Żydowski wieszcz

Dodano:   /  Zmieniono: 
Twórca syjonizmu chciał założyć państwo, które będzie pokojowo współistnieć z Arabami i promieniować rozwojem na cały region
W naszym małym budynku w Borysławiu na ścianie w sypialni moich rodziców wisiały dwa obrazy. Na jednym z nich był przedstawiony cesarz Franz Josef, a na drugim - marszałek Józef Piłsudski. W salonie znajdował się jeszcze portret człowieka postawnego, ze wspaniałą fryzurą i długą czarną brodą. Był podobny do rabina. Rodzice powiedzieli mi, że jest to Teodor Herzl i że jest on głową narodu żydowskiego. Był naszym nowym bohaterem. Mój ojciec należał do ruchu syjonistycznego, bardzo aktywnego w tych czasach w Polsce. Matka również.

Syjonista bez granic
Dopiero po II wojnie światowej i zagładzie znacznej części narodu żydowskiego udało się urzeczywistnić zamiar Herzla - utworzenia państwa żydowskiego. Przybyłem do Palestyny w roku 1947, a moi rodzice przyjechali już do niepodległego Państwa Izrael w 1952Ęr. Wiele lat później jako przewodniczący Knesetu przewodziłem uroczystościom Dnia Niepodległości, które tradycyjnie rozpoczynały się na Górze Herzla, koło mogiły Benjamina Zeewa Teodora Herzla - wieszcza państwa żydowskiego. Oto, co twierdził: "Swego czasu powiedziałem, że syjonizm jest ideałem nie mającym granic, i ja naprawdę wierzę, że nie przestanie nim być również po odzyskaniu Eretz Israel. Ponieważ syjonizm, o ile ja go rozumiem, zawiera w sobie nie samą ziemię obiecaną - jako prawo dla naszego nieszczęsnego narodu, ale również dążność do doskonałości moralnej i duchowej".
Herzl był człowiekiem wielowymiarowym: prawnikiem, dziennikarzem, pisarzem, poetą, działaczem społecznym i filozofem. Doprowadził do założenia syjonistycznych światowych związków zawodowych i nadania im charakteru stronnictwa politycznego (Histadrut), pod jego przywództwem syjonizm stał się czynnikiem politycznym, uznanym przez wielkie mocarstwa. Herzl przewidział też założenie Państwa Izrael.
Urodził się w Budapeszcie 2 maja 1860 r., a zmarł 3 lipca 1904 r. Przez ostatnie osiem lat życia był wodzem ruchu syjonistycznego, pierwszym działaczem żydowskim nowej epoki. Zgodnie z jego ostatnią wolą w sierpniu 1949 r., po założeniu Państwa Izrael, jego szczątki przywieziono do kraju i złożono w miejscu pochówku przywódców państwa na Górze Herzla w Jerozolimie. Herzl wychowywał się w tradycyjnym, oświeconym domu żydowskim, w niemieckiej kulturze. W wieku 18 lat przeprowadził się do Wiednia, stolicy Austro-Węgier. Chociaż zyskał tytuł doktora prawa, zrezygnował z uprawiania zawodu i zapalił się do literatury oraz dziennikarstwa. Mając 31 lat, został mianowany korespondentem wiedeńskiego czasopisma "Neue Freie Presse" w Paryżu, był stale w rozjazdach między Wiedniem a stolicą Francji. Paryż był wówczas stolicą kultury, nowych odważnych prądów w sztuce i architekturze oraz centrum politycznym i demokratycznym. Była to epoka innowacji w technice, literaturze i sztuce.

Getto antysemitów
Pod koniec XIX wieku Żydzi Europy Środkowej i Zachodniej byli oświeconymi ludźmi, wielu z nich należało do elity gospodarczej, naukowej i kulturalnej. Ich sukcesy w różnych sferach życia doprowadziły do napięć podsycanych przez różnice religijne i etniczne. Równouprawnienie, które przyznano Żydom po rewolucji francuskiej, wywołało reakcję w postaci ruchu antyżydowskiego, antysemityzmu.
