AntyMarks

Dodano:   /  Zmieniono: 
Ludwig von Mises - ekonomista ciągle zakazany W czasach stanu wojennego, gdy byłem studentem UW i sposobiłem się do kolejnej krucjaty antykomunistycznej, wpadły mi do ręki książki Friedricha Augusta von Hayeka "The Road to Serfdom" (Droga ku poddaństwu) i Ludwiga von Misesa "Planned Chaos" (Planowany chaos). Spojrzawszy na tytuły, myślałem, że oto dostaję kolejne opisy mechanizmów zniewolenia jednostki w państwach komunistycznych. Byłem w błędzie. Uświadomiłem sobie, że spór o wolność jednostki nie przebiega tylko i wyłącznie między komunizmem a kapitalizmem; że kapitalistyczny świat nie musi być oazą wolności, w której nie istnieją żadne dla niej zagrożenia; że dla niektórych filozofów politycznych Zachodu o wiele poważniejszymi, bo bardziej realnymi zagrożeniami od sowieckich czołgów mogą być... interwencjonizm państwa i progresja podatkowa, której towarzyszy coraz szerszy zakres ingerencji organów podatkowych w życie osobiste podatnika.
Z ówczesnej polskiej perspektywy zagrożenia dla wolności indywidualnej ze strony organów podatkowych w zestawieniu z faktem zarekwirowania koledze samochodu, w którym znaleziono "książki zakazane", wydawały się groteskowe. Punkt widzenia zależy jednak od punktu siedzenia. Gdy również w Polsce można było mówić i pisać wszystko, pojawiły się inne zagrożenia dla wolności indywidualnej. Dlatego warto wrócić do dorobku twórców szkoły austriackiej w ekonomii, którzy na przełomie lat 30. i 40. ubiegłego wieku, gdy w Stanach Zjednoczonych święciły triumfy interwencjonistyczne poglądy Keynesa, wzięli na siebie ciężar walki z etatyzmem, którego smak zdążyli poznać na własnej skórze. Uciekając przed faszyzmem, schronili się w Stanach Zjednoczonych. George H. Nash utrzymuje, że ich emigracja była "rozstrzygającym wydarzeniem w intelektualnej historii naszych czasów".

Anty-Marks
W odróżnieniu od Hayeka von Mises był typowym intelektualistą. Dlatego jego prace nie cieszyły się aż takim rozgłosem, choć wkładu, jaki wniósł on w rozwój liberalnej filozofii wolności oraz teorii ekonomii, nie sposób przecenić. Znamienne wydaje się, że przed intelektualnym dorobkiem Misesa głowę pochylali także jego ideowi przeciwnicy. Zdaniem Oskara Langego, nawet socjaliści powinni być wdzięczni Misesowi, który w ich sprawie odegrał rolę advocati diaboli. "Wyzwaniem swoim zmusił ich do zrozumienia całej doniosłości zagadnienia rachunku ekonomicznego w gospodarce socjalistycznej. W wielkiej hali Centralnego Urzędu Planowania w państwie socjalistycznym posąg profesora Misesa powinien stanąć jako dowód wdzięczności za wyświadczoną przez niego wielką przysługę. Obawiam się tylko, że profesor Mises byłby niezbyt zachwycony tego rodzaju dowodem należnej mu słusznie wdzięczności" - pisał Lange.
W roku 1949 ukazała się książka Misesa "Human Action" (Działanie ludzkie). Seymour Harris nazwał ją "manifestem kapitalistycznym". Mises bronił w niej tradycyjnego kapitalizmu wolnorynkowego i jego podstaw filozoficznych. Jego zdaniem, "interwencjonizm nie jest systemem ekonomicznym, czyli metodą umożliwiającą ludziom osiąganie celów gospodarczych. Jest zbiorem procedur utrudniających funkcjonowanie gospodarki rynkowej, przeszkadza produkcji i ogranicza możliwości zaspokajania potrzeb. Nie czyni ludzi bogatszymi, lecz biedniejszymi". Działania państwa mogą poprawić na jakiś czas sytuację wybranej grupy społecznej, ale dzieje się to kosztem innych grup. Gdyby działania interwencyjne państwa nie kończyły się korektą cen rynkowych, cały ten interwencjonizm nie miałby najmniejszego sensu. Jest on podejmowany po to, aby skorygować rezultaty rynkowego prawa popytu i podaży i poprawić pozycję tych, którym działanie tego prawa nie przynosi satysfakcjonujących rezultatów. Zostają oni uprzywilejowani przez państwo. A przywileje mają wartość tylko wtedy, gdy przynoszą korzyść jakiejś mniejszości, a tracą ją, gdy stają się ogólnodostępne. Uprzywilejowanie wybrańców byłoby jednak aż nadto widoczne i w społeczeństwach demokratycznych mogłoby się spotkać z gniewem nieuprzywilejowanych. Dlatego państwo musi podejmować różne działania, żeby zaspokoić interesy różnych grup. Ich efekty znoszą się więc nawzajem. Każda z grup coś zyskuje w wyniku jakiegoś działania państwa, lecz traci w wyniku innych działań.

