Stoppard orkiestra

Dodano:   /  Zmieniono: 
Tom Stoppard, gdyby nie był dramaturgiem, mógłby zarabiać jako twórca sloganów reklamowych Gdyby William Szekspir urodził się w XX wieku, zapewne nie ograniczałby się do pisania sztuk teatralnych. Sięgałby po takie gatunki, jak słuchowiska radiowe czy scenariusze telewizyjne i filmowe. Tak właśnie robi Tom Stoppard, współczesny brytyjski dramaturg, który w swoim dorobku ma głośne dramaty - jak "Arkadia", a także nagrodzone Oscarem scenariusze filmowe - jak "Zakochany Szekspir". To również jeden z najbardziej wziętych poprawiaczy scenariuszy filmowych, na przykład tak znanych, jak "Indiana Jones i ostatnia krucjata" czy "Lista Schindlera". Stoppard mógłby być też gwiazdą branży reklamowej, bo ma niezwykły talent do tworzenia bon motów i haseł. Jego sztuki i scenariusze są zresztą ich pełne, dlatego m.in. są tak lubiane przez widzów. W ciągu 40 lat twórczego życia Stoppard stał się instytucją. W 2000 r. otrzymał od królowej Elżbiety II tytuł szlachecki.
Kilka dni temu Stoppard przebywał w Polsce na zaproszenie British Council. Uczestniczył m.in. w próbie czytanej swojej sztuki "Artysta schodzący po schodach" w warszawskim teatrze Rozmaitości. To nie pierwszy polski akcent w jego biografii. W 1983 r. napisał dla telewizji sztukę "Kwadratura koła" - fabularyzowaną historię "Solidarności" i stanu wojennego w Polsce.

Brytyjczyk z czeskiego Zlina
Biografia Stopparda nadawałaby się na scenariusz filmowy. Urodził się w 1937 r. w Czechosłowacji (w Zlinie) jako Tomá�s Straussler. Czeskie korzenie przekładają się na jego sympatię do czeskiej literatury - tłumaczył Vaclava Havla, wspierał Milana Kunderę, propagował Bohumila Hrabala. Po zajęciu Czech przez Hitlera rodzina Strausslerów przeniosła się do Singapuru. Tam zginął ojciec Tomasa. Matka wyjechała do Indii, gdzie poślubiła brytyjskiego oficera Stopparda. W 1946 r. rodzina Stoppardów wyemigrowała do Wielkiej Brytanii. Młody Stoppard zajął się zawodowo pisaniem, gdy miał 17 lat (w 1954 r.) - był dziennikarzem i krytykiem teatralnym. W 1960 r. zaczął pisać scenariusze dla radia i telewizji, m.in. do programów "A Separate Peace" oraz "Thirty-Minute Theatre".
Pierwszy wielki sukces teatralny Stoppard odniósł przed trzydziestką. Jego sztuka "Rosencrantz i Guildenstern nie żyją", opowieść o dwóch
drugoplanowych postaciach z Szekspirowskiego "Hamleta", stała się teatralnym hitem sezonu 1966/1967. W 1990 r. Stoppard przeniósł ją na duży ekran. Jego reżyserski debiut został uhonorowany Złotym Lwem w Wenecji. Szczególnie chwalono tytułowe role zagrane przez Gary'ego Oldmana i Tima Rotha.

Genialny przerabiacz
Pełne inteligentnego humoru teksty dramatyczne Stopparda zwróciły uwagę filmowców. Szybko się okazało, że Stoppard jest też rewelacyjnym adaptatorem powieści na potrzeby filmu. Adaptował m.in. prozę Vladimira Nobokova, Grahama Greene'a, J.G. Ballarda, ale także czarne kryminały Raymonda Chandlera, powieści szpiegowskie Johna Le Carrégo czy thrillery Roberta Harrisa.
