Wieśparagraf 22

Dodano:   /  Zmieniono: 
Polski rolnik zawsze nieubezpieczony
Michał Zieliński
Krzysztof Trębski

Czasem słońce, czasem deszcz, zawsze kryzys" - tak mógłby brzmieć tytuł polskiej wersji bollywoodzkiego hitu kinowego. Pogoda od tysiącleci płata figle rolnikom, ale nasi uparcie nie chcą zrozumieć, że to ryzyko jest na stałe wpisane w ich profesję. Czy susza, czy ulewy, czy klęska urodzaju, świńskie górki lub dołki, na polskiej wsi co roku rozgrywa się dramat. To rodzima wersja "Paragrafu 22" Josepha Hellera: cokolwiek by się działo, zawsze wychodzi na to, że trzeba rolnikom sypnąć publicznym groszem. Tak jakby od dawna nie byli oni grupą w najmniejszym stopniu współuczestniczącą w finansowaniu funkcjonowania państwa czy systemu emerytalnego.
Po co rolnicy mają ponosić koszty związane z różnicowaniem rodzajów upraw czy hodowli? Po co mają opłacać polisy ubezpieczeniowe, skoro w razie kłopotów i tak wszyscy podatnicy ich wspomogą, a przy okazji zafundują im wyższą emeryturę? Odpowiedzialność i przezorność są dobre dla frajerów, o czym na wyścigi przekonują politycy: 100 mln zł dla poszkodowanych przez suszę gospodarzy zaoferował rząd. Minister rolnictwa Andrzej Lepper natychmiast podbił stawkę do 300 mln zł, by zostać przebitym przez premiera Jarosława Kaczyńskiego kwotą 500 mln zł. Ostro licytują też przedstawiciele opozycji: szef SLD Wojciech Olejniczak uznał propozycje rządowe za "niewystarczające", a poseł Aleksander Grad z PO nazwał je "jałmużną". Kto da więcej? Podatnicy - jak zawsze.

Specjalna strefa socjalna
Bez względu na to, na jakiej kwocie skończy się licytacja, warto zauważyć, że podtrzymuje ona polski zwyczaj, według którego rolnictwo nie jest częścią gospodarki, lecz swoistą specjalną strefą socjalną. Przypomnijmy, że rolnicy nie płacą podatku dochodowego, bo nieśmiałe próby jego wprowadzenia szybko zarzucono (kilka lat temu Ministerstwo Finansów proponowało, aby rolnicy płacili od 2005 r. PIT w wysokości 9 proc., a ci posiadający gospodarstwa większe niż 15 ha - CIT w wysokości 19 proc.). Zamiast tego opłacają podatek rolny (o ile nie kwalifikują się do którejś z licznych ulg lub zwolnień), wyliczany w zależności od wielkości, klasy i położenia gruntów oraz średnich cen skupu żyta (na przykład w ubiegłym roku podatek od 10 ha gruntów ornych drugiej klasy wynosił od 375 zł do 500 zł). Jako ubezpieczeni w KRUS płacą zaledwie 251 zł składki na kwartał (prowadzący firmę - 502 zł), czyli kilkakrotnie mniej, niż zwykły przedsiębiorca odprowadza do ZUS. Resztę finansują podatnicy. Choć w KRUS jest ubezpieczonych 1,5 mln faktycznych i fikcyjnych rolników, budżet dopłaca do kasy niewiele mniej niż do ZUS, w którym jest ubezpieczonych ponad 23 mln osób!
