Sprawiedliwi bezimienni
Udostępnijdodaj Skomentuj
Tygodnik Wprost Wydanie: 12/2016 (1729)
Okładka tygodnika Wprost nr 12/2016 (1729)
Dziękujemy, że jesteś z nami. Tylko prawda jest ciekawa, piszemy o niej wprost.
Czytaj lub pobierz
Platformy prasy cyfrowej:

Sprawiedliwi bezimienni

Dodano:   /  Zmieniono: 

Norman Davies zauważył kiedyś, że pojęcie „sprawiedliwi” odnoszące się do Polaków, którzy w czasie drugiej wojny światowej ratowali życie Żydom, należy poszerzyć. Oprócz bowiem „sprawiedliwych” znanych instytutowi Yad Vashem, który nadaje tytuł Sprawiedliwy wśród Narodów Świata, są inni, których imiona są znane jedynie Bogu. Tę myśl Daviesa przypomniałam sobie w związku z otwarciem Muzeum Polaków Ratujących Żydów im. Rodziny Ulmów w Markowej koło Łańcuta. Imiona ośmioosobowej rodziny Ulmów są znane wszystkim, podobnie jak ośmiorga Żydów, których ukrywali. Wszyscy oni zostali zastrzeleni przez niemieckich żandarmów 24 marca 1944 r.: jedni, bo Niemcy skazali ich naród na Zagładę, drudzy – bo ich chrześcijańskie sumienie nie godziło się na to (w Watykanie toczy się proces beatyfikacyjny Ulmów). Wśród ponad 25 tys. Sprawiedliwych utytułowanych przez Yad Vashem jest ponad 6454 Polaków. Ilu bezimiennych? Biorąc pod uwagę, że aby ocalić jednego Żyda, trzeba było pomocy od 10 do 25 Polaków, a w 1944 r. po aryjskiej stronie ukrywało się 250 tys. Żydów (oczywiście nie wszyscy przeżyli),liczba staje się ogromna. Otwarcie muzeum w Markowej wpisuje się w konieczny proces odkłamywania polskiej historii wojennej i powojennej, a także szerszy – budowania polityki historycznej państwa, której fundamentalną częścią jest zainteresowanie Polaków swoją własną historią. Budujące jest to, że powstaje wiele oddolnych inicjatyw w tej dziedzinie, choćby związanych z Narodowym Dniem Pamięci Żołnierzy Wyklętych, że są młodzi ludzie autentycznie zainteresowani najnowszymi dziejami Polski, bez znajomości których nie zrozumiemy siebie jako narodu.

Ale jednocześnie jako osoba także nauczająca historii wiem, jak wiele jest do zrobienia, jak ogromne są braki w tej dziedzinie. Mogłabym przytoczyć niejedną anegdotę na ten temat, której puenta jest tyle zabawna, ile smutna. Wspomnę zatem jedynie o egzaminach, na których dowiaduję się o polsko- -niemieckim pakcie Ribbentrop-Mołotow (i Ribbentrop był w tym układzie Polakiem), o bojowych chrześcijanach kryjących się pod skrótem BCh, o tym, że Powstanie Warszawskie zakończyło się zwycięstwem Polaków...

Nie wiem, w jakim stopniu może zniwelować ten porażający brak wiedzy młodych osób aspirujących do nowych elit zwiększenie godzin historii w szkołach, ale myślę, że pomogłaby choćby rewizja proporcji nauczanego materiału połączona z położeniem większego nacisku na najnowszą historię Polski. A na pewno właściwym kierunkiem jest stała obecność tych treści w życiu kulturalnym, w mediach, w dyskursie publicznym, poprzez m.in. produkcję filmów i otwieranie muzeów, takich jak to w Markowej. �

* Publicystka, adiunkt na UKSW, prowadząca portal Areopag21.pl

Więcej możesz przeczytać w 12/2016 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App Store i Google Play.

Autor:
© ℗ Materiał chroniony prawem autorskim. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy tygodnika Wprost.
Regulamin i warunki licencjonowania materiałów prasowych.