Herzl z początku wierzył w możliwość integracji Żydów w krajach zamieszkania i odrzucał rozwiązanie problemu przez emigrację i założenie państwa żydowskiego. Wzrost antysemityzmu w Europie (m.in. sprawa Dreyfusa) sprawił jednak, że Herzl zaczął się obawiać o przyszłość Żydów w Europie. W 1894 r. napisał swoje pierwsze dzieło syjonistyczne "Nowe getto". Po pozbawieniu Dreyfusa godności w wyniku przewodu sądowego Herzl doszedł do wniosku, że problem żydowski jest nie do rozwiązania w ramach istniejących państw. W książce "Państwo żydowskie", opublikowanej w 1896 r., zwrócił się do mocarstw z wezwaniem: "Będziemy mieli suwerenność w kraju na ziemi, która wystarczy nam do zadośćuczynienia naszym potrzebom, a o całą resztę już sami zadbamy". Herzl ogłosił, że istnieje międzynarodowe zainteresowanie kwestią założenia państwa żydowskiego i że syjonizm powstał, żeby przynieść rozwiązanie - w interesie Żydów i innych narodów Europy.
Herzl dążył do utworzenia jednolitego przywództwa narodu żydowskiego, które potrafiłoby urzeczywistnić politykę syjonistyczną i prowadzić negocjacje z wielkimi mocarstwami w celu uzyskania odpowiedniego terytorium i zorganizowania masowej migracji Żydów. Zwrócił się do barona Maurice'a de Hirscha, żydowskiego działacza i dobroczyńcy, który działał na rzecz utworzenia państwa żydowskiego w Argentynie, oraz do Edmonda Rotszylda, który popierał sprawę osadnictwa rolnego w Palestynie. Pod koniec XIX wieku w Palestynie mieszkało 55 tys. Żydów. Entuzjaści pierwszej emigracji założyli tam 18 nowych osiedli, w Jerozolimie, Jafie i Hajfie powstały nowe dzielnice żydowskie. Herzl uważał, że nie zorganizowana, spontaniczna działalność osadnicza w Palestynie nie jest drogą prawidłową, przeciwnie, naraża Żydów na nowe śmiertelne niebezpieczeństwo. Sam stawiał na założenie państwa żydowskiego w porozumieniu z wielkimi mocarstwami. Liczył też na to, że inteligencja żydowska w Europie przyczyni sięĘdo rozwoju nowej kultury żydowskiej dla nowego kraju.

Państwo rozwoju
Publikując książkę "Państwo żydowskie", Herzl zwrócił się do narodu żydowskiego, by wywołać szeroką dyskusję na ten temat. Nie tylko dowodził, że naród żydowski jest zdolny do zbudowania własnego państwa i troski o nie, ale też opisywał sposób jego założenia (w Palestynie) i funkcjonowania. Jego książka wywołała wielkie zainteresowanie problemami Żydów -  nie tylko wśród ich zwolenników, ale i przeciwników.
W 1902 r. Herzl opublikował powieść "Altneuland" (Stara nowa ziemia), w której wyłuszczył swoją wizję stosunków społecznych w nowym państwie, ułożonych na zasadzie kompromisu między kapitalizmem a socjalizmem. Wyraził też nadzieję, że Arabowie będą współistnieć z Żydami w pokoju, ponieważ będą zadowoleni z rozwoju gospodarczego, społecznego i kulturalnego, jaki nastąpi w wyniku założenia nowego państwa i będzie promieniować na cały region.
Za życia Herzla odbyło się sześć kongresów syjonistycznych. Ich uczestnicy m.in. odrzucili propozycję osiedlania Żydów w El-Arisz i w Ugandzie. Po zakończeniu pierwszego kongresu (Bazylea 29-31 sierpnia 1897 r.), w którym wzięło udział 200 delegatów z szesnastu krajów, Herzl zapisał w swoim dzienniku: "Gdybym chciał podsumować kongres bazylejski jednym zdaniem (...). W Bazylei założyłem Państwo Żydowskie (...). Może za pięć lat, na pewno za pięćdziesiąt, wszyscy je poznają".