Do dopłat dochodzi pomoc państwa udzielana z kieszeni podatników w postaci interwencyjnych skupów, kredytów klęskowych i innych, unijne dopłaty, a wreszcie mechanizm rynkowy, który w naturalny sposób przerzuca część kosztów suszy czy innych klęsk żywiołowych na konsumentów. Jeżeli w wyniku suszy, nadmiernych opadów lub powodzi plony są mniejsze, natychmiast rosną ceny produktów rolnych. Rolnik wprawdzie zbiera mniej, ale dostając za jednostkę towaru znacznie wyższą cenę, ma podobny dochód jak w normalnych latach (o ile takie w Polsce w ogóle występują, bowiem jeśli jest urodzaj i cena spada, rolnicy także domagają się rekompensaty). Natomiast konsumenci płacą więcej i nie mogą zrekompensować sobie tego mniejszym spożyciem. W tym roku za skutki suszy zapłaciliśmy już wyższymi o blisko 50 proc. cenami truskawek i warzyw. Zapłacimy jeszcze droższym chlebem, mąką, mięsem.

Polisa od rządu
Każda złotówka dodatkowej pomocy dla rolników udzielona przez rząd będzie powiększać obciążenia konsumentów, czyli wszystkich podatników. Na szczęście od 2008 r. ze względu na przepisy unijne taka pomoc publiczna związana z corocznymi klęskami nie będzie już możliwa. Dlatego politycy wymyślili wprowadzenie obowiązkowego ubezpieczenia plonów, za które to polisy 60 proc. składki płacić będzie budżet (roczny koszt tych dopłat wyniesie blisko 500 mln zł). Wkroczenie z pomocą socjalną w sferę ubezpieczeń jest novum nieco zmieniającym samą ideę tej instytucji. Teraz za ubezpieczenie uprzywilejowanych będą płacili inni. I znów ręce zatrą spryciarze, a załamią nieliczni na wsi frajerzy, którzy opłacali dotychczas polisy w całości z własnej kieszeni (w ubiegłym roku ubezpieczonych od klęsk było ledwie 0,3 proc. upraw w Polsce).
Idąc tym tropem, trzeba by także dopłacać do ubezpieczeń od upałów dla kolejarzy, hutników i polityków (proszę włożyć przy letniej pogodzie czarny garnitur i przez kilka godzin w świetle jupiterów otwierać, przecinać i przemawiać!). Z kolei producentom piwa i lodów trzeba by dopłacać do ubezpieczeń od chłodnego lata.

Emerytura na deser
Rejwach wokół klęski suszy w rolnictwie nie ma specjalnego uzasadnienia poza zbliżającymi się wyborami samorządowymi, bo - jak szacuje GUS - tegoroczny ubytek zbóż wyniesie 3-7 proc. Przypomnijmy, że w wypadku zbóż obowiązują dopłaty obszarowe, czyli część "ceny" rolnik dostaje bez względu na wysokość zbiorów, a więc można przyjąć, że strata tej wielkości została już zrekompensowana.
Ponieważ straty spowodowane suszą mogą się okazać nie takie wielkie, politycy szukają innych sposobów na pozyskanie rolniczych głosów. Poszkodowani przez suszę będą mogli m.in. wystąpić z wnioskiem do KRUS o odroczenie na cztery kwartały płatności i tak niezwykle niskich składek, a rada kasy wielkopańsko obiecała też milion złotych na... podręczniki dla dzieci poszkodowanych rolników. To wszystko jednak nic przy pomyśle podwyżki rolniczych emerytur. Wprawdzie w górę mają pójść także składki, ale w sytuacji gdy 95 proc. rolniczych emerytur pochodzi faktycznie z dotacji budżetowej, proporcjonalne podniesienie składek i wypłacanych świadczeń spowoduje głównie konieczność zwiększenia dotacji z budżetu do KRUS. A już dzisiaj podatnicy dopłacają średnio 10 tys. zł rocznie do jednego ubezpieczonego rolnika (dla porównania - dopłata do jednego ubezpieczonego w ZUS wynosi rocznie 900 zł).
"Potwierdza się, że trzeba być przezornym i trzeba się ubezpieczać, a ta prawda jest ciągle mało powszechna" - te słowa wypowiedział w 1997 r. ówczesny premier Włodzimierz Cimoszewicz, zapytany, czy rząd przewiduje wypłaty odszkodowań dla powodzian, którzy się nie ubezpieczyli. Wówczas o mało nie przyspieszyły one politycznej śmierci Cimoszewicza. Niestety, w Polsce wciąż tak oczywiste stwierdzenia jak to, że przede wszystkim sami odpowiadamy za swój los, to objaw "nieczułości", "arogancji" i "braku solidarności z rodakami".
