Anielska diablica

Dodano:   /  Zmieniono: 
Chyba tylko Marilyn Monroe może w Ameryce konkurować ze sławą Georgii O'Keeffe
Stała się ikoną ruchu kobiecego, choć tego nie chciała. Podobnie zresztą jak nasza rodaczka Tamara Łempicka. Georgia O'Keeffe deklarowała: "Nigdy nie będę feministką, bo kobiety nigdy nie zrobiły dla mnie nic dobrego. To mężczyźni zawsze mi pomagali". Wbrew słowom malarki dzielne sawantki wymieniały ją jednym tchem obok Anais Nin czy Virginii Woolf. Głównie dlatego, że malowane przez Georgię kwiaty przypominały feministkom waginy. O'Keeffe konsekwentnie twierdziła, że jeśli komuś coś zawdzięcza, to Alfredowi Stieglitzowi. Tworzyła z nim taką artystyczną parę jak Frida Kahlo z Diego Rivierą czy Salvador Dali z Galą.
O trzydziestu latach związku Georgii i Alfreda opowiada przedstawienie "Kocham O'Keeffe", którego premiera odbędzie się 27 listopada w warszawskim Kino-Teatrze Bajka. Spektakl może być hitem obecnego sezonu teatralnego. Akcja sztuki rozgrywa się w nowojorskim apartamencie O'Keeffe i Stieglitza oraz w pracowni artystki. Inteligentne, pełne humoru dialogi o sprawach damsko-męskich ubarwiają wzruszającą historię miłości ekscentrycznego duetu.
Krzysztof Kolberger, reżyser spektaklu i odtwórca roli Stieglitza, pokazał wielką klasę i jako reżyser, i jako aktor. Jego sceniczną partnerką jest Małgorzata Zajączkowska. Świetnie zna ona postać O'Keeffe, bo sama przetłumaczyła sztukę "Alfred Stieglitz Loves O'Keeffe" autorstwa scenarzysty teatralnego i filmowego Lanie Robertsona. Wcześniej Zajączkowska i Kolberger zagrali wspólnie w "Dziadach" w reżyserii Adama Hanuszkiewicza, a potem m.in. w "Braciach Karamazow" Fiodora Dostojewskiego.

Fotograf i jego muza
"To najważniejsza postać w historii sztuk wizualnych w Stanach Zjednoczonych" - napisał o Stieglitzu znakomity fotograf Richard Whelan. Stieglitz był krytykiem, redaktorem, wydawcą, kolekcjonerem, właścicielem galerii, pośrednikiem i impresariem wielu artystów. Urodził się w New Jersey w bogatej żydowsko-niemieckiej rodzinie. Studiował w Berlinie - inżynierię i fotografię. To jego uznaje się za tego, który zainteresował Amerykę europejską awangardą, pierwszy pokazując za oceanem prace Picassa, Mattisse'a, Rodina czy Toulouse-Lautreca (w swojej nowojorskiej galerii przy Piątej Alei 291). Sam Stieglitz był uznanym fotografikiem. Tworzył prace, które zapoczątkowały tzw. straight photography, czyli fotografię bezpośrednią. W 1907 r. wykonał słynne zdjęcie zatytułowane "Dolny pokład". Płynął wtedy parowcem "Kaiser Wilhelm II" z Nowego Jorku do Europy. "Twarze, które tam [na pokładzie z kabinami I klasy] spotkałem, spowodowały zimny dreszcz biegnący w dół pleców" - pisał. Dlatego uciekał na dolny pokład, gdzie podróżowali robotnicy sezonowi z Europy. Miał wtedy tylko jedną szklaną płytę i to na niej utrwalił swoje przełomowe ujęcie. Obecnie jego prace na aukcjach osiągają ceny od 300 tys. dolarów wzwyż.
