Wątpliwa moralność

Wątpliwa moralność

Dodano:   /  Zmieniono: 
Łatwy dostęp do zasiłków sprzyja bezradności albo premiuje cwaniaków utrzymujących się z podatków innych ludzi
 Etatyści, czyli zwolennicy rozdętego państwa, które ogranicza wolność gospodarczą, nie dysponunajważniejszym argumentem sprawdzianem z wyników. Doświadczenie pokazuje, że im większy etatyzm, tym gorzej dla rozwoju kraju i poziomu życia. Etatyści, napędzani przez kolektywistyczne ideologie albo grupowe interesy, zazwyczaj nie dbają jednak o test z rzeczywistości, a na dodatek zachowują się tak, jak gdyby po ich stronie stały oczywiste racje moralne. Ich wystąpienia są często pełne moralnej wyższości i słów potępienia pod adresem liberałów, którzy głoszą potrzebę ściśle ograniczonego państwa, respektującego i chroniącego szeroki zakres indywidualnej wolności. Podstawy takiej pychy są jednak równie chwiejne jak fundamenty przekonania, że uszczuplanie swobód gospodarczych jest receptą na dobrobyt. Przyjrzyjmy się istocie sprawy: powiększanie sfery działania państwa poza pewien niezbędny poziom oznacza rozszerzanie zakresu użycia groźby państwowego przymusu lub jego faktycznego stosowania. Podatki są przecież przymusową daniną (nawet jeśli nazywają się "składkami"), a za każdym nowym przepisem prawa ograniczającym wolność stoi groźba kary za jego łamanie. Dlaczego szerszy zakres państwowego przymusu miałby być z zasady moralnie lepszy od węższego? Przyjąć takie założenie to uznać, że naturalnym stanem człowieka, najlepiej odpowiadającym jego godności, jest niewolnictwo, a każde odejście od niego wymaga moralnego usprawiedliwienia. Z taką tezą nie zgodzą się nawet etatyści. Jeśli zaś się nie zgadzają, to trzeba wrócić do pytania, dlaczego szerszy zakres przymusu ma być moralnie lepszy niż węższy. Ciężar dowodu spoczywa zdecydowanie po stronie etatystów. Zwiększanie sfery przymusu muszą oni uzasadnić jakimś większym dobrem. Wobec faktycznych rezultatów etatyzmu mają z tym prawdziwe kłopoty. Urojeń i pobożnych życzeń nie można brać za rzeczywistość. Najwięcej pychy (a może obłudy) przejawiają chyba etatyści socjalni, którzy bronią szerokiego zakresu redystrybucji, czyli wysokich podatków finansujących rozmaite transfery socjalne (subsydia, zasiłki). Zdaniem etatystów, stosujące je państwo dobrobytu zapewnia lepszą sytuację biednym i większą spójność społeczną. Jak te tezy mają się do rzeczywistości? Otóż zakrojone na wielką skalę badania pokazują, że wysokie zasiłki, zmniejszając skłonność do poszukiwania pracy, przyczyniają się do wzrostu bezrobocia. Czy w ten sposób zwalczy się biedę i nadmierne społeczne zróżnicowanie? Rozdęte państwowe transfery socjalne wypierają społeczne organizacje dobrowolnej samopomocy i osłabiają indywidualną przezorność. Państwo dobrobytu zawęża zatem sferę działania dobrowolnej (a więc autentycznej) międzyludzkiej solidarności. Łatwy dostęp do zasiłków sprzyja uzależnieniu i bezradności albo premiuje cwaniaków utrzymujących się z podatków innych, często biedniejszych od nich ludzi. Nawet we współczesnych Niemczech funkcjonuje określenie Sozialbetrug, czyli wyłudzenia socjalne. Znaczna część pieniędzy formalnie przeznaczonych dla biednych i upośledzonych trafia do bogatszych i sprytnych. Jednym z najbardziej drastycznych przykładów (w skali całego świata!) są przywileje podatkowe dla tzw. zakładów pracy chronionej w Polsce. (Pamiętam, jaki opór w Sejmie napotkałem kilka lat temu, gdy zaproponowałem