Odkurzacz na parkiecie

Odkurzacz na parkiecie

Dodano:   /  Zmieniono: 
Po co nam giełda papierów bezwartościowych?
Stracili? To ich problem. Nikt im nie kazał kupować naszych papierów - skwitował kłopoty akcjonariuszy po znacznej przecenie walorów Agrosu były członek zarządu tej spółki. Podobne opinie wyraża wiele zarządów polskich firm notowanych na warszawskiej giełdzie. Notorycznie łamią one pierwsze przykazanie, które powinno obowiązywać władze spółek: pomnażaj majątek akcjonariuszy!
Przygotowany przez tygodnik "Wprost" i Akademię Zarządzania z Sopotu ranking 100 spółek publicznych według kryterium ekonomicznej wartości dodanej (EVA) i rynkowej wartości dodanej (MVA) - pierwszy tego typu w Polsce - nie pozostawia złudzeń. Dzięki zastosowanym przez nas wskaźnikom, opracowanym przez międzynarodową firmę Stern Stewart (w Polsce reprezentowaną przez Akademię Zarządzania), akcjonariusze mogą się dokładnie dowiedzieć, co dzieje się z ich pieniędzmi - czy są pomnażane, czy marnowane. Spośród 206 firm, których akcjami obraca się na stołecznym parkiecie, w minionym roku kapitał inwestorów powiększyło zaledwie... 13. Po co więc nam giełda takich papierów - na ogół - bezwartościowych?

Parkiet za mgłą
Ciułacz stawiający pierwsze kroki na naszym parkiecie może się poczuć jak pijany we mgle: "podrasowane" raporty roczne, wolty w działalności firm, skrzętnie skrywane plany inwestycyjne (notoryczne - i nie ścigane przez prokuraturę - jest wykorzystywanie w handlu walorami informacji poufnych) to tylko niektóre niespodzianki, jakie na niego czekają. Większość Polaków grę na giełdzie uważa za "czysty hazard". W naszych biurach maklerskich otwarto 1,2 mln rachunków inwestycyjnych, lecz "aktywnych" jest tylko ok. 100 tys.

E-buty i gazeta na skórze
"Choć spółka nie ujawniła konkretnych planów, jej zamierzenia (...) mają szansę powodzenia" - tak w szczycie internetowej hossy zakup akcji Softbanku rekomendował pewien analityk. Wycena wielu firm najczęściej nie ma nic wspólnego z ich rzeczywistym standingiem. Niektóre zarządy w tej iluzji upatrują szansy na łatwe pieniądze. Szyjąca buty firma Ariel wywindowała kurs swoich papierów o 300 proc., gdy z dnia na dzień ogłosiła, że zajmie się... Internetem. Spółka 4 Media, która przejęła upadające przedsiębiorstwo galanteryjne Chemiskór, na kredyt buduje "grupę medialną", AS Motors zaś, niegdyś handlująca autami, raptem przepoczwarzyła się w firmę internetową 7bulls. com. Nie łudźmy się, w takich warunkach nawet słynący z rynkowego nosa Warren Buffett, legenda nowojorskich parkietów (2. na liście najbogatszych "Forbesa"), nic by nie zdziałał.
Warszawska giełda bywa maszynką do robienia pieniędzy, lecz tylko dla niektórych firm, a nie dla kupujących ich akcje. Dopuszczenie papierów spółki do obrotu publicznego to wydatek 100-300 tys. zł. Za tę sumę firmy nie tylko zapewniają sobie większą wiarygodność w oczach banków (czytaj: łatwiejszy dostęp do kredytów), ale i reklamę wartą fortunę. Potem wystarczy przeprowadzić emisję akcji i giełdowym odkurzaczem wyssać pieniądze z kieszeni inwestorów, a dalej "jakoś będzie". Na szczęście to nie reguła, tego rodzaju praktyki odchodzą w przeszłość, czego dowodem jest choćby niedawna nieudana próba debiutu na warszawskim parkiecie ITI Holdings. - Zarządy nie potrafią jasno określić celów emisji, czyli wytłumaczyć inwestorom, na co zostaną przeznaczone ich pieniądze, nie mówiąc o realizacji zamierzeń - potwierdza Jacek Socha, przewodniczący Komisji Papierów Wartościowych i Giełd.