Więcej możesz przeczytać w 32/2006 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 32/2006 (1235)

  • Na stronie - Nieuk na premiera!13 sie 2006To kolektywizm, a nie układ, jest w Polsce problemem numer jeden3
  • Skaner13 sie 2006PIŁKA NOŻNA Koniec Listkiewicza? Michał Listkiewicz odejdzie ze stanowiska prezesa PZPN - dowiedział się "Wprost". Mieli go do tego namówić starsi działacze związku. Gdy Listkiewicz sam się poda do dymisji, będzie można powołać na jego...8
  • Sawka czatuje13 sie 2006Henryk Sawka (www.przyssawka.pl)10
  • Playback13 sie 200614
  • Poczta13 sie 2006CZAS SOCJOTECHNIKI Wacław Wilczyński ma rację, pisząc w swoim felietonie, że nastał czas bezwzględnej socjotechniki ("Czas socjotechniki", nr 31). Oto społeczeństwo dzielone jest na inteligencję związaną z PO i niczego nie pojmujący...14
  • Ryba po polsku - Reżymieszki13 sie 2006Europa, która się na nas krzywi, mogłaby się od nas uczyć tolerancji15
  • Z życia koalicji13 sie 2006KOLEJNY ZAMACH KACZYŃSKICH na telewizję publiczną. Od wieków panowała tam zasada tak zwanych trzech "p". Oznaczała ona, że prezydenta, premiera i prymasa podpisuje się w emitowanych materiałach po prostu prezydent, premier i prymas. No i...16
  • Z życia opozycji13 sie 2006POLSKA STRACIŁA jednego z najwybitniejszych dziennikarzy politycznych. Nie, proszę się nie martwić - Janina Paradowska ma się świetnie, a Michał Karnowski z każdym dniem staje się coraz mądrzejszy. Ale Jolanta Pieńkowska przestaje prowadzić...17
  • Wprost przeciwnie - Europofobia13 sie 2006Próby przywrócenia w Polsce kary śmiercito dążenie do wypisania nas z unii18
  • Fotoplastykon13 sie 2006Henryk Sawka (www.przyssawka.pl)19
  • Spisek w spisku13 sie 2006Sześć hipotez o inspiracji lustracyjnej afery Zyty Gilowskiej20
  • Esbekokracja13 sie 2006Sądy lustracyjne, dając wiarę zeznaniom esbeków, uwiarygodniają zawodowych kłamców24
  • Użyteczni satelici13 sie 2006Samoobrona i Liga Polskich Rodzin w rządzie ograniczają się do roli automatu do głosowania26
  • Mazury pruskie13 sie 2006Urząd Miasta Giżycka dofinansował imprezę Ziomkostwa Prus Wschodnich28
  • Piłeś? Jedź!13 sie 2006Zaostrzanie przepisów przeciwko pijanym kierowcom tylko zwiększa ich liczbę na drogach30
  • Pielgrzymka pielgrzymek13 sie 2006Do Santiago de Compostela pielgrzymowali św. Franciszek, Karol Wielki, Izabela Kastylijska33
  • Giełda13 sie 2006Hossa Świat Pociąg z SMS-a Od 2010 r. Brytyjczycy nie będą musieli stać w kolejkach, by kupić bilety kolejowe. Już teraz dwóch przewoźników - Midland Mainline oraz One - wprowadziło bilety elektroniczne sprzedawane przez Internet. Klienci zamiast...36
  • Notting Hill po polsku13 sie 2006Pierwszy w Polsce ranking najlepszych dzielnic: 1. Kabaty, 2. Stary Mokotów, 3. Stary Żoliborz, 4. Sopot Dolny, 5. Sopot Górny38
  • Wieśparagraf 2213 sie 2006Polski rolnik zawsze nieubezpieczony46
  • Wolni najmici13 sie 2006Emigracja zarobkowa nie jest narodową tragedią, tragedią jest brak zachęt do powrotu48
