Królowa w królowej

Królowa w królowej

Dodano:   /  Zmieniono: 
Księżna Diana nawet po śmierci prześladuje swoją teściową.
Na początku nowego stulecia w Wielkiej Brytanii uroczyście obchodzono dwie rocznice. Obie wiązały się z monarchiniami o imieniu Elżbieta. Pierwsza z nich, która przypadła na rok 2002, to złoty jubileusz panowania obecnej królowej, Elżbiety II Windsor; druga - obchodzona rok później - to 400. rocznica śmierci Elżbiety I Tudor. Trzeba być Brytyjczykiem, by w pełni ocenić wagę tych rocznic. Elżbieta numer jeden zerwała ostatecznie wszelkie więzy dynastyczne i religijne łączące jej kraj z Europą. A sponsorując korsarzy i awanturników pokroju Francisa Drake'a, położyła kamień węgielny pod morską potęgę Anglii i przyszłe imperium. Za panowania Elżbiety numer dwa to imperium dożyło ostatnich dni, a wraz z przystąpieniem do EWG w 1973 r. Wielka Brytania symbolicznie przypieczętowała swój powrót do Europy. Pierwsza epoka elżbietańska odznaczała się imponującym rozkwitem kultury i dała światu wybitnych dramaturgów, Christophera Marlowe'a i Williama Szekspira; druga - teatr i kino Młodych Gniewnych, niezrównane programy satyryczne z Monty Pythonem na czele oraz The Beatles i The Rolling Stones. To one zdefiniowały brytyjską tożsamość kulturalną i uczyniły Londyn kulturalną stolicą świata na resztę XX wieku. Z dobrymi perspektywami na wiek XXI.

Kurs na zderzenie
O obu królowych przypominają nowe produkcje filmowe i telewizyjne. Nie dziwi kolejny pakiet telewizyjnych miniseriali poświęconych Elżbiecie I. Ta bowiem od dekad pozostaje nieustającym obiektem fascynacji brytyjskich reżyserów. Natomiast totalnym zaskoczeniem okazał się film "Królowa" Stephena Frearsa w ciekawy sposób opowiadający o tak na pozór mało efektownej postaci, jaką jest obecnie panująca Elżbieta II. Brytyjska monarchini, w przeciwieństwie do koronowanych głów z Holandii czy Danii, które starają się być bardziej ludyczne niż ich lud, wciąż jest realną siłą polityczną. Z jej zdaniem i tym, co sobą reprezentuje, a co można nazwać tradycją, wszyscy się liczą. Dobrze wyczuł to Frears i stworzył dzieło wysokiej klasy, uważane za jednego z faworytów w zbliżającym się wyścigu po Złote Globy (4 nominacje) i Oscary. W "Królowej" z ogromnym taktem ukazany został najpoważniejszy kryzys w dziejach panowania dynastii Windsorów od czasu wymuszonej abdykacji Edwarda VIII w 1936 r. Kryzys ten wywołany został przez kompletną bezradność Elżbiety i jej otoczenia wobec tragicznej śmierci byłej księżnej Walii.
Diana i Elżbieta II to dwie sprzeczności. Księżna, ku irytacji dworu, była typową celebrity, patologicznie uzależnioną od mediów. Jej intelektualne predyspozycje czy polityczne kwalifikacje, by stać się, przy mężu i następcy tronu, królową formatu obu Elżbiet czy Wiktorii, były raczej wątpliwe. Jednak to ona została - by przytoczyć jej własne słowa - "królową serc". Dramat, jaki ukazany jest w "Królowej", polega na zderzeniu dwóch światów: wyciszonego świata staroświeckich wartości i krzykliwego targowiska próżności. Kto w tej konfrontacji przegrał? Kto musiał dostosować się do nowych reguł gry, a to dzięki młodemu, rzutkiemu i także - przynajmniej na początku - dopieszczanemu przez media premierowi Tony'emu Blairowi? Wiadomo, Elżbieta II. Brytyjska królowa mogła czuć się upokorzona przez poddanych, co dobitnie pokazuje scena, gdy w asyście księcia małżonka czyta bileciki dołączone do kwiatów złożonych przed pałacem Buckingham w hołdzie Dianie. Ale po latach, gdy Diana jest już tylko wspomnieniem, a Blair utracił łaski mediów, to ona dalej panuje. I nadal jest osobą darzoną najwyższym zaufaniem, o czym przypomniał spokojny splendor obchodów złotego jubileuszu.

