   /  Zmieniono: 
Badania naukowe coraz częściej są jedynie narzędziem marketingowym firm farmaceutycznych

Jan Stradowski

[powiększ]
Kiedy okazało się, że środek przeciwbólowy vioxx (rofekoksyb), zwiększa ryzyko zawału serca i udaru mózgu, amerykański koncern MSD musiał wycofać go z aptek. Tyle że koncern dysponował wcześniej wynikami badań wskazującymi na zagrożenie, a mimo to sprzedał lek ponad 84 mln pacjentów na całym świecie. Od tego czasu nic się nie zmieniło. Koncerny farmaceutyczne wciąż ukrywają niekorzystne dla siebie dane, bojąc się, że w wyniku ich ujawnienia spadnie sprzedaż leku lub trzeba będzie wycofać go z użycia - alarmuje Światowa Organizacja Zdrowia (WHO). "Branża farmaceutyczna intensywnie reklamuje swe produkty, ale nie wspiera tego rzetelnymi badaniami. W rezultacie pacjenci i lekarze mają nierealne oczekiwania wobec leków i często ich nadużywają" - twierdzi prof. Peter Ubel z University of Michigan.
Próby uzdrowienia rynku farmaceutycznego są podejmowane na świecie od lat - bez większego powodzenia. Niektóre firmy zapowiedziały, że nie będą ujawniać wyników swoich badań, ponieważ w ten sposób zdradzałyby swe tajemnice handlowe konkurencji. Rok temu koncerny poszły na niewielkie ustępstwa w kwestii treści reklam, ale nie zmniejszyły wydatków na promocję, które - według firmy IMS Health - jedynie w Stanach Zjednoczonych sięgają 11 mld dolarów rocznie. Sytuację świetnie określiła dr Marcia Angell w książce "Prawda o firmach farmaceutycznych": "firmy kontrolujące rynek o wartości 500 mld dolarów zachowują się jak gigantyczny goryl - mogą robić wszystko, na co mają ochotę".

KARUZELA Z LEKAMI
Środki przeciwbólowe
niesteroidowe środki przeciwbólowe, takie jak ibuprofen i naproksen, stosowane szczególnie często u chorych na reumatyzm, u osób starszych o 30 proc. zwiększają ryzyko hospitalizacji z powodu niewydolności serca (Źródło: "Heart").

Doustne środki antykoncepcyjne
U niektórych kobiet mogą powodować bóle głowy i migreny.

Antybiotyki
Środek o nazwie Tequin (gatifloksacin) u osób starszych może niebezpiecznie obniżać poziom cukru we krwi (Źródło: "the new england journal of medicine").

Antydepresanty
Nie ma pewności, czy tzw. środki przeciwdepresyjne wychwytu zwrotnego serotoniny zwiększają ryzyko myśli samobójczych, jak podejrzewano. Najnowsze badania sugerują, że raczej chronią przed samobójstwem, popełnianym najczęściej przez osoby cierpiące na depresję. Amerykańska Agencja Leków uznała, że tego typu preparaty mogą stosować nawet dzieci od ósmego roku życia.
Skala oszustw
Fałszerstwa naukowe, takie jak sprawa prof. Woo Suk Hwanga z Narodowego Uniwersytetu w Seulu, są nagłaśniane, ale stanowią margines nadużyć, jakich dopuszczają się uczeni. Z badań ankietowych opublikowanych przez tygodnik "Nature" wynika, że aż 15 proc. badaczyulega presji finansowej ze strony sponsorów badań,a 6 proc. przyznało się do pomijania w pracy wyników, które nie pasują do założonej tezy. "Skala oszustw prawdopodobnie jest znacznie większa, ponieważ naukowcy niechętnie przyznają się do takiego postępowania nawet w anonimowych ankietach" - mówi Raymond de Vries z University of Minnesota, jeden z autorów raportu.