Związek Georgii O'Keeffe ze starszym od niej o 23 lata Stieglitzem zaczął się od kłótni. W 1916 r. Anita Pollitzer, przyjaciółka Georgii, pokazała Stieglitzowi jej prace. Spodobały mu się, więc włączył je do zbiorowej wystawy w swojej Galerii 291. Powiedział o obrazach Georgii, że są "najczystszymi, najwspanialszymi, najuczciwszymi pracami, jakie trafiły do jego galerii". Stieglitz zapomniał jednak poprosić O'Keeffe o zgodę na ich pokazywanie. Urażona malarka pojawiła się w galerii tuż po wernisażu i zażądała zdjęcia swoich dzieł. Później jednak zaczęli z sobą korespondować. Efektem tej korespondencji było wsparcie finansowe Stieglitza dla malarki i jej indywidualna wystawa. Dopiero sześć lat później Stieglitz rozwiódł się z pierwszą żoną i ożenił z O'Keeffe.
Stieglitz wszędzie promował O'Keeffe, zajmował się także sprzedażą prac artystki. Jako jej marszand starannie dobierał klientów. Cały czas robił też Georgii zdjęcia, także erotyczne (ponad 300). A o niej samej mówiono, że ma "diabelski urok" i "powalający seksapil".
Georgia Totto O'Keeffe była córką Węgierki i Irlandczyka (drugą z siedmiorga dzieci). Lekcje rysunku pobierała już jako mała dziewczynka. W 1905 r. rozpoczęła studia w Art Institute of Chicago, a w 1907 r. przeniosła się do Nowego Jorku, gdzie zapisała się do szkoły Art Students League.
W połowie lat 20. O'Keeffe zaczęła malować wielkoformatowe kwiaty, które potem stały się znakiem rozpoznawczym jej sztuki. Mówiła wtedy o swoich pracach: "Większość ludzi, pędząc przez miasto, nie ma czasu popatrzeć na kwiaty. Ja ich do tego zmuszam, bez względu na to, czy chcą tego, czy nie". Innym razem twierdziła, że maluje kwiaty, bo "mniej kosztują niż modelki i nie wiercą się podczas pozowania".
Georgia była znana z wyjątkowego skąpstwa. Z tego powodu nigdy nie wyrzucała plastikowych toreb po zakupach, sama piekła chleb, a choć miała dwa mercedesy, nie jeździła nimi, żeby się nie niszczyły. Lubiła jednak podróżować, szczególnie w dzikie okolice. Dlatego w 1929 r. Georgia samotnie wybrała się na wyprawę po Nowym Meksyku. Podczas jednej z takich wypraw zaczęła zbierać wysuszone kości zwierząt znajdowane na pustyni. Te bielejące czaszki stały się później jej znakiem rozpoznawczym.

Niezniszczalna
Po śmierci Stieglitza w 1946 r. Georgia skupiła się na katalogowaniu jego prac oraz polecaniu ich muzeom i galeriom. Mówiła o mężu: "Dla mnie był wspanialszy jako artysta niż jako istota ludzka. To właśnie jego sztuka trzymała mnie przy nim i sprawiała, że kochałam go jako istotę ludzką". Pewnego dnia w 1973 r. do jej domu w Nowym Meksyku zapukał szukający pracy Juan Hamilton. Został jej towarzyszem i marszandem do końca życia - dlatego że był łudząco podobny do Alfreda Stieglitza, a może dlatego że Georgii się tylko tak wydawało, bo wtedy już bardzo słabo widziała.
Georgia przeżyła aż 98 lat. Przez 70 lat aktywności namalowała prawie 2,5 tys. obrazów. Malowała do 1972 r., kiedy bardzo pogorszył się jej wzrok. Miała wtedy 84 lata i zajęła się garncarstwem. W 1976 r. przy pomocy Juana Hamiltona napisała książkę o swojej sztuce. Wtedy też nakręcono o niej film dokumentalny. Gdy zmarła w 1986 r., jej ciało zostało skremowane, a Juan rozsypał je ze szczytu góry Pedernal.