Od roli adaptatora literatury był już tylko krok do roli lekarza scenariuszy innych autorów. Przez biurko Stopparda przeszły m.in. "Indiana Jones i ostatnia krucjata", "Chaplin", "Lista Schindlera" czy "Jeździec bez głowy". To dzięki jego poprawkom przeciętny scenariusz Jeanne Labrune stał się podstawą wyrafinowanego filmu Rolanda Joffégo "Vatel". Przez pryzmat postaci kucharza księcia Kondeusza Stoppard pokazał makiaweliczne rozgrywki o władzę w czasach Ludwika XIV.

Mistrz pokory
Oscara przyniósł Stoppardowi scenariusz do "Zakochanego Szekspira" Johna Maddena. I w tym wypadku poprawił on nudnawy scenariusz Marca Normana, pisząc znakomite dialogi dla Gwyneth Paltrow, Josepha Fiennesa i Judi Dench. Zmieniając scenariusz o młodym Szekspirze, Stoppard pokazał niebywałą sprawność warsztatową, która cechowała zresztą samego mistrza ze Stratfordu. - Teatr rozwija się nie dzięki dramatopisarzom, lecz dzięki reżyserom. Staram się tylko im pomagać, pisząc tak, jakbym był widzem, którego trzeba czymś zafascynować. Nie ma recepty na pisanie dobrych sztuk. Trzeba kochać teatr i liczyć się z widzem - mówi Stoppard.
Dramatopisarz potrafi spojrzeć z dystansu na swój dorobek. Tłumaczy, że sam podjął się ekranizacji "Rosencrantz i Guildenstern nie żyją", bo nikt inny nie miałby dość odwagi wprowadzić tak daleko idące zmiany, by sztuka nadawała się na ekran. Inaczej postąpił David Leveaux, który wyreżyserował najnowsze dzieło Stopparda "Jumpers" (w Teatrze Narodowym na South Bank w Londynie). Stoppard uważa, że reżyser podszedł do jego tekstu na kolanach, przez co spektakl jest niejasny i skomplikowany. W Polsce można tylko marzyć, by pisarze mieli w sobie tyle pokory wobec widza i reżyserów. Być może dlatego nie ma u nas Stoppardów.
Więcej możesz przeczytać w 48/2003 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 48/2003 (1096)

  • Wprost od czytelników30 lis 2003MĄdra głupota Nie ma racji autor tekstu "Mądra głupota" ("Wprost", nr 46), pisząc, że Nagrody Stelli mogą ograniczyć liczbę spraw wyróżnianych Nagrodami Darwina. Przyznawanie poszkodowanym odszkodowań za skutki własnej...3
  • Na stronie - Bomba biologiczna30 lis 2003Gdy Amerykanie szukają broni biologicznej w Iraku, w dużych ilościach znajduje się ona w Europie. Mało tego, spore zasoby broni biologicznej mamy w Polsce. Nie stworzył jej w swoim laboratorium Craig Venter (vide: "Hodowla morderców") ani żaden...3
  • Peryskop30 lis 2003Orzeł Wróbel Zbigniew Wróbel, prezes PKN Orlen, odważył się przeciwstawić planom Łukoilu, rosyjskiego giganta naftowego, który chce przejąć polski rynek. W ubiegłym tygodniu podpisał umowę o współpracy z węgierskim...6
  • Dossier30 lis 2003Donald TUSK wicemarszałek Sejmu, przewodniczący Platformy Obywatelskiej "Polska nie może zachowywać się tak frajersko, żeby oddawać wszystko tylko po to, by pokazać, jakim prymusem europejskim jest w Unii Europejskiej. Nie, my też musimy...7
  • Poczta30 lis 2003Telekom przyjaciół Pragnę się odnieść do stwierdzeń autora artykułu "Telekom przyjaciół" (nr 45), dotyczących sprzedaży przez Narodowy Bank Polski większościowego pakietu w BPT Telbank SA. Firmę CA IB Financial Advisors...9
  • Kadry30 lis 20039
