Zawał zakaźny

Dodano:   /  Zmieniono: 
Dlaczego ludzie często myjący zęby kilkakrotnie rzadziej chorują na serce


W powtarzanych od dawna zaleceniach: "Myj zęby dla zdrowia i urody", jest więcej sensu, niż sądzili stomatolodzy. Najnowsze badania dowiodły, że bakterie tworzące tzw. płytkę nazębną potrafią uszkadzać tętnice w sercu i mózgu, wywołując zawały i udary. Co prawda, już na początku XX wieku lekarze uznali, że zęby zaatakowane przez bakterie są przyczyną wielu groźnych chorób - zapalenia stawów, wsierdzia, nerek, a nawet wyrostka robaczkowego - ale ta teoria została uznana za błędną. Teraz okazuje się, że osoby cierpiące na pozornie niegroźną paradontozę zapadają na choroby układu krążenia częściej niż nałogowi palacze! W USA ten problem dotyczy 200 mln osób, w Polsce - co najmniej 25 mln.

Szczotkowanie serca
Paradontoza jest chorobą bakteryjną, w której dochodzi do zapalenia dziąseł szybko przenoszącego się na tkanki otaczające ząb (tzw. przyzębie). Powoduje to rozchwianie zębów i ubytki w kościach szczęki. Chorobę wywołują mikroby, które osadzają się na powierzchni zębów i tworzą płytkę nazębną. Choć w jamie ustnej występuje około 600 różnych bakterii, najgroźniejsze dla dziąseł są cztery gatunki - pałeczki Actinobacillus actinomycetemcomitans, Porphyromonas gingivalis, Tannerella forsythia oraz krętek Treponema denticola. Razem stanowią prawie jedną czwartą wszystkich mikrobów znajdujących się w płytce nazębnej.
Im więcej tych bakterii, tym bardziej zaawansowana miażdżyca. Być może to właśnie ona sprzyja rozwinięciu się chorób dziąseł, ale - zdaniem uczonych - to mało prawdopodobne. Osoby dbające o higienę jamy ustnej kilkakrotnie rzadziej chorują na serce. Regularne szczotkowanie zębów kilkakrotnie zmniejsza ryzyko zachorowania na paradontozę. Pomaga też używanie nici dentystycznej, płukanie ust przy użyciu odkażających roztworów i regularne usuwanie kamienia nazębnego. Leczenie paradontozy jest uznawane za najskuteczniejszy sposób zapobiegania przedwczesnym porodom. Udowodniono, że kobiety cierpiące na paradontozę aż sześciokrotnie częściej rodzą wcześniaki o niskiej wadze. Przewlekły stan zapalny w obrębie macicy, wywołany przez bakterie pochodzące z płytki nazębnej, jest odbierany jako sygnał świadczący o dojrzałości płodu, a to wywołuje skurcze porodowe. Prawdopodobnie paradontoza ma też związek z rozwojem cukrzycy typu II.
Nadal nie wiadomo jednak, w jaki sposób mikroby żyjące na zębach potrafią spowodować rozwinięcie się chorób w innych narządach. Mogą się na przykład wraz z wdychanym powietrzem przedostać do płuc i wywołać w nich stan zapalny. Na to narażane są głównie starsze osoby przebywające w domach opieki. Być może - jak przypuszczali twórcy teorii infekcji ogniskowych - przenikają też do krwi i wraz z nią trafiają do serca i mózgu, gdzie uszkadzają ściany naczyń krwionośnych i sprzyjają powstawaniu zakrzepów. Bakterie wywołujące paradontozę znaleziono w płytkach miażdżycowych u wielu pacjentów, którzy zmarli na zawał.