Kiedy w 1986 r. Narodowa Galeria Sztuki w Waszyngtonie pokazała retrospektywną wystawę dzieł Georgii, odwiedziło ją ponad pół miliona widzów, co było wtedy rekordem. W tym samym roku jeden z obrazów Georgii został sprzedany za 2 mln dolarów. W połowie lat 90. w Santa Fe otwarto muzeum artystki. Chyba tylko Marilyn Monroe może w Ameryce konkurować ze sławą Georgii O'Keeffe.

Współpraca: Iga Nyc
Więcej możesz przeczytać w 47/2005 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 47/2005 (1199)

  • Na stronie - Rząd na kwantach27 lis 2005Przyłożona do III RP etyka Kaczyńskiego-Kurskiego sprawia, że Samoobrona i LPR zyskują szlachetne cechy3
  • Skaner27 lis 2005SKANER - POLSKA ŻYWNOŚĆ Genetyczna histeria Działacze Greenpeace twórczo rozwinęli pomysł premiera Kazimierza Marcinkiewicza. "Uregulowania wymaga sprawa określenia Polski jako strefy wolnej od żywności genetycznie modyfikowanej"...8
  • Dossier27 lis 2005LECH WAŁĘSA były prezydent RP "W mojej ocenie Jacek Kurski to największy łotr, jeśli chodzi o polityków" Program III Polskiego Radia ZBIGNIEW ZIOBRO minister sprawiedliwości "Pan Sobotka trafi do więzienia i o to tu...9
  • Sawka czatuje27 lis 200510
  • Playback27 lis 200514
  • Poczta27 lis 2005Casting dziewic Cztery lata pracowałam w afrykańskim kraju Swazi, w literaturze anglojęzycznej nazywanym Swazilandem, dlatego chcę sprostować informację zawartą w notce "Casting dziewic" ("Bez granic"). Rzeczywiście, jest to...14
  • Ryba po polsku - Kółko nam się połamało, a my wszyscy bęc!27 lis 2005Znając temperament Leppera, można oczekiwać marszu głodnych na Warszawę pod hasłem "chleba i liberalizmu"15
  • Z życia koalicji27 lis 2005Weteran walki z kapitalizmem politycznym Wiesław Walendziak, wicepremier bez teki od spraw gospodarczych, a zwłaszcza od spraw kapitalistów, stoi na czele POT. Polski Operator Telewizyjny właśnie się rejestruje i ma pracować nad telewizją...16
  • Z życia opozycji27 lis 2005Stefan Niesiołowski (PO) obiecał na konferencji prasowej, że pozwie nas do sądu za nazwanie go "klinicznym szaleńcem". Byłby to nasz pierwszy proces i będziemy doprawdy zaszczyceni. Musimy też przyznać, że rzeczywiście przeholowaliśmy....17
  • Nałęcz27 lis 2005Wielkim nieporozumieniem jest porównywanie Jarosława Kaczyńskiego do Józefa Piłsudskiego18
  • Fotoplastykon27 lis 2005© Henryk Sawka (www.przyssawka.pl)19
  • Rząd zawiedzionych nadziei27 lis 2005Rząd nadziei Polaków może się stać nadzieją postkomunistów na odzyskanie władzy20
  • Grupa trzymająca mięso27 lis 2005Polski rząd stracił kontrolę nad naszym rynkiem eksporterów mięsa na rzecz... firmy z Pruszkowa26
  • Lipa dla ciemnoty27 lis 2005Zdumiewająca jest pogarda braci Kaczyńskich i ich stronników dla własnego elektoratu30
  • Naród otwarty27 lis 2005Liberał nie zajął wyborczego miejsca postkomuny, nie pała niechęcią do chrześcijaństwa, nie jest wyzyskiwaczem, relatywistą i obcym36
  • Długi cień radiokomitetu27 lis 2005Jak biuro polityczne ds. mediów jest traktowana Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji38