  • M&M30 lis 2003 WERY-FIKI-MIKI czyli bardzo-fikcja Na political fiction patrzyliśmy sami, czytając program SLD przed wyborami. Dziś mamy very fiction, gdy tej partii władza wery-fikcję swych bonzów w kołach przeprowadza.10
  • Playback30 lis 200310
  • Polacy, więcej sprytu!30 lis 2003Wchodząc do Unii Europejskiej, Polska jest twardym partnerem. W rywalizacji z innymi państwami powinna być jednak graczem sprytniejszym i bystrzejszym niż dotychczas - wynika z raportu na temat rozszerzenia unii opublikowanego w tygodniku...10
  • Z życia koalicji30 lis 2003Weryfikacja szaleje w SLD. Bohatersko przeszli ją Leszek Miller i Aleksandra Jakubowska. Oceniono, że świetnie przysłużyli się lewicy. Oj, świetnie. Werdykt nie dziwi. Pewnie oceniali Kaczyński z Rokitą. I nie dziwimy się też, że pozytywnie...12
  • Z życia opozycji30 lis 2003Mamy bohatera! Na pewnej imprezie towarzyskiej poseł Adam Bielan uratował kotka, któremu - zatrzaśniętemu na balkonie - groziło zamarznięcie. Dzielny poseł PiS dostrzegł rozpaczliwą sytuację zwierzaka i ruszył mu na ratunek, odpowiadając...13
  • Fotoplastykon30 lis 200314
  • Instrukcja obsługi niczego30 lis 2003Europejska konstytucja to zlepek banalnych sądów o postępie, dobrobycie i demokracji Ci którzy narzekali, iż polska konstytucja jest za długa i zbyt rozgadana, z rozrzewnieniem będą mówić o naszym dokumencie jako o wzorze zwięzłości. Konstytucja...16
  • Dama i as z rękawa30 lis 2003Prezydent Jolanta Kwaśniewska, premier Aleksander Kwaśniewski - taki scenariusz jest coraz bardziej realny Pół żartem, pół serio można zaproponować trwałe i radykalne skrócenie kadencji parlamentu. Przecież żadna z istniejących od 1993 r....22
  • Agencja Wiernych30 lis 2003Fachowców z wywiadu zastępują w służbach specjalnych lojalni wobec SLD szpiedzy PRL Do kierowanej przez Zbigniewa Siemiątkowskiego Agencji Wywiadu wrócili na wysokie stanowiska szpiedzy z czasów PRL. Na dalszy plan odsunięto specjalistów do spraw...26
  • Seks, kłamstwa i kaseta wideo30 lis 2003Czy policjanci chronili zdemaskowany przez reporterów "Wprost" i telewizji Polsat gang handlarzy kobiet? W trzy dni reporterzy "Wprost" i telewizji Polsat wspierani przez detektywa Krzysztofa Rutkowskiego zrobili to, czego prokuratura i policja z...28
  • "Działka" Rybińskiego30 lis 2003Coraz szybciej przybywa ludzi uzależnionych od felietonów Macieja Rybińskiego; po alkoholu, nikotynie, narkotykach i seksie felietony Rybińskiego są już piątym najpopularniejszym w Polsce środkiem uzależniającym! - wynika z moich prywatnych,...34
  • Nałęcz - Cudza wojna30 lis 2003Ojczyzny trzeba bronić także nad Tygrysem, a nie tylko nad Wisłą W tym tygodniu w Sejmie odbędzie się debata poświęcona militarnemu zaangażowaniu naszego kraju w Iraku. Nie trzeba być jasnowidzem, by przewidzieć zarzuty, jakie radykalna opozycja...34
  • Giełda i wektory30 lis 2003Hossa Świat Playboy w niebie Japońskie linie lotnicze Skynet Asia Airways, chcąc przyciągnąć żeńską klientelę, wprowadzają próbne loty wyłącznie z męską załogą. Pasażerki ma obsługiwać czterech stewardów w wieku od 20 do 40 lat. Będą...38
