Trzecia śmierć Saddama

Trzecia śmierć Saddama

Dodano:   /  Zmieniono: 
W Bagdadzie coraz częściej mówi się o powołaniu rządu wojskowych
Pierwszy raz Saddam umarł 9 kwietnia 2003 r., gdy amerykańskie wojska zajęły Bagdad. Wtedy runął pomnik na placu Ferdoz. Zdjęcia z tego wydarzenia pokazały chyba wszystkie telewizje na świecie. Choć trudno w to uwierzyć, Irakijczycy cieszyli się z wyzwolenia. Saddam, który uciekł z miasta, pozostawał w nim jednak wszechobecny. Nie tylko dlatego, że spoglądał z portretów i resztek pomników. Jego dziedzictwem były porozklejane na murach czarne transparenty z wypisanymi nazwiskami jego ofiar, które rodziny dopiero teraz miały odwagę opłakiwać. Reżim zamordował około 300 tys. osób. Spuścizną "rzeźnika z Bagdadu" były masowe groby i więzienia, w których znajdowano narzędzia tortur i ludzkie szczątki.

Terapia po satrapie
Tym, co najmocniej po byłym dyktatorze dawało się wówczas we znaki, był strach Irakijczyków, że nie powinni się zbyt głośno cieszyć z odzyskanej wolności, bo dyktator może wrócić. Jak się okazało, nie był to strach bezpodstawny. Jak ujawnił "Time", Saddam tuż przed tym, jak został przegnany z Bagdadu, przekazał współpracownikom, m.in. gen. Muhammadowi Junisowi al-Ahmedowi, polecenie przygotowania powstania. Poza upoważnieniami dał mu dostęp do tajnych kont. Al-Ahmed wywiązywał się z zadania - w maju 2004 r. wyruszył z Mosulu do Hawiji, gdzie spotkał się z człowiekiem uważanym za głównego sponsora powstania na północnym wschodzie. Później, jak podał "Time", po wizycie na farmie pod Samarrą spotkał się z przywódcami grup religijnych i nacjonalistycznych z Bagdadu i z Rashidem Taanem Kazimem, który organizował powstanie na północy i zachodzie Iraku. Ostatnim przystankiem al-Ahmeda było Ramadi, gdzie przekazał 500 tys. dolarów lokalnym przywódcom sunnickim. Jak na ironię, to właśnie powstańcy przypieczętowali egzekucję dyktatora. "New York Times" ujawnił, że premier Iraku Nurial-Maliki naciskał na jak najszybsze wykonanie kary przede wszystkim z powodu obaw, że sunnici przeprowadzą serię porwań przedstawicieli irackich władz, by doprowadzić do uwolnienia byłego prezydenta. Paradoksalnie to nie tylko symbol porażki irackiej temidy i kompromitacji obecnych władz Iraku, ale także zbrodni byłego dyktatora.
Drugi raz Saddam umarł 13 grudnia 2003 r. Tego dnia wywleczono go z nory pod Tikritem, gdzie się ukrywał. - Przez 30 lat żyliśmy w kraju odciętym od świata, zamknięci w świecie człowieka chorego umysłowo. Gdybym miał leczyć wszystkich, którzy wierzyli w jego magiczną moc, w szpitalach wylądowałaby jedna trzecia Irakijczyków - twierdził prof. Alharith Hassan z Katedry Psychiatrii Uniwersytetu Bagdadzkiego. W grudniu 2003 r. w Saddamie nie było już nic z Hammurabiego, Nabuchodonozora i Salamina, z którymi chciał być porównywany. Był tylko brudnym starcem, któremu lekarz wojskowy zaglądał w zęby. Wkrótce miał się rozpocząć proces satrapy. Transmisje rozpraw w telewizji irackiej służyły zbiorowej terapii całego narodu. Dyktator z dnia na dzień stawał się coraz mniej demoniczny. "Sąd zmienił go z ludojada w zwykłego śmiertelnika,a potem w zabawnie patetycznego zasuszonego starca" - pisał specjalizujący się w sprawach irackich Aparism Gosh.
Podczas procesu i po nim powtarzały się głosy, że biorąc pod uwagę wojnę domową, naciski na sędziów i zabójstwa adwokatów oraz ich rodzin, bardziej niż o wymierzanie sprawiedliwości chodzi o obdarcie oskarżonego z mitu. Równie często mówiono jednak, że upokorzony Saddam zostanie raczej męczennikiem niż straszakiem dla satrapów. Jego egzekucja miała przypieczętować słuszność tego twierdzenia.

