Orły Temidy

Listę prawniczych przebojów "Wprost" wyłoniła kapituła złożona z wybitnych ekspertów prawa oraz polityków prawników: prof. Stanisława Waltosia, prof. Mariana Filara, dr. Janusza Kochanowskiego, byłych ministrów sprawiedliwości i spraw wewnętrznych Stanisława Iwanickiego i Marka Biernackiego, szefowej sejmowej komisji sprawiedliwości Katarzyny Piekarskiej oraz senatorów adwokatów Krzysztofa Piesiewicza i Roberta Smoktunowicza. Po konsultacji z ekspertami wytypowaliśmy 20 spraw sądowych, które były pokazowymi dokonaniami adwokatów i radców prawnych. Były to najbardziej zagmatwane sprawy karne, nowatorsko skonstruowane pozwy w sprawach cywilnych, głośne uniewinnienia czy sprawy, w których zasądzono rekordowe odszkodowania. Nie ocenialiśmy, kto miał moralną rację w analizowanych przez nas sądowych bataliach. Braliśmy pod uwagę jedynie skuteczność prawników.
Każdy z członków kapituły wskazał pięć największych, jego zdaniem, osiągnięć polskiej palestry ostatnich lat - przyznając punkty od pięciu do jednego. Na zasadzie wyjątku na liście uwzględniliśmy dwoje młodych absolwentów prawa, którzy mieli odwagę rzucić rękawicę środowisku prawniczemu i doprowadzić do zmiany przepisów, dzięki którym korporacje adwokackie i radcowskie broniły się przed napływem młodej krwi.

• 1 Piotr Paduszyński
  Majątek mafii
  
  W marcu 2003 r. Paduszyński, pełnomocnik oszukanej przez łódzką ośmiornicę spółki Butbędzin, udowodnił, że członkowie mafii ukryli uzyskane z przestępstwa pieniądze, przekazując je swoim żonom bądź konkubinom. Adwokat wskazał konkretne nieruchomości i konta bankowe członków rodzin mafiosów (nie udało się to policji), a także doprowadził do zabezpieczenia przez sąd nie tylko majątków członków mafii, ale też ich żon i konkubin (zanim dostały pozwy). - Paduszyński dowiódł, że nie trzeba sięgać do ryzykownych nowinek legislacyjnych, lecz wystarczy wnikliwie prześledzić obowiązujące przepisy - ocenia prof. Marian Filar. - Przykład Paduszyńskiego to zwycięstwo aktywnego prowadzenia sprawy, który nazwałbym stylem amerykańskim - dodaje dr Janusz Kochanowski.
  
  
• 2 Jan Widacki
  Sprawiedliwość dla Kluski
  
  W lipcu 2002 r. Roman Kluska, były szef Optimusa, został w widowiskowy sposób zatrzymany przez policję. Zarzucano mu wyłudzenie podatku VAT. W listopadzie 2003 r. Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że to nie Kluska złamał prawo, lecz nękający go urzędnicy skarbowi. Dzięki temu biznesmen może teraz występować do skarbu państwa o 1,4 mln zł odszkodowania. - To ostatnie ostrzeżenie dla urzędników, którzy powinni odpowiadać własnym mieniem za popełnione błędy - mówi senator Robert Smoktunowicz. Widacki, obecnie adwokat Jana Kulczyka, uważa, że sprawa Kluski bardzo pomogła w jego karierze adwokackiej.
  
  
• 3 Agnieszka Gibas, Michał Kłaczyński
  Korporacyjna niesprawiedliwość
  
  Choć w tej sprawie nie uczestniczyli ani adwokaci, ani radcy prawni, lecz tylko absolwenci prawa, mogliby być wzorem dla wyjadaczy z sądowych sal. Gibas i Kłaczyński, tak jak setki młodych prawników w Polsce, nie dostali się na aplikacje adwokacką i radcowską z powodu braku miejsc. W przeciwieństwie do kolegów nie zdecydowali się kilka czy kilkanaście razy startować w konkursach na aplikacje, ale zmienić zasady naboru. W skardze do NSA podważyli obowiązującą od ponad 20 lat zasadę wprowadzania limitów przyjęć. Ostatecznie sprawa trafiła do Trybunału Konstytucyjnego, który uznał, że ustalane przez korporacje zasady przyjmowania do zawodu ograniczają konstytucyjną zasadę swobody wyboru i wykonywania zawodu. - Pokazali, że przed sądem nie tylko liczy się umiejętność wpisania w obowiązujące zwyczajowo reguły, ale opłaca się też łamanie konwencji - ocenia Marek Biernacki.
  
  
• 4 Roman Nowosielski
  Sprawiedliwość dla zabużan
  
  Gdański adwokat wygrał sprawę Zabużanina Jerzego Broniowskiego: Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu orzekł, że Polska nie realizując roszczeń repatriantów, łamie europejskie prawo. - Ta sprawa kazała politykom przyjrzeć się sprawie roszczeń za mienie pozostawione na Wschodzie i wreszcie poważnie ją potraktować - mówi Katarzyna Piekarska.
  
  
• 5 Beata Sukowska-Domino
  Prawo do badań prenatalnych
  
  Wywalczyła przed łomżyńskim sądem 70 tys. zł odszkodowania dla Barbary i Sławomira Wojnarowskich. Musi je wypłacić miejscowy szpital, który w 1999 r. odmówił wykonania badań prenatalnych. Kilka miesięcy później kobieta urodziła ciężko chore dziecko. - Ta sprawa zwraca uwagę na łamanie w Polsce praw kobiet - ocenia Katarzyna Piekarska. Prof. Marian Filar docenia z kolei "nowatorskie wprowadzenie do polskiego orzecznictwa sądowego rozwiązań uznanych za rutynowe w prawie obcym, u nas zaś uchodzących za nowość".
  