  • Komunizm kapitalistyczny30 lis 20038 miliardów złotych kosztują nas co roku zmowy cenowe producentów Ludzie tej samej profesji nawet podczas towarzyskich spotkań nie mogą się powstrzymać przed uzgadnianiem podwyżek cen" - zauważył już w 1773 r. Adam Smith. Ustawę pozwalającą karać...40
  • Liberalizacjom veto!30 lis 2003Dlaczego nie zaoszczędzimy w przyszłym roku 1000 zł44
  • Ognisko na polu minowym30 lis 2003Kto przebił balon warszawskiej giełdy? Jakby było mało prawdziwej wojny w Iraku, światu grożą dwa wielkie starcia ekonomiczne: amerykańsko-europejskie związane z handlem stalą i amerykańsko-chińskie dotyczące obrotu tekstyliami. W tej sytuacji...46
  • Rażeni prądem po kieszeni30 lis 2003Sprzedajemy energię elektryczną znacznie taniej zachodniej Europie niż samym sobie! Tani prąd z Polski oświetla dziś ulice Wiednia, Berlina, Sztokholmu oraz wielu czeskich, słowackich, a nawet węgierskich miast. Dla naszych użytkowników - osób...48
  • Pracoholizm klasy średniej30 lis 2003Bijemy rekord świata w pracy po godzinach pracy! Nie mam czasu na strajkowanie, muszę zarabiać na życie - mówi Mirosława Krzyżak, na co dzień pielęgniarka w Szpitalu Wolskim w Warszawie, a po dyżurze agent znanej firmy udzielającej pożyczek...50
  • Nowy Bliski Wschód30 lis 2003Izraelczyków i Palestyńczyków łączą interesy w Iraku Mało kto wie, że członkiem międzynarodowego konsylium, które zajmie się leczeniem chorego kolosa znad Zatoki Perskiej jest izraelsko-amerykański prawnik dr Mark Zoll, właściciel prestiżowych...54
  • Załatwione odmownie - Nieustający konkurs głupoty30 lis 2003Popełniamy nieraz monstrualne głupstwa, ale w tej konkurencji wielu bije nas na głowę Czy to my Marsjany, czy to my Wenusy, że jak ktoś coś zrobi, jak ktoś głową ruszy, zaraz się pytają wszyscy przerażeni, czy on aby jest z tej ziemi?" - tak 30...56
  • Supersam30 lis 2003Polska panda Rodziła się w bólach. Najpierw kazano projektantom męczyć się z przerobieniem ciekawego prototypu ecobasic, ale było to niemożliwe. Karuzela zmian na szczycie turyńskiej hierarchii uratowała jednak polską pandę. Prezes...58
  • Co Polka potrafi30 lis 2003Jeśli chcesz, aby coś zostało powiedziane, idź do mężczyzny. Jeśli chcesz, żeby coś zostało zrobione, idź do kobiety - mawia Margaret Thatcher, była brytyjska premier. Lady Thatcher uważa, że kobiety "potrafią więcej niż mężczyźni poświęcić dla...60
  • Miliard w Małyszu30 lis 2003Znam dzieci, których pierwszym wypowiedzianym w życiu słowem było Małysz, a nie mama - mówi Apoloniusz Tajner, trener Adama Małysza Adam Małysz z rodziną wypoczywał w ubiegłym roku w Saint Tropez. Zobaczył go tam jeden z polskich dyplomatów,...66
  • Metropolia na falach30 lis 2003Queen Mary 2 to nowy rodzaj transatlantyku - pływający kurort Tragedia na "Queen Mary 2" tylko wzmogła zainteresowanie pierwszym rejsem tego transatlantyku. Gdy kilkanaście dni temu zerwał się trap nad nabrzeżem, przypominało to wydarzenia przed...68
  • Bikont do Makłowicza, Makłowicz do Bikonta - Na soi świat stoi30 lis 2003Drogi Robercie! Piszę do Ciebie z pełnym brzuchem, bo właśnie wrąbałem solidną porcję przepysznych gołąbków według nowej, brawurowej koncepcji mojej towarzyszki życia Miryny. Innowacja dotyczy zarówno farszu, jak i - że tak się wyrażę -...72