Nieuczciwe praktyki są nagminne w wypadku badań sponsorowanych przez firmy farmaceutyczne. Od ich wyników zależy dopuszczenie leku do sprzedaży, są też wykorzystywane w materiałach reklamowych kierowanych do lekarzy i pacjentów. Wiele danych nigdy jednak nie trafia do publicznej wiadomości. Z analiz amerykańskiej Food and Drug Administration (FDA) wynika, że firmy przeprowadzają tylko 30 proc. zaplanowanych badań klinicznych. Publikowane są niemal wyłącznie te wyniki, które są korzystne dla producenta. Gdy w 1994 r. dr Betty Dong z University of California w San Francisco chciała ogłosić, że wszystkie dostępne na rynku leki na niedoczynność tarczycy są równie skuteczne, sponsorująca jej badania firma Knoll blokowała publikację artykułu i straszyła uczoną sądem. Podobnie jest z wieloma innymi lekami. Z analiz przeprowadzonych przez naukowców amerykańskich i holenderskich wynika, że co piąty farmaceutyk wchodzący na rynek ma źle dobraną dawkę leczniczą, która musi być potem obniżana z powodu działań niepożądanych. Najgorzej pod tym względem wypadają leki kardiologiczne.

Przekupstwo naukowe
Wszystko jest trucizną, decyduje tylko dawka - stwierdził już w XVI wieku Paracelsus, znany lekarz, przyrodnik i alchemik. Tę prawidłowość widać dziś w świecie nauki, który zdecydowanie przedawkował komercjalizację. Finansowanie badań przez firmy doskonale wpływa na kondycję uczelni czy instytutów, ale fatalnie odbija się na rzetelności naukowców. Analizy prof. Joela Lexchina z kanadyjskiego York University wykazały, że jeśli testy kliniczne są sponsorowane przez producenta leku, cztery razy częściej wykazują jego skuteczność niż badania niezależne.
"Wiele uczelni przymyka oko na przedsiębiorczość kadr naukowych, gdyż woli się cieszyć dotacjami, które na ogół towarzyszą tego typu relacjom" - pisze prof. Sheldon Krimsky z Tufts University w książce "Nauka skorumpowana?". Firmy farmaceutyczne sponsorują także kongresy i szkolenia dla naukowców, wynajmują ich jako konsultantów i biegłych sądowych. Gdy rok temu amerykańskie Narodowe Instytuty Zdrowia sprawdziły status swych pracowników podejrzanych o naruszenie zasad etycznych, okazało się, że na 103 aż 44 było na garnuszku koncernów, a dziewięciu popełniło poważne wykroczenia.

Bolesław Piecha, wiceminister zdrowia: "Trzeba ograniczyć presję reklamową, jaką producenci leków wywierają na lekarzy i pacjentów"
Psucie rynku
Korupcja dotyczy także czasopism naukowych, które miały stać na straży wiarygodności publikowanych w nich badań. Periodyki medyczne, takie jak "Journal of the American Medical Association" czy "New England Journal of Medicine", są praktycznie uzależnione od ogłoszeń firm farmaceutycznych. Badania na ten temat opublikował jedyny magazyn, który w ogóle nie przyjmuje takich reklam - "PLoS Medicine". Prace naukowe trafiające do renomowanych magazynów powinny być weryfikowane przez niezależnych recenzentów, ale i ten system jest mało skuteczny. Czasopisma medyczne publikują prace o wątpliwej wartości naukowej, zwłaszcza w sponsorowanych przez firmy dodatkach. Rzadko wycofują fałszywe badania ze swych archiwów, a jeszcze rzadziej podejmują śledztwa w takich sprawach, tłumacząc, że to zadanie wymiaru sprawiedliwości.
Etycy obawiają się, że badania naukowe coraz rzadziej są inspiracją dla firm farmaceutycznych, a coraz częściej jedynie narzędziem marketingowym, co fatalnie wpływa na innowacyjność. Przez ostatnie 20 lat liczba nowych leków wchodzących na rynek nieustannie spadała - rok temu amerykańska FDA dopuściła do sprzedaży zaledwie 20 farmaceutyków. Co gorsza, w większości są to jedynie warianty preparatów z jednej grupy, na przykład obniżających poziom cholesterolu statyn, czyli tzw. leki "me too". Firmy najczęściej zlecają jedynie porównanie działania takiego farmaceutyku z placebo, czyli pigułką pozbawioną działania leczniczego, a nie z konkurencyjnymi preparatami. Do dziś nie wiadomo na przykład, jaka jest faktyczna skuteczność poszczególnych niesteroidowych leków przeciwzapalnych (takich jak paracetamol, ibuprofen czy naproksen), stosowanych do łagodzenia bólu i w chorobach reumatycznych. Firmy obawiają się, że bezpośrednie porównania mogłyby "popsuć" rynek, w tym wypadku wart globalnie co najmniej 20 mld dolarów.