W cieniu katowskiego topora
Gdyby przeprowadzić ranking popularności wszystkich władczyń w dziejach świata wśród filmowców, bezwzględne zwycięstwo przypadłoby Elżbiecie I. To była rzeczywiście fascynująca postać. Ta córka Anny Boleyn i Henryka VIII, wychowana pośród dworskich intryg, w cieniu religijnego rozbratu między monarchią angielską a papiestwem i w ciągłym zagrożeniu ze strony swej przyrodniej siostry, zwanej Krwawą Mary, gdy doszła do władzy, wykreowała się na królową dziewicę, zaślubioną tylko Anglii. To dziewictwo, prawdziwe czy tylko symboliczne, miało ją chronić przed uzależnieniem od któregoś z jej ewentualnych mężów. Bo Elżbieta nie zamierzała z nikim dzielić się władzą. Miała, jak to kobieta, swoich faworytów, ale traktowała ich niczym pieski corgi przez obecnie panującą jej imienniczkę. Gdy za bardzo się rozdokazywały, potrafiła ich szybko spacyfikować. W jej wypadku, za pomocą katowskiego topora. Elżbietę Tudor grały tak wybitne aktorki, jak Bette Davis ("Prywatne życie Elżbiety i Essexa"), Glenda Jackson (serial "Elżbieta, królowa Anglii"), Judi Dench ("Zakochany Szekspir"), Cate Blanchet ("Elżbieta" Shekhara Kapura z 1998 r.), a także Helen Mirren (która zaraz po roli w miniserialu "Elizabeth" zagrała Elżbietę II w filmie Frearsa i jest niemal pewną kandydatką do tegorocznego Złotego Globu i Oscara).
Drugie miejsce wśród koronowanych faworyt scenarzystów i reżyserów, zwłaszcza z Hollywoodu, bezwzględnie należy się egipskiej Kleopatrze. Inna sprawa, że ta peryferyjna królowa swą pośmiertną popularność zawdzięcza grze, którą prowadziła z wielkimi Rzymianami: Juliuszem Cezarem, Markiem Antoniuszem i Oktawianem. Podobno Kleopatra nie była zbyt urodziwa, ale że grały ją aktorki tej klasy, co Theda Bara, Claudette Colbert, Elizabeth Taylor czy Genevieve Bujold, uczyniło ją to na wieki symbolem seksu.
Także "przy mężu", czyli zwalistym i rubasznym Henryku VIII, funkcjonowała przez niecałe trzy lata piękna dwórka Anna Boleyn, matka Elżbiety I, o której przypomniał przed laty romantyczny film Charlesa Jarrotta "Anna tysiąca dni". A - jeśli już jesteśmy przy Henryku VIII - to warto wspomnieć, iż zaraz po nim na tronie, przez zaledwie dziewięć dni, zasiadała jego prawnuczka, lady Jane Grey. Ten epizod pokazany został w 1968 r. w filmie "Lady Jane", w którym tytułową rolę objęła Helena Bonham-Carter.

Diana Antonina
Brytania więc - jeśli nie liczyć ukochanej przez Hollywood Kleopatry - rządzi wśród ekranowych biografii królowych.
Ale nie należy zapominać także o królowej Krystynie (zagranej przez legendarną Gretę Garbo w filmie z 1933 r.), za panowania której Szwecja stała się militarną potęgą. Albo o królowej Margot, czyli Małgorzacie z rodu Walezjuszy, która postać po raz pierwszy pojawiła się na ekranie już w 1910 r., a później twarzy użyczyły jej tak wybitne aktorki, jak Jeanne Moreau czy Isabelle Adjani. Nawet my dorobiliśmy się wcale niezłego serialu "Królowa Bona", poświęconego zaimportowanej z Italii, ponoć razem z warzywami, żonie króla Zygmunta Starego. Notabene, reżyser Janusz Majewski tak zapatrzył się w telewizyjną "Elżbietę, królową Anglii", że tytułową rolę powierzył mocno już wiekowej Aleksandrze Śląskiej, która dubbingowała Glendę Jackson w polskiej wersji tegoż serialu. Ambitnym, choć nie do końca udanym eksperymentem jest najnowszy film Sophii Coppoli, "Maria Antonina", który w nieco popkulturowej oprawie stara się obalić stereotyp płochej małżonki Ludwika XVI, której publiczne ścięcie w 1793 r. stało się dla paryżan wielkim świętem. Według ujęcia autorki "Między słowami", Maria Antonina jest jakby pierwowzorem Diany, choć ona akurat nie stała się "królową serc".
