Dekret podpisany przez prezydenta Poroszenkę wprowadza na Ukrainie stan wojenny do 25 stycznia. Do jego ważności potrzebna jest jeszcze zgoda Rady Najwyższej Ukrainy. Kiedy dokument wejdzie w życie, zaczną obowiązywać reguły Rady Bezpieczeństwa Narodowego i Obrony Ukrainy z 26 listopada „o nadzwyczajnych środkach zapewnienia suwerenności państwowej i niepodległości Ukrainy oraz wprowadzeniu stanu wojennego na Ukrainie”. Rada Najwyższa zbiera się w tej sprawie jeszcze w poniedziałek 26 listopada.
Napięta sytuacja w Cieśninie Kerczeńskiej
Na mocy dwustronnego traktatu pomiędzy Rosją i Ukrainą, oba kraje mogą korzystać z przestrzeni morskiej w tym regionie. Krucha równowaga została jednak naruszona w niedzielę 25 listopada. Rosja próbowała przejąć trzy ukraińskie okręty na Morzu Czarnym (Morze Azowskie jest jego częścią – red.), oskarżając o nielegalne wpłynięcie na rosyjskie wody terytorialne. Świadek, którego słowa przytacza Reuters, powiedział, że „rosyjski statek handlowy został ustawiony pod mostem”. Dodał, że „widział w przestrzeni powietrznej dwa rosyjskie samoloty”.
Przedstawiciele ukraińskiej marynarki wojennej twierdzą, że rosyjski okręt straży granicznej uderzył w holownik, uszkadzając go. Oceniono, że Rosja zachowuje się „agresywnie i bezprawnie”. Ukraińcy utrzymują, że ich statki „miały pełne prawo być tam, gdzie się znajdowały – płynęły z portu w Odessie do Mariupola. Podróż wymagała przejścia przez Cieśninę Kerczeńską”.
Jak podaje agencja Reutera, rosyjska służba straży granicznej oskarża z kolei Ukrainę o to, że nie poinformowała z wyprzedzeniem o rejsie. W oświadczeniu podano, że ukraińskie okręty „niebezpiecznie manewrowały, a także ignorowały wydawane instrukcje w celu wzbudzenia napięcia”. Ministerstwo spraw zagranicznych Ukrainy odpowiedziało w komunikacie, że potrzebna jest jasna reakcja na ten incydent ze strony społeczności międzynarodowej. Jak informuje Reuters, Ukraina oskarżyła Rosję o otwarcie ognia do ukraińskich okrętów w Cieśninie Kerczeńskiej. Podczas ataku rannych miało zostać sześciu ukraińskich marynarzy.
Reakcje NATO i UE
Sekretarz generalny NATO Jens Stoltenberg wyraził „pełne poparcie dla integralności i suwerenności terytorialnej Ukrainy, w tym dla jej pełnego prawa do żeglugi na wodach terytorialnych, wypływającego z mocy prawa międzynarodowego”. Wezwał także do „powściągliwości i deeskalacji” oraz zażądał, by „Rosja zapewniła swobodny dostęp do ukraińskich portów na Morzu Azowskim zgodnie z prawem międzynarodowym”. Z kolei rzeczniczka Komisji Europejskiej Maja Kocijanczicz wezwała Rosję do uwolnienia trzech ukraińskich statków, które zostały zatrzymane w niedzielę. Podkreśliła zarazem, że unijne instytucje nie uznają aneksji Krymu przez Rosję, a Kreml jest zobowiązany do szybkiego odblokowania Cieśniny Kerczeńśkiej. – Traktujemy sytuację bardzo poważnie – dodała.
Głos w sprawie zabrał także Donald Tusk. Przewodniczący Rady Europejskiej napisał na Twitterze, że „potępia użycie siły przez Rosjan na Morzu Azowskim”. „Władze rosyjskie muszą zwrócić ukraińskich marynarzy, statki oraz powstrzymać się od dalszych prowokacji. Omówiłem sytuację z prezydentem Poroszenko oraz spotkam się z jego przedstawicielami jeszcze dzisiaj” – dodał Tusk. „Europa pozostanie zjednoczona w poparciu dla Ukrainy” – podsumował.
Pilne posiedzenie Rady Bezpieczeństwa ONZ
W związku z napiętą sytuacją na linii Ukraina – Rosja zaplanowano pilne posiedzenie Rady Bezpieczeństwa ONZ. Informacje na ten temat przekazała ambasador USA przy ONZ Nikki Haley. Przypomnijmy, że o zwołanie posiedzenia w związku z wydarzeniami na Morzu Azowskim apelowała już w niedzielę 25 listopada Rosja.
Czytaj też:
Pilne rozmowy prezydenta Dudy z Poroszenką i Morawieckim. Tematem konflikt na Morzu Azowskim