  • Giełda27 lis 2005Hossa Świat Podatek, czyli zysk bez ryzyka Większość firm na świecie robi wszystko, by płacić jak najniższe podatki, a holenderskie przedsiębiorstwa celowo nadpłacają należności wobec fiskusa. Powód? Tamtejsze Ministerstwo Finansów...42
  • Jutro będzie taniej27 lis 2005Rynek tanich towarów i usług jest już wart bilion dolarów44
  • Ekonomia DIYE27 lis 2005Politycy zaserwują każdą ekonomiczną bzdurę, a jej fiasko będą tłumaczyć czynnikami ubocznymi54
  • Prezydent Zepter27 lis 2005Janković, najbogatszy człowiek Europy środkowej, jest już wart 4 mld USD58
  • 2 x 2 = 427 lis 2005Mądrzy zwycięzcy unikają triumfalizmu, licząc na przewagę intelektualną, a nie liczebną, nad opozycją64
  • Supersam27 lis 200566
  • Clio 200627 lis 2005Przyznanie tytułu Samochód Roku jest nagrodą za funkcjonalność i dostępność. Dla koncernu Renault to już szóste wyróżnienie, a drugie dla modelu clio (clio I otrzymało tytuł w 1991 r.). Nagrodzone tym razem clio III jest wynikiem twórczej pracy...66
  • Pióro w klapie27 lis 2005Dla producentów luksusowych piór wiecznych, jak Parker, Waterman czy Montegrappa, Polska jest jednym z pięciu najważniejszych rynków w Europie. W tym miesiącu w salonach Parkera pojawią się pióra Latitude, które - dzięki płaskiemu pierścieniowi na...66
  • Połów talentów27 lis 2005Pięć laureatek piątej edycji konkursu Dla Kobiet i Nauki zorganizowanego przez UNESCO i L'Oreal Polska otrzymało roczne stypendia mające pomóc w rozwoju ich karier naukowych. Małgorzata Zakrzewska, Magdalena Ślusarz, Maria Ciemerych-Litwinienko,...66
  • McCartney dla każdego27 lis 2005Najsłynniejsi projektanci mody już na stałe współpracują z popularnymi sieciami sklepów odzieżowych. Po Karlu Lagerfeldzie najnowszą kolekcję dla sieci H&M przygotowała córka eksbitelsa Stella McCartney. Kreatorka, która kilka lat temu...66
  • Donos honorowy27 lis 2005W dawnej Kongresówce donosy od obywateli zdarzają się ponadsześciokrotnie częściej niż w Małopolsce68
  • Dyliżans XXI wieku27 lis 2005Niemiecki samochód wskrzesza w Ameryce modę na podbijanie Dzikiego Zachodu70
  • Chód z kijami27 lis 2005Nordic walking jest najszybciej rozwijającym się sportem na świecie72
  • Ameryka w Afryce27 lis 2005Apartheid w RPA pozostawił pamięć o arogancji i okrucieństwach białych władców, ale nie przeminęły jego dobre przepisy prawne74
  • Złoty wiek niewoli27 lis 2005Zaborcy pozbawili nas wprawdzie niepodległości, ale sprzyjali szybkiemu rozwojowi cywilizacyjnemu78
  • Know-how27 lis 2005Depresja gryzonia Chomiki w ponure zimowe dni cierpią na depresję i są nerwowe - zaobserwowali uczeni z Ohio State University. Smutne zwierzęta podczas badań piły mniej niż zwykle swojego ulubionego słodkiego napoju. Badacze zauważyli też, że...82
  • Zakazana prokreacja27 lis 2005Co czwarte z miliona polskich małżeństw nie mogących się doczekać potomstwa miałoby szansę na nie dzięki zapłodnieniu in vitro84
  • Epidemia bezdzietności27 lis 2005Trzydziestoletnia kobieta ma jedynie 15 proc. szans na zajście w ciążę podczas jednego cyklu90