Spis treści tygodnika Wprost nr 12/2016 (1729)

  • Lewarowanie demokracji20 mar 2016, 20:00 — Samą troską o Trybunał nie da się wytłumaczyć napięć na linii Waszyngton – Warszawa. Brak zapowiadanego wcześniej spotkania Dudy z Obamą jest oczywiście zimnym prysznicem dla Polski, ale ostrożnie czytałbym gesty i dyplomatyczne znaki dymne...4
  • SKANER20 mar 2016, 20:00 — NAGRODY Wydawca „Wprost” z odznaką Piłsudskiego Katarzyna Gintrowska i Michał M. Lisiecki celebrują zasłużone odznaczenia Prezes PMPG Polskie Media Michał M. Lisiecki otrzymał Złotą Odznakę Honorową Instytutu Józefa Piłsudskiego w...8
  • ZDARZYŁO SIĘ JUTRO20 mar 2016, 20:00 — Telewizyjny hit tygodnia? „Czyż nie dobija się koni”.14
  • Ośrodek gwałtu i rozboju20 mar 2016, 20:00 — W prowadzonym przez rodzinę senatora PSL Niepublicznym Młodzieżowym Ośrodku Wychowawczym w Rejowcu dochodzi do poważnych przestępstw. Placówkę, która co roku dysponuje kilkumilionowym budżetem, oplotła lokalna sieć powiązań...18
  • Jak wyjść z tego klinczu20 mar 2016, 20:00 — Polityczne porozumienie w sprawie Trybunału Konstytucyjnego może być możliwe jedynie wówczas, gdy PiS i opozycja siądą do stołu bez żadnych warunków wstępnych. „Wprost” zapytał ekspertów prawa, czy możliwy jest kompromis na gruncie prawa?22
  • Tylko koni żal20 mar 2016, 20:00 — Kiedy padła cenna klacz Pianissima, pracę stracili szefowie stadnin. Ostatnio padła klacz Preria należąca do najsłynniejszej klientki polskich aukcji arabów. Co teraz się stanie? Akcja przyspiesza24
  • Przewodnik po mowie nienawiści20 mar 2016, 20:00 — Kiedyś wszystkiemu winni byli dziennikarze i cykliści. Dziś weganie, miłośnicy futer i też cykliści. Z tego wniosek, że cykliści to najgorszy sort Polaków.26
  • Tajemnica prezydenckiej córki20 mar 2016, 20:00 — Kinga Duda jest skazana na uczestniczenie w życiu swojego ojca. Media robią wszystko, by została celebrytką.28
  • Czas porzucania świątyń20 mar 2016, 20:00 — Przed chrześcijanami na Zachodzie otwiera się kolejna epoka tzw. ciemnych wieków – mówi „Wprost” prof. Grzegorz Kucharczyk z Instytutu Historii PAN, autor publikacji na temat laicyzacji w Europie w XIX i XX w.34
  • Ruchy LGBTQ zawłaszczyły Partię Demokratyczną20 mar 2016, 20:00 — Najlepiej byłoby uchwalić wzmocnioną ustawę o przywróceniu swobód religijnych, która chroniłaby wierzących przedsiębiorców i Kościoły przed szykanami – mówi „Wprost” George Weigel, amerykański teolog katolicki.36
  • Święty Mieszko20 mar 2016, 20:00 — Robiono już z niego wikinga i Morawianina, był tępym rębajłą albo zręcznym oportunistą, który ochrzcił się dla politycznych korzyści. Wedle najnowszej hipotezy historycznej powodem chrztu Mieszka mogło być autentyczne nawrócenie.38
  • Bez chrześcijaństwa zniknęlibyśmy z historii20 mar 2016, 20:00 — I Niemcy, i Sowieci potraktowali Kościół jako podstawę polskiej tożsamości, która powinna być złamana. Setki tysięcy ludzi przekonało to, że oderwanie Kościoła od polskości spowoduje jej śmierć – mówi „Wprost” prof. Andrzej Nowak, historyk.40
