W ramach konsultacji społecznych i uzgodnień międzyresortowych MEN otrzymał opinie ze strony 13 ministrów oraz Kancelarii Prezesa Rady Ministrów i Rządowego Centrum Legislacji, 90 opinii od partnerów społecznych, w tym przede wszystkim od nauczycieli, rodziców oraz uczniów, 17 opinii od organów i instytucji państwowych i ponad 2400 komentarzy od obywateli. Najważniejsze z nich dotyczyły m.in. zmiany ustroju szkolnego, finansowania reformy i harmonogramu jej wprowadzenia oraz sytuacji nauczycieli w okresie wdrażania zmian, w tym ochrony ich miejsc pracy.
Finansowanie reformy
Reforma jest przeliczona, przedyskutowana i zaplanowana. Przy projektowaniu zmian przewidzieliśmy finansowanie zwiększonych wydatków samorządów związanych z reformą. W 2017 r. samorządy będą miały większe wydatki w związku z wprowadzeniem VII klasy szkoły podstawowej. Jednak klas VII będzie w skali kraju więcej niż byłoby w sumie I klas gimnazjum. Wynika to z faktu, że w systemie mamy więcej szkół podstawowych, a oddziały klasowe w szkołach podstawowych mają mniejszą liczbę uczniów niż w gimnazjach. Prognozujemy, że wydatki na zwiększoną liczbę oddziałów klas VII wyniosą 66 mln zł. Takie kwoty zapewniamy w subwencji. W projekcie budżetu na rok 2017, subwencja oświatowa wzrosła w stosunku do roku 2016 o 413 mln zł. Pieniądze te pokryją waloryzację wynagrodzeń nauczycieli.
Nie będzie problemu z kumulacją roczników
Kwestia dwóch (a nawet trzech) roczników uczniów, którzy w tym samym roku szkolnym rozpoczną naukę w klasie I liceum była przedmiotem analizy ekspertów przygotowujących założenia zmian w ustroju szkolnym. W roku szkolnym 2019/2020 liczba uczniów wzrośnie do 641 tys., przekraczając nieznacznie poziom z 2010 r. Wtedy naukę w 3-letnim liceum rozpocznie ostatni rocznik gimnazjalistów, a w 4-letnim liceum pierwsi absolwenci 8-klasowej szkoły podstawowej. Obie grupy uczniów będą jednak realizowały odrębne programy nauczania, dlatego nie będzie możliwości, aby spotkały się w tej samej klasie.
Sytuacja nauczycieli w okresie wdrażania zmian
W projekcie ustawy zostały zaplanowane przepisy mające na celu ochronę miejsc pracy nauczycieli. Z mocy prawa nauczyciele szkół obecnego systemu stają się nauczycielami szkół nowego systemu ze zmienioną strukturą szkół.
Podstawa programowa i podręczniki
Obecnie w Ministerstwie Edukacji Narodowej trwają prace nad zmianą w zakresie podstawy programowej. Propozycje zmian w tym zakresie zostaną przedstawione do konsultacji jeszcze w listopadzie br. Pozwoli to także wydawcom na przygotowanie nowych podręczników do klas, które zostaną objęte zmianami programowymi w roku szkolnym 2017/2018 i latach kolejnych.
Egzaminy
Egzamin ósmoklasisty będzie przeprowadzany od roku szkolnego 2018/2019 w ósmej klasie szkoły podstawowej. Egzamin będzie obejmował następujące przedmioty obowiązkowe: język polski, język obcy nowożytny i matematyka oraz jeden z przedmiotów do wyboru spośród: biologii, chemii, fizyki, geografii, historii.
W latach szkolnych 2018/2019, 2019/2020, 2020/2021 egzamin 8-klasisty przeprowadzany będzie z języka polskiego, języka obcego nowożytnego i matematyki. Wyniki uzyskane na egzaminie 8-klasisty ze wskazanych przedmiotów pozwolą określić poziom kompetencji uczniów kończących szkołę podstawową w kluczowych dziedzinach wiedzy, będących podstawą do podejmowania nauki na kolejnym etapie kształcenia.
Uczeń będzie przystępował do egzaminu 8-klasisty z tego języka obcego nowożytnego, którego uczy się w szkole w ramach obowiązkowych zajęć edukacyjnych. Wyniki egzaminu 8-klasisty przedstawione zostaną w formie procentów i na skali centylowej, obejmując wyniki z: języka polskiego, matematyki, języka obcego nowożytnego oraz – od roku szkolnego 2021/2022 – wynik z jednego wybranego przedmiotu spośród: historii, biologii, chemii, fizyki, geografii. Przystąpienie do egzaminu 8-klasisty będzie obowiązkowe. Wyniki uzyskane na tym egzaminie nie mają wpływu na ukończenie szkoły, jednak będą stanowić jedno z kryteriów rekrutacji do szkół ponadpodstawowych.
Aby uzyskać świadectwo dojrzałości absolwenci branżowej szkoły II stopnia będą zobowiązani do zdania egzaminu maturalnego. Będzie on przeprowadzony, podobnie jak w przypadku absolwentów liceów ogólnokształcących i techników, z trzech przedmiotów obowiązkowych (języka polskiego, matematyki i języka obcego). Absolwent uzyska dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe po zdaniu egzaminów potwierdzających kwalifikacje w danym zawodzie. Tym samym uczeń kończący branżową szkołę II stopnia w miejsce obowiązkowego przedmiotu dodatkowego (z zakresu kształcenia ogólnego) przystąpi do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w danym zawodzie.