Marketing w klinice
Polski resort zdrowia planuje zmiany prawne, które m.in. zaostrzą kary za korumpowanie lekarzy przez przedstawicieli firm i ograniczą wydatki na reklamę. Firmy nie mogłyby wydawać na ten cel więcej niż 10 proc. rocznych przychodów ze sprzedaży leków, przy czym w grę wchodziłyby jedynie preparaty produkowane w Polsce. - Musieliśmy się wycofać z tego pomysłu, bo okazało się, że byłby niezgodny z polskim prawem. Nadal jednak widzimy potrzebę ograniczenia presji reklamowej, jaką producenci wywierają na lekarzy i pacjentów - mówi wiceminister zdrowia Bolesław Piecha. Takie ograniczenia są jednak mało skuteczne. Firmy farmaceutyczne od lat maskują reklamę jako działania edukacyjne lub badawcze. Częstą praktyką w Polsce jest prowadzenie badań klinicznych leków już zarejestrowanych, które są testowane na przykład w celu sprawdzenia, czy nie można nimi leczyć innych chorób. - Firma wydaje pieniądze na badania i dostarcza lek za darmo, ale dzięki temu może liczyć na to, że lekarz będzie potem przepisywał ten preparat swym pacjentom. Nikt nie sprawdza, czy takie badanie kliniczne ma sens z punktu widzenia nauki - mówi dr Paweł Grzesiowski z Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego.
Tymczasem potrzebnych badań, na przykład dotyczących skutków ubocznych stosowania leków, w Polsce praktycznie się nie prowadzi. - Ten problem był od lat lekceważony przez resort zdrowia. Dlatego tak naprawdę nie wiemy, jak stosowane w Polsce leki działają na organizmy Polaków - ostrzega dr Józef Meszaros z Akademii Medycznej w Warszawie. Według optymistycznych szacunków, na świecie jest zgłaszanych 10 proc. przypadków wystąpienia skutków ubocznych leków. U nas ten wskaźnik to ułamek procenta - spośród wszystkich cywilizowanych krajów Polska zgłasza do WHO najmniej takich przypadków. W rezultacie wielu pacjentów wymaga podwójnego leczenia - najpierw z powodu choroby, potem z powodu powikłań po terapii. Ale to jedynie może cieszyć firmy farmaceutyczne.


Fot: K. Pacuła
Więcej możesz przeczytać w 25/2006 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 25/2006 (1228)

  • Na stronie - Szantażokracja25 cze 2006Z kraju o najwyższym indeksie szantażokracji trzeba wiać jak najszybciej i jak najdalej3
  • Skaner25 cze 2006SKANER - POLSKA WYBORY Jednak bezpośrednio! Andrzej Lepper i jego partia chcieli znieść bezpośrednie wybory włodarzy miast i wsi. Wicepremier z Samoobrony nie znalazł jednak sojuszników w PiS. Partia Jarosława Kaczyńskiego nie poprze propozycji...6
  • Dossier25 cze 2006RYSZARD KALISZ Poseł SLD "Ja przynosiłem piłkarzom fart. Sami piłkarze uważali, że Jerzy Buzek przynosi im niefart. Teraz się okazało, że premier Marcin-kiewicz też przynosi niefart. I Lech Kaczyński przynosi niefart" Polskie Radio Program III...7
  • Sawka czatuje25 cze 2006Henryk Sawka (www.przyssawka.pl)8
  • Mundial 200625 cze 2006KOMENTARZE POD BLOGIEM TOMASZA WOŁKA "Dramatyczny i piękny mecz z Niemcami, szkoda wyniku. Zabrakło kilkudziesięciu sekund. Ale ktoś 'na górze' powinien wyciągnąć głębsze wnioski z tych dwóch konfrontacji, dotrzeć do sedna kolejnej porażki. Polska...12
