Urodzony z Szekspirem

Urodzony z Szekspirem

Dodano:   /  Zmieniono: 
Teatr Warlikowskiego nie przymila się publice, nie popada w kabotyńską megalomanię a la Hanuszkiewicz To nie Andrzej Wajda jest najbardziej znanym i cenionym na świecie polskim reżyserem teatralnym. Nie jest to też Jerzy Jarocki, Krystian Lupa czy uznany mistrz Erwin Axer. Jest nim ktoś, kto nawet niezbyt udane przedstawienia potrafi sprzedać zachodniej widowni jako sukces. Ale też Krzysztof Warlikowski, o którego tu chodzi, nigdy nie robi przedstawień ewidentnie słabych. Nigdy nie popadł w niezamierzoną śmieszność, co zdarza się jego starszym (Wajda) i młodszym (długa lista) kolegom po fachu. W wieku 42 lat jest Krzysztof Warlikowski jednym z najważniejszych na świecie reżyserów teatralnych swojego pokolenia. Przyciąga tłumy, choć wielu krytyków doprowadza do szału.
Najnowsza premiera Warlikowskiego - "Krum", przygotowany przez stołeczny TR - okrzyknięto wydarzeniem sezonu. Choć tekst sztuki Hanocha Levine'a trąci niezbornością, Warlikowski potrafił zrobić z niego klarowny, mocny spektakl. Sztuka Levine'a opowiada o dobiegającym czterdziestki humaniście, który chciałby w życiu czegoś więcej niż tylko "małej stabilizacji", ale nie za bardzo wie czego. Z tej "trzygodzinnej telenoweli" Warlikowski i jego stali współpracownicy - od autorki scenografii Małgorzaty Szczęśniak, przez aktorów z Jackiem Poniedziałkiem, Stanisławą Celińską, Małgorzatą Hajewską-Krzysztofik, Redbadem Klynstrą, po kompozytora muzyki Pawła Mykietyna - zrobili spektakl wieloznaczny, emocjonujący, a przede wszystkim mądry. To ostatnie ma u Warlikowskiego szczególne znaczenie, bo jest on bodaj najlepiej wykształconym polskim twórcą teatralnym.

Następca Grotowskiego i Kantora
Warlikowski jest bardziej znany i popularny niż jego nauczyciel i mistrz Krystian Lupa. Dwa razy z rzędu prezentował swe przedstawienia na festiwalu w Avignonie, a skandalizujący spektakl "Oczyszczeni" według Sarah Kane otrzymał prestiżową Nagrodę Francuskiego Związku Krytyków Teatru za najwybitniejsze przedstawienie obcojęzyczne w sezonie 2002/2003. Do Avignonu Warlikowski pojedzie także w tym roku - właśnie z "Krumem" pokazywanym w tych dniach w Berlinie (na inaugurację Roku Polskiego w Niemczech). W poprzednim sezonie na nowojorski Festiwal BAM polski reżyser zawiózł "Dybuka" - było to pierwsze polskie przedstawienie na tej imprezie od czasów Grotowskiego i Kantora. Warlikowski regularnie wystawia w Niemczech, we Włoszech i w Izraelu.
- Nie ukrywam, że mam bardzo gruntowne wykształcenie. A jeśli potrzebuję coś zgłębić, oczywiście to robię. Z reguły jednak czas przeznaczony na tak zwany rozwój staram się poświęcać na dialogi z samym sobą - powiedział mi kiedyś Warlikowski. Pycha? Bynajmniej - wystarczy spojrzeć na życiorys reżysera. Studiował w krakowskiej Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej, poza tym jest absolwentem wydziałów historii, filozofii i romanistyki na Uniwersytecie Jagiellońskim. Już podczas studiów ruszył w świat, asystując i współpracując z największymi z teatralnych bogów: Ingmarem Bergmanem, Peterem Brookiem i Giorgio Strehlerem.