Fuzja przy skroni
- Do tej pory nadwyżki finansowe inwestowaliśmy, teraz tworzymy rezerwowy fundusz dywidend - mówi Zbigniew Drzymała, prezes spółki Inter Groclin Auto (wartość firmy wzrosła od stycznia 2002 r. o 200 proc.). Podobnie postępuje Tomasz Gajdziński, prezes przedsiębiorstwa cukierniczego Mieszko. To jednak wyjątki. W ostatnim roku na granicy upadłości znalazło się 26 spółek ze stołecznej giełdy, czyli ponad 10 proc. wszystkich notowanych na niej firm! Zaledwie 13 z nich zdołało w ostatnim roku powiększyć swój kapitał, w dodatku zwykle na poziomie, jaki gwarantują bezpieczne państwowe obligacje. O wypłacie dywidendy najczęściej w ogóle nie ma mowy.
Dekoniunktura w gospodarce i bessa na światowych parkietach nie mogą być jedynym wytłumaczeniem sytuacji na GPW. Flagowe okręty giełdy, jak Elektrim czy Netia, toną przede wszystkim z powodu fatalnego zarządzania i wirtualnych inwestycji za ogromne kredyty. - Giełda jest słaba, bo ma słabe spółki - twierdzi Wiesław Rozłucki, prezes GPW. Tylko po co nam taka giełda? Nawet zapowiadana fuzja z parkietem w Helsinkach niczego nie zmieni, najwyżej oprócz naiwnych Kowalskich pieniądze straci też kilku naiwnych Finów.




Pełną ofertę usług Akademii Zarządzania w Sopocie oraz szczegóły dotyczące rankingu, w tym zestawienia branżowe, można znaleźć na stronie www.az.edu.pl

EVA*
(Economic Value Added - ekonomiczna wartość dodana)
Wskaźnik EVA powstaje w wyniku porównania przychodów z kosztami (otrzymujemy zysk lub stratę). Łączne koszty powiększone są dodatkowo o koszt finansowania działalności firmy kapitałem własnym, ponieważ jeśli zarządowi nie uda się wypracować minimalnej oczekiwanej przez inwestorów stopy zwrotu, spółka musi się liczyć z możliwością odpływu kapitału do innych firm.
Indeks EVA*
Indeks EVA to iloraz zysku wypracowanego na podstawie początkowego kapitału i tegoż kapitału. Wynik zestawienia pokazuje, w jakim stopniu zainwestowana kwota została pomnożona bądź pomniejszona. Jeśli indeks EVA™ jest większy od zera, to znaczy, że spółka wypracowała zwrot większy od tego, jakiego oczekiwali akcjonariusze.
*EVA jest znakiem zastrzeżonym przez Stern Stewart & Co.
MVA
(Market Value Added - rynkowa wartość dodana)
Wskaźnik MVA to różnica między rynkową i wynikającą z ksiąg wartością kapitału własnego spółki. Jeśli jest większy od zera, to znaczy, że rynek wycenił kapitały własne spółki wyżej, niż wynikałoby to z jej wartości księgowej.

Krzysztof Dzierżawski
ekspert Centrum im. Adama Smitha
Giełdę papierów wartościowych nazywa się często barometrem gospodarki, postrzega jako jej zwierciadło, uważa za lokomotywę wzrostu etc. Jeśli jednak pozbawić ją symbolicznych atrybutów, okaże się, że jest jedynie areną spekulacji i gigantycznym kasynem gry. Barometr? Dobre sobie! Indeksy giełdowe potrafią się zmienić o kilka punktów procentowych w ciągu dnia, podczas gdy gospodarka na taką zmianę potrzebuje przynajmniej roku. Kiedy gospodarka wzrasta, indeksy giełdowe lecą w dół na łeb, na szyję; kiedy ledwie dyszy, pną się w górę jak oszalałe. Podobnie na poziomie mikro - wzrost i upadek spółek nowych technologii nijak nie był związany z ich rzeczywistymi wynikami. Barometr? Giełda przy ul. Książęcej w Warszawie czule reaguje na sygnały płynące z bratniej giełdy w Kuala Lumpur, ale jest obojętna na wydarzenia we Wrocławiu czy Gdańsku. Jeśli indeks giełdy nowojorskiej obniżył się w ciągu kilkunastu miesięcy z 12 tys. punktów do 7 tys. punktów (z okładem), to czy ma to jakikolwiek związek ze stanem amerykańskiej gospodarki? Oczywiście, że nie! W tej grze w istocie nie ma znaczenia, czy notowana firma istnieje w rzeczywistości, czy jest tylko bytem wirtualnym. Nie ma znaczenia, czy jej siedziba znajduje się w Detroit, czy na Księżycu. Dlatego "kreatywna księgowość" nie zaszkodzi giełdom na dłuższą metę i dlatego mnożące się wskaźniki giełdowe nie będą wpływać na poziom notowań. Stąd się bierze tak gwałtowny rozwój wyrafinowanych przedmiotów spekulacji, tak zwanych instrumentów pochodnych, będących w istocie odmianą zakładów na wyścigach konnych. Nie mam nic przeciwko spekulacji. Jeśli zabieram w tej sprawie głos, to tylko dlatego, że uważam, iż szkodliwy - szkodliwy w najwyższym stopniu - jest mit giełdy rozpalający masową wyobraźnię. Jest to mit niezawodnego mechanizmu służącego do "mnożenia pieniędzy"; gry, w której koniec końców nikt nie może przegrać; przedsięwzięcia, w którym miliony lokują nadzieję na dostatnią starość, do czego zachęcają - ba, zmuszają! - także instytucje państwowe.

