Gazowy blitzkrieg?

Dodano:   /  Zmieniono: 
Moskwa rozpoczyna energetyczny zabór Europy
Ukraińsko-rosyjski konflikt gazowy to tylko jeden z elementów ekspansji energetycznej Rosji w Europie. To, co wydarzyło się na przełomie grudnia i stycznia, to część "Strategii energetycznej Rosji do roku 2020". Potyczka pod Kijowem nie była wcale pierwszą sceną scenariusza zapisanego w tej strategii. Zaplanowany przez administrację prezydenta Putina gazowo-naftowy blitzkrieg skierowany na niemal całą Europę rozpoczął się już 1 marca 2003 r., kiedy to Transfer, rosyjski monopolista w dziedzinie przesyłu ropy naftowej, "wysuszył" główny łotewski ropociąg. Powód? Rosjanie chcieli przejąć na własność za dolara (!) związany z tym rurociągiem nie zamarzający terminal w Ventspilsie. Kiedy Ryga nie przystała na takie rozwiązanie, Transfer nie bacząc na obowiązującą również Rosję Europejską Kartę Energetyczną, przerwał transport ropy przez ten terminal. Łotewska rura jest zablokowana przez Rosję już od trzech lat! W styczniu 2004 r. wstrzymano dostawy gazu z Rosji do Białorusi. Powód? Rosyjskiemu Gazpromowi potrzebne są białoruskie rurociągi. W ciągu dwóch lat Moskwa osiągnęła swój cel. Gazpromowi przekazano w wieloletnią dzierżawę ziemię, po której przebiega białoruski odcinek gazociągu Jamał - Europa. Ponadto Gazprom w 2006 r. otrzyma na własność 50 proc. białoruskiego Bełtransgazu.



Ropy nie oddamy
Następnym elementem agresywnej polityki energetycznej Rosji stały się ubiegłoroczne wypowiedzi prezydenta Putina na temat "niesprawiedliwie niskich cen" rosyjskiej ropy na rynku europejskim. Naftowi oligarchowie zaczęli wygłaszać tezy o tym, że "Europa jest przekarmiona ropą rosyjską", mówili, że "będziemy pilnować, aby Europa więcej już nie otrzymywała nadmiernej ilości ropy rosyjskiej". Forsowane przez Rosję projekty eksportu ropy do regionu Azji i Pacyfiku mają na celu przede wszystkim wytworzenie jej sztucznego deficytu w Europie, po to, aby rozpocząć eskalację podwyżek cen rosyjskich surowców energetycznych. Transnieft już zaczął mówić o konieczności zmniejszenia o 50-60 proc. eksportu ropy z Federacji Rosyjskiej. Tak jak to czynił OPEC, któremu udało się wielokrotnie podwyższyć ceny tego surowca.
Rosjanie zapowiadają, że zaczną przetwarzać ropę u siebie - po to, aby odebrać Europejczykom pieniądze, które dotychczas zarabiają na surowcach rosyjskich. Nie obawiają się nawet tego, że wywoła to kryzys w stosunkach między Rosją a Zachodem.
Kolejne elementy rosyjskiej polityki energetycznej to m.in. blokowanie dostępu kazachskiemu koncernowi naftowemu KazMunaiGaz do rafinerii w Możejkach na Litwie, hamowanie rozwoju międzynarodowych projektów kaspijskiego konsorcjum rurociągowego i rurociągu naftowego Odessa - Brody, próby podwyższenia cen gazu zakontraktowanego do Bułgarii, Mołdawii, Gruzji, Rumunii, a także do Armenii.
Stosując różne metody, w tym korupcję, Rosjanie usiłują teraz wykupić 49 proc. akcji systemu transportowania ropy naftowej na Słowacji. Rosja dąży ponadto do odbudowy przemysłu atomowego, który istniał jeszcze w ZSRR. - Wszystko, co znajduje się na terytorium Rosji, Ukrainy i Kazachstanu, to jeden kompleks - bez żenady głosi szef Rosatomu Siergiej Kirijenko.
Rosjanom nie chodzi tylko o wzmocnienie własnej gospodarki. Gra toczy się przede wszystkim o zdobycie kolejnego "instrumentu realizacji polityki wewnętrznej i zagranicznej". Co na to Zachód? W Brukseli mało kto zauważa, że na wschód od Unii Europejskiej powstaje podległy Moskwie scentralizowany region tranzytu energetycznego. To wręcz śmiertelne zagrożenie bezpieczeństwa energetycznego UE, a szczególnie Europy Środkowej i krajów bałtyckich. To także poważny problem dla państw regionu środkowoazjatyckiego, ponieważ Rosja faktycznie monopolizuje eksport ropy z tego regionu, na przykład z Kazachstanu. Rosja usiłuje zrobić z kazachską ropą to samo, co już się stało z gazem.