usunięcie tej patologii. Udało się, ale nie całkowicie.) Bezrobocie, wypieranie prawdziwej solidarności, wyłudzenia, finansowanie bogatszych - czy na tym ma się opierać moralna wyższość rozdętego państwa dobrobytu? Innym przejawem etatyzmu jest mnożenie restrykcyjnych przepisów ograniczających wolność tworzenia i funkcjonowania przedsiębiorstw. Uzasadnia się to różnymi szlachetnymi, ochronnymi celami. Z doświadczenia jednak wiadomo, że im więcej biurokratycznych regulacji, tym więcej korupcji. Jak na to odpowie gardzący liberałem etatysta? Wiele emocji budzi ochrona rolnictwa w bogatych państwach, m.in. bariery importu produktów rolnych z krajów Trzeciego Świata. Według Banku Światowego, dotacje na krowę wynoszą w Unii Europejskiej 2,5 USD, a w Japonii 7,5 USD dziennie. Jednocześnie dzienny dochód 75 proc. mieszkańców Afryki nie przekracza 2 USD. Kraje bogate wydają na subsydia rolne 300 mld dolarów rocznie, sześć razy więcej niż na pomoc dla biednych państw. Taka polityka podwójnie uderza w rolników Trzeciego Świata: zamyka przed nimi zagraniczne rynki, a na dodatek - z powodu eksportu nadwyżek żywności - podcina ich egzystencję we własnych krajach. Bariery w imporcie tekstyliów z Trzeciego Świata istniejące w bogatych państwach kosztują biedne kraje 27 mln miejsc pracy. Na jedno stanowisko ochronione w przemyśle włókienniczym w krajach bogatych przypada 35 miejsc pracy, które mogłyby powstać w biednych państwach. Czy protekcjonizm ma się prawo stroić w szaty moralnej wyższości? Jak określić moralność etatyzmu? Chyba tylko jako wątpliwą.
Więcej możesz przeczytać w 11/2003 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 11/2003 (1059)

  • Organ Ludu16 mar 2003Kaszanka dla wszystkich! TRYBUNA PRZYMIERZA MIĘDZY DAWNYMI A MŁODYMI Nr 11 (24) Rok wyd. 2 WARSZAWA, poniedziałek 10 marca 2003 r. Cena + VAT + ZUS + winieta Urban oszalał I sekretarz Partii i rządu Leszek Miller skomentował rzekome rewelacje...1
  • Wprost od czytelników16 mar 2003Listy od czytelników3
  • Polska Rzeczpospolita Bananowa16 mar 2003Polską rządzi alternatywny układ nakładający własne podatki (haracze) i mający własny wymiar (nie)sprawiedliwości3
  • Peryskop16 mar 2003Śpiew trabanta NRD żyje! Niemieckie eliminacje do piosenkarskiego konkursu Eurowizji przypominały najlepsze czasy enerdowskiej rozrywki. Zapewne przez przeoczenie podczas imprezy zabrakło tylko Franka Schöbla, czołowego śpiewaka epoki...8
  • Dossier16 mar 2003LESZEK MILLER, premier RP "Zawsze można powiedzieć "dziękuję", jeżeli już nie ma możliwości wypełnienia misji" Program I Polskiego Radia KRZYSZTOF JANIK, minister spraw wewnętrznych i administracji "PSL musi sobie...8
  • Z życia koalicji16 mar 2003Pożegnania nadszedł czas, a tak dobrze nam było z nimi... Niestety, Leszek Miller postanowił, że PSL przejdzie do rubryki obok. Chłopy na koniec zrobiły wreszcie w Sejmie coś sensownego i uwaliły winiety, za co naród i "Z życia...10
  • Z życia opozycji16 mar 2003Jak to dobrze, że Robert Strąk (LPR) nie zastąpił posła Kopczyńskiego (eks-LPR) w sejmowej komisji śledczej. Kopczyński jest znacznie fajniejszy. Co prawda Strąk mówi "proszę panią" i wrzuca ludzi do stawu, ale gdzie mu tam do...10
  • M&M16 mar 2003FRASZKA O TYTULE... - felieton Marka Majewskiego12
  • Playback16 mar 200312
  • Rektor16 mar 2003Znani i lubiani chcą się dzielić wiedzą. Krzysztof Krawczyk zamierza otworzyć w Łodzi studium piosenkarsko-aktorskie. "Traktuję to przedsięwzięcie bardzo osobiście, chciałbym, żeby było uwieńczeniem czterdziestolecia pracy scenicznej, które...12