 







Więcej możesz przeczytać w 43/2002 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 43/2002 (1039)

  • Darwin dla Polaków27 paź 2002Geniusz może mieć swoje ograniczenia, ale głupota nie jest tak upośledzona - ostrzegają autorzy najnowszej edycji Nagród Darwina.3
  • Wprost od czytelników27 paź 2002Akademia bezrobotnychWielu młodych ludzi nie może znaleźć pracy ("Akademia bezrobotnych", nr 41), ponieważ nie przychodzą na uczelnie po naukę, ale po tytuł magistra, który - w ich mniemaniu - ma im otworzyć drzwi do kariery....3
  • Peryskop27 paź 2002W ekonomii nie ma cudów: jeśli państwo pozwala się bogacić jednostkom, także ono jest bogate. W drugą stronę ta zasada nie działa - to najprostsza recepta Steve'a Forbesa na dobrobyt.Podczas pobytu w Polsce radził: "Weźcie przykład z...6
  • Ekonomia styliska27 paź 2002Kto uważa, że za mało zarabia, może bić policjanta styliskiem albo rzucać w niego petardami - uważa 40 proc. Polaków. A kiedy pracownik zażąda, aby państwo dosypało pieniędzy firmie, w której jest zatrudniony, to państwo powinno pieniądze dać -...6
  • Dossier27 paź 2002ALEKSANDER KWAŚNIEWSKI,prezydent RP "Polacy często zachowują się tak, jakby sądzili, że wszyscy nas kochają na świecie. A my mamy ogromną większość ludzi, którym Polska jest obojętna, oraz tych, którzy mają do Polski...7
  • Z życia koalicji27 paź 2002Czarne chmury zbierają się nad Markiem Borowskim. Ten niesamowicie koncyliacyjny polityk tak dał się we znaki opozycji, że korzystając z zamieszania wokół noclegu Gabriela Janowskiego na sali obrad, postanowiła go odwołać z funkcji...8
  • Z życia opozycji27 paź 2002Ryszard Bender zdradził! Dlaczego zdradził Antoniego Macierewicza i wycofał się z walki o prezydenturę Lublina z listy Razem Polsce, zaś do samorządu kandyduje w imieniu Ligi Polskich Rodzin? - Kandyduję z listy ligi, bo inne ugrupowania nie są...9
  • M&M27 paź 2002Jak uchronić polską demokrację Z paragrafu "godności Sejmu poniżanie"są podstawy, by zamknąć posłów. Można potemSejm rozwiązać. Następnie już tylko staranniestrzec, żeby się, broń Boże,nie związał z powrotem.  10
  • Playback27 paź 2002 10
  • Akademia Dyplomatyczna27 paź 2002Jeszcze w połowie lat 90. większość polskich dyplomatów stanowili absolwenci moskiewskiej akademii MGIMO.10
  • Fotoplastykon27 paź 200212
  • Poczta27 paź 2002Podatek dla PolskiIdea obniżenia podatków, a nawet ich ujednolicenia ("Podatek dla Polski", nr 41) jest mi bliska dzięki lekturze publikowanych w prasie opinii i analiz ekspertów Centrum im. Adam Smitha. Pytanie tylko, kto...14
  • Kadry27 paź 200215
  • Pięć rad dla Polski27 paź 2002Jan Nowak-Jeziorański Dziennikarz, pisarz, żołnierz AK, podczas wojny kurier rządu na uchodźstwie, pierwszy dyrektor sekcji polskiej Radia Wolna Europa Od trzech miesięcy oglądam Polskę z bliska i z każdym dniem uprzytamniam sobie coraz lepiej...16
  • Lepperum veto27 paź 2002Polscy posłowie są tacy jak ci, którzy ich wybrali22
  • Miasto z głową27 paź 2002Pietras, Kaczyński, Olechowski, Sośnierz chcą być polskimi Giulianimi26
  • Sztab malowany27 paź 2002Generałowie buntują się przeciw reformom wojska, a młodsi oficerowie - przeciw odkładaniu reform i generalskim układom w armii.30
  • Prywatne Usługi Militarne27 paź 2002Polski może bronić prywatna armia, zakontraktowana na zasadzie przetargu32