  • Załatwione odmownie - Ziarnko do ziarnka13 sie 2006Powołać komisję do walki z układem w budownictwie - tak będzie wyglądać polityka mieszkaniowa w wydaniu PiS50
  • Supersam13 sie 200652
  • Samolot braci Kaczyńskich13 sie 2006Tupolew 154 M lux to samolot, z którego korzystają prezydent i premier Polski w czasie wizyt zagranicznych. Na co dzień znajduję się on na wyposażeniu 36. Specjalnego Pułku Lotnictwa Transportowego, ale latać nim mogą tylko najważniejsi ludzie w...52
  • Rzadszy niż diament13 sie 2006Anna Orska stworzyła dla firmy W. Kruk serię biżuterii z krzemieniem pasiastym, kamieniem rzadszym niż diament i występującym tylko Polsce. Twórczyni starała się nie przytłumić krzemienia srebrną formą, raczej oprawić jak drogocenny obraz. W...52
  • Zegarek dla kapryśnych13 sie 2006Timex Ironman Sleek to kolekcja sportowych zegarków przeznaczona dla lubiących kaprysić kobiet, a to ze względu na wymienne obudowy. W komplecie jest kilka różnobarwnych opraw, które pozwalają dopasować styl czasomierza - w zależności od potrzeb -...52
  • Minilaptop13 sie 2006Flybook, najmniejszy notebook świata, ma wymiary 235 x 155 x 31 mm i waży zaledwie 1,2 kg. Nie ogranicza to jego możliwości - Flybook to jedyny laptop z wbudowanym modułem GPRS, który pozwala korzystać z Internetu lub zadzwonić z notebooka niczym...52
  • Kosmiczna Sara13 sie 2006Wieczorowe suknie ozdobione komputerowymi grafikami przedstawiła Sara Damm na pokazie w krakowskim klubie Razzy Dazzy Jazz. Kolekcja Apple by Sara Damm to przede wszystkim lekkie tkaniny, kosmiczne barwy i zmysłowe kroje. Drukowane na białych...52
  • Cytrusowe od benedyktynów13 sie 2006Benedyktyńskie opactwo w Pannonhalmie niedaleko Györ ma na Węgrzech status podobny do naszej Częstochowy. Zakonnicy zbierali winogrona z upraw porastających klasztorne wzgórze przez tysiąc lat, do czasu gdy po 1945 r. komuniści skonfiskowali...52
  • Mocarstwo jezior13 sie 2006Ranking polskich jezior54
  • Cud Kubicy13 sie 2006Robert Kubica nie tylko potrafi się ścigać bolidami Formuły 1, ale też swobodnie mówi w czterech językach obcych60
  • Biskup specjalnej troski13 sie 2006Abp Milingo nagrał we Włoszech kilka płyt, a w programach rozrywkowych zabawiał publiczność tańcem i śpiewem62
  • Dno Ziemi13 sie 2006100 tysięcy turystów zeszło w 2005 r. do doliny Colca, ale do Canco na dnie najgłębszego kanionu świata - tylko kilkuset64
  • Przetarg na pół Europy13 sie 2006Stalin i Hitler w latach 1941-1943 wielokrotnie negocjowali warunki separatystycznego pokoju66
  • Ziemia krwi13 sie 2006Śmierć stała się częścią życia w Izraelu69
  • Know-how13 sie 2006Sezon na autyzm? Miesiąc urodzenia nie ma związku z rozwojem autyzmu u dzieci - przekonują badania uczonych z Mount Sinai School of Medicine w Nowym Jorku. Wcześniejsze doświadczenia wykazały związek między porą roku, w której dziecko przyszło na...70
  • SeksBOMBA13 sie 2006Po 50 latach znów grozi nam plaga syfilisu72