Zatrute tętnice
Niektóre mikroby wytwarzają tzw. toksyny lipopolisacharydowe - substancje prowokujące nasz układ odpornościowy do gwałtownej reakcji. Dochodzi wówczas do ogarniającego cały organizm stanu zapalnego, wywołanego przez rosnący poziom takich substancji, jak cytokiny, białko C-reaktywne (CRP) i lipoproteiny. Badania kliniczne dowiodły, że po wyleczeniu paradontozy znacznie obniża się poziom CRP, który uznaje się za jeden z najważniejszych wskaźników zagrożenia zawałem.
Bakterie z płytki nazębnej nie są jedynymi, które w ten sposób szkodzą sercu. Podobnie jest w wypadku infekcji chlamydiami. Te niewielkie mikroby rozmnażają się tylko wewnątrz zaatakowanych komórek, podobnie jak wirusy, a jednocześnie budową przypominają bakterie. Ludzi najczęściej atakuje Chlamydia pneumoniae, wywołująca zapalenie płuc. U 90 proc. zakażonych infekcja przebiega bezobjawowo, za to może doprowadzić do rozwoju choroby wieńcowej. - Na powierzchni chlamydii znajdują się białka podobne do tych, które wchodzą w skład mięśnia sercowego. Komórki odpornościowe atakują je, ale przy okazji uszkadzają naczynia krwionośne w sercu - tłumaczy prof. Joseph Penninger z Instytutu Onkologii w Ontario. Osoby zakażone chlamydiami częściej niż inni przechodzą zawały, a także cierpią na astmę i chorobę Alzheimera.
Inną bakterią podejrzaną o wywoływanie miażdżycy jest Helicobacter pylori - ta sama, która odpowiada za większość przypadków choroby wrzodowej żołądka. Uczeni ustalili, że niektóre jej odmiany produkują tzw. cytotoksynę A - białko uszkadzające ściany tętnic wieńcowych i mózgowych. To niepokojące, bo aż 70 proc. Polaków jest zakażonych Helicobacter pylori, a kontakt z chlamydiami miał praktycznie każdy dorosły. Na szczęście nie każda infekcja prowadzi do zawału. Choroba wieńcowa to prawdopodobnie kilka różnych schorzeń mających takie same objawy, a wśród ich przyczyn - oprócz zbytniej aktywności układu odpornościowego, palenia papierosów i niezdrowej diety - istotną rolę odgrywają również bakterie.

Kamica bakteryjna
Do rozwoju miażdżycy mogą się przyczynić tzw. nanobakterie - mikroby o średnicy kilkudziesięciu nanometrów, a więc mniejsze od wielu wirusów! - Te organizmy otaczają się wapniową skorupką, która chroni je przed działaniem wysokiej temperatury, kwasów, promieniowania, a także komórek układu odpornościowego i większości antybiotyków - powiedziała w rozmowie z "Wprost" dr Neva Ciftcioglu, która siedem lat temu odkryła nanobakterie. Mikroby potrafią uszkadzać komórki i tworzyć złogi wapnia w różnych narządach. Uczeni wykryli je m.in. w ogniskach miażdżycy, uszkodzonych zastawkach serca, a także w nowotworach prostaty, tarczycy i piersi.
Obecność nanobakterii nie świadczy jeszcze o schorzeniu. Wiadomo jednak, że nieprzypadkowo występują one w kamieniach nerkowych i żółciowych. - Nanobakterie wchłaniają wapń i wbudowują go w swoje skorupki. W ten sposób stają się zaczątkiem kamieni u osób, które mają genetyczną predyspozycję do choroby - mówi dr Ciftcioglu. Jej badania, prowadzone na zlecenie NASA, wyjaśniły, dlaczego astronauci częściej niż inni cierpią na kamicę. Okazało się, że w stanie nieważkości nanobakterie mnożą się pięciokrotnie szybciej niż przy normalnej ziemskiej grawitacji. Niestety, nadal nie wiadomo, w jaki sposób przenoszą się wśród ludzi. Uczeni nie znają ich sekwencji DNA ani metabolizmu.