  • Ekran osobisty - Nagie madonny30 lis 2003Nie mam wątpliwości, że w bezwzględnym dążeniu do obnażania prawdy zapędziliśmy się ostatnio trochę za daleko Stałem sobie w Empiku, rozglądając się w poszukiwaniu mikołajkowych prezentów dla przyjaciół, gdy nieoczekiwanie podeszła do mnie...73
  • Rakietowy blef Chruszczowa30 lis 2003Generałowie Stalina planowali rozmieszczenie wielu dywizji na Czukotce, skąd miałyby dokonać inwazji na Alaskę. Na pustkowiach Arktyki miały powstać lotnicze bazy dla dziesięciu tysięcy bombowców Ił-28, które na rozkaz Kremla zaatakowałyby...74
  • Know-how30 lis 2003Polski robot chirurgiczny W Zabrzu zaprezentowano prototypy pierwszego polskiego robota kardiochirurgicznego o nazwie RobIn Heart. Zdalnie sterowany aparat skonstruowali specjaliści z Fundacji Rozwoju Kardiochirurgii oraz Politechniki...77
  • Hodowla morderców30 lis 2003Craig Venter stworzył sztuczny zarazek w dwa tygodnie. Kiedy nauczą się tego terroryści, żeby zabijać? Latem ubiegłego roku stworzono sztucznego wirusa polio, wywołującego u ludzi chorobę Heine-Medina. Skonstruowany przez prof. Eckarda Wimmera ze...78
  • Notatnik w podświadomości30 lis 2003Wkrótce komputer, anioł stróż naszego mózgu, podpowie nam, co, gdzie i kiedy powinniśmy natychmiast zrobić Elektroniczne okulary poprawiające wzrok i... pamięć skonstruowali uczeni z Massachusetts Institute of Technology. "Użytkownik nawet nie...82
  • Bez granic30 lis 2003Thriller Jacksona "Król muzyki pop", "cudowne dziecko", "człowiek, który wszystko zamieniał w złoto" - Michael Jackson. Jego aresztowanie obserwowała cała Ameryka. Jackson tylko kilka godzin przebywał w...84
  • Przeżyłam śmierć30 lis 2003Na polską ambasadę w Bagdadzie przygotowywano atak przy użyciu ambulansu wyładowanego materiałami wybuchowymi W piątek 14 listopada rano wybierałam się do polskich żołnierzy w Karbali. Poprzedniego wieczoru Hussam, z którym zwykle podróżowałam po...86
  • Antyamerykanizm, czyli antyracjonalizm30 lis 2003Nadzieja, która płynie przez ocean Tragiczny zamach w Stambule, w którym terroryści zgładzili modlących się w dwóch synagogach Żydów i Turków, a ranili prawie 300 osób, pokazuje, iż okrutny terroryzm wciąż uniemożliwia nam spokojne życie. Zwraca...90
  • Gerhard Thatcher?30 lis 2003Nawet gdyby Schröder fruwał nad Berlinem, sfrustrowani Niemcy uznaliby, że lata, bo nie umie chodzić Gerhard Schröder wie, jakie będą Niemcy w 2010 r.: będą "krajem szans, w którym jest praca dla wszystkich, przodującym w gospodarce, edukacji,...94
  • Koń do skradania się, czyli powrót Clintonów30 lis 2003Jeśli pozycja Busha będzie słabła, lojalny Clark usunie się w cień, a Hillary przejmie nominację96
  • Mózg Busha30 lis 2003Karl Rove to najbardziej wpływowa postać w historii USA, która nie została wybrana w wolnych wyborach Nikt nie traktuje spotkania z prezydentem poważnie, jeśli nie przyjdzie na nie Karl Rove" - mówi pragnący zachować anonimowość przedstawiciel...98
  • Jeźdźcy apokalipsy30 lis 2003Front walki z terroryzmem może przebiegać ulicami Bagdadu albo wzdłuż Marszałkowskiej w Warszawie Stambuł, fascynująca mieszanka Wschodu i Zachodu - dziedzictwo Atatürka, symbol różnorodności i tolerancji, islamu otwartego na Zachód - stał się...99