Kompleks Fouriera
Mises rozpatruje poczynania interwencjonistyczne nie tylko z punktu widzenia ich skutków ekonomicznych dla gospodarki, ale także z punktu widzenia ich skutków politycznych dla demokracji. "Według idei tkwiącej u podstaw władzy reprezentacyjnej, członkowie parlamentu mają reprezentować cały naród, a nie poszczególne regiony czy partykularne interesy grup wyborców". Jednak "parlamenty krajów interwencjonistycznych całkowicie odbiegają od tego ideału. (...) Każda zaproponowana ustawa i każdy przedsięwzięty krok wykonawczy osądzane są przez polityków jedną miarą: co to daje moim wyborcom i grupom nacisku, od których zależę?". W ten sposób "interwencjonizm przeistoczył rząd parlamentarny w rząd lobbystyczny".
Wobec takiej potęgi faktów jest zastanawiające, dlaczego zwolennicy interwencjonizmu z takim uporem tkwią przy swoich przekonaniach. Odpowiedzi na to pytanie szuka autor "Human Action" w ludzkiej psychice. Człowiek rodzi się jako aspołeczne, egoistyczne stworzenie i dopiero z czasem uczy się, że jego wola i potrzeby nie są jedyne na świecie, i by zaspokajać swoje zachcianki, musi budować konsensus z innymi ludźmi. Niektórym to się jednak nie podoba. Uważają, że zasługują na więcej, niż otrzymują, i uciekają w marzenia o świecie, w którym liczy się tylko ich własna wola. "W tym sekretnym świecie - pisze Mises - neurotyk staje się dyktatorem". W swoim umyśle uzurpuje sobie prawo bycia władcą absolutnym i decydowania o wyborach innych. Oczywiście, w państwie demokratycznego kapitalizmu, wola takiego neurotyka nie ma szans na realizację. Stąd jego poparcie dla państwa, które ma zrealizować marzenia o świecie ułożonym według jego planu. Opozycja wobec wolnego rynku "nie jest więc rezultatem rozumowania, ale patologicznego nastawienia umysłowego - urazy i neurotycznego zaburzenia, które można nazwać kompleksem Fouriera". Zwolennicy interwencjonizmu to ludzie, którym się nie powiodło w świecie konkurencji wolnorynkowej. Uciekają więc do "zbawczego kłamstwa" interwencjonizmu, które pociesza ich za przeszłe niepowodzenia i tworzy iluzję przyszłych sukcesów. Dzięki niemu znajdują uzasadnienie swoich niepowodzeń. Niestety, polski Sejm od 15 lat jest zdominowany przez takich neurotyków, co "widać, słychać i czuć" - jak śpiewa Kuba Sienkiewicz.

LUDWIG VON MISES
Kiedy w 1973 r. w Nowym Jorku zmarł Ludwig von Mises, prawie nikt się nie zorientował, że odszedł jeden z najtęższych ekonomicznych umysłów w historii świata. Sławę zyskali dopiero jego uczniowie, którzy kontynuowali dzieło mistrza, m.in. Friedrich von Hayek. Von Mises urodził się w 1881 r. we Lwowie (należącym wówczas do Austro-Węgier). Studiował na Uniwersytecie Wiedeńskim. W wieku 27 lat zrobił doktorat. Cztery lata później opublikował pierwszą większą pracę "Theorie des Geldes und der Umlaufs-mittel" (Teoria pieniądza i kredytu), która przyniosła mu uznanie w Europie. Po zakończeniu I wojny światowej pracował dla rządu austriackiego; jego zasługą jest to, że Austria nie popadła w hiperinflację, jaka dotknęła Niemcy. Założył Austriacki Instytut Badań Cyklów Koniunkturalnych i zatrudnił Friedricha von Hayeka jako pierwszego dyrektora instytutu (Hayek później dostał Nagrodę Nobla za pracę na temat misesowskiej teorii cyklów handlowych). Mises był jednym z nielicznych ekonomistów, którzy przewidzieli wielki kryzys. Po zajęciu Austrii przez III Rzeszę musiał wyemigrować do Szwajcarii. W 1940 r. wraz z żoną wyjechał do Stanów Zjednoczonych. Tam jednak nie znalazł zrozumienia dla swoich prawicowych poglądów ekonomicznych. W latach 1945-1969 wykładał na Uniwersytecie Nowojorskim. Gdy w wieku 87 lat przeszedł na emeryturę, miał w dorobku 25 książek i ponad 250 artykułów naukowych. Jego studentem był m.in. Ludwig Erhard, jeden z ojców niemieckiego cudu gospodarczego.
