Pisane dla Polski

Dodano:   /  Zmieniono: 
Najpopularniejsi u nas pisarze amerykańscy nie są znani w swoim kraju W Polsce czuję się jak w domu: ludzie rozpoznają mnie na ulicach. Chyba się tu przeprowadzę" - mówił pisarz Jonathan Carroll podczas siódmej już wizyty w naszym kraju. Ostatnio zasłynął jako tekściarz Budki Suflera. Wraz z Williamem Whartonem, którego proza obrosła w Polsce dziesiątkami naukowych elaboratów (prace magisterskie, doktoraty, a ostatnio biografia), Carroll należy do najpopularniejszych amerykańskich pisarzy. Problemem jest to, że obaj są praktycznie nie znani w swoim kraju. Za to w Polsce od kilku lat ich książki mają swe światowe premiery. Łącznie sprzedali u nas już ponad 3 miliony egzemplarzy.
Ostatnia powieść Whartona "Rubio" rozeszła się w 70-tysięcznym nakładzie. Do dziś ta pozycja nie wyszła wżadnym języku poza polskim.
Mając praktycznie na wyłączność Whartona czy Carrolla, polski czytelnik dowartościowuje się. W ten sposób udajemy, że nie jesteśmy literacką prowincją. Pisarze ci tworzą literaturę, której poszukają nasi rodacy - prozę będącą ucieczką od realnego świata, najczęściej pełną magii i tajemnicy oraz spokoju prowincjonalnych światów lub nadprzyrodzonych istot. Te upodobania Polaków świetnie oddają ich stosunek do kapitalistycznej rzeczywistości. Uciekają w świat taniej magii, ku życiu na uboczu czy na marginesie społeczeństwa.

LITERATURA ZASTĘPCZA
Wharton, Carroll czy goszczący niedawno w Polsce Graham Masterton wypłynęli na fali literatury popularnej, która pod koniec lat 80. zalała nasz rynek. Carroll debiutował na polskim rynku w 1987 r. w poczytnej i wysokonakładowej "Fantastyce". Odcinki jego debiutu - "Krainy Chichów" - wydrukowano dzięki wstawiennictwu Stanisława Lema. "Ptasiek", prozatorski debiut Whartona, po raz pierwszy ukazał się u nas w 1985 r., ale dopiero w latach 90. jego autor stał się najpoczytniejszym pisarzem zagranicznym w Polsce.
Pierwszorzędni drugorzędni pisarze z zagranicy umacniali swą popularność kolejnymi wizytami w Polsce, którą wciąż rzadko odwiedzają pisarze naprawdę wielcy. Wdodatku po peerelowskiej posusze każdy zachodni autor był niebywałą gratką. Kto jednak ziś pamięta Guya N. Smitha, twórcę wydawanych u nas marnych horrorów "Kraby" czy cyklu "Sabat"? Ten urzędnik bankowy z Wielkiej Brytanii właśnie w naszym kraju znalazł rynek zbytu na swą grafomańską pisaninę. Jak przyznaje, "całkiem niespodziewanie na początku lat 90. stałem się najlepiej sprzedającym się autorem w Polsce, a wydawnictwo Phantom Press publikowało miesięcznie dwie moje książki".

LITERATURA JAK SHOW-BIZNES
Przed 1989 r. poczytną dziś literaturę grozy reprezentowały klasyczne już powieści Mary Shelley czy Roberta L. Stevensona. Głód horrorów zaspokoił wypromowany w tym czasie Graham Masterton, który do dziś sprzedaje się lepiej w Polsce niż w rodzinnej Wielkiej Brytanii. - Mój debiut "Manitou" sprzedał się w Polsce w milionowym nakładzie - w ciągu sześciu miesięcy. Byłem szczęściarzem, bo po prostu nie mieliście wcześniej tego typu literatury - mówi "Wprost" Graham Masterton. Jego książki, w których roi się od cuchnących ludzkich szczątków i wyrafinowanych uciech seksualnych, do dziś mają u nas wiernych fanów. Na spotkanie z Mastertonem do warszawskiego Empiku przyszło ponad 200 osób. Nic dziwnego, że światowa prapremiera jego najnowszego thrillera "Zła przepowiednia" odbędzie się właśnie w Polsce.