Rosyjski "eksport"
Wniosek jest jeden: Kreml, budując dominację polityczną w nowym regionie, chce dołączyć do niego obszar poszerzonej UE, WNP oraz niemal całą środkową Azję. Niezwykle wymowny jest tu fragment posłania Putina z 2004 r. do Zgromadzenia Federalnego Federacji Rosyjskiej: "Zwracam uwagę, że punktem orientacyjnym do podejmowania niezbędnych decyzji powinna być realizacja zadań ogólnopaństwowych, a nie interesy poszczególnych firm". Tak więc rosyjskie firmy, niezależnie od tego, czy są one państwowe, czy prywatne, grają według reguł ustalonych przez Kreml.
Rosyjskiej ekspansji towarzyszy "eksport" niejasnych metod prowadzenia biznesu i nielegalne transfery finansowe. Przykłady? Budowa mało efektywnego i kosztownego gazociągu Błękitny Strumień z Federacji Rosyjskiej do Turcji po dnie Morza Czarnego doprowadziła do skandalu korupcyjnego w 2001 r., którego bohaterem był m.in. turecki minister energetyki i zasobów naturalnych Cumhur Ersumer. W latach 2004-2005 Polską wstrząsnęła afera Orlenu, związana z próbami Rosji (przy udziale służb specjalnych) nabycia udziałów w polskich rafineriach i umocnienia pozycji struktur pośredniczących, które zmonopolizowały dostawy ropy do Polski. Były szef polskich służb specjalnych Zbigniew Siemiątkowski już w 2004 r. ocenił, że "mamy do czynienia z próbą odbudowy imperium rosyjskiego za pomocą środków gospodarczych zgodnie z zasadą: Çwczoraj - czołgi, dzisiaj - ropa naftowaČ". Do kolejnego skandalu doszło w Niemczech w związku z projektem budowy Gazociągu Północnego, w co zaangażował się były kanclerz Gerhard Schršder. Garri Kasparow, znany szachista, reprezentant rosyjskiej opozycji, uważa, że Schršder nie rozumie, iż w ten sposób może być uwikłany w struktury mafijne.

Technologia zwycięstwa
Rosjanie, zanim rozpoczną ekspansję energetyczną, przeprowadzają gruntowne rozpoznanie. Wszystkie zawierają kuszące propozycje skierowane do tych, którzy będą podejmować decyzje. Tworzona jest na przykład sieć firm "pomostowych" i innych niejasnych struktur pośredniczących. Działania służb dyplomatycznych, wynajętych agencji itp. mają ma celu stworzenie pozorów zgodności projektu z "interesami narodowymi" danego kraju. Do finansowania realizacji takiego schematu wykorzystywany jest tradycyjny "rosyjski koktajl": presja polityczna, korupcja, szantaż i inne niezgodne z prawem działania "pod patronatem" służb specjalnych. Szukają one dojść do najważniejszych osób w państwie, podejmujących odpowiednie decyzje polityczne i gospodarcze, i składają im propozycje nie do odrzucenia.
Po wdrożeniu konkretnego projektu część uzyskanych z niego dochodów jest wyprowadzana z legalnego obiegu. Część pieniędzy jest wykorzystywana do prowadzenia kampanii maskujących rzeczywiste cele projektów. Pieniądze są przeznaczane również na dalsze zdobywanie rynków, na przykład na uzyskiwanie kontroli nad firmami, na lobbowanie na rzecz określonych zmian kadrowych w strukturach władzy, dyskredytację jednych i awans innych polityków, uzyskanie kontroli nad konkurencyjnymi projektami.
Rosja nie ukrywa, że chodzi jej o "globalny charakter problemów energetycznych i coraz większe ich upolitycznienie". Jest to stara sowiecka strategia, zmodernizowana przez putinowski establishment. Została ona opracowana jeszcze w czasach słynnego sowiecko-niemieckiego kontraktu "gaz w zamian za rury" z 1980 r. Podpisane 4 stycznia tego roku w Moskwie, po ukraińsko-rosyjskim kryzysie gazowym, porozumienie dotyczące uregulowania stosunków w przemyśle gazowym, to kolejny element neosowieckiej strategii. Artykuł 3. tej umowy przewiduje na przykład powołanie wspólnego rosyjsko-ukraińskiego przedsiębiorstwa, "którego kapitał zakładowy zostanie utworzony przez wniesienie środków pieniężnych i innych aktywów". Można z całą pewnością założyć, że "innymi aktywami" stanie się ukraiński system przesyłu gazu. Następnie wspólne przedsiębiorstwo zostanie doprowadzone do upadku.