  • Grozi ci proces? Skorzystaj z mediacji!20 mar 2016, 20:00 — Możemy się różnić i mieć odmienne poglądy, ale nawet w przypadku poważnych sporów warto rozmawiać. Przekonał się o tym pewien bloger i jego oponent.42
  • Naziści z Podlasia20 mar 2016, 20:00 — Przez lata białostoccy skinheadzi byli bezkarni. Podpalali mieszkania cudzoziemców, bili – nikt nie reagował. Aż trafili na policjanta, któremu się chciało, i upartego prokuratora. I oni rozbili groźną organizację neonazistowską. Na razie...44
  • Po raku weszłam na Gerlach20 mar 2016, 20:00 — Po chemii odpoczywałam chwilę i szłam do pracy, trzy tygodnie po mastektomii zaczęłam znowu biegać. Tak, zachorowałam na nowotwór, ale chcę normalnie żyć – mówi Agnieszka Gościniewicz, autorka bloga Biegnę z rakiem przez życie.46
  • Sprawiedliwi bezimienni20 mar 2016, 20:00 — Norman Davies zauważył kiedyś, że pojęcie „sprawiedliwi” odnoszące się do Polaków, którzy w czasie drugiej wojny światowej ratowali życie Żydom, należy poszerzyć. Oprócz bowiem „sprawiedliwych” znanych instytutowi Yad...49
  • Co zrobić, by nie stracić świąt?20 mar 2016, 20:00 — Zamiast kłótni rodzinnych - refleksja, zamiast zmęczenia przedświąteczną krzątaniną - odpoczynek. Podpowiadamy, co zrobić, by odzyskać Wielkanoc.50
  • Zgłoś pomysł, zrealizuj projekt20 mar 2016, 20:00 — Trwa konkurs „Wprost”, w którym młodzi naukowcy oraz pasjonaci nauki mogą zgłaszać swoje pomysły na badania. A rząd ogłosił właśnie kolejną rundę boju o innowacyjną Polskę. Różne inicjatywy, cel ten sam.52
  • Oszustwo nie ujdzie na sucho20 mar 2016, 20:00 — Jeżeli prezydent przestraszy się banków, to założymy partię. Dogadamy się z PO, Nowoczesną albo KOD i to może być ten języczek u wagi, który pognębi i PiS, i prezydenta – mówi Tomasz Sadlik, szef stowarzyszenia Pro Futuris, które zrzesza...54
  • Skończmy z tą błazenadą20 mar 2016, 20:00 — Banki to nie tylko franki. Są kredytobiorcy złotówkowi, są deponenci, są zwykli klienci, są akcjonariusze, a wśród nich obecni i przyszli emeryci. Im wszystkim zależy na dobrej kondycji ich banku. A dobra to taka, kiedy bank zarabia, a nie traci....55
  • Przedsiębiorcy w sidłach cybergangów20 mar 2016, 20:00 — Prawie 300 tys. komputerów codziennie jest infekowanych wirusami. Cybergangi szczególnie upodobały sobie firmy. Straty idą w miliardy dolarów, a Polska jest bardziej zagrożona niż USA.56
  • Klucz do bezpieczeństwa20 mar 2016, 20:00 — Jeśli rozważacie skorzystanie z „chmury”, czyli cloud computingu, ale martwicie się o bezpieczeństwo usług i danych, to nie zapomnijcie zadbać o nie przede wszystkim u siebie.59
  • A miało być tak pięknie…20 mar 2016, 20:00 — Trwa konflikt między Kredytem Inkaso i Bestem, konkurentami na rynku windykacyjnym w Polsce, którzy jeszcze do niedawna planowali połączenie. Rynek z niepokojem obserwuje rozwój wypadków znajdujących odbicie w kursie spółki, który od listopada...60
  • Firmy rodzinne, czyli polska specjalność20 mar 2016, 20:00 — Przedsiębiorstwa budowane w latach transformacji urosły w siłę. Zyskały dziś, tak jak nowe firmy rodzinne, ogromny atut: to, co polskie, stało się modne.62
