Prehistoryczna wojna światowa

Prehistoryczna wojna światowa

Dodano:   /  Zmieniono: 
Dwa lata temu podczas burzy szalejącej w Dos Pilas - osadzie, ukrytej głęboko w dżungli przy granicy Gwatemali i Meksyku - drzewo wyrwane z korzeniami odsłoniło dziesięć schodów gigantycznej piramidy Majów.
 Każdy z nich był pokryty hieroglifami z VII wieku n.e. Przez dwa lata uczeni nie byli świadomi wagi znaleziska, nie wiedzieli, że odkryte przypadkowo napisy były świadectwem największej bratobójczej walki Majów, która mogła się przyczynić do upadku ich cywilizacji. Dokonane niedawno tłumaczenie hieroglifów pozwoliło wypełnić lukę w wiedzy historycznej na temat jednej z najważniejszych kultur epoki prekolumbijskiej.

Krwawy taniec zwycięstwa
Kiedy w 629 r. powstawała twierdza Dos Pilas, ówczesny władca miasta-państwa Tikal jej królem uczynił swojego czteroletniego brata Balaja Chana K'awiila. Właśnie jego życie stanowi główny wątek opowieści odczytanej z hieroglifów z Dos Pilas przez Arthura Demaresta, antropologa z Vanderbilt University, oraz Federica Fahsena, specjalistę w dziedzinie pisma Majów. Hieroglify szczegółowo opisują podróż małego pretendenta do tronu na ceremonię koronacyjną do odległego o 97 km miasta Tikal.
Po powrocie do Dos Pilas Balaj Chan K'awiil dorastał, stając się wojownikiem i władcą lojalnym wobec brata i innych członków rodziny przez lata panującej w Tikal. Kiedy miał dwadzieścia lat, wojska Calakmul, innego potężnego miasta, zaatakowały twierdzę Dos Pilas i podporządkowały sobie jej władcę. Młodego króla zmuszono do zmiany sojuszy i walki przeciw rodzinie. Wojna o Dos Pilas trwała dziesięć lat, choć sam konflikt między Tikal i Calakmul nie ustawał przez ponad wiek. Przez pięć lat Balaj Chan K'awiil walczący pod sztandarami Calakmul przebywał poza miastem. W końcu jednak odzyskał je i wyruszył na Tikal, by po krwawej walce zdobyć miasto rządzone przez brata. Po zwycięstwie Balaj Chan K'awiil rozkazał sprowadzić pokonanego władcę do swojej twierdzy, gdzie odbyła się krwawa ceremonia. "Na ziemi były kałuże krwi, a czaszki pokonanego władcy i jego wojowników stały na środku wbite na pale. Balaj Chan K'awiil odtańczył taniec zwycięstwa" - głosi tekst odnaleziony w Dos Pilas.

Wietnam Majów
Przez wiele lat uczeni dysponujący szczątkowymi informacjami na temat wielkiej wojny Nowego Świata sądzili, że jej podłożem był konflikt braci. Hieroglify z Dos Pilas wskazują jednak, że wojna miała znacznie większy zasięg i była w istocie konfliktem między dwiema superpotęgami skupionymi wokół miast-państw Tikal i Calakmul. "Walka o Dos Pilas przypomina wojnę w Wietnamie, w której dwa supermocarstwa walczą z sobą poza terytorium któregokolwiek z nich" - mówi prof. Demarest. Oba miasta-państwa były zainteresowane Dos Pilas, ponieważ twierdza stała na szlaku handlowym, którym transportowano jadeit, obsydian (minerał zwany także agatem irlandzkim), pióra kwezala (ptaka żyjącego w Ameryce Środkowej) oraz muszle wyławiane z Morza Karaibskiego.
W latach 60. XX wieku większość uczonych uważała, że miasta Majów tworzyły niewielkie regionalne państewka - zbyt słabe, by mogły się przekształcić w większe organizmy polityczne. Kiedy jednak w latach 80. odczytano pierwsze hieroglify Majów, naukowcy zaczęli dostrzegać, że wielu władców było podporządkowanych innym władcom dysponującym większym potencjałem militarnym. Simon Martin oraz Nikolai Grube z Institute of Archeology z University College London wysunęli tezę o istnieniu "supermocarstw Majów". Hieroglify znalezione w Dos Pilas zdają się tę tezę potwierdzać.
"Wojna opisana w Dos Pilas toczyła się w okresie, kiedy cywilizacja Majów dążyła do sformowania większych organizmów politycznych. Te dążenia zakończyły się niepowodzeniem" - twierdzi prof. Demarest. Konflikty zbrojne nasilały się i słabły, co doprowadziło do rozpadu państw Majów, a wreszcie do kresu ich cywilizacji. Walka między Tikal i Calakmul była prawdopodobnie jednym z ważniejszych czynników, które sprawiły, że potęga Majów przestała istnieć - przekonują uczeni.

