Wojna językowa

Dodano:   /  Zmieniono: 
Łukaszenka postanowił represjonować także białoruską gramatykę
Po białorusku nie można wyrazić niczego wielkiego. Język białoruski to język ubogi. Na świecie istnieją tylko dwa wielkie języki - rosyjski i angielski". Te słowa wypowiedział Aleksander Łukaszenka, który ani angielskiego, ani żadnego innego zachodniego języka nie zna, jego rosyjski zaś jest przedmiotem dowcipów moskiewskich satyryków. Językiem białoruskim prezydent posługuje się tylko wtedy, gdy jest to absolutnie niezbędne - na przykład podczas zaprzysiężeń na kolejne kadencje. Na co dzień mówi tzw. trasianką, gwarową odmianą zbiałorutenizowanej ruszczyzny.
Nic dziwnego, że niemałe emocje budzi w Mińsku jego najnowszy pomysł. Łukaszenka postanowił zostać wielkim językoznawcą, zlecając ministrowi oświaty opracowanie nowych reguł pisowni. Szef resortu uspokaja, że chodzi nie tyle o reformę, ile o poprawki, których celem ma być "odnowienie i ujednolicenie zasad ortografii i interpunkcji", bo ostatnia reforma odbyła się w 1957 r. Niepokoju nie ukrywa jednak Aleh Trusau, przewodniczący Towarzystwa Mowy Białoruskiej (TBM), które broniło praw Białorusinów do własnego języka w przedwojennej Polsce, a dziś broni go na Białorusi. Trusau zwraca uwagę, że opracowanie nowych zasad języka zlecono resortowi oświaty, a nie Instytutowi Językoznawstwa Akademii Nauk. - Takiego czegoś nie było nawet za bolszewików. Wtedy wszystkie reformy przeprowadzała akademia - mówi przewodniczący TBM. - Nie spodziewam się niczego dobrego.

Policzek dla inteligencji
Mimo oficjalnego równouprawnienia rosyjskiego i białoruskiego trwa rusyfikacja Białorusi. Po białorusku ukazuje się tylko jeden ogólnokrajowy dziennik, a w języku tym uczy się tylko 20 proc. uczniów. Od nowego roku szkolnego po rosyjsku zaczęto wykładać nawet historię i geografię Białorusi. Mogłoby się więc wydawać, że planowane poprawki to kwestia formalna. Łukaszenka będzie mógł sobie przypisać kolejne osiągnięcie, a w praktyce reformy nikt nie zauważy.
Wital Taras, opozycyjny publicysta, nie ma wątpliwości: "Administracyjna reforma języka to kolejne splunięcie w twarz białoruskiej inteligencji: nauczycielom, wykładowcom, naukowcom, pisarzom, dziennikarzom". Inni obserwatorzy ostrzegają, że konsekwencje wprowadzenia "poprawek" mogą być znacznie groźniejsze. Jest bowiem pewne, że wraz z zatwierdzeniem nowych zasad ortografii pojawi się dokument oficjalnie nadający im status jedynych obowiązujących. Właśnie w ten sposób władze mogą wydać wyrok na "taraszkiewicę" - symbol białoruskojęzycznych przeciwników reżimu.
"Taraszkiewica" to pierwsza współczesna gramatyka białoruska opracowana i wydana w 1918 r. w Wilnie. Nazwano ją tak na cześć jej twórcy Bronisława Taraszkiewicza, profesora literatury klasycznej, tłumacza i posła na polski Sejm. Za działalność komunistyczną dwukrotnie trafiał do więzienia (tam przetłumaczył na białoruski "Iliadę" i "Pana Tadeusza"), a w 1933 r. został wymieniony przez polskie władze na dramaturga Franciszka Alechnowicza - też działacza białoruskiego, ale odbywającego wyrok na Sołowkach. Obaj niedługo cieszyli się życiem. Nie wiadomo, czy w 1944 r. Alechnowicza zastrzeliło AK za jego artykuły do białoruskich gazet w okupowanym przez Niemców Wilnie, czy sowieccy agenci za autobiograficzną książkę "7 lat w szponach GPU", w której na długo przed Sołżenicynem opisał koszmar Gułagu. Taraszkiewicz zamieszkał w Moskwie, gdzie w 1937 r. został aresztowany i rozstrzelany.