Więcej możesz przeczytać w 18/2005 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 18/2005 (1170)

  • Na stronie - Marionetki marionetek8 maj 2005W świecie Kwaśniewskiego społeczeństwo funkcjonuje nie wedle norm i wartości, ale wedle uzgodnień Dlaczego Janowi Rokicie odjęło mowę? Nie trwale, ale podczas rozmowy w telewizyjnym studiu z gen. Wojciechem Jaruzelskim. Słuchając Jaruzelskiego, a...3
  • Skaner8 maj 2005Nowe fakty i fotografia w sprawie spotkania prezydenta Kwaśniewskiego z paliwowym baronem Lepiarzem "Wprost zarzucił mi ["Aleksander K.", nr 10/2005], że trzy lata temu w Wiśle spotkałem się z jakimś podejrzanym baronem paliwowym,...6
  • Dossier8 maj 2005To koszmar być posłem opozycji, ja bym tego nie potrafił, chyba bym się pociął Podczas spotkania w Społecznej Wyższej Szkole Przedsiębiorczości i Zarządzania w Łodzi MAREK BELKA premier RP Kiedy widzę, jak o konkurencyjności mówi się w...7
  • Kadry8 maj 20058
  • Playback8 maj 2005Zdjęcia: Z. Furman9
  • M&M8 maj 2005DRUGA STRONA SPRAWY OJCA HEJMY9
  • Poczta8 maj 2005WYDZIELINA Z ARTYSTY Autor artykułu "Wydzielina z artysty" (nr 2) słusznie napisał, iż zapełnianie muzeów i galerii sztuki produktami artystycznie bezwartościowymi i wymuszanie finansowania ich ze środków publicznych jest...9
  • Nałęcz8 maj 2005Jeszcze chwila i Toeplitz zaproponuje, aby nękanemu przez gawiedź Rywinowi ufundować pomnik Z Krzysztofem Teodorem Toeplitzem polemizuję bardzo niechętnie. Pamiętam, poczynając od lat 60., jego świetne audycje i teksty, z których wiele osób...10
  • Okiem barbarzyńcy8 maj 2005Słuchając wypowiedzi w sprawie o. Hejmy, można odnieść wrażenie, że prawda jest brzydka i lepiej ją zakopać To co się zaczęło dziać po ujawnieniu agenta w łonie Kościoła, zmusza mnie do zajęcia się lustracją. I to mimo że jest ona ostatnią...11
  • Z życia koalicji8 maj 2005SPINNING CUP SANDOMIERZ 2005 to wędkarskie zawody nie byle jakie. Ich stawką jest bowiem "puchar profesora Jerzego Jaskierni". Ciekawe, czy wyniki rywalizacji zadadzą kłam popularnemu powiedzonku, że w Polsce tylko ryba nie bierze. TRWA...12
  • Z życia opozycji8 maj 2005W RAMACH ZAWIĄZYWANIA KOALICJI Platforma Obywatelska postanowiła głosować przeciw absolutorium dla prezydenta Warszawy Lecha Kaczyńskiego. Ot tak, by mu zrobić kuku. W rewanżu PiS postanowiło wysłać na siedzibę PO dywizję czołgów. Z...13
  • Fotoplastykon8 maj 200514
  • Osaczony8 maj 2005Jak bezpieka inwigilowała Karola Wojtyłę Sprawa agenta noszącego pseudonimy Dominik i Hejnał tylko podgrzała dyskusję o inwigilowaniu Kościoła przez tajne służby komunistycznego państwa. Trudno się dziwić, że najwięcej emocji wywołuje otoczenie...16
  • Wydział Papież8 maj 2005Ojciec Hejmo to Dominik i Hejnał. Czy ksiądz Maliński to Delta?18
  • Bóg, honor, agentura8 maj 2005Niektórzy bohaterowie naszej historii - na przykład generał Władysław Sikorski - byli agentami obcych mocarstw20
  • Spowiedź Rzeźnika8 maj 2005Czy Jagna Marczułajtis pomagała bandycie Ryszardowi Niemczykowi? Superbandyta Ryszard Niemczyk nie wpadł w ręce policji przypadkowo. Szef MSWiA, komendant główny policji i szef prokuratury w Moguncji, gdzie Niemczyk został schwytany, przedstawili...22