  • Bez makijażu27 paź 2002Polityczny makijaż zawsze odpada od właściciela niczym tynk z długo nie remontowanej kamienicy36
  • Giełda i wektory27 paź 2002Hossa ŚwiatAirbus wniebowziętyKoncern Airbus podpisał kontrakt z tanimi brytyjskimi liniami lotniczymi EasyJet na dostawę 120 samolotów z możliwością zakupu kolejnych 120. Katalogowa cena maszyn wynosi 6,2 mld dolarów i chociaż...38
  • Odkurzacz na parkiecie27 paź 2002Po co nam giełda papierów bezwartościowych?40
  • Paragraf 22 bis27 paź 2002Prezydent uratował rząd Leszka Millera przed abolicyjną kompromitacją!48
  • Upadek cesarstwa turyńskiego27 paź 2002Fiat Agnellich przechodzi pod kontrolę Berlusconiego50
  • Psychologia bąbla27 paź 2002Prace tegorocznych noblistów z dziedziny ekonomii pozwalają testować rynki52
  • Mikro i makro27 paź 2002Lewica nie uznaje indywidualnego sukcesu ekonomicznego za warunek rozwoju gospodarki53
  • Premia abolicyjna27 paź 2002Spotkanie z prof. ANDRZEJEM ZOLLEM, rzecznikiem praw obywatelskich55
  • Mały Internet27 paź 2002M-Internet kontra globalna sieć56
  • Bezprzewodowi hakerzy27 paź 2002Poufne dane z komputerów można ściągnąć, stając z laptopem w pobliżu domu czy biura60
  • Era postkomputerowa27 paź 2002Wkrótce na rynek wejdzie urządzenie, które zastąpi peceta62
  • Panaceum27 paź 2002Od jakiegoś czasu nasze władze, nie mogąc sobie poradzić z uzdrowieniem sytuacji w Polsce, próbują uzdrowić sytuację na Ukrainie. Przypomina to typową przypadłość psychologów, którym nie układa się w domu, więc zostają...66
  • Wszechnica Wiedzy Wszelakiej27 paź 2002Sieć pomocywww.pomoc.prv.plMożna pomóc potrzebującym, nie wstając od komputera. Wystarczy odwiedzić witrynę Pomoc.prv.pl. Znajdziemy na niej informacje na temat wielu organizowanych w Polsce i na świecie akcji charytatywnych, można dzięki...66
  • Supersam27 paź 2002Aromat sukcesuJak powinien w tym sezonie pachnieć mężczyzna sukcesu? Hugo Boss proponuje połączenie m.in. mandarynki, paczuli i ziaren kminku. Poza tym perfumy "Baldessarini" przyciągają świeżą kompozycją gorzkiej pomarańczy i zielonej...67
  • Hip hop do sukcesu27 paź 2002Dzieci blokowisk i wolnego rynkuHip hop to pierwsza subkultura w Polsce, która łączy image buntu i kontestacji z afirmacją wolnego rynku. Hiphopowcy - i u nas, i na Zachodzie - obnoszą się często z chuligańskim stylem życia, agresywnością,...68
  • Sztuka zarabiania27 paź 2002Grupa Tats Cru, legenda graffiti, zarabia rocznie do 400 tysięcy dolarów72
  • Pijmy kefir!27 paź 2002Drogi Robercie!Kiedy zastanawiaŁem się nad specyfiką polskiego nabiału, to doszedłem do wniosku, że jednym z elementów, które różnią nasz jadłospis od obyczajów reszty świata, jest kefir. Nie znają go nigdzie na...74
  • Papieskie lata27 paź 2002Stan moralny Polaków nie świadczy o tym, że przejmują się pouczeniami papieża75
  • Czy marzenia pomagają w życiu?27 paź 2002Czy marzenia pomagają w życiu? TAK NIE JERZY GRUZAscenarzysta, reżyserPotrzebujemy marzeń, żeby mieć siłę żyć. Marzenia dają nam energię. Najlepsze są te, które się nie spełniają. Spełnione marzenie często nas rozczarowuje. Poza tym...76
  • Chwała czarownicom27 paź 2002Recepta na inny los to walka o samą siebie. Nie z innym mężczyzną i nie z inną kobietą, ale z samą sobą78
  • Globalna ruletka27 paź 2002Czego Saddam Husajn nauczył się od Nikity Chruszczowa?80