Pozostała po nim gramatyka, której używano do 1933 r. Wówczas, zgodnie z wytycznymi z Kremla, w ramach tworzenia jednego narodu radzieckiego języki narodów ZSRR zaczęto sztucznie zbliżać do rosyjskiego. Właśnie wtedy "ałowak" (ołówek) zaczął się nazywać "karandasz". Z pisowni zniknęły białoruskie zmiękczenia, zapisywane w cyrylicy znakiem miękkim. Ze "światła" zrobiło się "swiatło", a z "adradżeńnia" (odrodzenia) - "adradżennie". Ta sowiecka gramatyka i ortografia - z przerwą na czas okupacji niemieckiej - jest używana z drobnymi zmianami do dziś. "Taraszkiewica" przetrwała na emigracji, a na Białoruś wróciła wraz z literaturą drugiego obiegu. Od końca lat 80. stała się wizytówką świadomej narodowo inteligencji. Kupując w Mińsku gazetę, nie trzeba było jej czytać, by zrozumieć, jakiej jest orientacji. Jeżeli było w niej dwa razy więcej miękkich znaków niż w rządowej "Zwiaździe", można było śmiało założyć, że jest to pismo opozycyjne lub przynajmniej niezależne.

Opozycyjny miękki znak
W pierwszej połowie lat 90. nikt nie robił z tego powodu problemów. Po prostu państwowe instytucje i gazety używały jednej ortografii, a prasa i literatura niezależna - drugiej. Kiedy jednak w 1994 r. do władzy doszedł Łukaszenka, gramatykę Taraszkiewicza zaczął traktować tak jak opozycję. Przekonała się o tym redakcja "Naszej Niwy", kultowego pisma narodowej inteligencji. Za konsekwentne posługiwanie się "taraszkiewicą" i jej propagowanie pismo usiłowano zamknąć, ale redakcja uparła się, że pisze zgodnie z regułami tzw. pisowni klasycznej. To był 1998 r. i Najwyższy Sąd Gospodarczy, który rozpatrywał sprawę, postanowił wysłuchać opinii ekspertów. Sprecyzowanie, co to takiego "pisownia klasyczna" i "język ogólnie przyjęty", w którym zdaniem Ministerstwa Informacji, na Białorusi wolno pisać, okazało się tak skomplikowane, że sprawę w końcu umorzono.
- Wtedy władze nie miały jeszcze mechanizmu umożliwiającego sprawne załatwianie takich spraw. Teraz już będą mieć. Wszyscy staną przed dylematem: albo piszesz jak my, albo nie piszesz wcale. Pierwsze wyjście to tragedia dla naszej kultury i języka. Drugie - dobijanie resztek wolnego słowa - mówi "Wprost" miński dziennikarz, korespondent jednej z zagranicznych rozgłośni nadających na Białorusi.
Podobna perspektywa do pewnego stopnia dotyczy również jego firmy. Emitujące programy z Polski Radio Racja, a także Radio Swaboda z siedzibą w Pradze mają swoje strony internetowe redagowane oczywiście według gramatyki Taraszkiewicza. Obie stacje nadają w trybie on-line. Nie będzie można zabronić im emisji pod pretekstem niestosowania się do obowiązujących norm, ale będzie można uniemożliwić lub przynajmniej utrudnić dostęp do nich. Kilka tygodni temu niezależne Białoruskie Zrzeszenie Dziennikarzy poinformowało, że Białoruś ma już najnowocześniejszy sprzęt przeznaczony do monitorowania i kontrolowania Internetu. Zakupiono go w Chinach, państwie, które może się pochwalić sukcesami na światową skalę w tej dziedzinie.

Koniec marzeń
Dlaczego "karta lingwistyczna" jest rozgrywana właśnie teraz? Aleksander Milinkiewicz, lider zjednoczonej opozycji, powiedział: "Reżim najbardziej obawia się młodzieży". A białoruska młodzież znowu podnosi głowę.
Nie jest sekretem, że ta "świadoma" (to jedna z obelg w ustach Łukaszenki) młodzież uświadomiła się lub uświadamia również dzięki alternatywnej muzyce. Białoruskiego często uczy się z tekstów piosenek. Muzycy, których koncerty są przerywane z powodu braku prądu, alarmów bombowych, norm BHP, zakazów strażaków czy telefonów "z góry", umieją jak nikt inny przekazać polityczne treści w przystępny i atrakcyjny dla młodych ludzi sposób. Od 20 lat robi to Lawon Wolski, frontman legendarnej formacji NRM. Marzeniami o wolnej Białorusi zaraził już dwa pokolenia Białorusinów. Bo NRM to właśnie Niepodległa Republika Marzenie. Teraz walczyć z takimi jak on też będzie łatwiej. Wystarczy spojrzeć, według której ortografii będą napisane tytuły utworów na okładce płyty. Co potem? Zakazy występów, grzywny, konfiskata instrumentów?