Diabeł męczennikiem
"Dajcie mi kawałek betonu, a będziemy rządzić. Tłum tylko chwilami jest niebezpieczny, głupi jest zawsze" - te słowa mogły być mottem 30 lat rządów dyktatora, który do perfekcji opanował stosowanie populizmu, przekupstwa i terroru. "Członkostwo w ekskluzywnych klubach, drogie auta, wille, podróże zagraniczne i Johnnie Walker - to wszystko oznacza, że jesteś mu potrzebny, by go chronić lub do jakiegoś interesu. Torturami, więzieniem i egzekucjami obdarowywani są ci, którzy wypadli z gry" - pisał Khidhir Hamza, który w 1994 r. uciekł z Iraku.
Problem w tym, że następca Saddama przejął po nim to motto. Premier Nuri al--Maliki wykorzystał egzekucję dyktatora, by zjednać sobie członków rządu i parlamentarzystów związanych z radykałem szyickim Muktadą as-Sadrem. Wycofali oni poparcie dla szefa rządu, gdy kilka tygodni temu spotkał się w Jordanii z prezydentem Bushem. Al-Maliki sam podpisał nakaz egzekucji, jak chcieli sadrowcy, choć prawo irackie nakazuje, by podpis złożył prezydent lub jego zastępcy. Egzekucję przeprowadzono w pierwszym dniu Święta Ofiarowania, a zgodnie z prawem wyroków śmierci nie wolno wykonywać podczas świąt religijnych. Wrażenia, że zdominowanemu przez szyitów rządowi chodziło o upokorzenie sunnitów, dopełniały owacje i wykrzykiwanie nazwiska as-Sadra podczas egzekucji Saddama. W tym kontekście zapewnienia al-Malikiego, że były dyktator nie reprezentował sunnitów, lecz "swą diabelską duszę", wydają się żałosne, a ci, którzy chcieli upokorzyć byłego prezydenta, uczynili z niego symbol własnych ofiar. - Upadek Saddama i trzęsienie ziemi, jakie wydarzyło się później, scementowało reżimy na Bliskim Wschodzie. Teraz przywódcy mówią Arabom: "Patrzcie na Irak. Oto, co przyniesie nam Ameryka" - mówi syryjski analityk Sami Moubayed.

Duch nad Bagdadem
Jakie będą konsekwencje ostatnich wydarzeń dla Iraku? Arabskie media trąbią, że rozwiązaniem może być powołanie tymczasowego rządu wojskowych. Informację, że taki scenariusz jest rozważany, potwierdził "Wprost" sunnita, były członek rządu w Bagdadzie. Do myślenia daje fakt, iż w czasie gdy Bush rozmawiał z al-Malikim, były premier Ajad Allawi spotkał się w Jordanii z generałami z armii Saddama. Gdy arabska telewizja Al-Hurra zapytała Allawiego o cel spotkania i o to, czy rozważane jest powołanie rządu wojskowych w Bagdadzie, nie zaprzeczył. Stwierdził jedynie, iż "planowano stworzenie nowego paktu stabilizacyjnego dla Iraku". Do myślenia dają też informacje, że Allawi prowadził w Ammanie rozmowy z członkami delegacji Busha. Podobno pomysł przegnania z Bagdadu bojówek szyickich przez nową iracką armię dowodzoną przez dawnych dowódców i zainstalowania władz wojskowych popierają doradcy premiera i dyplomaci amerykańscy w Bagdadzie. Wydaje się, że tylko wojskowy gabinet miałby szansę okiełznać bojówki as-Sadra, Armię Mahdiego i Brygady Badr, zbrojne ramię Najwyższej Rady Rewolucji Islamskiej, która weszła do Zjednoczonego Sojuszu Irackiego, szyickiej koalicji kierowanej przez al-Malikiego. Dwie pierwsze organizacje są odpowiedzialne za większość zabójstw na tle religijnym. W ostatnich czterech miesiącach zginęło w nich około 10 tys. Irakijczyków. W ubiegły wtorek znaleziono ciała 47 osób, głównie sunnitów. Większość nosiła ślady tortur. Tydzień wcześniej brytyjscy żołnierze z więzienia w Basrze uwolnili setkę więźniów, nad którymi wcześniej się znęcano.