  • Poczta25 cze 2006Ziobrominator W artykule "Ziobrominator" (nr 21) znalazła się informacja, że minister Zbigniew Wassermann jako "ważna osobistość" cieszy się specjalnymi przywilejami w korzystaniu z lotniska. Otóż minister Wassermann ma ochronę BOR. Nie powinno to...14
  • Playback25 cze 2006Jaromir Netzel, prezes zarządu PZU SA © K. PACUŁA14
  • Fotoplastykon25 cze 200614
  • Ryba po polsku - Pycha zdrajców25 cze 2006Jeśli się twierdzi, że domaganie się lustracji księżyjest dziełem wrogich sił, trzeba te siły nazwać Maciej Rybiński Jedno jest pewne - żywoty świętych są mniej atrakcyjne od żywotów grzeszników. Żywoty świętych napawają tylko podziwem, żywoty...15
  • Z życia koalicji25 cze 2006Wreszcie PiS spełnia obietnice w sprawie mediów publicznych! W skład rady nadzorczej Polskiego Radia weszli sami fachowcy: szpitalna księgowa, warszawska radna, kadrowiec, pani z banku i ktoś tam jeszcze. Aha, i dziennikarka z Kielc. W tej...16
  • Z życia opozycji25 cze 2006Kto brylował na urodzinach Andrzeja Leppera? Jak zadajemy zagadki, to odpowiedź na nie jest zazwyczaj ta sama. Tak, Stefan Niesiołowski - zaciekły wróg tłuszczy i hołoty spod znaku Samoobrony. Brylował, wznosił toasty, żartował z wicepremierem....17
  • Nałęcz - Seanse nienawiści25 cze 2006"Patriotyzmu" międzywojennej Młodzieży Wszechpolskiej polska szkoła na pewno nie potrzebuje Tomasz Nałęcz Pomysł ministra edukacji narodowej Romana Giertycha, aby wprowadzić nowy przedmiot nauczający patriotyzmu, daje się interpretować na dwa...18
  • Polskie stolice zbrodni25 cze 2006Czy Polska jest jednym z najbardziej niebezpiecznych krajów w Europie, w którym szaleje przestępczość? W 2006 r. tylko 42 proc. Polaków badanych przez CBOS postrzegało swój kraj jako bezpieczny (w 2001 r. było ich zaledwie 28 proc.). Czy polskie...20
  • Okrągłosłowi25 cze 2006Ranking polityków: Aleksander Kwaśniewski - piąty, Lech Kaczyński - dziesiąty28
  • O nas za nas25 cze 2006Niemieckie Muzeum Śląskie w Görlitz pokazuje, jak bardzo Polacy nie potrafią prowadzić polityki historycznej Piotr Semka Od kilku lat powstaje niemiecki Śląsk, a większość Polaków nic o tym nie wie. Powstaje głównie w Görlitz, położonym...32
  • Sushi Marcinkiewicza25 cze 2006Władza jest konserwatywno-narodowa, ale menu ma kosmopolityczne Igor Janke Kuchnia polityków nie chadza w parze z wyznawaną ideologią. Staropolskie potrawy zakrapiane zmrożoną czystą wódką preferowali politycy lewicowego, teoretycznie...38
  • Giełda25 cze 2006Hossa Świat Dziecko małolitrażowe Japońskie Suzuki i niemiecki Opel wspólnie zaprojektują mały miejski samochód przeznaczony na rynek europejski - donosi japoński dziennik "Nihon Keizai Shimbun". Auto będzie produkowane od 2008 r. w węgierskiej...42
  • Podpalacze budżetu25 cze 2006Polska polityka gospodarcza tworzy się na ulicy Witold M. Orłowski Krzysztof Trębski Czy chcesz zapłacić dodatkowo ponad 200 zł rocznie, aby pracownicy służby zdrowia zarabiali więcej? Gdyby w ten sposób ośrodki badania opinii formułowały pytania,...44