Prawdopodobnie poprawki pisowni zmniejszą liczbę chętnych do nauki po białorusku. Żeby zdawać kolejne egzaminy, trzeba się będzie podszkolić w nowej ortografii i interpunkcji. A nie lepiej machnąć ręką i uczyć się po rosyjsku? - pomyśli niejeden. Chociaż jedną ze zmian można zapamiętać bez kłopotu. W nowej redakcji białoruskiej ortografii słowo "prezydent" będzie pisane jako "Prezydent". Wyłącznie wielką literą. Aleksander Łukaszenka zmienił już godło, flagę i hymn Białorusi. Teraz postanowił postawić kropkę nad "i". Swoją, ma się rozumieć.
Więcej możesz przeczytać w 40/2006 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 40/2006 (1242)

  • Na stronie - Serial "Renata B."15 gru 2006, 15:00Bez wątpienia obejrzeliśmy kuchnię polityki: brudną, odrapaną i pełną karaluchów3
  • Wprost od czytelników15 gru 2006, 15:00  EUROPEJSKA LISTA PŁAC Zmartwiła mnie opublikowana przez "Wprost" "Europejska lista płac" (nr 39). Jestem informatykiem, mam 28 lat i wyższe wykształcenie. Pracuję od około 10 lat (od 18. roku życia) - obecnie w trzeciej...3
  • Skaner15 gru 2006, 15:00SKANER POLSKA SŁUŻBY Archiwum Macierewicza Wojskowe Służby Informacyjne były "kontynuacją komunistycznego układu, który źle zasłużył się Polsce" - tak wiceminister obrony Antoni Macierewicz obwieścił zakończenie kilku- miesięcznego...10
  • Sawka czatuje15 gru 2006, 15:00Henryk Sawka (www.przyssawka.pl)12
  • Playback15 gru 2006, 15:0016
  • Poczta15 gru 2006, 15:00Z INSPIRACJI KIEROWNICTWA Moja odpowiedź na artykuł "Lustracja lustratora" (nr 27), zatytułowana "Manipulacja lustracyjna" (nr 38), została opatrzona komentarzem redaktora Jarosława Jakimczyka - "Z inspiracji...16
  • Ryba po polsku - Polska dla małolatów15 gru 2006, 15:00Bajkę o Smoku należy zmodernizować. Trzeba napisać, że Dratewka zażądał, by Wawelski podał się do dymisji17
  • Z życia koalicji15 gru 2006, 15:00NASZA POCZCIWINA ADAM LIPIŃSKI (PiS) postanowił zostać negocjatorem co się zowie i zechciał przekabacić Renatę Beger. W tym celu późną nocą poszedł nawet do jej pokoju hotelowego. Niestety, zamiast zachować się jak mężczyzna, zaczął z nią...18
  • Z życia opozycji15 gru 2006, 15:00BIEDNA RENIA BEGER! I cóż ona sobie najlepszego uczyniła! Jako polityk jest skończona. Nikt nie będzie z nią gadał, chyba że będzie naga i zrewidowana. A kto by chciał obmacywać Beger, a potem jeszcze oglądać ją na golasa? Na pewno nikt normalny....19
  • Wprost przeciwnie - Mądrzejsi od telewizora15 gru 2006, 15:00Zamiast prywatyzować publiczną telewizję, sprywatyzujmy Krajową Radę Radiofonii i Telewizji20
  • Fotoplastykon15 gru 2006, 15:00Henryk Sawka (www.przyssawka.pl)21
  • Ostatni atak układu15 gru 2006, 15:00Kto broni starego układu, jest śmiertelnym wrogiem Polski - Rozmowa z Jarosławem Kaczyńskim, premierem RP22
  • Lewy sierpowy15 gru 2006, 15:00W porównaniu z targami o Orlen czy ze staraniami o "skrojenie" Agory niezdarne kuszenie Beger to po prostu dziecinada26
  • Prymas z Gniezna15 gru 2006, 15:00Czy polskiemu Kościołowi grozi hiszpańska choroba?30
  • Ziemie nieodzyskane15 gru 2006, 15:0060 lat nie wystarczyło, by przyłączyć Śląsk i Pomorze do Polski34
  • Giełda15 gru 2006, 15:00    Hossa Świat Bogaci się bogacą Po raz pierwszy na liście 400 najbogatszych Amerykanów, opublikowanej przez magazyn "Forbes", nie ma ani jednego milionera. 26 "najbiedniejszych" z listy zgromadziło majątek szacowany...40