Rosja skoncentrowana
Rosyjsko-ukraiński konflikt gazowy będzie miał konsekwencje dla stosunków Moskwa - Bruksela. W Rosji sądzono, że UE w tej sytuacji niepokojąca się o ciągłość zaopatrzenia w gaz wystąpi po jej stronie. Wymowne jest stanowisko wyrażone 12 grudnia 2005 r. przez Walerija Jaziewa, przewodniczącego Komisji do spraw Zasobów Mineralnych Dumy Państwowej FR: "Nadzieje Ukrainy, że Europa będzie wywierać naciski na Rosję, są bezpodstawne. Cały biznes gazowy jest przedmiotem zainteresowania UE, wszyscy wielcy hurtowi nabywcy rosyjskiego gazu oraz nasi partnerzy w Europie doskonale znają schemat funkcjonowania dostaw gazu. Rosja i Gazprom dotychczas nie dawały najmniejszego powodu, by zwątpić w stabilność naszych dostaw, ich rytmiczność i rozsądne ceny. Dlatego wszystkie pretensje będą zgłaszane do strony ukraińskiej".. Stało się jednak inaczej. Unia ujęła się za Ukrainą.
Rosja nadal dąży wyłącznie do zajęcia dominującej pozycji na rynku wewnętrznym UE. Komisja Europejska wciąż tego nie rozumie i stawia przed sobą cel nazywany dość eufemistycznie "harmonizacją stosunków energetycznych między Rosją i UE". Rosja zamierza wykorzystać ową "harmonizację" w celu legitymizacji własnych koncernów energetycznych i surowcowych na rynku Unii Europejskiej. Jeśli UE nie wprowadzi do swojego prawodawstwa reguł ograniczających dostawy surowców energetycznych od jednego dostawcy, to da Rosji carte blanche na zachowanie, praktycznie rzecz biorąc, monopolistycznej pozycji w dziedzinie dostaw ropy i gazu dla nowych krajów członkowskich UE, a także zwiększenie możliwości opanowania dodatkowych pozycji na rynku "starej" Europy.
Nastał czas na wypracowanie nowej polityki powstrzymywania Rosji. Zakończył się okres, który niegdyś określił książę Gonczarow słowami "Rosja się koncentruje", obecnie jednak mamy do czynienia z nową sytuacją historyczną i geopolityczną. Rosja już się skupiła. Azjatycki drapieżnik rozpoczął polowanie na Europę.
Więcej możesz przeczytać w 12/2006 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 12/2006 (1215)

  • Na stronie - Ucieczka26 mar 2006Uciekając od rzeczywistości, rozwiązaliśmy w ubiegłym tygodniu kilka problemów, których nie było3
  • Wprost od czytelników26 mar 2006Haracz w funtach Włos się jeży na głowie po przeczytaniu artykułu "Haracz w funtach" (nr 9). Polaków ambitnych, zaradnych, odważnie wyruszających w odległe rejony globu i ciężko tam pracujących państwo polskie gani za ich...3
  • Skaner26 mar 2006SKANER - POLSKA WYBORY Sejm się sam rozwiąże? Wystąpienie Jarosława Kaczyńskiego nie pozostawia wątpliwości. PiS będzie dążył do jak najszybszych wyborów i nie jest to tym razem chwyt służący zdyscyplinowaniu niesfornych...8
  • Dossier26 mar 2006ARTUR ZAWISZA poseł PiS ""Business Week" zapytał nas oboje, dając nam test dla maturzystów zdających na ekonomię. Ja miałem 83 proc. trafnych odpowiedzi, a Hanna Gronkiewicz-Waltz - 58 proc." Polsat JANUSZ PALIKOT poseł...9
  • Playback26 mar 2006Prezes zarządu UniCreditu Alessandro Profumo i premier Kazimierz Marcinkiewicz Zdjęcia: M. Stelmach14
  • Poczta26 mar 2006Waszyngton broni WSI Autorzy artykułu "Waszyngton broni WSI" (nr 10) sugerują, iż pierwszy sekretarz ambasady USA David Morris oraz niżej podpisany zastępca ambasadora "odwiedzali polskich polityków i urzędników,...14
  • Ryba po polsku - Płacz dziewic z odzysku26 mar 2006Ziejący ogniem dwugłowy smok Kaczyński przebiega kraj, uganiając się za jęczącymi dziewicami z PO15