Nie musi to oznaczać, że w Bagdadzie dojdzie do klasycznego przewrotu wojskowego. Możliwe, że obecny gabinet w okrojonej postaci będzie współpracował z saddamowskimi oficerami wcielonymi do irackiej armii. Byliby oni gwarantem ograniczenia zamachów sunnickiego ruchu oporu. Dzięki takiemu rozwiązaniu możliwe byłoby też wprowadzenie zaleceń Iraq Study Group, czyli skoszarowanie żołnierzy USA w wielkich bazach. Zamiast walczyć z sunnickimi partyzantami, mogliby się skoncentrować na szkoleniu irackich żołnierzy. Możliwe, że takiemu rozwiązaniu służy powołanie na nowego dowódcę wojsk USA w Iraku gen. Davida Petraeusa, który okazał się wyjątkowo skuteczny jako organizator szkolenia irackiej armii.
Saddam zawisł, ale jeszcze nie umarł do końca. Jego duch wciąż krąży nad Bagdadem. I zapewne będzie krążyć tak długo, jak długo ci iraccy ministrowie, którzy tak ochoczo wysyłali go na szafot, nie zawisną na tej samej szubienicy za podobne zbrodnie.
Więcej możesz przeczytać w 2/2007 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 2/2007 (1255)

  • Wprost od czytelników8 sty 2007Wydział zabójstw księży Nie spodziewałam się, że ktoś wróci jeszcze do tematu niewyjaśnionych zabójstw księży w czasie, gdy większość Polaków zaczyna już oddychać wolnością ("Wydział zabójstw księży", nr 45). Dla mnie najważniejsza jest...3
  • Na stronie - Służba i bezpieczeństwo8 sty 2007Lustracja nie jest zemstą. Jest drogą do wyeliminowania kłamstwa z życia publicznego3
  • Skaner8 sty 2007SKANER POLSKA PROKURATURA Tropem Millera juniora Tajemnica tego, w jaki sposób firma żony Leszka Millera juniora zarobiła 4,3 mln zł (po opodatkowaniu ponad 2,5 mln zł), może zostać wyjaśniona. Polscy prokuratorzy dostaną komplet informacji o...8
  • Sawka czatuje8 sty 2007Henryk Sawka (www.przyssawka.pl)11
  • Efekt Ziobry8 sty 2007  To była jedyna w ostatnich miesiącach okazja, kiedy w jednym rzędzie mogli stanąć obok siebie politycy, biznesmeni, ludzie tajnych służb i dziennikarze. A wszystko to z błogosławieństwem ministra sprawiedliwości i prokuratora generalnego. Tą...14
  • Playback8 sty 2007Roman Giertych, wicepremier i minister edukacji © A. JAGIELAK18
  • Poczta8 sty 2007NIELOT WE MGLE Wtrakcie redakcyjnych skrótów usunięto z tekstu fragment dotyczący działającego na warszawskim lotnisku Okęcie systemu radiowej nawigacji ILS (Instrument Landing System), który pozwala sygnałami radiowymi naprowadzać samoloty do...18
  • Ryba po polsku - Buraki inteligencji8 sty 2007Samoobrona postanowiła zostać partią inteligencji. Znudziły się jej buraki i chce sięgnąć do konfitur19
  • Z życia koalicji8 sty 2007NAZWISKO ZOBOWIĄZUJE. Młody kanadyjski piłkarz wyszedł w podstawowym składzie przetrzebionego kontuzjami Newcastle i strzelił bramkę samemu Manchesterowi United. Doprowadził w ten sposób do sensacyjnego remisu. Jak się nazywa ten bohater? To...20
  • Z życia opozycji8 sty 2007JUŻ NIE JAN ROKITA, lecz Bronisław Komorowski został platformowym cieniem premiera. Jest to słuszne i przemyślane, bo Bronek, szef MSZ, nie wiedzący, gdzie leży i do czego należy Norwegia, troszkę nadszarpnął wierunek Platfomy Obywatelskiej,...21
  • Wprost przeciwnie - Wizerunek teściowej8 sty 2007Wizerunkiem Polski wycierają sobie gęby ci, którym na tym wizerunku nie zależy22