  • MBA, czyli Menedżerowie Bardzo Ambitni20 mar 2016, 20:00 — Czym zawsze będą studia Master of Business Administration? Okazją do budowania relacji. A czym już nie są? Gwarancją awansu. Zbadaliśmy bogactwo ofert edukacyjnych programów MBA.64
  • Tutsi realizują projekty Hutu20 mar 2016, 20:00 — Nowa władza już na dobre umościła się w gabinetach i limuzynach. Po okresie moszczenia się – teraz zażywa władzy, a realną władzę – tradycyjnie po 100-dniowym przyczajeniu się – ponownie przejmują dyrektorzy departamentów...70
  • HOSSA BESSA20 mar 2016, 20:00 — U kogo pracuje się najlepiej Holendrzy z Randstad, drugiej największej agencji zatrudnienia na świecie, po raz szósty wzięli pod lupę pracodawców działających u nas w kraju. Sprawdzili, która firma oferuje najkorzystniejsze warunki pracy. W...71
  • Ład łączy Grupę Enea20 mar 2016, 20:00 — Nowoczesne przedsiębiorstwo potrzebuje nie tylko nowych technologii. Duże organizmy gospodarcze, tak samo jak innowacji, potrzebują skutecznych metod zarządzania. Przykładem takiego rozwiązania jest ład korporacyjny. Mechanizm ten z powodzeniem...72
  • E-commerce w Polsce: szanse i wyzwania w 2016 r.20 mar 2016, 20:00 — Podczas debaty eksperckiej czołowi gracze rynku e-commerce w Polsce dyskutowali na tematy, które w tym roku rozpalać będą branżę.74
  • Europa na łasce Erdogˇana20 mar 2016, 20:00 — Podzielona jak nigdy dotąd Unia Europejska uzależnia się od autorytarnej Turcji. Układ z Ankarą doprowadzi do powstania sieci finansowanych przez UE obozów dla imigrantów, których poza Angelą Merkel nikt w Europie nie chce.76
  • Odliczanie do Brexitu20 mar 2016, 20:00 — Perspektywa Brexitu stała się bardziej prawdopodobna po ujawnieniu głębokich podziałów w rządzącej Partii Konserwatywnej i bardziej propagandowym niż faktycznym sukcesie negocjacji premiera Davida Camerona z biurokracją UE. Choć największe partie...79
  • Imperium dopingu20 mar 2016, 20:00 — Sportowa potęga Rosji rozsypuje się niczym domek z kart. Kolejni mistrzowie przyłapani na dopingu psują resztki reputacji Kremla.80
  • Trendsetter Janusz20 mar 2016, 20:00 — Stało się: noszenie skarpetek do sandałów jest modne. Ba, wręcz obowiązkowe, jeśli ubierać się zgodnie z zaleceniami arbitrów stylu – polski Janusz, symboliczna figura odzieżowego obciachu, może dziś triumfować.82
  • Dlaczego jarmuż zrobił karierę?20 mar 2016, 20:00 — Z wyglądu mało atrakcyjny, jednak wnętrze ma bardzo bogate. Twardziel - aby zmiękł, trzeba nad nim popracować, jednak niezbyt długo. Już po kilku minutach odda wszystko, co ma w sobie.85
  • Polka w komiksowym Hollywood20 mar 2016, 20:00 — Dla Marvela, amerykańskiego potentata komiksu, pracują najlepsi. Pierwszy raz w historii jest wśród nich Polka. Kasia Niemczyk ma szansę osiągnąć sukces na miarę twórcy „Thorgala” Grzegorza Rosińskiego.86
  • Kamienie z lawiny20 mar 2016, 20:00 — Za kilka dni The Rolling Stones wystąpią w Hawanie. To historyczne wydarzenie, bo są pierwszą wielką gwiazdą rocka, która zagra na Kubie. Ale też polityczne, ponieważ trzy dni wcześniej wyspę odwiedzi prezydent Obama.88
  • Polski dług wdzięczności20 mar 2016, 20:00 — Udzielając schronienia polskim uciekinierom w czasie II wojny światowej, Węgrzy zademonstrowali, co w chwili historycznej próby znaczy dla nich hasło „Polak, Węgier – dwa bratanki”.90