  • Fotoplastykon16 mar 200314
  • Poczta16 mar 2003Listy od czytelników16
  • Kadry16 mar 200317
  • Urbanem w Millera16 mar 2003Skończyło się strzelanie tylko w naszą stronę. Wreszcie Miller i jego przyboczni przestaną odgrywać rolę sprawiedliwych - tak jeden z bliskich współpracowników prezydenta miał skomentować zeznania Jerzego Urbana przed sejmową komisją śledczą...18
  • Egzekucja w Magdalence16 mar 2003Komandosi biorący udział w akcji w Magdalence nie zabrali z sobą broni snajperskiej, szybko skończyła im się amunicja, a zapasy trzeba było dowozić z komendy stołecznej.23
  • Szkoła Kiepskich16 mar 2003Bill Clinton, pochodzący z biednej rodziny z miasteczka Hope w Arkansas, w Polsce nie tylko nie zostałby prezydentem, ale mógłby wręcz nie ukończyć studiów. Zaledwie 3-4 proc. utalentowanych uczniów i studentów wyławia polski system edukacyjny....26
  • Polowanie na ekspertów16 mar 2003W ostatnich kilkunastu tygodniach w Polsce oglądaliśmy żenujące widowisko - paradę pseudoekspertów opowiadających rozmaite historie o tzw. biopaliwach i konsekwencjach ich stosowania.34
  • Nałęcz - Pakt europejski16 mar 2003Ludowcy szykują się do otwartego zanegowania naszego członkostwa w Unii Europejskiej36
  • Giełda i wektory16 mar 2003Hossa Świat "Terroryści" społeczeństwuWładze Kalifornii wystawiły na aukcji internetowej eBay niebezpieczne przedmioty odebrane "terrorystom" na lotniskach. Na sprzedaży scyzoryków, nożyczek, pilniczków do...38
  • Inkubator w garażu16 mar 2003Małe polskie firmy konkurują z najlepszymi na świecie40
  • Licznik "Forbesa"16 mar 2003476 najbogatszych Ziemian47
  • Japonia nad Renem16 mar 2003Kierowca jadący berlińską aleją Unter den Linden ma wrażenie, że znalazł się w stolicy nowej, tętniącej życiem Europy. Odrestaurowana aleja konkuruje z paryskimi Polami Elizejskimi o miano najszykowniejszego traktu Europy, a kanclerz Schröder...52
  • Ideologia średniactwa16 mar 2003Mamy 4,5 miliona bezrobotnych, ale znalezienie sprzątaczki graniczy z cudem52
  • (Nie)realny kapitalizm władzy16 mar 2003Ustrój ekonomiczny III RP jest najgorszym z możliwych połączeń władzy feudalnej i socjalistycznej56
  • Wątpliwa moralność16 mar 2003Łatwy dostęp do zasiłków sprzyja bezradności albo premiuje cwaniaków utrzymujących się z podatków innych ludzi58
  • Egzekucja i bezkarność16 mar 2003Złagodzenie polityki penitencjarnej po roku 1989 do dziś odbija się nam potężną czkawką59
  • Supersam16 mar 2003Klawiatura bez sznura Logitech Cordless Desktop Deluxe Optical umożliwia pozbycie się znienawidzonej przez każdego użytkownika komputera plątaniny kabli. Bezprzewodowa klawiatura oraz ergonomiczna bezprzewodowa myszka przekazują do komputera...60
  • Dyktatura digitariatu16 mar 2003Technologie informatyczne tworzą nowe warstwy społeczne, a ludzie nie potrafiący się nimi posługiwać stanowić będą najniższą kastę.63
  • Limuzyna przeciwgazowa16 mar 2003Auta luksusowe i kabriolety dominują na salonie w Genewie66
  • Bikont do Makłowicza, Makłowicz do Bikonta - Między nogami a piersiami16 mar 2003Drogi Robercie! Słynny dylemat "skrzydełko czy nóżka", tak spopularyzowany przez francuską komedię filmową, wydaje się źle sformułowany. Bo przecież chodzi o wybór między nogą a piersią, nie zaś skrzydłem.68
  • Szynel na wybiegu16 mar 2003Projektanci mody ruszają na wojnę z Husajnem70