  • Fotoplastykon8 sty 2007Henryk Sawka (www.przyssawka.pl)23
  • Błogosławiona wina arcybiskupa8 sty 2007Kłamstwa abp. Stanisława Wielgusa pogrzebały plan zatrzymania lustracji w polskim Kościele24
  • Agent Ignacy8 sty 2007Biskup Jerzy Dąbrowski był świadomym, wynagradzanym za współpracę agentem bezpieki28
  • Naiwni i zdrajcy8 sty 2007Rozmowa z prof. Janem Żarynem, dyrektorem Biura Edukacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej, badaczem historii Kościoła30
  • Jastrzębi gołąb8 sty 2007Skrzypek może dać NBP to, czego bank centralny najbardziej potrzebuje - spokój32
  • Kwas w platformie8 sty 2007Aleksander Kwaśniewski zrobi wszystko, by związać partię Donalda Tuska z lewicą36
  • Chamy i warchoły8 sty 2007Powrót do praktyki sądów honorowych i pojedynków mógłby uzdrowić nasze stosunki polityczne38
  • Giełda8 sty 2007Hossa Świat Liniowy macedoński Macedonia to kolejny, dziesiąty już europejski kraj, który wprowadził podatek liniowy. Stawka wynosi 12 proc., a za rok ma zostać obniżona do 10 proc. Dotychczasowe stawki PIT wynosiły 15 proc., 18 proc. i 24 proc....40
  • Bushujący w ropie8 sty 2007Ameryka wypowiedziała wojnę naftowemu monopolowi Bliskiego Wschodu42
  • Ministerstwo głupich podatków8 sty 2007V EDYCJA KONKURSU O NAGRODĘ ZŁAMANEGO GROSZA46
  • Liberałowie kontra łże-liberałowie8 sty 2007Kraje rządzone przez gangsterów, w majestacie prawa rabujących współobywateli, nie są w stanie się rozwijać48
  • Gerontokapitalizm8 sty 2007Tradycyjny konflikt między robotnikami i właścicielami zastąpi starcie "starych" z "młodymi"52
  • Supersam8 sty 200754
  • Oczy Penélope Cruz8 sty 2007Makijaż á la Penélope Cruz czy Milla Jovovich? Brzmi kusząco i jest możliwy dzięki Color Appeal Star Secrets Trio Pro - nowym cieniom L'Oréal Paris. Powstały one we współpracy z pięcioma "ambasadorkami" marki: Penélope Cruz, Millą...54
  • Pasaże milionerów8 sty 20071,35 mln dolarów rocznie - tyle wynosi czynsz za wynajęcie 100-metrowego sklepu w najdroższym miejscu świata, na skrzyżowaniu nowojorskiej Piątej Alei z 57. Ulicą. Firma Cushman & Wakefield, która monitoruje rynek nieruchomości, jak co roku...54
  • Kupaż pachnący papryką8 sty 2007Chorus 2003, Thermenregion, Stift Klosterneuburg Cena: 115 zł, importer: CK Oboźnia Augustyńskie opactwo w Klosterneuburgu pod Wiedniem istnieje od 1114 r. Tradycja robienia wina jest w nim niemal równie stara. Tu w 1860 r. powstała pierwsza na...54
  • Gra w zwierzątka8 sty 2007"Viva Pinata" to gra stworzona przez brytyjskie studio gier Rare Ltd. specjalnie dla produkowanej przez koncern Microsoft konsoli xBox 360. Przeznaczona dla graczy w każdym wieku ma szansę - jak twierdzą producenci - w krótkim czasie...54
  • Przed ołtarz bez welonu8 sty 2007Do sukni ślubnej nie pasuje welon. Do takiego wniosku doszła amerykańska projektantka Vera Wang, w której strojach na ślubnym kobiercu stawały m.in. Sharon Stone, Avril Lavigne i Jennifer Lopez. W wiosennej kolekcji kreatorki tiulem nie ozdabia...54
  • Ciasteczka babuni8 sty 2007W Wielkiej Brytanii zapanowała moda na domowy wypiek ciast. Rynek potrzebnych do niego produktów szacuje się na mniej więcej 430 mln funtów rocznie. Nowy trend wylansowały brytyjskie gwiazdy kulinarne, więc może - razem z ich programami - trafi on...54