- Mimo że czasem jest obcy mojej estetyce teatralnej, jest niezwykle ciekawym twórcą, wymykającym się stereotypom. Warlikowski już w czasie studiów w krakowskiej szkole teatralnej wyróżniał się - był pierwszym uczniem za mojej kadencji, któremu pozwoliliśmy zrobić dyplom ze studentami wydziału aktorskiego. To pokazuje, jak duże mieliśmy do niego zaufanie - mówi prof. Jerzy Stuhr, znany aktor i reżyser, rektor krakowskiej uczelni teatralnej.
- Tworzenie przedstawień w różnych częściach świata dla różnej publiczności spowodowało, że właściwie w każdym z tych miejsc jestem po trosze kimś innym. Za każdym razem muszę przekazać coś, co zainteresuje tamtą publiczność: inaczej w Niemczech, inaczej we Włoszech, inaczej w Izraelu. Zawsze staram się głęboko zrozumieć to, do kogo adresuję moje przedstawienie - mówi "Wprost" Warlikowski.

Antykabotyn
Wyraźne sprecyzowanie odbiorcy, co jest tak trudne do zrozumienia przez innych naszych twórców, chcących robić wszystko dla wszystkich i w efekcie dla nikogo, to jedna z tajemnic sukcesów Warlikowskiego. Ułatwianie teatru, przymilanie się publice czy kabotyńska megalomania a la Hanuszkiewicz są Warlikowskiemu z gruntu obce. Drugim źródłem jego powodzenia są solidne teatralne fundamenty, czyli przede wszystkim ukochany Szekspir, którego uczył się pod okiem Giorgio Strehlera w słynnym mediolańskim Piccolo Teatro, gdzie wystawił "Peryklesa". Potem przyszły "Poskromienie złośnicy", "Hamlet", "Burza", "Sen nocy letniej" i ostatnio - w Hanowerze - "Makbet".
U Warlikowskiego Hamlet przychodzi do swej matki nago i raczej pyta o swą seksualną tożsamość niż o świat. W "Burzy" muzyka Chopina płynie z... laptopa. Ale bodaj największym skandalem zakończyła się premiera "Snu nocy letniej" w Nicei - pojawili się tam raperzy skandujący w slangu, że teatr jest dla mieszczuchów, staruchów i mądrali. Obrażona publiczność po prostu... wyszła! I nic dziwnego: mieszczański, grzeczny teatrzyk, który można by przenieść do telewizji, ma się do inscenizacji Warlikowskiego jak goździk do kaktusa.
A jednak Warlikowski nigdy nie urządza skandalu dla skandalu. Szuka, drażni, wwierca kij w mrowisko, ale nigdy na siłę. Potwierdza to nawet bełkotliwy i wulgarny krzyk błaganie o miłość, jakim jest dramat Sarah Kane "Oczyszczeni" - w wizji Warlikowskiego przedstawienie tyleż mądre, co wstrząsające, magicznie zainscenizowane i hipnotycznie zagrane przez jego aktorów. A z drugiej strony, mamy niesamowitego zeszłorocznego "Dybuka" - klasykę żydowskiej dramaturgii połączoną z opowiadaniem Hanny Krall.
- Sztuki Warlikowskiego często są tak oryginalne, że przerastają możliwości krytyków. Dla nas, jego aktorów, jest wymagający i niecierpliwy, bo coraz szybciej wie, czego od nas oczekuje. Spektakle i poszczególne role przez długi czas pozostają u niego niedomknięte. Cechą teatru Warlikowskiego jest to, że dojrzewa w graniu - mówi "Wprost" aktor Jacek Poniedziałek.

Sztuka wzruszania
Spektakli Warlikowskiego nie powinno się opowiadać. Treść bowiem jest zaledwie jednym z ich składników. Tafla szkła, plama światła, gest, słowo, muzyka, która jest, choć wydawałoby się, że rzecz rozgrywa się w ciszy - to teatr Warlikowskiego.