Antybiotyki na miażdżycę?
Lekarze, nie czekając na wyniki badań, próbują leczyć pacjentów chorych na serce za pomocą antybiotyków zabijających nanobakterie. Okazało się, że są one wrażliwe na powszechnie stosowane tetracykliny. Aby rozbić ich ochronne pancerzyki, uczeni podawali pacjentom kwas etylenodiaminotetraoctowy, zwany EDTA lub TAED (dodawany m.in. do proszków do prania jako środek "zmiękczający" wodę). Poprawę zauważono u 84 proc. chorych. Zachęcające rezultaty dały też próby zastosowania antybiotyków makrolidowych zwalczających chlamydie - klarytromycyny, azytromycyny i roksytromycyny. Po kilkumiesięcznym leczeniu u większości pacjentów poprawił się przepływ krwi przez tętnice, procesy miażdżycowe zostały zahamowane, a ryzyko wystąpienia zawału spadło o ponad 40 proc.
Niektórzy kardiolodzy zalecają profilaktyczne zażywanie antybiotyków, podobnie jak od wielu lat polecają przyjmowanie aspiryny. Specjaliści ostrzegają jednak przed zbyt pochopnym stosowaniem tych leków przez chorych na serce - obawiają się, że z tego powodu szybko doczekamy się szczepów bakterii opornych na większość dostępnych leków. Wciąż nie ma pewności, czy stan zdrowia pacjentów poprawił się wskutek zniszczenia chlamydii. Antybiotyki makrolidowe, podobnie jak aspiryna, mają właściwości przeciwzapalne i dzięki temu mogły doprowadzić do zahamowania miażdżycy. Być może dopiero szczepionki przeciw chlamydiom i bakteriom powodującym paradontozę, nad którymi pracuje kilka firm farmaceutycznych, położą kres epidemii zawałów serca.



BAKTERIE ATAKUJĄ
Coraz częściej okazuje się, że przewlekłe infekcje pozornie mało szkodliwymi bakteriami mogą powodować poważne choroby w różnych narządach

1. Nanobakterie

słabo poznane mikroby, pasożytujące w różnych narządach i wytwarzające ogniskowe zwapnienia

są przyczyną powstawania kamieni nerkowych, zwłaszcza u astronautów przebywających w stanie nieważkości

mogą mieć też związek z innymi schorzeniami, m.in. miażdżycą i chorobą Alzheimera

2. Actinobacillus actinomycetemcomitans, Porphyromonas gingivalis, Tannerella forsythia, Treponema denticola

tworzą płytkę nazębną i prowadzą do powstania paradontozy, czyli uszkodzenia dziąseł

wpływają na powstawanie zmian miażdżycowych w tętnicach - bezpośrednio albo wytwarzając toksyny, które wywołują stan zapalny w całym organizmie

mogą się też przedostać do układu oddechowego i wywołać zapalenie płuc, zwłaszcza u starszych osób

3. Chlamydia pneumoniae

atakuje układ oddechowy, wywołuje zapalenie płuc, ale wiele infekcji przebiega bezobjawowo

nieprawidłowa reakcja układu odpornościowego próbującego usunąć chlamydie prowadzi do uszkodzenia naczyń krwionośnych, przede wszystkim w sercu

przewlekła infekcja może też doprowadzić do rozwoju astmy oskrzelowej

4. Helicobacter pylori

pasożytuje na błonie śluzowej żołądka, u części osób wywołuje zapalenie żołądka i chorobę wrzodową

szczepy wytwarzające tzw. cytotoksynę A mogą uszkadzać tętnice m.in. w sercu i mózgu
Więcej możesz przeczytać w 14/2005 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 14/2005 (1166)