Film Frearsa to jednak przełom. Oto bowiem po raz pierwszy nie jakaś nieboszczka, lecz żyjąca monarchini jest bohaterką filmu. Reżyser złamał tym samym niepisane, acz ujęte w rozporządzeniu BBC z 1948 r. tabu. Że o żyjących politykach (wtedy owo rozporządzenie dotyczyło Winstona Churchilla) nie mówi się w sposób kontrowersyjny. Oczywiste więc, że film odebrany zostało przez pałac Buckingham jako pogwałcenie obyczaju i dobrych manier. Dwór brytyjski mógł przychylnie odnieść się w latach 50. do produkcji filmu ITV o Edwardzie VII, synu królowej Wiktorii i pierwszym władcy z dynastii Windsorów (bo ją na prośbę twórców nadzorował), jednak już choćby z zasady nie aprobował serialu o Edwardzie VIII, a tym bardziej o samej Elżbiecie II. Ale czasy się zmieniły, stały się bardziej medialne. I chyba to jest ostatecznym, pośmiertnym zwycięstwem Diany.
Więcej możesz przeczytać w 3/2007 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 3/2007 (1256)

  • Na stronie - Karawana postępu15 sty 2007, 0:30Generał Jaruzelski, arcybiskup Wielgus czy Małgorzata Niezabitowska mogą być polskim Dreyfusem3
  • Wprost od czytelników15 sty 2007, 0:30MISTRZOWIE MISTRZÓW Autor artykułu "Mistrzowie mistrzów" (nr 49) pisze, że dzięki Leo Beenhakkerowi polscy piłkarze zaczęli grać "z głową", a przestali "na pałę". Świadczyć mają o tym zwycięstwa z Portugalią w Polsce...3
  • Skaner15 sty 2007, 0:30SKANER POLSKA PROCES Były prezes LOT przed sądem Jan Litwiński, były prezes PLL LOT, zasiądzie na ławie oskarżonych przed sądem w szwajcarskim Bülach. Proces, który rozpoczyna się 16 stycznia, ma ustalić, kto ponosi odpowiedzialność za malwersacje...6
  • Sawka czatuje15 sty 2007, 0:30Henryk Sawka (www.przyssawka.pl)8
  • Plus ujemny - Oleodruk III RP15 sty 2007, 0:30Okaże się, że III RP to była "Polska Chrystusa i Michnika"12
  • Poczta15 sty 2007, 0:30ZATOKA NIEPOKOJU Do artykułu "Zatoka niepokoju" należy dodać garść informacji, które pokazują, że wiele kłopotów, jakie mamy obecnie w ujściu Odry i Zatoce Pomorskiej, sprokurowaliśmy sobie sami. Rozszerzenie wód terytorialnych ówczesnej...14
  • Playback15 sty 2007, 0:30Wicepremierzy Roman Giertych i Andrzej Lepper © A. JAGIELAK14
  • Ryba po polsku - Przyszłość nas wyzwoli!15 sty 2007, 0:30Początek wszystkiego jest dziś i dlatego każdy nowy dzień jest też początkiem wszystkiego15
  • Z życia koalicji15 sty 2007, 0:30ROMAN GIERTYCH NAHAROWAŁ SIĘ w zeszłym tygodniu. Najpierw podniecił się faktem, że prezydent Kaczyński bił arcybiskupowi Wielgusowi brawo za rezygnację. Sprytnie wymyślił, że z użyciem dużej ilości wazeliny wobec Kościoła i Wielgusa powróci do...16
  • Z życia opozycji15 sty 2007, 0:30DLACZEGO PLATFORMA OBYWATELSKA nie poparła Skrzypka? Wyjaśnił to Grzegorz Schetyna. Otóż "poprzedni prezesi NBP ustawili bardzo wysoko poprzeczkę". Trzeba więc było popierać Jelenę Isinbajewą. Nieźle skacze. CZYM SIĘ ZAJMUJĄ...17
  • Fotoplastykon15 sty 2007, 0:30Henryk Sawka (www.przyssawka.pl)19
  • Powstanie styczniowe15 sty 2007, 0:30Marek Borowski znajdował się "na kontakcie" z SB - wynika z raportu z likwidacji Wojskowych Służb Informacyjnych20
  • Kolega Żemek15 sty 2007, 0:30Rozmowa z Markiem Borowskim, liderem SDPL, byłym marszałkiem Sejmu22