  • Siła krachu25 cze 2006Polscy ciułacze stracili na giełdzie 20 mld złotych? Michał Zieliński O 10 tys. zł zmniejszyły się od połowy maja zasoby Polaka, który wykupił jednostki uczestnictwa funduszy inwestycyjnych i oszczędzał w otwartych funduszach emerytalnych. Polacy...50
  • Wojna siedmioletnia25 cze 2006Jeśli Zygmunt Solorz przegra walkę o Erę, może zarobić miliard euro Aleksander Piński Jan Piński W tej wojnie polska strona jest tylko trzecim graczem. Czy jednak Elektrim skorzysta na wojnie Vivendi i Deutsche Telekomu? Wojna gigantów zaostrzyła...54
  • Polacy odlatują na południe25 cze 2006120-metrowy apartament z widokiem na morze w tureckiej Alanyi kosztuje tyle, ile 80-metrowe mieszkanie na Żoliborzu Krzysztof Trębski Simmon Tweddle, analityk brytyjskiej agencji nieruchomości Property Secrets, podróżował po Bałkanach. Zatrzymał...58
  • 2X2=4 - Rynek patriota25 cze 2006Wiedzy o polityce ustrojowej nie mogą zastąpićnarodowo-patriotyczne hasła i efekciarskie działania Wacław Wilczyński Gospodarka narodowa musi być patriotyczna. Tak postanowiła usiłująca nami rządzić prawicowo-lewicowa partia. Zapał...62
  • Supersam25 cze 200664
  • Leon szczęściarz25 cze 2006Leon jest niebywałym szczęściarzem. Już niezłym powodzeniem cieszył się, kiedy styliści z Seata zabrali się za jego przód. Ostre linie sprawiły, że sylwetka leona zaczęła przypominać sprintera szykującego się do startu. Te nowe kształty polubili...64
  • Inwazja z Treviso25 cze 2006- Polacy ubierają się teraz o niebo lepiej niż 10 lat temu i są gotowi kupować markowe ubrania - tak w rozmowie z "Wprost" Giuseppe Stefanel tłumaczy powody ekspansji domu mody Stefanel na polski rynek. Do 2008 r. marka z Treviso otworzy...64
  • Muzykalny Ebi25 cze 2006Biało-czerwony odtwarzacz plików mp3 opatrzony autografem Euzebiusza Smolarka - taki prezent polskim fanom futbolu i muzyki podarowała firma Samsung. Urządzenie ma wbudowane cyfrowe radio i dyktafon, akumulator po naładowaniu wystarcza na 10...64
  • W stylu lat 50.25 cze 2006Co łączy marki Philippe Starck, Armani, Donna Karan i Burberry? Zegarki i biżuteria tych marek produkowane są wyłącznie przez amerykańską firmę Fossil. Połączenie charme'u "cudownych lat 50." z nowymi trendami tworzy oryginalny, łatwo...64
  • Mięczaki stadionów25 cze 2006Zamiast wygrywać, Polacy są dumni z honorowych porażek66
  • Akademia wojenna25 cze 2006Studenci już nie walczą o indeksy, to indeksy biją się o studentów70
  • Kilometr skarbów25 cze 2006W zaszyfrowanych dokumentach pojawił się opis Lubiąża jako miejsca, gdzie składowano cenne dzieła sztuki Joanna Lamparska Cenne rzeźby, obrazy, ołtarze, kolekcje monet i biżuterii oraz rzadkie książki - to wszystko zostało ukryte na Dolnym Śląsku...74
  • Czerwiec wolności25 cze 2006Poznański Czerwiec '56 to ostatnie polskie powstanie narodowe, a radomski Czerwiec '76 to koniec mitu tzw. drugiej Polski Antoni Dudek Historyk i politolog, pracownik Uniwersytetu Jagiellońskiego i IPN. Autor książki o kulisach upadku PRL...78
  • Know-how25 cze 2006Ratunek dla oka Pierwszy lek na retinopatię cukrzycową może wkrótce trafić na rynek. Badania kliniczne wykazały, że substancja o nazwie ruboxistaurin hamuje postęp zmian chorobowych w siatkówce u 41 proc. osób cierpiących na cukrzycę. Retinopatia...82