  • Prawo i opiekuńczość8 maj 2005Rozmowa z Lechem Kaczyńskim, prezydentem Warszawy24
  • Partia Wszystkiego Najlepszego8 maj 20057 grzechów głównych Partii Demokratycznej Nowa jakość. Partia ponad podziałami. Mądre ugrupowanie mądrych ludzi. Partia umiaru i rozsądku. Ugrupowanie zasad. Partia prawdziwego etosu inteligenckiego. To tylko kilka haseł z peanów na cześć...26
  • Prawicolew8 maj 2005Lewica proponuje Polakom stagnację, sztucznie podsycane lęki i podszytą resentymentem "walkę z nienawiścią" Powszechne jest oczekiwanie, że w najbliższych wyborach zwycięstwo odniesie prawica, a przegra lewica. Ale co właściwie oznaczają te...30
  • Polska żyronda8 maj 2005Odpowiedzialność za państwo to alibi dla nieodpowiedzialnych elit lewicy Co współczesna polska rzeczywistość ma wspólnego z ucieczką Ludwika XVI z ogarniętego rewolucją Paryża? Otóż ma, i to dużo. Ucieczka zakończyła się niesławnym zatrzymaniem...34
  • Święte świętowanie8 maj 2005Korzystamy z dni wolnych, bo są wolne, a nie dlatego, byśmy chcieli uszanować na przykład 3 Maja Niemal co dzień ktoś proponuje mi, co mógłbym zrobić i zarobić. Tymczasem bywa tak, że chcę być panem swojego czasu. I w maju tacy jak ja mają po...36
  • Giełda8 maj 2005Hossa Świat Rover dogoni strzałę? Być może brytyjska marka Rover nie zniknęła bezpowrotnie. Zakupem upadłego koncernu motoryzacyjnego jest zainteresowana irańska firma Saipa, drugi największy po Iran Khodro producent aut w tym kraju. Prawie 40 lat...38
  • Umrzeć bez podatku8 maj 2005Archaiczne prawo spadkowe hamuje wzrost zamożności Polaków Umrzeć latem czy na jesieni? Pytanie wydaje się absurdalne, lecz termin wyborów parlamentarnych może mieć wpływ na to, czy od spadku odziedziczonego po zmarłych podatnikach ich...40
  • Eurobus na dotacje8 maj 2005Airbus strzelił Boeingowi gola, ale meczu jeszcze nie wygrał To nowa karta w historii aeronautyki - ocenił pierwszy udany lot giganta A380 prezydent Francji Jacques Chirac. Powinien dodać, że to również nowa karta w rozwoju - wydawałoby się -...46
  • MOLowanie Orlenu8 maj 2005Jan Kulczyk wraca do gry Dwa miliony złotych zapłacił Jan Kulczyk agencji public relations Profile, by poprawiła jego wizerunek publiczny po ujawnieniu afery związanej ze spotkaniem z Władimirem Ałganowem w Wiedniu w lipcu 2003 r. - twierdzą nasi...48
  • AntyMarks8 maj 2005Ludwig von Mises - ekonomista ciągle zakazany W czasach stanu wojennego, gdy byłem studentem UW i sposobiłem się do kolejnej krucjaty antykomunistycznej, wpadły mi do ręki książki Friedricha Augusta von Hayeka "The Road to Serfdom" (Droga ku...52
  • Załatwione odmownie - Prywatyzacja a` la PRL8 maj 2005Interes państwa to dla większości polityków ich własny interes Prywatyzacja w Polsce nie cieszy się dobrą opinią, atakowana z fanatyzmem zarów-no przez "lewicę bezbożną" (postkomunistów), jak i przez "lewicę pobożną" (postsolidarnościowców). A...54
  • Supersam8 maj 200556
  • Stereo i w kolorze8 maj 2005Mikrogadżety elektroniczne nie muszą być wyłącznie srebrzyste. Odtwarzacze Network Walkman firmy Sony otrzymały właśnie nową kolorystykę. Modele serii NW-E100, dostępne w sześciu barwach, wyposażone są w pamięć do 1 GB, co umożliwia zapisanie w...56
