Zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami ministerstwa projekt - liczący wraz z uzasadnieniem około 100 stron - po wakacjach powinien trafić do Sejmu. Założenia zmian Ustawy o prokuraturze rząd przyjął w drugiej połowie czerwca.
- Zasadniczym celem nowelizacji jest zwiększenie odpowiedzialności prokuratorów za podejmowane decyzje, wprowadzenie kontroli demokratycznej nad działalnością prokuratury, zwiększenie czytelności pozycji ustrojowej prokuratora generalnego, stworzenie warunków dla lepszej organizacji pracy w prokuraturze oraz uporządkowanie relacji między prokuraturą powszechną a prokuraturą wojskową i pionem śledczym IPN - powiedziała rzeczniczka prasowa ministra sprawiedliwości Patrycja Loose.
"Prokurator Generalny będzie współpracować z rządem"
W uzasadnieniu projektu wskazano, że głównym jego założeniem jest "umożliwienie parlamentarnej, corocznej debaty nad działalnością prokuratury oraz wprowadzenie instytucjonalnych rozwiązań umożliwiających komunikowanie - pomiędzy rządem, a prokuratorem generalnym - elementarnych, z punktu widzenia polityki karnej rządu, zagadnień".
W związku z tym przewidywane jest wprowadzenie przepisów, które zobowiązywałyby ministra sprawiedliwości do opracowania - w porozumieniu z MSW - założeń zasadniczych kierunków polityki karnej, które następnie - po zaopiniowaniu przez PG - byłyby przyjmowane przez rząd. Określone przez rząd kierunki nie byłyby wiążące dla PG, ale prokurator generalny, składając coroczne sprawozdanie z działalności prokuratury, odnosiłby się do przyjętych przez rząd kierunków. "Tym samym włącza się prokuratora generalnego w proces współdziałania z rządem w zakresie rozwiązywania najistotniejszych problemów walki z przestępczością" - zaznaczono w uzasadnieniu projektu.
Zmiany w prokuraturze
W projekcie proponuje się także przeprowadzanie parlamentarnej debaty nad sprawozdaniami prokuratora generalnego z rocznej działalności prokuratury; nie jest jednak przewidziane głosowanie nad tymi sprawozdaniami. Wprowadzone miałoby też zostać uprawnienie do żądania przez Sejm lub Senat od PG informacji na określony temat związany ze strzeżeniem praworządności; żądanie to nie mogłoby jednak dotyczyć przedstawienia informacji o biegu postępowania w konkretnej sprawie.
Kolejnym z celów projektu jest wyraźne zdefiniowanie wytycznych, zarządzeń i poleceń, którymi posługuje się prokurator przełożony wobec podległego. Wytyczne mają obejmować elementy metodyki pracy w określonych kategoriach spraw, np. sposobu reagowania na przestępczość stadionową; zarządzenia powinny dotyczyć kwestii organizacyjnych; w końcu polecenia będą dotyczyły wykonania określonej czynności dowodowej lub wyznaczenia terminu wykonania czynności.
W proces wyłaniania mianowanych przez prezydenta zastępców prokuratora generalnego włączone zostałoby Zgromadzenie Ogólne Prokuratorów Prokuratury Generalnej. Byłoby ono uprawnione do opiniowania kandydatów, ale opinia ta dla prezydenta nie miałaby charakteru wiążącego. "Należy podkreślić, że w związku z powołaniem organu samorządu zawodowego w Prokuraturze Generalnej i włączeniu go w procedurę powoływania prokuratora generalnego oraz jego zastępców nie planuje się odwołania osób aktualnie zajmujących te stanowiska" - podkreślono w projekcie.
Zlikwidują prokuraturę wojskową?
Przewidywana jest też likwidacja prokuratur wojskowych i włączenie ich struktur do prokuratur powszechnych. W prokuraturach pozostaliby prokuratorzy, którzy byliby jednocześnie zawodowo czynnymi żołnierzami delegowanymi poza struktury MON. Planowana jest także reorganizacja pionów śledczego i lustracyjnego IPN. Jednoznacznie mają też zostać uregulowane przepisy odnoszące się do prokuratorów w stanie spoczynku.
Jednocześnie proponuje się dokonanie zmian w regulacji dotyczącej składu Krajowej Rady Prokuratury poprzez zastąpienie obecnych członków tej Rady, czyli ministra sprawiedliwości i prokuratora generalnego przedstawicielami tych organów. "Należy zwrócić uwagę, że obowiązki służbowe zarówno ministra jak i prokuratora generalnego często uniemożliwiają tym podmiotom udział w posiedzeniach KRP" - wskazano w uzasadnieniu.
31 marca 2010 roku nastąpiło rozdzielenie funkcji ministra sprawiedliwości i prokuratora generalnego. Reforma - w ocenie resortu sprawiedliwości - choć pozytywna, okazała się niepełna. Planowane zmiany budzą jednak zastrzeżenia m.in. Krajowej Rady Prokuratury.
ja, PAP