Warlikowski pamięta, że "teatr ma charakter poznawczy. W zderzeniu z bohaterami na scenie próbujemy coś zrozumieć na własny użytek i temu powinna służyć estetyka przedstawienia, która w żadnym razie nie może przesłaniać najważniejszego - naszego wzruszenia i zasłuchania w siebie". Warlikowski ujawnia tu prostą i znaną od wieków tajemnicę dobrej sztuki - musi ona umieć wywoływać emocje.
Więcej możesz przeczytać w 13/2005 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Autor:
Współpraca:

Spis treści tygodnika Wprost nr 13/2005 (1165)

  • Na stronie3 kwi 2005Od monomafii, przez oligopol polimafijny i polimafię, do postmafii? Coraz więcej znaków na niebie i ziemi wskazuje na to, że kluczowa różnica między PRL a III Rzecząpospolitą polega na zastąpieniu monomafii polimafią. A to oznacza ni mniej, ni...3
  • Skaner3 kwi 2005Syn Leszka Millera pogrąża Belkę Pan premier Belka w niewybrednych słowach określił to, że (...) zostanę zniszczony" - zeznał 17 marca przed sejmową komisją śledczą ds. PZU były prezes PZU Życie Grzegorz Wieczerzak. Mówił o swoim...6
  • Dossier3 kwi 2005Zadaję sobie pytanie: czy jestem niezastąpiony, i przypuszczam, że nie "Rzeczpospolita" WŁODZIMIERZ CIMOSZEWICZ marszałek Sejmu RP Do klubu Krakowskiego Przedmieścia należy cała elita. Ja nie należę. Jestem członkiem ludowego zespołu...7
  • Sawka3 kwi 20058
  • Kadry3 kwi 20059
  • Playback3 kwi 200510
  • M&M3 kwi 2005Po czym poznać prawdziwego mężczyznę10
  • Poczta3 kwi 2005Wielki desant architektów W artykule "Wielki desant architektów" (nr 10) pojawiła się nieścisła informacja o tym, iż "w Krakowie powstanie budynek Sądu Apelacyjnego autorstwa architektów z polskiej filii...10
  • Nałęcz3 kwi 2005Zwycięskich radykałów często zalewa fala oskarżeń formułowanych przez jeszcze skrajniejszych radykałów Stało się to, co nietrudno było przewidzieć. Kampania pomówień podjęta przez polityków prawicy przeciwko Aleksandrowi Kwaśniewskiemu wymknęła...12
  • Ryba po polsku3 kwi 2005Ksiądz Kordecki nie bronił tak Częstochowy, jak lewica broniła BIG Banku Gdańskiego Dwie są obecnie najgroźniejsze epidemie, które szerzą się wśród naszych polityków jak pożar buszu - epidemia niewiedzy i epidemia niepamięci. Jak ktoś coś wie, to...13
  • Z życia koalicji3 kwi 2005Dobra wiadomość. Marek Belka nie obrazi się i nie poleci na Marsa. A mógłby, skoro autograf Adama Michnika wylądował na Tytanie. Co to, premier gorszy od redaktora naczelnego? Tak w ogóle premier Belka to ostatnio często się obraża i...14
  • Z życia opozycji3 kwi 2005Na całego ruszyła kampania PiS. Kaczyńscy mają rozjechać się po Polsce i prowadzić jednocześnie kampanię parlamentarną i prezydencką - ludzie i tak się nie zorientują, który z bliźniaków do nich przyjechał. Gdyby do PiS wstąpił...15
  • Fotoplastykon3 kwi 200516
  • Mafia!3 kwi 2005Wyjaśnienie tajemnicy zabójstwa gen. Marka Papały zmiecie ze sceny dużą część polskich elit Najpierw były dziwne powiązania znanych osobistości z półświatkiem i tajnymi służbami. Potem zdarzały się przerzuty broni do krajów objętych embargiem...18