  • Skończę rządy, mając 91 lat15 sty 2007, 0:30Rozmowa z Jarosławem Kaczyńskim, premierem RP24
  • Kraksa Kościoła15 sty 2007, 0:30Polscy biskupi zauważyli kryzys dopiero wtedy, gdy było już za późno28
  • Bohater ostatniej ławki15 sty 2007, 0:30Do tylnych ław Sejmu trafiają albo debiutanci, albo alkoholicy i aferzyści, albo oryginały i szaleńcy30
  • Dobry wasal Niemiec15 sty 2007, 0:30Polska powinna przejąć od Niemiec pałeczkę w naszej części Europy34
  • Samobój Putina15 sty 2007, 0:30Paliwowa broń Putina - wymierzona między innymi w Polskę - wypaliła w Rosję38
  • Giełda15 sty 2007, 0:30ŚWIAT Kraj na sprzedaż Co najmniej 65 mln funtów trzeba zaoferować, by stać się właścicielem Sealandii, samozwańczego najmniejszego kraju świata. Położona 7 mil od wybrzeży Wielkiej Brytanii Sealandia to była platforma artylerii przeciwlotniczej....38
  • Rok Skrzypka15 sty 2007, 0:30Nie ucierpią ani nasze portfele, ani złoty, ani giełda46
  • Atak 5. generacji15 sty 2007, 0:30Na wieść o skonstruowaniu tego urządzenia publiczność zaczęła klaskać i radośnie krzyczeć. Przypominało to raczej koncert rockowy lub zebranie sekty niż spotkanie specjalistów od najnowszych technologii. A to Steve Jobs ogłaszał podczas Macworld...48
  • Iskra Sikorskiego15 sty 2007, 0:30Amerykanie mają Dolinę Krzemową, Polska - Dolinę Lotniczą50
  • 2 x 2 = 4 - Benefis Balcerowicza15 sty 2007, 0:30Dziś już nie pamięta się o tym, że Balcerowicz w roku 1989 odziedziczył 640-procentową inflację i puste półki51
  • Supersam15 sty 2007, 0:3052
  • Mężczyzna karnawałowy15 sty 2007, 0:30Lateksowe spodnie mieniące się kolorami tęczy, sukienki moro przepasane szelkami czy dresy ozdobione czerwonymi i czarnymi nadrukami trupich czaszek - moda, którą projektuje Boy George (ukrywający się pod marką B-Rude, co brzmi jak "bądź...52
  • Miasta globalne15 sty 2007, 0:30175 mln mieszkańców Ziemi żyje w innym kraju, niż się urodziło. To tylko 2,5 proc. wszystkich ludzi na świecie, ale liczba migrantów wzrasta szybciej niż przyrost naturalny. Ich przepływ uznano za jedną z głównych miar globalizacji. Obcokrajowy są...52
  • Wino dla cierpliwych15 sty 2007, 0:30Extra Brut 2000, Château Vincent Cena: ok. 50 zł, importer: Skarbnica Winnic Zwykle narzekam na to, że w magazynach polskich importerów zalegają starsze roczniki win, które już dawno powinny być wypite. Niedawna, ponowna (bodaj po dwóch latach)...52
  • Zegarek na bal15 sty 2007, 0:30Timex, najbardziej znana amerykańska firma produkująca czasomierze, proponuje jako uzupełnienie karnawałowego stroju zegarki z kryształkami Swarovskiego. Do wyboru są dwie kolekcje. Pierwsza ma prostokątne tarcze inkrustowane kryształkami, a...52
  • Ave Cezar!15 sty 2007, 0:30"Cezar 4" to kontynuacja uznanej serii komputerowych gier strategicznych, których akcja toczy się w świecie starożytnych Rzymian. Celem gracza jest zapewnienie najlepszych warunków rozwoju prowincjonalnemu miastu należącemu do imperium....52
  • Gustowne bezguście15 sty 2007, 0:30Białe skarpetki do czarnych spodni i butów proponuje dziś nawet Dior54
  • Auto z muskułami15 sty 2007, 0:30Coraz więcej samochodów udaje sportowe bolidy58
  • Reklama w krótkich majtkach15 sty 2007, 0:30Nastolatki tworzą reklamy dla wielkich firm61