Poczytność popularnych pisarzy z zagranicy wynika z tego, że na naszym rynku nie mają oni właściwie konkurencji. Większość polskich twórców brzydzi się literaturą popularną, głównie dlatego, że po prostu nie potrafi jej pisać. A przecież popularnymi pisarzami (publikującymi w gazetach powieści w odcinkach) były takie tuzy literatury, jak Henryk Sienkiewicz, Maria Dąbrowska czy Tadeusz Dołęga-Mostowicz. Efekt jest taki, że literaturę popularną tworzą głównie grafomani, przy których Wharton, Carroll czy Masterton są po prostu arcymistrzami. Chlubnymi wyjątkami są Andrzej Sapkowski czy Katarzyna Grochola oraz idący w ich ślady Andrzej Pilipiuk i Andrzej Ziemiański.
Graham Masterton doskonale rozumie mechanizmy rynkowe, dlatego mówi, że literatura, którą uprawia, to nie sztuka, lecz show-biznes. I ma rację, bo  przeciętnemu czytelnikowi to wystarcza. W końcu lepiej, że sięga po pierwszorzędną literaturę drugorzędną niż miałby nic nie czytać.
Więcej możesz przeczytać w 27/2004 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 27/2004 (1127)

  • Wprost od czytelników4 lip 2004KOMPLEKS KOTAŃSKIEGO W związku z artykułem "Kompleks Kotańskiego" (nr 25) chciałyśmy poinformować, że prawie 60 proc. pacjentów Monaru jest trwale zaleczonych, czego przykładem są ruchy neofitów, grupy wsparcia oraz grupy...3
  • Na stronie - Shrek na prezydenta!4 lip 2004Shrek idealnie wpisuje się w naszą wirtualną polityczną rzeczywistość Należy wymagać tego, co można otrzymać (...). Będziesz miał swój zachód słońca. Zarządzę go. Lecz zaczekam w mądrości rządzenia, aż warunki będą przychylne. - Kiedy to będzie?...3
  • Skaner4 lip 2004Rzeczpospolita mniejszościowa Jakieś trzydzieści sekund po powołaniu rząd Marka Belki przegrał swoje pierwsze głosowanie. Przykłady rządów mniejszościowych pokazują jednak, że dogorywają one długo, a ich upadki bywają malownicze. Informację...8
  • Dossier4 lip 2004KRZYSZTOF JANIK przewodniczący SLD Ja staram się schudnąć, ale robię to dla dobra lewicy Program III Polskiego Radia JANUSZ LEWANDOWSKI poseł do Parlamentu Europejskiego Jestem wyjątkowo źle zorientowany od strony formalnej, kim ja aktualnie...9
  • Sawka4 lip 200410
  • Kadry4 lip 2004Homofobia politycza11
  • Licznik4 lip 20041 słynny Grzegorznosi nazwisko Lato 2 litry wodydziennie powinno się wypijać latem 3 litry lodówzjada latem przeciętny Polak 3 godziny i 10 minutspędza średnio Polak latem przed telewizorem 17,5 °Cwynosi średnia temperatura w lecie 33...11
  • Playback4 lip 200413
  • M&M4 lip 2004 JESIENNA WERYFIKACJA Rząd ma zapowiedziane, że gdy do jesieni nie zdoła mafii w partię i kraju w raj zamienić, to nie będzie litości, Sejm groźny jak smok Zostawi go za karę by powtarzał rok.13
  • Ryba po polsku - Uboga, licha stajenka cicha4 lip 2004Powiózł Kwach wałacha, powiozą i Kwacha Dziwnymi drogami krąża ludzkie myśli. Teraz, kiedy jest mowa o kopaniu, wszyscy myślą o piłce nożnej. A ja o stajni. W związku z poszerzeniem bazy społecznej rzadu Marka Belki o Borowskiego i Jagielińskiego...15
  • Z życia koalicji4 lip 2004JUŻ WIEMY, CZEMU ZAWDZIĘCZAMY tak fenomenalne sukcesy na szczycie w Brukseli. Zyskaliśmy tak wiele, bo nasz wybitny premier poliglota z "frere Jacques'em" - jak sam o nim mówił w "Rzeczpospolitej" - parlał po francusku,...16