  • Pogrzeb żuru i śledzia, czyli przygotowania do Wielkiejnocy20 mar 2016, 20:00 — Pieczone odyńce, udźce z szynką, całe jelenie. Wielkanoc na pańskich stołach była w dawnej Polsce naprawdę wystawna. Nie obżeramy się już tak jak nasi przodkowie, nadal jednak w święta zjadamy nawet dwa razy więcej kalorii, niż powinniśmy.93
  • Cud Wielkanocy20 mar 2016, 20:00 — To cudowne święto wiosny w sposób szczególnie lekki i pachnący kojarzy mi się z domem rodzinnym. W Niedzielę Wielkanocną moja mama otwierała okna, a ja słyszałam kościelne dzwony i czułam zapach zupełnie innego powietrza. Nie było już zimy w tym...98
  • Kalejdoskop kulturalny20 mar 2016, 20:00 — KSIĄŻKI Mariusz Cieślik Miłość i tajemnica Czy Barack Obama ma dobry gust literacki? Wychodzi na to, że tak. Jakiś czas temu zachwycał się „Wolnością” Jonathana Franzena, teraz wydawca chwali się na okładce, że prezydent USA uznał za...100
  • Komu wolno pytać20 mar 2016, 20:00 — W internecie pojawił się już zwiastun filmu „Smoleńsk” Antoniego Krauzego. Produkcja, która jeszcze nie jest gotowa, opowiada o dziennikarskim śledztwie prowadzonym po 10 kwietnia 2010 r. Możemy być pewni, że gdy tylko obraz pojawi się...106
  • Inwestujmy w oczy20 mar 2016, 20:00 — Każda złotówka zainwestowana w opiekę nad wzrokiem zwraca się pięciokrotnie – mówi Juliusz Zielonka, członek zarządu Towarzystwa Ochrony Wzroku.111
  • Możesz widzieć lepiej20 mar 2016, 20:00 — O wzroku i nowej specjalistycznej placówce leczącej choroby oczu mówią Katarzyna Czaplińska, dyrektor medyczny Instytutu Jaskry Sp. z o.o. z ECZO, oraz Norbert Pyffel z Brain Medical Group, głównego inwestora ECZO.112
  • Wyostrzyć wzrok20 mar 2016, 20:00 — Nowoczesna okulistyka daje szansę na dobre widzenie i wyleczenie schorzeń czy wad wzroku. Zabiegi przeprowadzane są przy użyciu sprzętu mikrochirurgicznego. To oznacza bezpieczeństwo, krótki okres rekonwalescencji, a w połączeniu z doświadczeniem...114
  • Zakochałam się w laserach20 mar 2016, 20:00 — Każdy, kto ukończył 40. rok życia, powinien zgłosić się do okulisty. Badanie u lekarza umożliwi bowiem wczesne wykrycie i leczenie chorób powodujących utratę widzenia, takich jak jaskra czy AMD – mówi prof. zw. dr hab. n. med. Krystyna...116
  • Nużeniec a zespół suchego oka20 mar 2016, 20:00 — Na zespół suchego oka cierpi nawet połowa ludzi, a jedną z jego najczęstszych przyczyn jest nużeniec – mówi dr Piotr Kleina-Schmidt.118
  • Odmłodzić wzrok20 mar 2016, 20:00 — Dzięki operacji nie tylko można usunąć zaćmę, ale też poprawić jakość i sposób widzenia, zredukować wady wzroku – mówi Marek Czubak, chirurg okulista operujący w Ośrodku Mikrochirurgii Oka MEGA-LENS.120
  • Dbamy o twoje oczy20 mar 2016, 20:00 — Pieczenie, swędzenie, uczucie piasku pod powiekami, pękające przekrwione naczynia to objawy, które drastycznie zmniejszają komfort naszego życia.121
  • Okiem chirurga20 mar 2016, 20:00 — Liczy się przede wszystkim efekt i zadowolony pacjent, który odzyskuje widzenie – mówi prof. Zbigniew Zagórski, założyciel Ośrodków Chirurgii Oka.122