Nie mylił się. Benjamin Zeew Herzl zmarł 3 lipca 1904 r. w wieku 44 lat w uzdrowisku Edlach w Austrii. W wyniku działalności Herzla było przyjęcie w 1917 r. Deklaracji Balfoura, która uznała prawo Żydów do własnego terytorium w Palestynie. Liga Narodów przyznała im to prawo w roku 1922. 29 listopada 1947 r., pięćdziesiąt lat po pierwszym kongresie syjonistycznym w Bazylei, ONZ podjęła decyzję o założeniu państwa żydowskiego. Państwo Izrael powstało 14 maja 1948 r.
Więcej możesz przeczytać w 7/2006 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Autor:
Współpraca:

Spis treści tygodnika Wprost nr 7/2006 (1210)

  • Wprost od czytelników19 lut 2006Nieposłuszeństwo nieobywatelskie Nie mogę się zgodzić z Dariuszem Baliszewskim, autorem artykułu "Nieposłuszeństwo nieobywatelskie" (nr 6). Prawo i Sprawiedliwość doszło do władzy dzięki demokratycznym wyboromi na tym poszanowanie przez...3
  • Na stronie - Niezgoda buduje19 lut 2006Może gdy ogólnonarodowa zgoda zrujnuje nas do szczętu, większość się ocknie, stuknie w głowę i zawoła: "no, no, no!"3
  • Skaner19 lut 2006Dwudziesta olimpiada 1 złoty medal zdobyli Polacy w historii zimowych igrzysk olimpijskich (Wojciech Fortuna w skokach narciarskich w Sapporo w 1972 r.) 3. raz bierze udział w olimpiadzie Adam Małysz, najbardziej znany polski uczestnik igrzysk 6...8
  • Dossier19 lut 2006LECH KACZYŃSKI prezydent RP "Od prezydenta Busha dowiedziałem się rzeczy, o których nie można przeczytać w prasie, i ja o nich też prasie nie powiem" podczas wizyty w USA JAN ROKITA lider Platformy Obywatelskiej "Strategia...11
  • Sawka czatuje19 lut 200612
  • Playback19 lut 200615
  • Poczta19 lut 2006Apel aplikantów Ustawa z 30 września 2005 r., nowelizująca prawo o adwokaturze, wytyczyła nowe zasady zdobywania zawodów prawniczych bez wprowadzenia koniecznych przepisów przejściowych. W ten sposób nie uwzględniła...15
  • Z życia koalicji19 lut 2006A rządowi stuknęło 100 dni. Z tego powodu media nie zostawiły na gabinecie Marcinkiewicza suchej nitki, mówiąc, że to wszystko pic na wodę, fotomontaż, a Polacy wręcz przeciwnie - są w Kaziu zakochani. Rodakom nie dziwimy się ani trochę. Po...16
  • Z życia opozycji19 lut 2006Ponieważ Samoobrona i LPR nie są ani w rządzie, ani w opozycji, nie wiemy, co z nimi zrobić. Nie pasują do żadnej rubryki i psują nam koncepcję. W tej sytuacji chyba w ogóle ich wywalimy. Liczymy na to, że naszym śladem pójdą...17
  • Nałęcz - Woń spalenizny19 lut 2006Czyjaś pieczeń, zbyt późno wyjęta z politycznego pieca, na pewno się przypali18
  • Fotoplastykon19 lut 2006© Henryk Sawka (www.przyssawka.pl)19
  • Najdroższe leki19 lut 2006Zostałem pracownikiem koncernu farmaceutycznego po to, by ratować życie, a nie po to, by je zabierać.20
  • Cnota i prawda19 lut 2006W aktach tajnych współpracowników z kręgów krakowskiego Kościoła są budzące odrazę przykłady upadku i zaprzaństwa28
  • Lustracja przed konfesjonałem19 lut 2006Każda informacja o agentach w sutannach musi budzić szczere zdziwienie i zwyczajne zażenowanie30
  • Pamflet na Polskę19 lut 2006Zamiast debatować o zakresie ingerencji państwa w gospodarkę, rozważamy, czy w KRRiT powinno być pięciu, czy dziewięciu członków32