  • Z życia opozycji4 lip 2004ROZMOWA DWÓCH STARSZYCH PANÓW podsłuchana w aptece. Pierwszy zachwala program "Rozmowy w toku", dzięki któremu dowiedział się, dlaczego w Polsce jest źle. A dlatego, że politycy to złodzieje i przestępcy. Nie dość na...17
  • Fotoplastykon4 lip 2004Henryk Sawka www.przyssawka.pl18
  • Biznespospolita4 lip 2004Jesteśmy biedni, bo chcemy być biedni Leszek Miller, Andrzej Raczko czy Grzegorz Kołodko powinni po reinkarnacji powrócić jako prywatni przedsiębiorcy. I powinni wystartować w biznesie od zera. Po co? Bo jak głosi filozofia Wschodu, wszystko,...20
  • Bzdura lex, sed lex4 lip 2004Dobre prawo musi być proste, trwałe, niezmienne i powszechnie przestrzegane Około miliona złotych rocznie wydajemy na jednego parlamentarzystę. Za takie pieniądze moglibyśmy od każdego posła i senatora oraz parlamentu in corpore oczekiwać...24
  • Aleksander Jelcyn4 lip 2004Kwaśniewskiego czeka jeszcze jeden awans - na nadprezydenta Aleksander Kwaśniewski idzie w ślady Borysa Jelcyna. Tamten zabezpieczył przyszłość swoją i swojej rodziny, kreując na premiera mało znaczącego polityka Władimira Putina. Potem premier...28
  • St. Pauli w Warszawie4 lip 2004W Polsce powstaną dzielnice czerwonych latarni - chce tego i lewica, i prawica Trzeba otworzyć legalne domy publiczne, bo inaczej będziemy skazani na patologię - pisali znani publicyści. Kilkakrotnie sprawą utworzenia legalnych domów publicznych...30
  • Nałęcz - Wiek XVIII: reaktywacja4 lip 2004LPR i i Samoobrona wskrzeszają upiory polskiej polityki Kiedy historyk obserwuje zachowania liderów Ligi Polskich Rodzin i Samoobrony, wraca myślami do najciemniejszych czasów XVIII-wiecznej polskiej anarchii. Widzi kopiowanie zarówno celów, jak...34
  • Poczta4 lip 2004SPROSTOWANIE W notatce "Adama nie ma w domu" (nr 24) pojawiły się nieprawdziwe informacje dotyczące Adama Michnika i procesu cywilnego, którego przedmiotem jest publikacja "Gazety Wyborczej" z 31 października 2001 r....34
  • Giełda4 lip 2004Hossa Świat Rosjanom lżej Prawie o 30 proc. rosyjska Duma obniżyła wysokość podatku socjalnego - najważniejszego obciążenia podatkowego rosyjskich przedsiębiorstw i ich pracowników. Osoby, które zarabiają miesięcznie...36
  • Ceny strachu4 lip 2004Unia z żołądkiem: zyskujemy czy tracimy? Chłopi, zwiększajcie produkcję, bo takie eldorado jak po 1 maja 2004 r. drugi raz prędko wam się nie przydarzy" - powinni głosić od kilku lat polscy politycy, jeżdżąc od wsi do wsi. Politycy (Andrzej...39
  • Europrzekleństwo4 lip 2004Francja i Niemcy niszczą wspólną europejską walutę Przewiduję poważne problemy w eurolandzie. Szwedzi zorientowali się, co się święci, i nie zaakceptowali euro, pozostając przy swojej koronie - powiedział "Wprost" na początku kwietnia tego roku...42
  • Honorowy dług Rzeczypospolitej4 lip 2004Zabużanom należą się odszkodowania! Wyrok Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu potwierdził opinię "Wprost" Dwieście tysięcy osób - repatrianci zza Buga i ich spadkobiercy - ma prawo do odszkodowań za majątki utracone w wyniku zmiany granic w...46
  • Balcerowicz Wprost - Wskaźniki i odczucia4 lip 2004W nowych krajach UE nierówności w dochodach mieszkańców są mniejsze niż wśród obywateli piętnastki! Politycy od lat bombardują nas propagandą narodowej klęski, dzięki której chcieliby dojść do władzy oraz siebie (i nas) urządzić. Są też...48