  • Kawa na lekarstwo27 lis 2005Kawa zawiera więcej substancji chroniących przed rakiem niż czerwone wino, owoce czy czekolada92
  • Bez granic27 lis 2005Dalej do Europy Mecz piłki nożnej Szwajcaria - Turcja zakończył się bijatyką i skandalem, który pogorszył notowania Turków w Europie. W Stambule po meczu eliminacyjnym mistrzostw świata szwajcarscy zawodnicy padli ofiarą ataku....94
  • Iracki test Polski27 lis 2005Iracki kontyngent jest jednym z najcenniejszych polskich towarów na rynku światowej polityki96
  • Gorzki smak pomarańczy27 lis 2005Paradoksem "pomarańczowej rewolucji" jest to, że rzecznikami politycznej reformy na Ukrainie są dziś siły bliższe Janukowyczowi niż Juszczence100
  • Germanizacja Japonii27 lis 2005Światowa potęga gospodarcza numer 2 chce być potęgą militarną102
  • 100 lat do pokoju27 lis 2005Prezydent Bush już wie, że za jego kadencji nie powstanie państwo palestyńskie106
  • Menu27 lis 2005KRÓTKO PO WOLSKU Dramaturdzy do pióra Ci, którzy widzieli i nie widzieli, rozpisują się na temat sztuki o Wałęsie wystawionej w Gdańsku. Też nie widziałem spektaklu, ale na podstawie tego, co można wyczytać w prasie, dochodzę...108
  • Recenzje27 lis 2005110
  • Mrok nad Hogwartem27 lis 2005**** Im bliżej dorosłości bohaterom filmowego cyklu o Harrym Potterze, tym mniej ekranizacje książek J.K. Rowling nadają się dla dzieci. Po trzymających się baśniowej konwencji dwóch pierwszych częściach zrealizowanych przez Chrisa Columbusa...110
  • Powrót diwy27 lis 2005**** Otwierający album utwór "Hung Up" - z samplem z "Gimme Gimme Gimme (The Man After Midnight)" Abby - ma szansę być uznany za najlepszy kawałek taneczny w całym dorobku Madonny. To dobra wiadomość dla najwierniejszych fanów...110
  • Spartakus na koturnach27 lis 2005**1/2* Balet Arama Chaczaturiana "Spartakus", pokazujący największe starożytne powstanie, ze względu na rewolucyjny, jak chciały ówczesne władze, charakter cieszył się uznaniem radzieckich aparatczyków. Podobnie jak inne dzieła muzyczne...110
  • Tuż obok27 lis 2005**** Sceny są nieostre, więc widzowie na seansie "Ukrytych" się irytują i interweniują u operatora. Dopiero po chwili okazuje się, że to, co widzimy na ekranie, to oglądany przez bohaterów obraz z taśmy filmowej, którą ktoś im podrzucił....110
  • Nadmuchana małpa27 lis 2005"King Kong" jest najdroższą w dziejach kina podróżą reżysera do krainy swych dziecięcych fantazji i fascynacji112
  • Anielska diablica27 lis 2005Chyba tylko Marilyn Monroe może w Ameryce konkurować ze sławą Georgii O'Keeffe116
  • Ostatni wolny Amerykanin27 lis 2005Na szczerości i politycznej niepoprawności została zbudowana legenda Neila Younga118
  • UEorgan Ludu27 lis 2005TRYBUNA PRZYMIERZA MIĘDZY DAWNYMI A MŁODYMI Nr 47 (162) Rok wyd. 4 WARSZAWA, poniedziałek 21 listopada 2005 r. Cena + VAT + ZUS + akcyza Samoobrona Balcerowicza Lepper do Nagrody Kisiela D. Tusk atakuje A. Leppera za dogmatyczny liberalizm Po...120
  • Skibą w mur - Moher Power27 lis 2005Delikatne kapelusze z Krakowa czas oddać na złom lub wymienić na gumowe rękawice122