  • Nieśmiertelny10 kwi 2005Pokolenia spadkobierców dzieła wielkiego papieża Jana Pawła II żyć będą do końca świata3
  • Król naszych sumień10 kwi 2005Na dnie swojej nędzy Polska dostała króla, i to takiego, o jakim śniła - pisał o Janie Pawle II Czesław Miłosz "Dominus adest et vocat te". Pan jesti woła cię - te słowa, skierowane do Karola Wojtyły w czasie październikowego konklawe przez jego...6
  • Ostatni prorok10 kwi 2005Na oczach milionów papież wędrował mistyczną drogą nocy10
  • Globalna droga krzyżowa10 kwi 2005W Rzymie doszło do prefiguracji męki i umierania Jezusa, tyle że w warunkach globalnej wioski Głębokim spokojem napełnia mnie myśl o chwili, w której Bóg wezwie mnie do siebie z życia do życia. Dlatego wypowiadam często i bez najmniejszego...12
  • Misja na Wschodzie10 kwi 2005Komunizm trwałby dłużej, gdyby nie było Jana Pawła II16
  • 50 najważniejszych wydarzeń pontyfikatu10 kwi 20051. 16.10.1978 około godz. 17.15. Wybór kard. Karola Wojtyły na 265. papieża w historii Kościoła katolickiego. "Powołali mnie z dalekiego kraju, ale jednocześnie w chrześcijańskiej wierze i tradycji" 2. 22.10.1978. Inauguracja...20
  • Mosty z Watykanu10 kwi 2005Zielonoświątkowcy i baptyści, szczególnie amerykańscy, zaczynają sięgać do języka Jana Pawła II28
  • Papież kontra heretycy10 kwi 2005Jan Paweł II zażegnał największy kryzys Kościoła katolickiego od czasów reformacji32
  • Spotkałem papieża10 kwi 2005LECH WAŁĘSA, były prezydent RP: dla mnie Jan Paweł II jest następcą Chrystusa, Piotrem naszych czasów36
  • Giełda10 kwi 2005Hossa Świat Śladami Bransona Za dwa tygodnie ma się odbyć pierwszy lot linii Alpha 1 Airways należących do zaledwie 18-letniego Brytyjczyka Martina Halsteada. Cztery leasingowane samoloty, mogące jednorazowo przewieźć po osiem osób, mają...42
  • Belkonomika10 kwi 2005Anty-reaganomika Marka Belki Doprowadzi nas do gospodarczej zapaści Prof. Marek Belka zasłynął przed laty krytyką reaganomiki, czyli ekonomiki wzrostu wprowadzonej w USA przez prezydenta Ronalda Reagana. Polegała ona m.in. na obniżeniu podatków i...44
  • Czarna euroowca10 kwi 2005Czy Europa przestanie być hamulcem świata Zachodnia Europa jest od kilku lat czarną owcą światowej gospodarki. Wzrost gospodarczy w największych krajach Unii Europejskiej kuleje i pozostaje daleko w tyle za amerykańskim, na rynku pracy większej...48
  • Dziewica w kosmosie10 kwi 2005Richard Branson - Juliusz Verne biznesu Czyż nie byłoby wspaniale zobaczyć Ziemię z kosmosu? Ja otrzymałem taką szansę" - emocjonował się Amerykanin Doug Ramsburg, 41-letni pracownik uniwersytetu w Denver. Ramsburg poleci w kosmos za darmo,...50
  • Internet w wielkim mieście10 kwi 2005Burmistrzowie miast rozbijają monopol dostawców Internetu Kiedy statek wpływa do portu w Amsterdamie, kapitan jednym przyciskiem na komputerze przesyła dyrektorowi portu wszelkie potrzebne do odprawy celnej dokumenty. Jest to możliwe dzięki...56
  • Z radosnymi poszczekiwaniami10 kwi 2005Socjaliści wbili sobie do głowy, że jeśli coś jest za darmo, to sprzyja biednym. Nic bardziej błędnego60
  • Supersam10 kwi 2005Davidoff Espresso 57 jest pierwszą na polskim rynku kawą rozpuszczalną typu espresso64
  • Płaskie w modzie10 kwi 2005Nastała moda na spłaszczanie urządzeń. Najnowszym tego przykładem jest miniwieża TEAC MC-DX20 wyposażona w odtwarzacz płyt CD i cyfrowe radio z opcją wyświetlania wiadomości tekstowych na ekranie (RDS). Wszystko to w płaskich obudowach, które...64
  • Rozpuszczalne espresso10 kwi 2005Davidoff Espresso 57 jest pierwszą na polskim rynku kawą rozpuszczalną typu espresso. Odpowiednio mocna i wypalana tak jak naturalne ziarna przeznaczone do zmielenia i wsypania do ekspresu, po zalaniu zyskuje charakterystyczną dla prawdziwego...64
  • Owocowy dziwak10 kwi 2005Już co drugie piwo warzone w Belgii to piwo smakowe. W ostatnich latach gusty Belgów zaczynają podzielać Polacy. Po lekkich piwach cytrynowym i karmelowym, po mocniejszych pilsach z aromatem jabłka i imbiru na polskim rynku debiutuje piwo o smaku...64