  • 2 x 2 = 4 - Autodestrukcja4 lip 2004Państwo to dla Polaków instytucja, z którą trzeba walczyć Moi Szanowni Czytelnicy doskonale wiedzą, że tytuł tego tekstu nie ma nic wspólnego z niszczeniem samochodów. Chodzi o sprawy znacznie poważniejsze. Wystarczy nawet dośćpobie żnie...49
  • Supersam4 lip 2004WPROST ZA PRZEWODNIKA Certyfikat "Wprost" to nagroda przyznawana przez naszą redakcję rozwiązaniom, produktom lub instytucjom, które uznajemy za nowoczesne, sprawdzone i warte polecenia. Wyboru laureatów dokonujemy na...50
  • Gięcie kobiet4 lip 2004Wulgaryzmy nie są zagrożeniem dla Języka i kultury - większym zagrożeniem jest brak sensu w wypowiedziach Znana aktorka, arystokratka rzucająca "kurwą" Beata Tyszkiewicz udowodnił a w programie TVN "Mamy cię", że współczesny język polski żyje i...52
  • Paryż w Londynie4 lip 2004Sukces Anglosasów w świecie mody zbudowano na wielokulturowości Londynu i Nowego Jorku Londyn, który wykształcił projektantów tej miary, co John Galliano, Aleksander McQueen czy Stella McCartney, nie może być cieniem Paryża. Wświecie mody tę...56
  • Bikont do Makłowicza, Makłowicz do Bikonta - Wdzięczna smaczliwka4 lip 2004Drogi Przyjacielu! Trzymam oto w dłoni krągłą zieloną smaczliwkę wdzięczną. Pod mocną skórką kryje się cudowny miąższ o maślanej konsystencji i łagodnym smaku z wyraźną nutą orzechów laskowych. Owoc ten bardziej jest znany jako awokado, choć ja...60
  • Barok na talerzu4 lip 2004Kuchnia fusion to eklektyzm znany z innych dziedzin, na przykład z architektury Kaczka w sosie ostrygowym z bazylią i pierś kurczaka nadziewana krabem w sosie curry. Takie są typowe dania kuchni fusion. Już kilkanaście restauracji, szczególnie w...61
  • Delfin w krawacie4 lip 2004Homer, Marco Polo, i Jacques Cousteau zachęcają do wakacji w Chorwacji Odyseusz, po tym jak jego statek wpadł na mieliznę, spotkał nimfę Kalipso i na jakiś czas został w jej jaskini. Nie mógł się uwolnić spod uroku kochanki i miejsca. Gdzie leży...64
  • Druga płeć - śmiertelna pułapka4 lip 2004Morderczyni nie wystarcza już sama zbrodnia. Chce, by świat się dowiedział, że i kobieta potrafi być potworem Dla kota zabawa, dla myszy śmierć. Tak można by w skrócie określić klimat kryminalnych powieści szwedzkiego pisarza Henninga Mankella....65
  • Ostatni skok pierwszego ułana1 lip 2017, 14:10Dlaczego zabił się Wieniawa-Długoszowski? Mogło być tuż po godzinie dziewiątej, gdy nowojorski taksówkarz czekający 1 lipca 1942 r. na klienta przy Riverside Drive, zatrzymał wzrok na tarasie piętra domu naprzeciwko.66
  • Know-how4 lip 2004Spis bocianów 10 lipca rozpoczyna się międzynarodowy spis bociana białego (www.bociany.pl/spis). W Polsce mieszka więcej niż jedna czwarta światowej populacji tych ptaków, czyli około 45 tys. par w wieku rozrodczym. Liczba...70
  • Bakterie seksu4 lip 2004Chlamydie masowo przenoszone drogą płciową grożą bezpłodnością i reumatyzmem Chlamydie coraz częściej śpią z nami. Z najnowszych badań wynika, że tymi bakteriami jest zakażonych już 10 proc. mieszkańców krajów rozwiniętych. Najczęściej są to...72
  • Słońce na zdrowie4 lip 2004Opalanie się chroni przed rakiem i zawałem serca! Unikanie słońca jest szkodliwe! Korzyści zdrowotne wynikające z rozsądnego wystawiania skóry na działanie promieni słonecznych znacznie przewyższają ryzyko zachorowania na czerniaka i powstania...76