  • Złomowisko3 kwi 2005Postkomunistyczna lewica straciła twarz na dobre Widząc drzewa, nie dostrzegamy lasu. Patrząc, jak postkomunistyczne partie spadają w sondażach, jak na każdym kroku się kompromitują, przekraczając granice absurdu i groteski, nie widzimy, jak...28
  • Józef ofiarny3 kwi 2005Największą zbrodnią Józefa Oleksego jest to, że pokrzyżował plany Kwaśniewskiego na nową lewicę Józef Oleksy, przewodniczący SLD, musi być chory na jakąś zaraźliwą i grzeszną chorobę. Trzymają się od niego z dala nawet najbliżsi towarzysze....30
  • Rak prawa3 kwi 2005Prawo nie jest w Polsce drogowskazem, lecz groźnym labiryntem prowadzącym do bezprawia Polska cierpi na legislacyjną biegunkę. W 1993 r. parlament uchwalił tylko 21 ustaw, a w 2003 r. było ich już 235! Jeszcze bardziej przerażająca jest liczba...32
  • Edi 23 kwi 2005Krótki film o zabijaniu skoków narciarskich To mógłby być scenariusz do filmu "Edi 2". Nie byłaby to jednak łzawa opowieść o życiu zbieraczy złomu, lecz film sensacyjny. Tytułowy bohater naprawdę ma na imię Edi. Nazywa się Federer i jest...34
  • Giełda3 kwi 2005Hossa Świat Swisshansa Niemiecka Lufthansa kupi za prawie 0,5 mld franków szwajcarskich linie lotnicze Swiss. Lufthansa za 66 mln franków przejmie 14 proc. akcji Swissa od drobnych inwestorów oraz utworzy holding z dużymi...36
  • RUMowisko Balickiego3 kwi 2005Rząd i lekarze skazują nas na najgorszą w Europie służbę zdrowia Rejestr usług medycznych [RUM] nie jest priorytetem rządu" - opowiadał swoim kolegom z klubu SDPL Marek Balicki, minister zdrowia w rządzie Marka Belki, podczas partyjnego spotkania...38
  • Terminator kontra bezterminator3 kwi 2005Schwarzenegger w ciągu pół roku zreformuje to, czego polscy politycy nie potrafią zrobić od piętnastu lat W pewnym szczęśliwym kraju dzięki omamieniu wyborców nierealistycznymi obietnicami władzę przejęli lewicowcy. Partia obsadziła wszystkie...44
  • Odlot cenowy3 kwi 2005Linie lotnicze dzielą się teraz na tradycyjne i drogie Wyobraźmy sobie, że do miast na całym świecie latamy za grosze, nawet za darmo, linie lotnicze zarabiają natomiast tylko na dodatkowych usługach: serwowaniu posiłków, restauracjach...46
  • 2 x 2 = 43 kwi 2005Na naszej scenie politycznej pełno jest manipulatorów pozbawionych elementarnej wiedzy ekonomicznej Wybory to czas, kiedy budzą się upiory. Zarówno rodzime, jak i importowane, sterowane z zewnątrz. Już się obudziły i sieją zamęt w głowach...48
  • Supersam3 kwi 200550
  • Wiosna lubi brąz3 kwi 2005Chociaż Joanna Brodzik intensywnie namawia do zmiany koloru włosów na blond, nadchodząca wiosna będzie należeć do brązów. Garnier proponuje brąz o złotym odcieniu i mahoń opalizujący. Majirel lansuje głębokie odcienie czekolady i kasztanów z...50
  • Zafira x 493 kwi 2005Siedzenia samochodowe można schować w podłogę, można z nich zrobić stoliki, można też przystosować wnętrze auta dla 7, 6, 5, 4, 3 lub tylko dwóch osób. Taka operacja zajmuje kilkanaście sekund. W sumie można się pobawić w ramach 49 możliwych...50