  • Menu30 lis 2003Świat U2, czyli One Bono, lider U2, to muzyk, polityk, antypolityk i biznesmen w jednym. Niedawno wymieniano go jako kandydata do pokojowego Nobla. Nagrody nie dostał, ale doceniono jego osiągnięcia muzyczne: utwór "One" został...104
  • Listonosz w oborze30 lis 2003Zenon Laskowik mógłby przez półtorej godziny stać na scenie i nic nie mówić, a publiczność biłaby brawo Gdyby Milos Forman znał Zenona Laskowika, zrobiłby o nim film. Byłby on nie mniej śmieszny i wstrząsający jak ten, który nakręcił o...106
  • Nienasycony błazen30 lis 2003Cezary Pazura ucieka z komediowej pułapki Co łączy Cezarego Pazurę z Bruce'em Willisem i Tomem Hanksem? Paradoksalnie ostatni film - "Nienasycenie" Wiktora Grodeckiego, według powieści Stanisława Ignacego Witkiewicza. Mimo że ani Willis, ani...108
  • Stoppard orkiestra30 lis 2003Tom Stoppard, gdyby nie był dramaturgiem, mógłby zarabiać jako twórca sloganów reklamowych Gdyby William Szekspir urodził się w XX wieku, zapewne nie ograniczałby się do pisania sztuk teatralnych. Sięgałby po takie gatunki, jak słuchowiska...110
  • Czerwono między udami30 lis 2003Kasia Nosowska dominuje na polskiej scenie rockowej zarówno jako idolka, jak i antygwiazda Dziesięć lat temu Kasia Nosowska była najpopularniejszą polską wokalistką. Była głosem młodego pokolenia, które nie umiało się odnaleźć w nowej polskiej...112
  • Płyty Kuby Wojewódzkiego30 lis 2003ANDRZEJ PIASECZNY - *** Andrzej Piaseczny to facet z problemami. Z problemami przełożenia swych możliwości w realny skutek (czytaj: sukces). Od czasów eksplozji "Saxu i sexu" w duecie z Robertem Chojnackim wokalista stopniowo...113
  • Sława i chała30 lis 2003Książka Pisać każdy może Początek jak z Musierowicz: nastolatka ma kłopoty w szkole i nieporozumienia w domu. Ale za chwilę pojawia się wątek niewyjaśnionego morderstwa, rodzinnej tajemnicy, wreszcie widmo zemsty. I mamy hybrydę. Ani to romans dla...114
  • System idiotele - Zima dla kobiet30 lis 2003Niestety, na dworze robi się coraz chłodniej. Nie przejmowałbym się tym zbytnio, mamy się z rodziną w co ubrać, a i pies ma futro grube i puszyste, ale te biedactwa przy drogach! Sukienki do pępka, nogi na wierzchu, bez odzieży ochronnej, aż dziw,...116
  • Szkiełko w oku - Ale kino...30 lis 2003Oglądałem niedawno w gronie rodzinnym "Wakacje pana Hulot". Ta komedia - zrealizowana przez Jacques'a Tati w latach 50. - była moim ulubionym filmem. Tymczasem, widząc ją teraz w TV, nie posiadałem się ze zdumienia, jak zestarzało się to dziełko....116
  • Organ Ludu30 lis 2003TRYBUNA PRZYMIERZA MIĘDZY DAWNYMI A MŁODYMI Nr 48 (61) Rok wyd. 2 WARSZAWA, poniedziałek 24 listopada 2003 r. Cena + VAT + ZUS + akcyza "Nie pytaj, co Partia może zrobić dla ciebie. To wiadomo. Pytaj, co ty możesz zrobić dla Partii"...117
  • Skibą w mur - Alfons Roku30 lis 2003Z góry alfonsów ministranta nie wybierzesz - mawiał pewien minister, przyjmując do pracy kolejnego kumpla W dawnych czasach jako dzieci bawiliśmy się w dzielnych i szlachetnych bohaterów, takich jak Zorro, Winnetou czy Janek z "Czterech...118