  • Architektura pudru8 maj 2005Projektanci opakowań kosmetyków coraz częściej czerpią wzorce z dzieł słynnych architektów. Jako inspiracje przy projektowaniu kształtu nowej puderniczki Tender Blush firmy Est`e Lauder designer Vincent Ditrichstein wymienił m.in. budynki...56
  • Leon zawodowiec8 maj 2005Filmowy najemny zabójca Leon konsekwentnie dbał o utrzymanie tężyzny fizycznej, dzięki czemu mógł celnie strzelać, nawet wisząc głową w dół. Specjaliści z Seata też stanęli na głowie i w trzy miesiące przygotowali nowego agresywnego leona do...56
  • Być jak Audrey8 maj 2005Mimo powrotu estetyki dzieci kwiatów i znanego z lat 90. minimalizmu stylistyka lat 50. już od trzech sezonów cieszy się niezmienną popularnością wśród kobiet. W najnowszej kolekcji firmy Solar moda ta utrzymana jest w klasycznym tonie,...56
  • Koniec świętych profesorów8 maj 2005Polski profesor przypomina bohaterów kina moralnego niepokoju: wykłada tak, jakby cierpiał za miliony W połowie lat 90. do kilku warszawskich uczelni państwowych zaproszono amerykańskich wykładowców. Już po kilku tygodniach chciano się ich...58
  • Anorican Beauty8 maj 2005W globalnej sieci powstała nowa sekta - anorektyczek "Tabele kaloryczne są natchnionym słowem Bożym, więc uczę się ich na pamięć" - napisała w internetowym pamiętniku 22-letnia anorektyczka Emma z Australii. Po jej wyznaniu wiarę w to nowe słowo...62
  • Miasto rzeczne8 maj 2005Światowe metropolie pięknieją dzięki zbliżaniu się do rzek, Warszawa od swojej rzeki się odwraca. Słowo "rzeka" pojawia się w nazwach wielu projektów urbanistycznych różnych kontynentów. W czeskiej Pradze powstaje obecnie przy nabrzeżu Rohańskim...64
  • Bikont do Makłowicza, Makłowicz do Bikonta8 maj 2005Drogi Przyjacielu! Pragnę Cię zawiadomić, iż prowadzone w naszej domowej kuchni badania nad optymalizacją litewskich cepelinów dobiegły końca. Co więcej, ów koniec jest jak najbardziej happy endem. Jak większość potraw litewskich i...67
  • Kusząca postać zła8 maj 2005Rozmowa z Joachimem Festem, autorem biografii Adolfa Hitlera68
  • Antybraterstwo broni8 maj 2005Jak fałszowano historię udziału Polaków w zdobyciu Berlina Polacy byli jedynymi żołnierzami, którzy z Armią Czerwoną brali udział w szturmie na Berlin. Po wojnie przywódcy Związku Radzieckiego zrobili wszystko, by wymazać to...70
  • Strażnicy pamięci8 maj 2005Gdyby nie Zagłada, na świecie żyłoby teraz 30 mln Żydów 27 stycznia, dzień wyzwolenia obozu Auschwitz-Birkenau (1945), stał się ogólnoeuropejskim Dniem Pamięci o Holocauście. W Izraelu pamięć ofiar i bohaterów Holocaustu jest czczona 27. dnia...71
  • Know-how8 maj 2005Medytacja leczy? Osoby, które regularnie medytują, żyją dłużej - wynika z pierwszych wieloletnich badań naukowych przeprowadzonych na zlecenie amerykańskich Narodowych Instytutów Zdrowia. W eksperymencie wzięło udział ponad 200...72
  • Mężczyzna szympansem kobiety8 maj 2005Kobiety i mężczyźni, czyli dwie płcie, to dwa gatunki - odmienne kultury i wizje świata Mózgi paryskich kobiet rozmiarami są bardziej zbliżone do mózgów goryli niż mężczyzn, dlatego kobiety nie są zdolne do logicznego myślenia - uważał francuski...74