  • Mini-Ecco10 kwi 2005Zataczająca kolejne pętle moda w tym roku zatrzyma się na latach 90. i typowym dla nich minimalizmie. Inspirację tą dekadą widać zarówno w projektach Giorgio Armaniego, w nowych propozycjach Vistuli, jak i wiosenno-letniej kolekcji obuwia Ecco. W...64
  • Mała wielka zbrodnia10 kwi 2005W starożytnym Egipcie dzieciobójczyni kazano przez trzy doby przytulać odnalezione zwłoki Po tych wszystkich rzeczach, które się wydarzyły, ja je po prostu postanowiłem chować do beczek. Żeby nie było śladu. I żeby nie było czuć - tak reporterom...68
  • Czas rebeliantów10 kwi 2005Nagroda Pritzkera 2005, czyli Nobel w architekturze Mam gdzieś ograniczenia przestrzeni publicznej i prywatnej. Interesuje mnie wyłącznie konflikt i konfrontacja". To dewiza Thoma Mayne`a, tegorocznego zdobywcy Nagrody Pritzkera, zwanej...70
  • Liga narodów10 kwi 2005Piłkarskie mecze wygrywa się głową, a nie nogami Polska prawie na pewno awansuje do przyszłorocznych finałów mistrzostw świata w Niemczech. Pawłowi Janasowi udało się stworzyć drużynę, w której bardzo dobrze są wyważone proporcje między...76
  • Bikont do Makłowicz - Makłowicz do Bikonta - O gorczycy bez goryczy10 kwi 2005Drogi Przyjacielu! Znasz na pewno doskonale ten głęboki dylemat, przed którym staje człowiek zamierzający zjeść gorącą kiełbasę albo parówki, albo golonkę: musztarda czy chrzan? Uwielbiam chrzan i bardzo go szanuję, bo to przecież...78
  • Polowanie na ludzi10 kwi 2005W samej Warszawie było kilka tysięcy szmalcowników80
  • Know How10 kwi 2005Gimnastyka dla pracoholików Wielogodzinne ćwiczenia na siłowni to strata czasu! Świetne efekty można osiągnąć, gimnastykując się stosunkowo krótko. Naukowcy z University of Glamorgan przez osiem tygodni obserwowali dwie grupy...86
  • Fast food w płynie10 kwi 2005Picie soków grozi otyłością i zawałem serca! W latach 70. dla pokoleń wychowanych na kompotach picie "zdrowych" soków, poza modą na coca-colę, było namiastką dobrobytu. - Soki symbolizowały wolność i styl życia, którego zazdrościliśmy ludziom z...88
  • Zawał zakaźny10 kwi 2005Dlaczego ludzie często myjący zęby kilkakrotnie rzadziej chorują na serce92
  • Bez granic10 kwi 2005Bójka gigant W Rosji wszystko musi być wielkie, nawet bijatyka w parlamencie. W ubiegłym tygodniu Władimir Żyrinowski splunął w twarz Andriejowi Sawieliewowi, a ten w odwecie zaatakował go prawym sierpowym. Po chwili obaj rosyjscy...96
  • Dzieci Roosevelta i Wilsona10 kwi 2005Demokracja prewencyjna zamiast wojny prewencyjnej? Czy forma kapitalizmu, którą jedni nazywają kapitalizmem fundamentalnym, a inni neoliberalizmem [w artykule "Dzieci Thatcher i Reagana", "Wprost" nr 12/2005, Walter Russell Mead nazywa go...98
  • Oś Bruksela - Pekin10 kwi 2005W ciągu 15 lat obowiązywania embarga z Europy dostarczono do Chin broń wartą 400 mln dolarów102
  • Wieczny premier10 kwi 2005Tony Blair nawet gdy się myli, ma rację106
  • Menu10 kwi 2005KINO Miłość po grób Jeśli komuś podoba się gra słów w tytule "Zakopana Betty", spodoba mu się także film. Ta przesycona typowo angielskim poczuciem humoru czarna komedia romantyczna zapewnia solidną dawkę wzruszeń. Przede...110
  • TRIUMFY Wprost10 kwi 2005Hity kulturalne 2004112
  • Oficer Pitbull10 kwi 2005Prawdziwe, krwiste kino istnieje w telewizyjnych serialach kryminalnych118
  • Leszno w Jerozolimie10 kwi 2005W Jerozolimie przywracamy imiona, które Żydom odebrano i zamieniono na wytatuowane numery porządkowe Oto widzimy fasady przedwojennych żydowskich kamienic, żydowskich sklepów, w których niegdyś panował wielki ruch i gwar, gdzie można było...120
  • Poczta10 kwi 2005KOMUNIKAT Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych przypomina o obowiązku zgłoszenia przez fundacje i stowarzyszenia zbiorów danych osobowych do rejestracji. Obowiązek zgłoszenia zbioru danych do rejestracji Generalnemu Inspektorowi...122