  • Poszukiwacze zaginionej fortuny4 lip 2004Łowcy skarbów notowani na Wall Street! Największy w Polsce skarb sprzed stuleci odkryto w Środzie Śląskiej w 1988 r. Poszukiwacze kosztowności wykopali wtedy kilka tysięcy złotych monet i klejnotów, które były zastawem pod pożyczkę zaciągniętą...78
  • Bez granic4 lip 2004Zabezpieczyć NATO Ponad 23 tys. policjantów, myśliwce F-16 i samoloty AWACS pilnują uczestników szczytu NATO odbywającego się w Stambule. Miejsce obrad jest całkowicie zamknięte dla ruchu - oddziela je od centrum miasta betonowa...80
  • Harry Clinton4 lip 2004Jak były prezydent USA zarobił na nostalgii Nie miałem romansu z tą kobietą, Miss Lewinsky - tak brzmi bodaj najsłynniejsza wypowiedź Billa Clintona, byłego prezydenta USA. "To chyba najbardziej lapidarny opis beztroskiej, bogatej Ameryki, która...82
  • Ziemia niczyja4 lip 2004Ani politycy, ani obywatele Iraku nie są jeszcze gotowi do wyborów Czerwiec był dla Iraku miesiącem bardzo trudnym, ale jednocześnie rozstrzygającym. Odeszła Rada Zarządzająca, a jej miejsce zajął nowy, bardziej wiarygodny - moim zdaniem - rząd....85
  • Bomba europejska4 lip 2004Konstytucyjny traktat brukselski sankcjonuje samobójczy socjalizm Tak zwana konstytucja europejska jest bezwartościowym symbolem władzy kilku najpotężniejszych krajów na kontynencie i kalką ich najpoważniejszych błędów. Narzędziem dominacji, a...88
  • Międzynarodówka eurokrytyków4 lip 2004Co dziesiąty Europejczyk mówi Brukseli: "dość" Jestem tu pierwszy raz i mam nadzieję, że długo nie zostanę. Przyjechałem tylko po to, aby wyciągnąć stąd Wielką Brytanię. Nasz kraj musi się rządzić samodzielnie - grzmiał Robert Kilroy-Silk, lider...90
  • Menu4 lip 2004E U R O P A Muzyka 1-2 lipca , Forum Barcelona (Hiszpania). W ramach trwającego od maja festiwalu usłyszymy Phila Colinsa i B.B.Kinga. 1-4 lipca, XXXV Festiwal Rockowy w Roskilde (Dania). Ponad sto zespołów, cztery doby muzyki. Wystąpią...92
  • Homo Shrek4 lip 2004Dobroduszny Shrek to ktoś, kogo dobrze znamy - jak jacka Kuronia czy Jurka Owsiaka Shrek to dziecko Williama Steiga. Po raz pierwszy pojawił się bowiem w niepozornej nowelce dla dzieci jego autorstwa. W książce jest wyjątkowo paskudny i chamski....94
  • Słoń na moście4 lip 2004Festiwal teatralny Malta to wyzwanie rzucone naszej prowincjonalnej i nudnej kulturze Występem słonia na otwieranym po remoncie moście św. Rocha rozpocznie się tegoroczny festiwal teatralny Malta. Nie oznacza to wcale, że festiwal zamienia się w...100
  • Pisane dla Polski4 lip 2004Najpopularniejsi u nas pisarze amerykańscy nie są znani w swoim kraju W Polsce czuję się jak w domu: ludzie rozpoznają mnie na ulicach. Chyba się tu przeprowadzę" - mówił pisarz Jonathan Carroll podczas siódmej już wizyty w naszym kraju. Ostatnio...102
  • Ueorgan Ludu4 lip 2004TRYBUNA PRZYMIERZA MIĘDZY DAWNYMI A MŁODYMI Nr 27 (92) Rok wyd. 3 WARSZAWA, poniedziałek 28 czerwca 2004 r. Cena + VAT + ZUS + akcyza Antypolski wyrok Strasburga ZABURZANIE Jeden z rzekomych obywateli Polski, za którym stoi grupa tzw....105
  • Skibą w mur - Ruskie idą!4 lip 2004Miał rację Roman Dmowski, mówiąc, że od Rosji się nie ucieknie. Nawet na tureckiej plaży Ten okrzyk przed laty budził trwogę. Cała powojenna historia Polski kręciła się wokół pytania "Wejdą, nie wejdą?". Dylemat był o tyle bez sensu, że Rosjanie...106