  • Know-how27 paź 2002To tylko złudzenieOlaf Blanke z Genewskiego Szpitala Uniwersyteckiego, lecząc chorą na epilepsję pacjentkę, przekonał się, że drażnienie prawego zakrętu kątowego mózgu wywoływało u chorej niezwykłe wrażenia. Kiedy przez elektrody przepływał...83
  • Dieta grozi otyłością27 paź 2002Można jeść do syta i chudnąć84
  • Geny w menu27 paź 2002O tym, co i w jakich ilościach powinniśmy jeść, zadecydowali nasi przodkowie88
  • Choroba na nosa27 paź 2002Stan zdrowia można zdiagnozować na podstawie zapachu. Np. cukrzycy wydzielają woń gumy do żucia. W diagnozie pomoże w tym "elektroniczny nos".90
  • Bez granic27 paź 2002Rosja czy Hobbitowo?Rosja jest o wiele bardziej różnorodna etnicznie, niż dotychczas sądzono. Okazało się, że oprócz Czeczenów, Baszkirów czy Tatarów kraj ten zamieszkują także... Papuasi, Scytowie, Elfy i...92
  • Baza interesów27 paź 2002Al Kaidzie bin Ladena przetrącono kręgosłup i pozbawiono ją azylu w Afganistanie, ale siatka terrorystów przetrwała konfrontację z supermocarstwem. Paradoksalnie, ma dziś większe wpływy na świecie niż przed 11 września 2001 r.94
  • Miecz Ameryki27 paź 2002Rozmowa z generałem WESLEYEM CLARKIEM, byłym głównodowodzącym połączonych sił NATO w Europie102
  • Ślepa władza27 paź 2002Wiktor Juszczenko: "...Parlament, rząd i prezydent powinni wspólnie się zastanowić zarówno nad sposobem zapewnienia stabilizacji na najbliższe dziesięciolecie, jak i nad tym, czego Ukraina potrzebuje."104
  • Latający Holender27 paź 2002Polska padła ofiarą wewnętrznych porachunków holenderskiego establishmentu106
  • Ekspres Dublin - Haga - Warszawa27 paź 2002Baczmy, byśmy - jadąc naszym ekspresem - nie dali się ogłupić Gabrielom, LPR-om, Lepperom108
  • Menu27 paź 2002ŚwiatZłodziej klonówPrzed laty Francis Ford Coppola podkradł George'owi Lucasowi pomysł na "Czas Apokalipsy". Do dziś panowie, mimo że mieszkają w sąsiedztwie, nie rozmawiają z sobą. Tym razem osobą, która okradła Lucasa,...110
  • Ja, Dylan27 paź 2002Bob Dylan stał się najbardziej wpływowym rockmanem świata114
  • Płyty Kuby Wojewódzkiego27 paź 2002TOTOThrough The Looking Glass25 lat buszowania w zbożu światowego show-biznesu i 25 milionów sprzedanych płyt to bilans zobowiązujący. Toto - starsi panowie o niezwykłym darze zamieniania banalnych czasem kompozycji w epickie dzieła pop....117
  • Zabójcza bogini27 paź 2002Współczesne diwy operowe to ofiary Marii Callas Była symbolem artystycznego mistrzostwa, ale wiodła nieszczęśliwe życie, płacąc za obsesję perfekcjonizmu. Maria Callas, najsłynniejsza primadonna świata, zniszczyła nie tylko siebie. Jej...118
  • Kino Tomasza Raczka27 paź 2002 Znaki - ocena: 3.5 Reżyseria M. Night Shyamalan. W rolach głównych: Mel Gibson, Joaquin Phoenix. USA 2002 r. Rzadko się zdarza, żeby film złożony z tak banalnych, a czasem wręcz ogranych elementów robił tak intrygujące...119
  • Boży szaleniec27 paź 2002Nadal mam w sobie witalność młodego człowieka - mówi Jack Nicholson Nie ma tematu, na który nie można by porozmawiać z Jackiem Nicholsonem. Twarz mu się rozjaśnia, gdy mówi o swoich dzieciach (ma syna i córkę z Rebeccą...120
  • Kolosalne perskie oko27 paź 2002Film "8 kobiet" pobił we Francji wszelkie rekordy popularności, łącznie z niedawnym rekordem "Amelii"122
  • Organ Ludu27 paź 2002TRYBUNA PRZYMIERZA MIĘDZY DAWNYMI A MŁODYMI124
  • Kto zabił milion dolarów?27 paź 2002Wielu ludziom nie brakuje niczego oprócz miliona. Najlepszy ze znanych wszystkim milionów jest oczywiście milion dolarów126