  • Lwica obronna16 mar 2003Dziesięć tysięcy tygrysów, czyli więcej niż żyje na wolności, trzymają w domach Amerykanie73
  • Co siedemnaście lat16 mar 2003Kobiety coraz częściej nie czekają już na mężowski skok w bok, ale same zaczynają zdradzać74
  • Rok 1968 Orwella16 mar 2003Marzec, 35 lat temu: SB inwigiluje wszystkich77
  • Know-How16 mar 2003Gen spóźnionego porodu Geny ojca mogą spowodować, że ciąża będzie trwać dłużej - odkryli duńscy naukowcy. Badacze zaobserwowali, że u kobiet, które rodziły pierwsze dziecko po spodziewanym terminie, następny poród następował...79
  • Kichaj na aptekę!16 mar 2003Kupowanie dostępnych bez recepty preparatów na kaszel to strata pieniędzy - twierdzą farmakolodzy Knut Schröder i Tom Fahey z University of Bristol. Powszechne przekonanie, że w leczeniu grypy i przeziębienia pomagają zioła i witaminy, nie ma...80
  • Zabójcza iluminacja16 mar 2003Sztuczne światło grozi nowotworami!84
  • Bez granic16 mar 2003Co słychać, towariszcz? Mimo że od upadku komunizmu w Rosji minęło ponad dziesięć lat, jedna trzecia Rosjan nadal zwraca się do siebie per "towariszcz" - wynika z sondażu przeprowadzonego przez Instytut Romir. 29 proc. Rosjan woli...86
  • Dzielenie skóry na Saddamie16 mar 2003W powojennym Iraku Amerykanie najpierw będą musieli poszukać studni z wodą88
  • Bliski Wschód Iraku16 mar 2003Rozmowa z CONDOLEEZZĄ RICE, doradcą prezydenta USA do spraw bezpieczeństwa narodowego90
  • Ententa Putina16 mar 2003Rosja gra pierwsze skrzypce w rozgrywce dyplomatycznej między krajami Zachodu92
  • Osioł trojański Ameryki16 mar 2003Polskę trzeba "zdyscyplinować" i "zeuropeizować" - orzeczono w Paryżu i Berlinie. Jak powinniśmy odpowiedzieć?94
  • Trybunał absurdu16 mar 2003W Hadze przygotowywany jest pogrzeb idei sprawiedliwości międzynarodowej96
  • Wieprzowina a sprawa polska16 mar 2003Nie dajmy sobie wmówić, że koalicyjny rozwód jest powodem do głosowania przeciw wejściu do UE99
  • Menu16 mar 2003Polska Pietrzak po przejęciach Legenda poskiego kabaretu (i felietonista "Wprost") Jan Pietrzak reaktywował wraz z przyjaciółmi (Ewa Dałkowska, Paweł Dłużewski, Krzysztof Paszek, Marcin Wolski) stary dobry Kabaret pod Egidą. Tym...100
  • Alchemik duszy - Paulo Coelho16 mar 2003Za 10 złotych za godzinę Paulo Coelho zmywał naczynia w barze na warszawskiej Starówce102
  • Ostatnie Kuszenie Scorsese16 mar 2003Moje życie upływa na chodzeniu na przemian do kina i do kościoła - mówi Martin Scorsese106
  • Kino Tomasza Raczka16 mar 2003Recenzje filmów: Polowanie na króliki, Star Trek X107
  • Vincent wspołczesny16 mar 2003Van Gogh zdrowy na ciele i umyśle straciłby połowę wielbicieli108
  • Płyty Kuby Wojewódzkiego16 mar 2003Recenzje płyt110
  • Piękne i bezwzględne16 mar 2003"Chicago" to musical stuprocentowo amerykański - napisany przez Amerykanów, opowiadający o Amerykanach w stylu amerykańskim Rozmawiają ZYGMUNT KAŁUŻYŃSKI i TOMASZ RACZEK110
  • System Idiotele - Damy i Saddamy16 mar 2003Melchior Wańkowicz był za młodu na jednym z pierwszych nad Wisłą wieców w sprawie równouprawnienia kobiet.112
  • Kto sprawuje władzę16 mar 2003Rozmawiałem kilka dni temu z zaprzyjaźnionym prawnikiem o zawiłościach naszego prawa i o tym, że jedni siedzą w więzieniach za byle co, a inni przewalają miliony i właściwie nic im nie grozi. Przyjaciel wówczas powiedział takie zdanie: -...112
  • Niech żyją trupy!16 mar 2003Sporty ekstremalne pachną trupem i głupotą. Nic tak nie ożywia nażartego, bogatego i znudzonego idioty jak ocieranie się o śmierć114