  
• 6 Marek Gumowski, CzesŁaw Jaworski
  Fatalna ekspertyza
  
  Adwokatom udało się wykazać, że ekspertyza biegłej, na podstawie której prokuratura oskarżyła o nadużycia finansowe byłego prezesa PZU Życie Grzegorza Wieczerzaka, została sporządzona wbrew podstawowym zasadom księgowości. W efekcie podważenia ekspertyzy biegłego sąd zwolnił Wieczerzaka z aresztu, a sprawa wróciła do prokuratury.
  
  
• 7 Elżbieta Pindor
  Sejmowe bublodawstwo
  
  Pindor nie prowadzi znanej kancelarii prawniczej - jest radcą prawnym w szpitalu w Biłgoraju. Ale to ona wygrała pierwszy proces przeciwko Sejmowi. Udowodniła, że posłowie wydali złą ustawę (tzw. ustawę 203 - nakazującą wypłatę opodwyżek pielęgniarkom), pogarszającą sytuację finansową szpitali. W październiku 2004 r. sąd w Zamościu nakazał Sejmowi wypłatę ponad 7,74 mln zł na rzecz Samodzielnego Publicznego ZOZ w Biłgoraju.
  
  
• 8 Eugeniusz Osiński
  Utracone korzyści
  
  Przed sądem w Rzeszowie toczyła się sprawa rodziny, której państwo bezprawnie odebrało działki. Rodzina odzyskała grunt, ale też domagała się od wojewody odszkodowania za utracone przez lata korzyści. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że władza publiczna odpowiada za spowodowane szkody tak jak inne podmioty.
  
  
• 9 Grzegorz Lewański
  Współudział w zbrodni
  
  W styczniu 2001 r. Polską wstrząsnęła wiadomość o utopieniu w Wiśle czteroletniego Michałka. Zbrodni dokonali konkubent matki dziecka Barbary S. i jego kolega. Kobietę oskarżono o kierowanie akcją i skazano na 25 lat więzienia. Lewańskiemu udało się doprowadzić do uniewinnienia.
  
  
• 10 Andrzej Karpowicz
  Zaległe tantiemy
  
  W czerwcu 2004 r. siedem wokalistek zespołu Alibabki wygrało proces z Polskimi Nagraniami. Sąd uznał, że za wznowienia dawnych szlagierów piosenkarkom należą się tantiemy. Przyznał Alibabkom odszkodowanie w wysokości 300 tys. zł.
  
  
• 11 Artur Kosturek
  Zawodna technika
  
  W grudniu 1998 r. w Rzeszowie w zaparkowanym samochodzie wybuchła poduszka powietrzna, dotkliwie raniąc sześcioletnią Monikę. Rodzice podali producenta auta (firmę Ford) do sądu i uzyskali jedno z najwyższych odszkodowań w historii polskiego wymiaru sprawiedliwości: 200 tys. zł zadośćuczynienia oraz miesięczną rentę w wysokości 1,5 tys. zł.
  
  
• 12 Lech Obara
  Przeciw wyzyskowi
  
  O skandalicznych warunkach pracy w sieci sklepów Biedronka media informowały od dawna. Ale dopiero elblążanka Bożena Łopacka podała właścicieli Biedronki do sądu. Portugalski koncern Jeronimo Martin musi jej zapłacić 35 tys. zł za pracę w godzinach nadliczbowych.
  
  
• 13 Agnieszka Zemke-Górecka
  Prawo własności
  
  Przyczyniła się do pierwszej przegranej przez Polskę przed strasburskim trybunałem sprawy o naruszenie praw własności. Trybunał orzekł, że budynek, w którym urzęduje łomżyńska policja, powinien być oddany prawowitemu właścicielowi.
  
  
• 14 Radosław Baszuk
  Aresztowanie prawem kaduka
  
  Mirosław Hermaszewski, syn polskiego kosmonauty, został uniewinniony w sprawie o udział w napadzie na jednostkę wojskową. Hermaszewski spędził kilkanaście miesięcy w areszcie.
  
  
• 15 Piotr Kruszyński
  Współudział w zbrodni
  
  Krystian Majchrowski został uniewinniony od zarzutu udziału w morderstwie dealerów Ery w podwarszawskim Komorowie.
  
  
• 16 Tadeusz Cupryk
  Niekoronny dowód
  
  Beata K., pracownica sklepu odzieżowego Ultimo w Warszawie, oskarżona o zabójstwo Daniela Jaźwińskiego, została uniewinniona.
  
  
• 17 Witold Kabański
  Papierowe straty
  
  Wykazał przed sądem, że metodologia wyliczenia strat, jakie PZU rzekomo poniosło wskutek kupna nieruchomości przez byłego prezesa Władysława Jamrożego, była błędna.
  
  
• 18 Maciej Ślusarek
  Prawo do prywatności
  
  Grażyna Szapołowska wygrała proces z wydawnictwem Edipresse Polska SA za bezprawne użycie jej wizerunku. Sąd przyznał jej odszkodowanie w wysokości 80 tys. zł.
  
  
• 19 Bogumiła KŁosińska
  Odpowiedzialność cywilna
  
  Sąd przyznał 400 tys. zł odszkodowania (wraz z odsetkami) oraz dożywotnią rentę od parafii dla 14-latki, którą przygniótł konar drzewa na cmentarzu.
  
  
• 20 Stanisław Cybulski
  Zbrodnia bez sprawcy
  
  Syn bossa wołomińskiej mafii Paweł N. został uniewinniony w sprawie zasztyletowania mężczyzny w dyskotece w Pruszkowie.