  • Gwiazdobicie8 sty 2007Aktorka Sienna Miller to dla serwisu Perez Hilton "slutienna", czyli "kurwessa"56
  • Polskie Davos8 sty 2007Ranking polskich ośrodków narciarskich: 1. Zakopane, 2. Szczyrk, 3. Zieleniec60
  • Auto na szpilkach8 sty 2007Samochodami zaprojektowanymi dla kobiet lepiej jeździ się mężczyznom62
  • Pazurem - Kamienne tablice8 sty 2007Cybulskiego ostrzegano żartem, że byłoby głupio, gdyby największy polski aktor się zabił, skacząc do pociągu66
  • Urna w urnie8 sty 2007Dopiero podczas wyborów 1957 r. Polacy pogodzili sięz pojałtańską rzeczywistością68
  • Know-how8 sty 2007Serce na nartach Narciarstwo nie zawsze służy zdrowiu, szczególnie zdrowiu osób prowadzących siedzący tryb życia. Takie osoby są narażone na zawał serca na stoku - ostrzegają lekarze w "British Medical Journal". Tak tragiczne skutki może...72
  • Zażyjesz, pożyjesz 100 lat8 sty 2007Czy człowiek mógłby żyć około 190 lat, czyli tyle, ile żyją żółwie, najbardziej długowieczne zwierzęta? Od kilku miesięcy kurację resweratrolem, czyli swoistym eliksirem młodości, stosuje ponad80 Amerykanów cierpiących na choroby skracające życie,...74
  • Eros w koronie8 sty 2007Wielu polskich władców zasłużyło na miano jurnych wszeteczników79
  • Bez granic8 sty 2007Pieniądze w śniegu W Polsce leje, a w północnochińskiej prowincji Jilin trwa Międzynarodowy Festiwal Śniegu. Wystawiane są tam ogromne, mierzące kilkadziesiąt metrów śnieżne rzeźby. Eksperci twierdzą, że Chiny znalazły niszę, rozwijając w...82
  • Guten Tag, Osten8 sty 2007Duet Merkel - Steinmeier tworzy nową wschodnią Realpolitik84
  • Nowe partnerstwo8 sty 2007Z początkiem roku Niemcy przejęły prezydencję w Radzie Unii Europejskiej. Do naszych ważniejszych zadań należy uruchomienie negocjacji dotyczących zawarcia nowego układu w sprawie partnerstwa i współpracy między Unią Europejską a Rosją. W związku...87
  • Trzecia śmierć Saddama8 sty 2007W Bagdadzie coraz częściej mówi się o powołaniu rządu wojskowych88
  • Miasto jednego człowieka8 sty 2007Listy z Rosji - śladami markiza de Custine'a90
  • Recenzor8 sty 2007KINO Fałszywe wzruszenia Bogusław powrócił chyba na dobre, a coraz bardziej manieryczny "Boguś" wreszcie dokonał żywota. To dobra wiadomość dla wielbicieli talentu Lindy. Ale jedna z nielicznych. Reżyserowane przez niego "Jasne,...94
  • Homo Hitler8 sty 2007Druga młodość Trzeciej Rzeszy98
  • Kleksbroadway8 sty 2007"Akademia Pana Kleksa" to pierwszy nowoczesny polski musical102
  • Wencel gordyjski - Konkwistadorzy z Majami8 sty 2007Mit dobrego dzikusa to przejaw rasizmuwobec dzikusów104
  • Krótko po wolsku - Korek w tunelu8 sty 2007I śmieszno, i straszno. W pewnej jaskini w Republice Południowej Afryki zdarzył się ostatnio ciekawy wypadek. Grupa turystów została uwięziona we wnętrzu góry za sprawą pewnej bardzo puszystej pani, która utknęła w korytarzu. Ani wte, ani wewte!...105
  • Ueorgan Ludu8 sty 2007Nr 2 (219) Rok wyd. 6 WARSZAWA, poniedziałek 8 stycznia 2007 r. Cena + VAT + ZUS + akcyza UWOLNIĆ SIMONA MOLA Wzywamy wszystkie postępowe siły do obrony niesłusznie aresztowanego bojownika w walce z faszyzmem, nietolerancją i rasizmem - Simona...105
  • Skibą w mur - Polska jest facetem8 sty 2007Powiedzmy sobie szczerze: ktoś, kto ładnie się uśmiecha w serialu, przyda się w polskiej polityce106