  • Słabość siły19 lut 2006Trawestując słowa kanclerza Kohla, można powiedzieć, że prawica może w Polsce rządzić, ale lewica musi na to najpierw zarobić36
  • Trochę rządu19 lut 2006Każdej decyzji i każdemu działaniu gabinetu Marcinkiewicza trochę brakuje do pełnego sukcesu39
  • Giełda19 lut 2006Hossa Świat Otwarta Europa? Wzrost gospodarczy, zwiększenie zatrudnienia i spadek bezrobocia, ewentualnie utrzymanie go na stałym poziomie to korzyści jakie odniosły Anglia, Szwecja i Irlandia dzięki otwarciu rynków dla pracowników z...42
  • Ropowisko19 lut 2006Koniec układu monopolizującego rynek naftowy w Polsce?44
  • Deutsche Wirtschaft?19 lut 2006Niemiecka gospodarka zaraża polską wirusem bankructwa48
  • Mojżesz na polskiej pustyni19 lut 2006Polacy nie mogą się wyzbyć mentalności żebraczo-roszczeniowej i podejścia chytrego niewolnika52
  • Mieszkanie na wierzbie19 lut 2006Rząd rozpoczyna program budowy wirtualnych mieszkań dla wirtualnych mieszkańców56
  • 2 x 2 = 4 - Obrzydzenie19 lut 2006Prawo i Sprawiedliwość zawraca Polsk do epoki "sprawiedliwego podziału"59
  • Supersam19 lut 200660
  • Powrót futra19 lut 2006Z 9 do 12 mld dolarów wzrosła w ciągu ostatnich trzech lat wartość sprzedaży futer na świecie. Dlatego w tym sezonie są one podstawą kolekcji niemal wszystkich projektantów i firm odzieżowych. W Polsce - obok marek Simple czy Hexeline - futra...60
  • Złota polska wiosna19 lut 2006Złoto i kamienie szlachetne wyznaczają trendy w makijażu na nadchodzący wiosenny sezon. Twarz kobiety powinna błyszczeć jak materiał jej modnej sukni. Tom Pecheux z firmy Shiseido, która wprowadza właśnie na polski rynek lśniące nowości, proponuje...60
  • Megatelefon19 lut 2006Funkcjonalność naszpikowana najnowszymi technologiami zawarta w tradycyjnej, eleganckiej obudowie to zaleta trójzakresowego telefonu SGH-X700 firmy Samsung. Telefon został wyposażony m.in. w aparat fotograficzny o rozdzielczości 1,3 megapiksela,...60
  • Globalny caliber19 lut 2006Amerykanie przymierzają się do podboju Europy, no i - zgodnie z zasadą nierozdrabniania się - jeszcze kilku innych kontynentów. Po wielkim sukcesie PT cruisera, który zachwycił karoserią stylizowaną na modele z początku ubiegłego stulecia,...60
  • Igrzyska na wybiegu19 lut 2006Olimpiada w Turynie to okno wystawowe rynku odzieży sportowej wartego 150 miliardów dolarów62
  • Labirynt Yoko Ono19 lut 2006Znani architekci i rzeźbiarze uświetnili olimpiadę w Turynie budowlami i rzeźbami ze śniegu66
  • Sławonomika19 lut 2006Ekscesy gwiazd wpływają na światową gospodarkę w podobnym stopniu jak Nasdaq70
  • Żydowski wieszcz19 lut 2006Twórca syjonizmu chciał założyć państwo, które będzie pokojowo współistnieć z Arabami i promieniować rozwojem na cały region74
  • Know-how19 lut 2006T. rex z grzebieniem Pysk przodka tyranozaurów zdobił delikatny, żłobiony grzebień kostny - odkryli paleontolodzy. Pochodzący sprzed 150 mln lat szkielet dinozaura Guanlong wucaii (co po chińsku znaczy "koronowany smok pięciobarwnych...76
  • Doktor Blagier19 lut 2006Co czwarty lekarz sprzeniewierza się przysiędze Hipokratesa78
  • Pigułka czasu19 lut 2006Wystarczy zwiększyć poziom neuroprzekaźnika mózgu, by wydłużyć dobę do 25 godzin!82