  • Apteka blagierów25 cze 2006Badania naukowe coraz częściej są jedynie narzędziem marketingowym firm farmaceutycznych Jan Stradowski [powiększ] Kiedy okazało się, że środek przeciwbólowy vioxx (rofekoksyb), zwiększa ryzyko zawału serca i udaru mózgu, amerykański koncern MSD...84
  • Epidemia milczenia25 cze 2006Dzieci dotknięte mutyzmem są jak Dr Jekyll i Mr Hyde - w szkole są małomówne, w domu bywają nadpobudliwe Monika Florek-Moskal Mowa jest srebrem, milczenie złotem - mówi jedna z przypowieści w Biblii. Niestety, zbyt częste milczenie, choćby tylko w...88
  • Łebskie ptaszki25 cze 2006Kruki i wrony wykazują inteligencję półtorarocznego dziecka Ewa Nieckuła Hodowana w niewoli wrona brodata z Nowej Kaledonii po bezskutecznych próbach wydłubania drutem apetycznego kąska z dna wąskiej probówki zrobiła na końcu przyrządu haczyk i...90
  • Bez granic25 cze 2006Wybuchowy emigrant Abu Hamza al-Muhadżir, czyli "Emigrant", to nowy przywódca Al-Kaidy w Iraku, który zastąpił zabitego kilkanaście dni temu Abu Musaba al-Zarkawiego. Nowy szef wezwał do pokonania "krzyżowców i szyitów" oraz pomszczenia swego...92
  • Czerwona kontrrewolucja25 cze 2006Co jest lepsze: białoruska niepodległość pod władzą Łukaszenki czy białoruska demokracja pod rosyjską kuratelą? Jerzy Marek Nowakowski "Nasza chata z kraja" - polityka zagraniczna Polski od kilku lat jest prowadzona zgodnie z tą zasadą. Niczego...94
  • Mini-ZSRR25 cze 2006Stolica Białorusi powinna zostać przemianowana z Mińska na Weterańsk? Cezary Goliński Bez Białorusi nie byłoby zwycięstwa w II wojnie światowej, tymczasem dziś wrogie siły ignorują wkład tego kraju i jego obecnego prezydenta w dzieło pokoju na...96
  • Gazownia ajatollahów25 cze 2006Europa musi wybrać: albo więcej gazu z Rosji, albo gaz z Iranu Agata Jabłońska Zimna wojna się skończyła? Nic podobnego. Do bezpośredniej konfrontacji Zachodu z nowym Wschodem jeszcze wprawdzie daleko, ale decydująca rozgrywka właśnie się zaczyna....98
  • Śmierć za śmierć25 cze 2006Bezsensowna wojna oddala Palestyńczyków od własnego państwa Henryk Szafir z Jerozolimy Premier Ehud Olmert podczas niedawnej wizyty w Europie nie musiał nikogo przekonywać, że Izrael prowadzi w Gazie wojnę obronną. Nawet prezydent Francji Jacques...102
  • Przyszłość z przeszłością25 cze 2006Oczekuję, że Polska pomoże Unii Europejskiej w ułożeniu stosunków z Rosjanami Richard von Weizscker dla "Wprost" prezydent Niemiec w latach 1984-1994 Podpisanie przed piętnastu laty przez Polskę i Niemcy dwóch traktatów: granicznego i o dobrym...104
  • Wiedeń w pralni25 cze 2006O potrzebie rozliczenia się z brunatną przeszłością zaczyna się mówić w Austrii dopiero teraz Dominika Ćosić z Brukseli Austriacy są autorami największej manipulacji XX wieku - wmówili Europejczykom, że Hitler był Niemcem, a Mozart Austriakiem,...106
  • Menu25 cze 2006KRÓTKO PO WOLSKU Damy wam szkołę Trwa festiwal pomysłów z cyklu "Jak dać szkole szkołę". W ministerstwie pojawiła się koncepcja, żeby współwładzę nad placówkami wychowawczymi powierzyć rodzicom. Na Zachodzie to się sprawdziło, ale u nas?...108