  • Morela z mlekiem3 kwi 2005Od 2000 r. statystyczny Polak wypija co rok o litr soku więcej. Staje się jednak coraz bardziej wymagający. W ankietach przeprowadzanych na zlecenie producentów napojów konsumenci skarżyli się na zbytnią kwaskowość soków i nieprzyjemne uczucie...50
  • Chłód elektroniki3 kwi 2005Oszczędna forma i chłodny, nowoczesny wygląd najnowszych sprzętów hi-fi to efekt zmęczenia modną od kilku lat w świecie elektroniki estetyką lat 60. Tak jest w wypadku nowości firmy TEAC - modelu MC-DV250. Zestaw zawiera odtwarzacz DVD z funkcją...50
  • Twarz bez maski3 kwi 2005Nawet słynące z idealnej cery Milla Jovovich czy Kate Moss nie pokazują się publicznie bez podkładu na twarzy. Tym bardziej jeśli - tak jak True Match L'Oreal - jest to podkład inteligentny. True Match zawiera trzy lekkie olejki o zróżnicowanej...50
  • Cierpliwa kochanka3 kwi 2005Camilla była przygotowywana do roli królowej przez całe życie Camillashire - nieformalne hrabstwo Camilli Parker-Bowles - to współczesny Camelot (miasto legendarnego króla Artura). Przyszła żona przyszłego brytyjskiego króla Karola rządzi tu...54
  • Pogrzeb na weselu3 kwi 2005Niemożliwe jest już kontynuowanie stylu panowania Elżbiety II  Mamy ważniejsze rzeczy do omawiania - tak Margaret Thatcher skomentowała debatę wokół ślubu brytyjskiego następcy tronu. Wbrew temu, co mówi "żelazna dama", Brytyjczycy mają problem ze...56
  • Kolumb z Pekinu3 kwi 2005Cook, Magellan i Vasco da Gama ukradli mapy chińskiego admirała, który dotarł do Australii, Indii i opłynął Afrykę! Chiński żaglowiec z XV wieku mógł zabrać na pokład około tysiąca osób załogi, miał ponad 120 m długości i 50 m...58
  • Makłowicz do Bikonta, Bikont do Makłowicza3 kwi 2005Piotrusiu! Od dwóch tygodni jestem w Australii i powiem Ci, że już dawno nic mnie tak nie zachwyciło. I nie chodzi mi wcale o słońce, morze czy inne równie przyjemne rzeczy, których spodziewałem się, jadąc tutaj. Chodzi mi o kuchnię. Jak się...62
  • Druga płeć3 kwi 2005Aseksualność jest dziś zjawiskiem tak powszechnym jak homoseksualizm Jest taka anegdota, która w wyjątkowo obrazowy sposób ilustruje, jak łatwo klasyfikujemy seksualność innych ludzi. Zapominając przy tym, że i nas w ten sam sposób mogą oceniać...64
  • Przyszłość w cieniu przeszłości3 kwi 2005W historii Polski na zawsze pozostanie ślad tysiącletniej obecności Żydów O Żydach Polski przyjęło się mówić, pisać i śpiewać w języku przeszłości. Historia życia i śmierci narodu żydowskiego podczas Zagłady rzuciła czarny cień na żydostwo całej...66
  • Know-how3 kwi 2005Komórki jurajskie Być może już niedługo uda się zrealizować wizję z książki i filmu "Park Jurajski". Wewnątrz odnalezionej niedawno kości udowej tyranozaura żyjącego przed 70 mln lat naukowcy odkryli dobrze zachowane pozostałości...69
  • Eutanacja3 kwi 2005W Polsce udaje się pomagać pacjentom w stanie o wiele cięższym niż Terri Schiavo Gdyby to Michael Schiavo decydował o tym, czy Janowi Pawłowi II robić tracheotomię, z pewnością powiedziałby, że nie warto. Bo po co męczyć człowieka ciężko...70
  • Bagietka na raka3 kwi 2005Kwas foliowy to witamina życia Doktor Lucy Wills z Anglii w 1931 r. wyleczyła małpy z niedokrwistości, podając im drożdże, a trzy lata później w ten sam sposób uratowała niedożywionych mieszkańców Bombaju. Na początku XXI stulecia lekarze...76