  • Warszawski Indeks (poza)Giełdowy15 gru 2006, 15:00Najwyższe zyski, najmniejsze ryzko wpadki, czyli jak manipulować indeksami, to tylko na warszawskiej giełdzie42
  • Na naftowym dopalaczu15 gru 2006, 15:00Ranking "pereł polskiej gospodarki": naszą gospodarkę podobnie jak rosyjską napędzają firmy surowcowo-energetyczne46
  • Zyta reaktywacja15 gru 2006, 15:00Ministerstwo Finansów uprawia kreatywne budżetowanie54
  • 2 x 2 = 4 - Patriotyzm specjalnej troski15 gru 2006, 15:00Prawdziwy PiSoPolak potępia liberalizm nawet wtedy, gdy nie bardzo wie, co jest jego istotą58
  • Supersam15 gru 2006, 15:0060
  • Jesienna powściągliwość15 gru 2006, 15:00Szkockie kraty, płaszczyki ? la modelka Twiggy i buty na koturnach, typowe dla londyńskiej ulicy lat 60. - dom mody Laura Guidi w najnowszej kolekcji składa hołd powściągliwej elegancji typowej dla Wysp Brytyjskich. Nowością są dwurzędowe, krótkie...60
  • Twardy jak zegarek15 gru 2006, 15:00Powstał najtwardszy zegarek na świecie. Szwajcarska firma Rado przedstawiła model V10K. Powierzchnia czasomierza została wykonana z najtwardszego istniejącego materiału - diamentu. Eleganckiej kopercie towarzyszy kauczukowa bransoleta. Model V10K,...60
  • Muzyka ze stoperem15 gru 2006, 15:00Chcesz wiedzieć, ile kalorii spalasz podczas spaceru, a ile biegnąc? Słuchaj muzyki. Nowy walkman NW-S200 marki Sony wyposażono w czujniki kontrolujące bieżące zużycie kalorii, pokonaną odległość, liczbę kroków i czas biegu. Urządzenie...60
  • Klipsy dla panów15 gru 2006, 15:00Firma Steinhausen proponuje mężczyznom klips do banknotów. Jest on wykonany z nierdzewnej, pokrytej złotem stali, waży jedynie 95 g. Zmieści się w nim 20 banknotów, a także karty kredytowe oraz inne dokumenty, takie jak prawo jazdy czy dowód...60
  • Wspomnienie wakacji15 gru 2006, 15:00Retsinę albo się lubi, albo się jej nie znosi. Dodawana do wina sosnowa żywica jednych orzeźwia, innych odstręcza. Najlepiej smakuje oczywiście na wakacjach na Krecie czy Rodos (tym bardziej że w Polsce mieliśmy jej nieduży wybór). Remvi to...60
  • Auta na prąd15 gru 2006, 15:00Problemy z ropą sprawią, że pojawia się coraz więcej samochodów elektrycznych. Mają one wiele zalet: są tańsze w eksploatacji, nie trują środowiska, prąd nie jest obłożony tyloma podatkami co benzyna. Dlatego na rynku pojazdów napędzanych...60
  • Chude nie jest piękne15 gru 2006, 15:00Ideałami kobiecej urody są dziś zaokrąglone Monica Bellucci i Beyonce Knowles64
  • Szkoły niesamodzielności15 gru 2006, 15:00Polskie uczelnie najlepiej kształcą na kierunku bezrobocie68
  • Dżungla ludożerców15 gru 2006, 15:00W Irian Jaya wojny wybuchają jeszcze z powodu porwania kobiety lub kradzieży świni72
  • Pazurem - Stachanowcy patriotyzmu15 gru 2006, 15:00Czemu tylu pisarzy błąka się po ideowych rozdrożach? - pytał wcześniej od Giertycha Władysław Gomułka74
  • Długa noc teczek15 gru 2006, 15:00Wstępna decyzja obalenia rządu Jana Olszewskiego zapadła już 9 maja na prezydium Unii Demokratycznej76
  • Know-how15 gru 2006, 15:00  Ptasie życie Nur rdzawoszyi odzywa się niemal wyłącznie na lęgowiskach i nie sposób go usłyszeć, gdy zimą przebywa w Polsce. Rybołów wędruje wzdłuż rzek i zimuje w miejscach obfitujących w ryby, które są niemal jedynym jego pokarmem (z tego...80