  • Recenzje25 cze 2006110
  • Anioł zemsty25 cze 2006Pisząc "Morderstwo w Orient Expressie", Agatha Christie efektownie przedstawiła grupowy akt zemsty na człowieku, którego jedynym powołaniem zdawało się być wyrządzanie krzywd wszystkim ludziom mającym nieszczęście znaleźć się na jego...110
  • Germaniomaniacy25 cze 2006Co by było, gdyby spełniło się choć w części to, co planiści Rzeszy zgotowali dla świata po zakończeniu wygranej, ma się rozumieć, wojny? Mielibyśmy wielką i przerażającą krainę - Germanię. Nie byłoby w niej miejsca dla Polaków czy Amerykanów....110
  • Nauka odmienności25 cze 2006Ryszard Kapuściński w ciągu kilku ostatnich lat wygłosił serię wykładów poświęconych kategorii Innego. Zebrane w jednej książeczce, zatytułowanej "Ten Inny", stanowią zbiór poglądów reportera na temat współczesnego świata, który jak...110
  • Możliwości Houellebecqa25 cze 2006Po skandalizującej "Platformie", którą Francuska Liga Arabska uznała za krzewienie rasowej nienawiści, Michel Houellebecq nieco złagodniał. W jego "Możliwości wyspy" jest wszystko to, do czego zdążył już przyzwyczaić...110
  • Stary dobry grubas25 cze 2006Kiedyś określano go mianem "króla bigbitu" i "zakręconego wujka Chemical Brothers". Z grania na basie w stylu Sex Pistols szybko zrezygnował i zaczął komponować muzykę klubowo-elektroniczną. W ciągu ostatnich dziesięciu lat...110
  • Cyrk Micka Jaggera25 cze 2006Po generałach jazzu Polskę podbijają generałowie rocka Jerzy A. Rzewuski Trasy koncertowe i festiwale są krwiobiegiem muzycznego show--biznesu, nic bowiem tak się nie liczy, jak osobisty kontakt z lubianym wykonawcą. Ale co chyba nie mniej ważne -...112
  • Znasz-LEE ten krój?25 cze 2006Nasz wieszcz to prekursor hip-hopu, graficiarz i autor muzycznych megahitów Lech Makowiecki Rymowanki wyszły już z mody, a szlachetna niegdyś sztuka operowania trzynastozgłoskowcem okrzyknięta została przez współczesnych guru mianem "obciachowej"....116
  • Mozart molestowany25 cze 2006Najsłynniejsze opery geniusza z Salzburga padają ofiarami reżyserów megalomanów Jacek Melchior Warszawa wygrała z Wiedniem. I to w nie byle jakiej konkurencji, bo czcząc Mozarta. My zaprosiliśmy słynnego niemieckiego reżysera do Warszawy,...118
  • Pazurem - Złota śruba25 cze 2006Polska to jest kraj na dziesięć żubrów, jeden Waweli pięć udanych scenek filmowych na dziesięciolecie Wiesław Kot Wzalewie filmowych laurów to detal. Gazety puściły go dołem, radia wcale. Zygmunt Kałużyński będzie nagradzać polskie kino. Zza...120
  • Ueorgan Ludu25 cze 2006Nr 25 (192) Rok wyd. 5 WARSZAWA, poniedziałek 19 czerwca 2006 r. Cena + VAT + ZUS + akcyza Twarde stanowisko prezesa Polskiego Związku Piłki Nożnej ŻĄDAMY GŁOWY TRENERA! To skandal! - oświadcza prezes PZPN M. Listkiewicz. - W meczu z Ekwadorem...121
  • Skibą w mur- Zdychanie autorytetów25 cze 2006Pojawiła się nowa kategoria agenta bezpieki - agent nieszkodliwy Krzysztof Skiba Jesteśmy ostatnio świadkami upadku wielu szacownych autorytetów. Osoby, które znaliśmy z mediów jako ważne, mądre i moralnie piękne, okazały się w świetle dokumentów...122