  • Z życia koalicji26 mar 2006Wiosny ani widu, ani słychu, topole nie pylą, a alergików przybywa. Coraz więcej ludzi cierpi na duszności, wypryski skórne, gdy widzi w telewizji Przemysława Gosiewskiego. A pełno go tam od rana do wieczora. Stowarzyszenie Przeciw...16
  • Z życia opozycji26 mar 2006Mamy wiadomość dla Andrzeja Leppera. Ryszard - to jest, przepraszamy, Richard Henry Francis Czarnecki - marzy o tym, żeby zostać następcą najsłynniejszego polskiego Mulata. To nie znaczy, że chce być jeszcze słynniejszym Mulatem. Nie, on chce być...17
  • Nałęcz - Nowy bat26 mar 2006PiS ma duże szanse się przekonać, że kto pod kim dołki wyborcze kopie, ten sam w nie wpada18
  • Fotoplastykon26 mar 2006© H. Sawka www.przyssawka.pl19
  • Jan Paweł II superstar26 mar 2006U milionów młodych ludzi Jan Paweł II przemienił widzenie świata: człowiek z pastorałem zastąpił Che Guevarę z karabinem20
  • Fronty Kaczyńskich26 mar 2006Ciągle nie pojawił się pakiet reform realizujących program PiS30
  • Rachunek dla Rzeczypospolitej26 mar 2006Polska słabego rządu i skłóconego Sejmu może odpowiadać tylko prezydentowi Rosji36
  • Giełda26 mar 2006Hossa Świat Prawa zwierząt zastrzeżone? Zwierzęta występujące w reklamach powinny na tym zarabiać - uważa kanadyjski filmowiec Gregory Colber. Dlatego założył Fundację Zwierzęcych Praw Autorskich, która od przyszłego roku ma pobierać od...40
  • Bankomania czy bankomatnia?26 mar 2006PiS chce otworzyć bankowe sejfy, w których schronił się układ tworzący III RP42
  • Na haju26 mar 2006Kto gra w banki?50
  • Kryzys na słaby bank26 mar 2006Niezależny bank centralny potrzebny jest jak kaftan bezpieczeństwa w domu wariatów52
  • Gazowy blitzkrieg?26 mar 2006Moskwa rozpoczyna energetyczny zabór Europy54
  • Chevroletyzacja Daewoo26 mar 2006Amerykanie podbijają Europę samochodami z upadłej koreańskiej firmy60
  • Załatwione odmownie - Antycywilizacja26 mar 2006Świat islamu wydaje się odporny na adaptację do środowiska, w którym istnieje62
  • Na czarną godzinę26 mar 2006Kurs ekonomii NBP i "Wprost": jak zrobić remanent w domu64
  • Supersam26 mar 2006CeBit 2006 Pożegnanie z kineskopem Michał Zaczyński z Hanoweru Tegoroczne targi elektroniczne CeBIT w Hanowerze zostały zdominowane przez ekrany telewizyjne. Firma Sharp, która wynalazła LCD, pierwsza przedstawiła szeroką ofertę ekranów full HD -...66
  • Pełzająca agresja26 mar 2006Norbert Z. ze Starachowic zabił dwunastolatka, bo ten "za nim łaził", a Mariusz K. zamordował matkę, bo "za głośno jadła"68
  • Złote jabłko Jobsa26 mar 2006Steve Jobs stał się przywódcą światowej rewolucji technokulturalnej72
  • Moskiewski szyk26 mar 2006Młodzi i bogaci Rosjanie znudzili się zwykłym przepychem: pozostawiają go prostakom i nowobogackim74
  • Thriller Jaruzelskiego - jak propaganda chaosu i konfrontacje rozbiły „Solidarność” przed stanem wojennym26 mar 2006Komuniści rozbroili „Solidarność” przed wprowadzeniem stanu wojennego - za pomocą „odcinkowych konfrontacji” i „propagandy chaosu”78
  • Know-how26 mar 2006Zatruty umysł Marihuana znacznie upośledza sprawność umysłową, zwłaszcza u osób palących ją przez wiele lat - wykazały badania przeprowadzone w Grecji. Ten narkotyk jest uważany za mało szkodliwy, a część naukowców przypisuje mu...81
  • Iloraz pomysłów26 mar 2006Kreatywność jest niemal stuprocentową gwarancją sukcesu82
  • Chlorek śmierci26 mar 2006Wystarczy nawet nieznacznie podnieść dopuszczalną dawkę leku, by zabić chorego86
  • Krew na śniegu26 mar 2006Podczas snu zimowego niektóre owady przeżywają temperaturę minus 70 stopni Celsjusza88