  • Plaga peloponeska19 lut 2006Epidemie od czasów starożytności pochłaniają więcej ofiar niż wojny84
  • Bez granic19 lut 2006Dramat Kenii Ostatni raz deszcz padał tu 14 miesięcy temu. "Trwał krótko i szybko wsiąkał w wysuszoną ziemię" - mówią Kenijczycy. Kraj dotknęła największa klęska suszy od uzyskania niepodległości w 1963 r. Kenijski rząd...86
  • Dialog cywilizacji?19 lut 2006Fundamentaliści islamscy dobijają Europę jej własną bronią - poprawnością polityczną88
  • Rozważni, nie romantyczni19 lut 2006Prezydent Kaczyński między wilsonizmem a hamiltonizmem92
  • Tele-Berlusconi19 lut 2006We włoskiej polityce wygrywa mistrz spektaklu94
  • Bolek i Lolek kontra Łukaszenka19 lut 2006Na Białorusi świat tłumaczą szpiegowskie seriale96
  • Wolne Kosowo19 lut 2006W bałkańskim kotle znów zaczyna wrzeć97
  • Wojny lodowe19 lut 2006Rozpoczął się wyścig o energetyczne skarby Arktyki98
  • Menu19 lut 2006WYDARZENIE ŚWIAT World Press Groza Nic się na naszej planecie nie zmieniło - to wniosek z 49. już edycji World Press Photo. Wojny, kataklizmy, głód, przemoc i nędza - oto obraz najczęściej pokazywany przez fotoreporterów. Zdjęcie,...100
  • Recenzje19 lut 2006102
  • W starym kinie19 lut 2006"Good Night, and Good Luck" to podróż w czasie do lat 50. - zarówno ze względu na czas akcji, jak i artystyczną stylizację na kino tamtej epoki, kiedy poważne filmy były kręcone w surowej czerni i bieli, zwykle zasnutej gęstą mgłą...102
  • Teatrzyk garażowy19 lut 2006Powszechnym grzechem rodzimych twórców jest brak samokrytyki i nadwyżka samozachwytu. W Łodzi padł jednak rekord - młody reżyser, zakochany zarówno w "Pawiu królowej" Doroty Masłowskiej, jak i we własnych umiejętnościach, zrealizował...102
  • Diabelskie manipulacje19 lut 2006"Montaż" to pierwsza powieść Władimira Wołkowa opublikowana w Polsce, co może o tyle budzić zdziwienie, że jest to pisarz nie tylko doskonały, ale i niezwykle czytelniczo atrakcyjny. Francuz, z pochodzenia Rosjanin, jest autorem powieści...102
  • Jazz a sprawa polska19 lut 2006Chyba już tylko studenci polonistyki i ich profesorowie wiedzą, że "Anhelli" to skomplikowany, pełen ukrytych sensów poemat prozą Słowackiego, dziejący się wśród politycznych zesłańców na Sybirze. Dzieło to, rzecz o wolności i...102
  • Mądra blondynka19 lut 2006Od Mieci Ćwiklińskiej po Mariusza Szczygła: tradycji dumb blond mogliby nam pozazdrościć nawet Amerykanie104
  • Truman show19 lut 2006"Z zimną krwią", dzieło życia Trumana Capote'a, stało się przyczyną jego upadku108
  • Górna półka - Postny karnawał19 lut 2006Studenci, emeryci, biznesmeni i kryminaliści. Którzy z nich częściej odwiedzają agencje towarzyskie?110
  • Pazurem - W deszczu, pod wiatr19 lut 2006Parada szuj, alkoholików i debili to obraz, jaki pojawia się na hasło "dziennikarz w polskim kinie"112
  • Ueorgan Ludu19 lut 2006TRYBUNA PRZYMIERZA MIĘDZY DAWNYMI A MŁODYMI Nr 7 (173) Rok wyd. 5 WARSZAWA, poniedziałek 13 lutego 2006 r. Cena + VAT + ZUS + akcyza Koalicja kija i marchewki - z przewagą kija Pora na marchewkę Po zawarciu koalicji PiS z Samoobroną i LPR -...113
  • Skibą w mur - Felietoniści w akcji19 lut 2006Wśród gromkich oklasków Numerem Roku został numer telefoniczny do Radia Maryja114