  • Straszak klimatyczny13 sie 2006Tak samo prawdziwy jak globalne ocieplenie jest scenariusz nowej epoki lodowcowej - wpływ człowieka na te zmiany jest jednak minimalny77
  • Bez granic13 sie 2006Tony terminator To miała być strategiczna wizyta. Tony Blair podpisał w Kalifornii umowę, na której mocy Wielka Brytania i stan Kalifornia będą współpracowały w walce z globalnych ociepleniem, redukując emisję gazów cieplarnianych. Głównym tematem...80
  • Cuba libre?13 sie 2006Po odejściu Fidela Kubę czeka jeden z trzech scenariuszy: północnokoreański, czeski lub rumuński82
  • Uniwersał pobożnych życzeń13 sie 2006Reżyserem na Ukrainie jest dziś Wiktor Janukowycz86
  • Nowy Albion13 sie 2006Co trzeci Anglik chce rozwodu ze Szkocją nawet za cenę rozpadu Zjednoczonego Królestwa88
  • Czarny taliban13 sie 2006Islamscy fundamentaliści zaprowadzają nowe porządki w Mogadiszu90
  • Menu13 sie 2006KRÓTKO PO WOLSKU Ciężkie czasy dla potworów Nie mają łatwego życia redaktorzy działów ciekawostek i sensacji. Susza i gorąc nie sprzyjają zdarzeniom paranormalnym. Potwór z Loch Ness zagrzebał się w mule i mimo rozpaczliwych wezwań "Nessi,...94
  • Recenzje13 sie 200696
  • Rock bez maski13 sie 2006Najpierw lansowali się w workowatych kombinezonach roboczych i ohydnych maskach. Fanów bardziej niż muzyka potworków z Iowy (najbardziej zaściankowego i zabitego dechami stanu Ameryki) interesowało, jak naprawdę owe potworki wyglądają. W...96
  • Koncert dla anioła13 sie 2006Namiętne, lecz nie jako podkład do uprawiania miłości; rytmiczne, ale nie do tańca; sentymentalne, choć nigdy kiczowate. Pełne zdumiewających współbrzmień i żaru, który nikogo nie pozostawia obojętnym... To tanga Astora Piazzolli - jeden z...96
  • Ze śmiercią mu do twarzy13 sie 2006Podejrzenie raka u Kurta Wagnera - lidera grupy Lambchop z Nashiville - sprawiło, że artysta stanął, w swojej wyobraźni, twarzą w twarz ze śmiercią. Choć po szczegółowych badaniach alarm został odwołany, coś - czyli mieszanina strachu, buntu,...96
  • Sztuka depresji13 sie 2006Rok Rembrandta zobowiązuje. Choć Muzeum Narodowe we Wrocławiu nie ma w swych zbiorach ani jednego obrazu mistrza z Lejdy, może się pochwalić imponującą kolekcją dzieł jego mniej sławnych, lecz również wybitnie utalentowanych rodaków. Niektóre z...96
  • Pojedynek dinozaurów13 sie 2006Jeśli Waters i Gilmour pogodzą się w Polsce, będzie to nasz największy wkład w historię światowego rocka98
  • IKEA-meier13 sie 2006W XIX wieku biedermeier był dla ówczesnych mieszczan tym, czym jest dla nas IKEA102
  • Pazurem - Słowotrysk13 sie 2006Duet Lepper - Doda zwyczajowo w południe wykręca numer, a radio i telewizja od razu puszczają to w eter104
  • Ueorgan Ludu13 sie 2006Nr 32 (199) Rok wyd. 5 WARSZAWA, poniedziałek 7 sierpnia 2006 r. Cena + VAT + ZUS + akcyza LUSTRACJA PRZED SĄDEM Czy Witold Wieczorek był funkcjonariuszem SB? Po trzech dniach procesu lustracyjnego Witolda Wieczorka nie zostało wykazane, że był on...105
  • Skibą w mur - Człowiek drugiego człowieka13 sie 2006Dziś trzeba mieć pana106