  • Prywatne leczy!15 gru 2006, 15:00Pół miliona Polaków korzysta już regularnie z pry watnej opieki medycznej82
  • Im gorzej, tym lepiej15 gru 2006, 15:00Obrona przed suszą zrodziła pięć tysięcy lat temu wspaniałe cywilizacje90
  • Bez granic15 gru 2006, 15:00  Lula w opałach Luiz Inácio Lula da Silva, prezydent Brazylii, walczy o reelekcję. I ma na nią spore szanse, choć końcówka kampanii to niemal walka na noże. Kilka dni temu wyszło na jaw, że działacze prezydenckiej Partii Robotniczej chcieli...92
  • Trójkątna oś15 gru 2006, 15:00Trojka Francji, Niemiec i Rosji wypiera trójkąt weimarski94
  • Jastrząb z Tokio15 gru 2006, 15:00Nowy premier uważa, że Japonii należy się miejsce w klubie światowych mocarstw98
  • Nasrallah superstar15 gru 2006, 15:00Na palestyńskiej liście przebojów sześć pierwszych miejsc zajęły marsze skomponowane na cześć libańskiego lidera terrorystów100
  • Wojna językowa15 gru 2006, 15:00Łukaszenka postanowił represjonować także białoruską gramatykę104
  • Recenzor15 gru 2006, 15:00108
  • Budka Krawczyka15 gru 2006, 15:00Elvis Presley swój pierwszy hit nagrał jako prezent dla mamy. Zakochany w nim Krzysztof Krawczyk nagrał ostatnią płytę w prezencie na swoje 60. urodziny. W tym wypadku sukces będzie ciut mniejszy, ale Krawczykowi wolno. Śpiewał już wszystko: kicze...108
  • Muzyczne przedszkole15 gru 2006, 15:00Koneserzy będą się krzywić. Na krążku z Mozartem "Lacrimosa" z "Requiem" sąsiaduje z marszem tureckim, a fragmenty "Eine Kleine Nachtmusik" z najbardziej znaną częścią koncertu klarnetowego. Monograficzna płyta...108
  • Droga mistrzów15 gru 2006, 15:00Dwa skojarzenia natychmiast nasuwają się podczas słuchania drugiego albumu The Veils: The Waterboys oraz Nick Cave and The Bad Seeds w ich najlepszych nagraniach z lat 80. Wokalista Finn Andrews (syn Barry'ego Andrewsa z XTC i Shriekback) nie...108
  • Hiszpański łącznik15 gru 2006, 15:00"Odkąd pamiętam, chciałem być gangsterem, to lepsze od bycia prezydentem USA" - wspominał bohater "Chłopców z ferajny". Brytyjskim odpowiednikiem ambitnych gangsterów zza oceanu jest zadziorny londyński żul - Mały Frankie....108
  • Nawrócenie Stone15 gru 2006, 15:00Zło, które wypełzło z nory 11 września 2001 r., obudziło także uśpione dobro. Duch Ameryki się odrodził, tragedia i cierpienie wyzwoliły niezwykłą pozytywną moc. Takie przesłanie, wypowiedziane dobitnie w finale filmu, nie brzmi o dziwo zbyt...108
  • Wigilia w walizce15 gru 2006, 15:00"Dziecko powołać do życia to betka, ale człowieka ulepić z tej gliny to wielka robota". Owdowiałemu ojcu, bohaterowi "Mojej córeczki" (Jerzy Trela), się nie udało. Córka wyjechała na studia do wielkiego miasta. Gdy pewnego dnia...108
  • Bohaterowie z taśmy15 gru 2006, 15:00Hannibal Lecter to Anthony Hopkins, Terminatorem jest Arnold Schwarzenegger, a Franz Maurer ma twarz Bogusława Lindy. O wyjątkowości filmowego bohatera przesądza charyzma aktora. Czasami bywa jednak odwrotnie: "To nie ja stworzyłem Rocky'ego...108
  • Niewinni kołchoźnicy15 gru 2006, 15:00Papierowy pomnik, który na czterdziestolecie wystawiło sobie Stowarzyszenie Filmowców Polskich, z pozoru wygląda na publikację wzorcową. Są rzadkie zdjęcia, dokumenty i anegdoty. Zabrakło tylko rzetelności, bo jubileuszowy album stał się okazją do...108