  • Duchy faraonów26 mar 2006Imperium starożytnego Egiptu zapoczątkowała wioska w dolinie Nilu na południe od dzisiejszego Asjut90
  • Bez granic26 mar 2006Jadalne wykałaczki Obrady chińskiego parlamentu to prawdziwa burza mózgów. W ciągu dziesięciu dni 3000 delegatów zastanawiało się, co zrobić, aby Chiny i świat stały się lepsze. Wnioski z tej dyskusji mogą być kopalnią...92
  • Czysty remis26 mar 2006Umowy energetyczne podpisane na początku stycznia w Moskwie były dla losu Ukrainy ważniejsze niż wybory parlamentarne94
  • Wybory trzeciej drogi26 mar 2006Izrael jeszcze nigdy nie był tak zagrożony jak dzisiaj98
  • Atak najlepszą obroną26 mar 2006"Trzeba się pojawić najpierwszym i z największą siłą" - te słowa gen. Forresta najlepiej ilustrują nową doktrynę obronną USA100
  • Taśmy Saddama26 mar 2006Nowe dowody wskazują, że w Iraku była broń masowego rażenia102
  • Mięczaki po parysku26 mar 2006Francuska młodzież chce się zaszczepić przeciwko wolnemu rynkowi104
  • Menu26 mar 2006WYDARZENIE TYGODNIA Cały ten Wrocław Za sprawą 27. Przeglądu Piosenki Aktorskiej jedno z najpiękniejszych miast Polski przez dziesięć dni żyło sztuką w rozmaitych jej wydaniach. Były propozycje dla koneserów (koncert poświęcony Kalinie...106
  • Recenzje26 mar 2006108
  • Gotycka love story26 mar 2006***** Świat żywych to sztywna ohyda; świat umarlaków to kraina, gdzie muzyka gra i gorzała się leje. Do tego drugiego, wesołego świata wprowadza nieboszczka Emily (Helena Bonham Carter) zahukanego młodzieńca, jak raz przypominającego Johnny'ego...108
  • Być jak Martin Borman26 mar 2006**** Choć akcja tej powieści toczy się pół wieku temu w USA, pasuje do polskiej rzeczywistości roku 2006. John Edgar Hoover, młody prawnik, w 1924 r. zostaje dyrektorem Biura Śledczego, później znanego jako FBI. Już następnego dnia po nominacji ma...108
  • Szalona Europa26 mar 2006****1/2* W zalewie "thrillerów historycznych", jakich staliśmy się ofiarami po sukcesie "Kodu Leonarda da Vinci", w gruncie rzeczy będących idiotycznym bełkotem, cykl powieści włoskich autorów jest wyjątkowy. Dla wszelkiej...108
  • Ojciec dyrektor i pedały26 mar 2006**** Darkroom to ciemnia, ale nie do wywoływania zdjęć, tylko do uprawiania miłości w klubach. A jak twierdzi jeden z bohaterów sztuki Przemysława Wojcieszka, "życie jest jak darkroom, nigdy nie wiesz, kto i w jaki sposób cię wydyma, ani też,...108
  • Terroryści z Glasgow26 mar 2006****1/2* Nie Franz Ferdinand czy Snow Patrol są rockową wizytówką Szkocji, lecz grupa Mogwai. Jej piąty album, "Mr. Beast", przypomina, że mamy do czynienia z fenomenem na miarę My Bloody Valentine i ich epokowego albumu...108
  • Mistrzowie wtórności26 mar 2006Polscy plastycy są gorsi niż nasi sportowcy: zaliczają się wyłącznie do drugiej i trzeciej ligi110
  • Wyprzedaż nieudaczników26 mar 2006Szurnięci geniusze mają życiorysy, które najlepiej idą w filmie i literaturze114
  • Bard ciemności26 mar 2006Zamiast skończyć na cmentarzu dla ćpunów, Nick Cave stał się pieśniarzem równym Cohenowi i Waitsowi116
  • Pazurem - Metkownica26 mar 2006Do roboty "metkowych" trzeba się przyzwyczaić jak do wierzb na Mazowszu. Są równie nieusuwalni120
  • Ueorgan Ludu26 mar 2006TRYBUNA PRZYMIERZA MIĘDZY DAWNYMI A MŁODYMI Nr 12 (178) Rok wyd. 5 WARSZAWA, poniedziałek 20 marca 2006 r. Cena + VAT + ZUS + akcyza IV RP na pierwszej linii frontu walk frakcyjnych W przyspieszonych wyborach prawdziwi patrioci wybierają SLD...121
  • Skibą w mur - W pewnym wieku26 mar 2006Ludzie nie dzielą się na grubych i chudych, brunetów i rudych, tylko na tych, co są przed i po czterdziestce122