  • Bez granic3 kwi 2005Plac Rzezi Pragi (d. Czerwony) Ambasada Rzeczypospolitej Polskiej, ul. Michaiła Murawjowa Wieszatiela 3. Tak wkrótce ma brzmieć adres polskiej ambasady w Moskwie. Radni rosyjskiej stolicy wpadli na pomysł, by w ten sposób zrewanżować...78
  • Groch z kapustą po brukselsku3 kwi 2005Drżyjcie, Europejczycy! Polski sąd może skazać Holendra zażywającego w Holandii legalne narkotyki Sytuacja wcale nie abstrakcyjna. Gdybyśmy znali nazwisko i adres holenderskiego ginekologa przeprowadzającego zgodnie z holenderskim prawem zabiegi...80
  • Miny Juszczenki3 kwi 2005Stara elita władzy na Ukrainie nie zniknęła, lecz przegrupowała się w nowym przebraniu Ukraina - dotychczas jedno z najgorzej rządzonych i najmocniej rozbitych wewnętrznie państw w Europie - zaczyna odgrywać modelową rolę w przemianach regionu....84
  • Tulipany od Putina3 kwi 2005W Kirgistanie doszło do pierwszej rewolucji klanowej Jeszcze przed południem po placu Niepodległości w centrum Biszkeku przechadzali się spacerowicze, a od rana w kierunku stolicy jechały z południa autobusy pełne zwolenników opozycji. By...88
  • Tysiące kamiennych kobiet3 kwi 2005Trudno wśród Czeczenek znaleźć matkę, która nie pochowałaby któregoś ze swych dzieci Człowiek kamienowany cierpieniem sam kamienieje. Kobiety czeczeńskiej wojny to kamienie w człowieczej powłoce. Swych pierwszych zabitych i rannych wyciągały spod...90
  • Menu3 kwi 2005WYDARZENIA Krótko po Wolsku Wszystko w rodzinie Czytając tu i ówdzie wypowiedzi ludzi poważnych, rozsądnych i zatroskanych, można dojść do wniosku, że grozi nam co najmniej wojna domowa. Wiadome radio judzi, prasa knuje, młodzież...92
  • Urodzony z Szekspirem3 kwi 2005Teatr Warlikowskiego nie przymila się publice, nie popada w kabotyńską megalomanię a la Hanuszkiewicz To nie Andrzej Wajda jest najbardziej znanym i cenionym na świecie polskim reżyserem teatralnym. Nie jest to też Jerzy Jarocki, Krystian Lupa...96
  • Związek Awanturników Scen Polskich3 kwi 2005Albercik z "Seksmisji" kontra Janek Serce Jedni mówią, że to wojna Alojza z "Soli ziemi czarnej" z Kurasiem z "Polskich dróg". Rację mają chyba jednak ci, którzy twierdzą, że to potyczka Albercika...100
  • Miles wszechmogący3 kwi 2005Davis był dla jazzu tym, kim przewodnik w dżungli - szedł przodem i przecierał szlaki Choć muzyka jazzowa ma kilku równorzędnych bogów - Louisa Armstronga, Duke'a Ellingtona, Charlie Parkera czy Johna Coltrane'a - to Miles Davis jest w tym...102
  • Ueorgan Ludu3 kwi 2005TRYBUNA PRZYMIERZA MIĘDZY DAWNYMI A MŁODYMI Nr 13 (130) Rok wyd. 4 WARSZAWA, poniedziałek 28 marca 2005 r. Cena + VAT + ZUS + akcyza W celu ochrony największego dobra narodowego Komisja śledcza ds. A. Małysza W związku z aferami związanymi z...105
  • Skibą w mur3 kwi 2005W PRL fartuch był strojem narodowym Nieuważnemu obserwatorowi życia osobników człekokształtnych, które mimo wiosennych roztopów uparcie zamieszkują bogate w głębokie kałuże i płytkie myśli tereny w dorzeczu Wisły, wydawać by się mogło, że czasy,...106