  • Doktor Hibernacja8 maj 2005Ludzie będą zapadać w sen zimowy? Woody Allen w filmie "Śpioch" zostaje poddany drobnemu zabiegowi chirurgicznemu, ale ponieważ operacja się nie udaje, lekarze postanawiają poddać go hibernacji, by mógł doczekać momentu, w którym medycyna będzie...80
  • Bez granic8 maj 2005Jednoczenie przez podział Chińska telewizja nie lubi relacji na żywo. Tym razem zrobiła wyjątek. Pierwszy raz od 1949 r., czyli od końca chińskiej wojny domowej, spotkali się szefowie opozycyjnej tajwańskiej Partii Nacjonalistycznej (Kuomintangu)...82
  • Lucuś Kwaśniewski8 maj 2005Aleksandra Kwaśniewskiego pcha do Moskwy miraż stanowiska sekretarza generalnego ONZ Największą tragedią geopolityczną XX wieku był rozpad Związku Sowieckiego" - oznajmił Władimir Putin w swoim dorocznym orędziu do narodu. Zapomniał dodać, że...84
  • Putin show8 maj 2005Na obchody 60. rocznicy zakończenia II wojny światowej zjedzie do Moskwy 53 szefów państw, rządów i organizacji międzynarodowych. Wśród zaproszonych gości są też byli premierzy i prezydenci krajów, które wchodziły w skład koalicji...86
  • Dzień zwycięstwa Stalina8 maj 2005Rozmowa z Andriusem Kubiliusem, byłym premierem Litwy88
  • Rosja nie powinna przepraszać8 maj 2005Rozmowa z Asłambekiem Asłachanowem, doradcą prezydenta Władimira Putina89
  • Car w Jerozolimie8 maj 2005Polska postrzegana jest w Izraelu jako najbardziej przyjacielskie państwo w Europie Postawiliście na Amerykę, ale polityka Busha jeszcze bardziej komplikuje sytuację i wzmaga terror - tłumaczył Władimir Putin podczas rozmów z Izraelczykami,...90
  • Pralka Gusinskiego8 maj 2005Duże pieniądze z rosyjskim akcentem są zawsze podejrzane Wielu przechodniów, którzy tamtego ranka spieszyli do pracy, było przekonanych, że na nadmorskiej promenadzie znowu kręcą film o złodziejach i policjantach. Skandal wybuchł kilka godzin...92
  • Menu8 maj 2005WYSTAWA Słaby król, dobry książę W Lotaryngii znają go wszyscy. Nancy zawdzięcza mu jedno z najpiękniejszych rokokowych założeń urbanistycznych w Europie. Zanim Stanisław Leszczyński zdobył sławę filozofa, filantropa i mecenasa, przeżył...96
  • Prawo kiczu8 maj 2005Nikt nie potrafi żyć na wyżynach - stąd totalitaryzm kiczu Na malowanej makacie widać ułana i dziewczynę. On w barwnym mundurze stoi nad brzegiem wody obok białogrzywego konia. Po falach sunie łódź, a w niej siedzi ona - ufryzowana, ubrana na...98
  • Estrogen kontra testosteron8 maj 2005Kobiety i mężczyźni są siebie warci: tak samo udają kogoś, kim nie są Ta sztuka już została przetłumaczona na słowacki, węgierski i niemiecki, a wkrótce pojawi się też wersja angielska. "Testosteron" w ubiegły piątek był grany już po raz 244....102
  • Ueorgan Ludu8 maj 2005Jesteśmy niezawodnym ogniwem UE, ale bigosu nie oddamy TRYBUNA PRZYMIERZA MIĘDZY DAWNYMI A MŁODYMI Nr 17 (132) Rok wyd. 4 WARSZAWA, poniedziałek 2 maja 2005 r. Cena + VAT + ZUS + akcyza ROZPOCZYNAMY KONSULTACJE Zgodnie z obietnicą rozpoczynamy...105
  • Skibą w mur8 maj 2005Tegoroczne Wiktory przejdą do historii jako Mistrzostwa w Całowaniu się po Tyłkach Nie ma dobrej imprezy bez skandalu. Dzięki skandalowi impreza zostanie zapamiętana i opisana przez kronikarzy. Skandal ma tę właściwość, że - podobnie jak granat -...106