  • Cień dywersanta15 gru 2006, 15:00Miał rację towarzysz Lenin, gdy twierdził, że kino jest najważniejszą ze sztuk. Scena z komedii "Nie lubię poniedziałku", w której rozanielona niewiasta obdarowuje milicjanta rolkami papieru toaletowego, więcej mówi o PRL niż tuzin...108
  • Artysta zdemaskowany15 gru 2006, 15:00"Na szczytach panuje cisza" to bite trzy godziny, podczas których prawie nic się nie dzieje. Akcja toczy się niemrawo, jak w kiepskiej telenoweli. Mimo to pozbawiony dramatycznych wzlotów i upadków spektakl Krystiana Lupy nie jest ani...108
  • Szekspir na skróty15 gru 2006, 15:00Szekspirowski dramat o miłości, zdradzie, nietolerancji i nierówności został sprowadzony do wymiaru komiksu, który epatuje efektownymi widowiskowymi scenami. Jacek Głomb wykorzystał adaptację Krzysztofa Kopki, który język Szekspira uprościł i...108
  • Zmierzch bogów15 gru 2006, 15:00Rycerze Okrągłego Stołu byli naiwniakami, wyznawane przez nich zasady trafiły do lamusa, a święty Graal to przeżytek. W "Prze(d)stawieniu" Agnieszki Dudy-Gracz na motywach dramatu "Merlin, albo ziemia jałowa" Tankreda Dorsta i...108
  • Iwona na skraju15 gru 2006, 15:00Gombrowicz nie znał się na muzyce, ale miał dobry gust. Na kartach "Dzienników" opiewa późne kwartety smyczkowe Beethovena. Do opery odnosił się jednak nieufnie i wątpliwe, by zaakceptował swój jeden z pierwszych scenicznych utworów...108
  • Pod patronatem de Sade15 gru 2006, 15:00"Pornografia i sztuka są nierozłączne". Camille Paglia, amerykański krytyk kultury, lubi efektowne bon moty, ale na szczęście ma też coś ciekawego do powiedzenia. Na ponad sześciuset stronach zawzięcie tropi przejawy perwersji,...108
  • Na własna rękę15 gru 2006, 15:00Niecałe sto lat temu antropolog Bronisław Malinowski nie bał się w swoich dziennikach napisać "Przebrandzlowałem cały dzień". Jednak słownik Doroszewskiego z lat 50. zupełnie pomijał ten synonim słowa masturbacja. Wstydliwy i obrosły w...108
  • Symfonio, odpręż mnie!15 gru 2006, 15:00Chopina w Polsce ciągle lepiej znamy z nazwy wódki niż z jego genialnych mazurków112
  • Gott mit uns15 gru 2006, 15:00Europa Środkowa ma swojego Presleya, chociaż trochę się go wstydzi116
  • Retroidol15 gru 2006, 15:00Michał Żebrowski to znakomity aktor, który urodził się pół wieku za późno118
  • Wencel gordyjski - Serce w laptopie15 gru 2006, 15:00Nomadowie współczesności żyją w inkubatorze obsługiwanym przez globalną pielęgniarkę120
  • Ueorgan Ludu15 gru 2006, 15:00Nr 39 (205) Rok wyd. 5 WARSZAWA, poniedziałek 25 września 2006 r. Cena + VAT + ZUS + akcyza Tylko A. Lepper budował tanie państwo KULISY DYMISJI Jedna z gazet szeroko opisała działalność byłego już wicepremiera Leppera, z powodu której budżet...121
  • Krótko po wolsku - Kura do kwadratu15 gru 2006, 15:00Koło Pittsburgha, (USA) na fermie drobiowej urodziła się kura z czterema nogami. Abstrahując od tego, czy jest to wybryk genetyki, czy realizacja świadomego planu, można uznać ten fakt za duże osiągnięcie hodowlane. W naszych stronach zdarzały się...121
  • Skibą w mur - Szczere czasy15 gru 2006, 15:00Żyjemy w tak szczerych czasach, że co bardziej wrażliwym zbiera się na wymioty122