  • Krótko po Wolsku - Baranoja15 sty 2007, 0:30O inteligencji baranów panowały dotychczas, co tu kryć, opinie nie najlepsze. Ostatnio coś jednak w tej materii drgnęło. Barany może są i głupie, ale za to postępowe. Na przykład jeśli idzie o seks. Jak doniósł "Wprost", znaczny odsetek...64
  • Pazurem - Czkawka głupawka15 sty 2007, 0:30Tylko patrzeć, a na piwo przyjdzie się umawiaćna rogu Kaczyńskich i Leppera65
  • Zniewolone wyzwolenie15 sty 2007, 0:30"To, co teraz zrobiono z Polską, przechodzi wszystko, co znane jest w dziejach jako cynizm i narzucenie narodowi obcej woli przemocą" - zapisała Maria Dąbrowska w styczniu 1945 r.66
  • Know-how15 sty 2007, 0:30Żona od przyjaciela Większość par małżeńskich wcale nie poznaje się przez Internet, jak sądzono w ostatnich latach. Z najnowszych badań U.S. Survey wynika, że jedynie 20 proc. przyszłych małżonków odnajduje się w sieci. Wciąż najwięcej, aż 37...70
  • Błogosławiony zanik pamięci15 sty 2007, 0:30Grzechy wyparte ze świadomości wracają jako lęki, koszmary nocne, urojenia i obsesje72
  • Zamęt zimowy15 sty 2007, 0:30Po tak ciepłym styczniu nawet fala niewielkiego mrozu może być mordercza dla wielu roślin76
  • Proszek dziedziczenia15 sty 2007, 0:30Franciszek I Wielki i jego druga żona Bianca prawdopodobnie padli ofiarą własnych intryg78
  • Bez granic15 sty 2007, 0:30Parodia sprawiedliwości Amerykańska baza w Guantanamo na Kubie ma pięć lat. Okrągła rocznica zmobilizowała obrońców praw człowieka, by zaprotestować przeciw zbrodniom Ameryki. Problem w tym, że dziś antyamerykanizm już nie wyciąga na ulice...80
  • Antywojna Rumsfelda15 sty 2007, 0:30Rozmowa z Donaldem Rumsfeldem, byłym sekretarzem obrony USA82
  • Zbieranie burzy15 sty 2007, 0:30Nie każdy muzułmanin jest terrorystą, ale terroryzm jest w większości islamistyczny85
  • Kanapki z naboru15 sty 2007, 0:30Listy z Rosji - śladami markiza de Custine'a88
  • Merkawa znowu zwycięży15 sty 2007, 0:30Izrael wciąż jeszcze nie może przerobić czołgów na traktory91
  • Recenzor15 sty 2007, 0:30FILMY KINO PRAWDZIWY KONIEC WIELKIEJ WOJNY Wojna nigdy się nie kończy dla tych, którzy ją przetrwali. Jej wspomnienia powracają z wielką siłą, nie pozwalają żyć. O tym, że ten koszmar da się przezwyciężyć, opowiada film młodej bośniackiej...92
  • Instrukcja obsługi duszy15 sty 2007, 0:30Autorzy poradników doradzają, że aby dobrze żyć, trzeba żyć dobrze96
  • Górna półka - Ostatni rozdział15 sty 2007, 0:30Splot historii i współczesnej wspólnoty interesów każe widzieć w Ukrainie dużo więcej niż sentymentalną legendę Kresów99
  • Królowa w królowej15 sty 2007, 0:30Księżna Diana nawet po śmierci prześladuje swoją teściową.100
  • Śląski Rubens15 sty 2007, 0:30Posiadacze obrazów Michaela Willmanna nie zamierzają oddać ich do Lubiąża102
  • Wencel gordyjski - Stowarzyszenie im. Simona Mola15 sty 2007, 0:30Czym są takie drobiazgi jak HIVwobec miłości do poezji?104
  • Ueorgan Ludu15 sty 2007, 0:30Nr 3 (220) Rok wyd. 6 WARSZAWA, poniedziałek 15 stycznia 2006 r. Cena + VAT + ZUS + akcyza Pomyślny początek jeszcze bardziej pomyślnego roku PONADSIEDMIOKILOGRAMOWY NOWORODEK! Potwierdzają się optymistyczne zapowiedzi przedstawicieli partii i...105
  • Skibą w mur - Pisać każdy może15 sty 2007, 0:30Ceniony autor powieści fantastycznych Andrzej Lepper w swojej nowej książce ujawnia kulisy seksafery106