Upadek cywilizacji
Na obszarze, który zamieszkiwali Majowie, występowały groźne choroby endemiczne, m.in. choroba Chagasa, żółta gorączka i malaria. W połowie VIII wieku Majowie zaczęli cierpieć z powodu niedożywienia. Badając szkielety z tamtych czasów, uczeni wykryli ślady szkorbutu. Na początku IX wieku susze doprowadziły do ograniczenia produkcji rolnej i do głodu, a to dodatkowo ułatwiło rozprzestrzenianie się chorób. Niedostatek dóbr materialnych wywoływał częste konflikty zbrojne. Uczeni są zgodni, że upadek cywilizacji Majów w IX wieku spowodowało wiele czynników. Odkrycie hieroglifów z Dos Pilas oznacza jednak, że wojny przyczyniły się do tego w znacznie większym stopniu, niż do tej pory sądzono.
Więcej możesz przeczytać w 2/2003 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 2/2003 (1050)

  • Fatalny sukces ludzi roku12 sty 2003Prapolacy, czyli prawdziwi Polacy, żywiący się głównie narodowymi klęskami i osobistymi porażkami, minionego roku po prostu nie powinni byli przeżyć.3
  • Peryskop12 sty 2003Kodeks Kiepskich Pracodawca jest obowiązany udzielić na żądanie pracownika i w terminie przez niego wskazanym nie więcej (co za łaskawość w stosunku do pracodawców!) niż 4 dni urlopu w każdym roku kalendarzowym. Pracownik zgłasza żądanie...8
  • Dossier12 sty 2003ALEKSANDER KWAŚNIEWSKI, prezydent RP "Mój światopogląd tak wygląda - psychologicznie centrysta, ideologicznie liberalny socjalista" "Gazeta Wyborcza" JÓZEF GLEMP, prymas Polski "Trudno, aby Europa odstąpiła...9
  • Z życia Rywina12 sty 2003No i wyszło na nasze! Kiedyśmy na początku września napisali, że Lew Rywin w imieniu Leszka Millera i SLD chciał od Agory łapówkę, to się wszyscy żachnęli, i choć Monika Olejnik ministra sprawiedliwości dopytywała, to Grzegorz Kurczuk...10
  • Z życia opozycji12 sty 2003Fałszywy Aleksander Łukaszenka, czyli prezydent Łodzi Jerzy Kropiwnicki, sprzedał samochód. Nie włas-ny, bo takowego prezes ZChN nie posiada. Prezydencki sprzedał. Ślicznego peugeota 607, naszpikowanego ultranowoczesną elektroniką jak...11
  • M&M12 sty 2003Próba przyjaźni Nasza przyjaźń przeszła, przyjacielu luby, przez najcięższe próby. Jest najwyższej próby. A od dziś należy do dobrego tonu, by ta próba była próbą mikrofonu. Marek Majewski12
  • Playback12 sty 200312
  • Ratowanie eurocyrku12 sty 2003Noelle Lenoir, francuska minister ds. europejskich, walczy o to, by Parlament Europejski nadal obradował w Strasburgu. Francja wyłoży 45 mln euro na projekt, który ma dowieść, że siedziba parlamentu powinna pozostać w tym francuskim...12
  • Fotoplastykon12 sty 200314
  • Poczta12 sty 2003Edukacja, nie agitacja Teraz, kiedy wiemy, na jakich warunkach Polska może wejść do UE, nadszedł właściwy moment, by rozpocząć merytoryczną, pozbawioną ideo-logicznego zacietrzewienia debatę publiczną na ten temat. Polskie radio i telewizja...16
  • Kadry12 sty 200317
  • Ludzie Człowieka Roku 200212 sty 2003Porwali Europę dla Europy. Ta gra słów oddaje istotę zasług dwóch polityków, którzy wywarli ogromny wpływ na życie Polaków i pozostałych Europejczyków.18
  • Europa story12 sty 2003Leszek Miller i Günter Verheugen: Ludzie Człowieka Roku 200220
  • Przewodnicy12 sty 2003Komu przyznałby tytuł Człowieka Roku Tadeusz Mazowiecki, komu Lech Wałęsa, Adam Michnik, Henryka Bochniarz, Andrzej Lepper... Wyniki ankiety "Wprost":28
  • Rządowi anarchiści12 sty 2003Najdroższe jest to, co bezpłatne32
  • Premierzy w malinach12 sty 2003I Wincenty Witos, i Leszek Miller wybrali drogę honoru, ale też niemal pewnych dalszych kłopotów35
  • Giełda i wektory12 sty 2003Hossa Świat Kochanie, kupiłem miasto Sprzedać można wszystko, o czym przekonują Kalifornijczycy. 670 mieszkańców Bridgeville wystawiło na internetowej aukcji eBay... swoje miasto. Anonimowy kupiec za 1,78 mln USD nabył 32,3 ha ziemi, 2,5 km...36
  • Złoty z niedowagą12 sty 2003Producenci przekonują, że gdy euro kosztuje 3,98 zł, nic nie opłaca im się eksportować. To samo twierdzili w sierpniu 2002 r. (gdy za euro płaciliśmy 4,08 zł), w lipcu 2000 r. (4,21 zł) i w grudniu 1999 r. (4,34 zł). Wnoszę z tego, że nawet gdyby...38
  • Zdobywcy Dzikiego Wschodu12 sty 2003Piętnowany przez peerelowską propagandę "prywaciarz" lub "badylarz" był faktycznym panem na wygłodniałym, odciętym od świata rynku - łagodził rozpaczliwą niewydolność "gospodarki braku".42
  • Skrzydła ryzyka12 sty 2003Czy futuryści zdobędą niebo?44
  • Feldstein12 sty 2003Objawił się następca Alana Greenspana?46
  • Załatwione odmownie12 sty 2003Jak się ubezpieczyć od ryzyka uszczęśliwiania nas przez cholernych amatorów dobrych uczynków?48
  • Supersam12 sty 2003Powrót eleganckich mężczyzn Jeszcze na początku 2001 r. wielcy kreatorzy mówili, że męska moda szybko się feminizuje. Dzisiaj okazuje się, że taka prognoza była przedwczesna. Tradycyjna elegancja znów staje się modna. Przyczyn...50
  • Niedzielni ziemianie12 sty 2003Zapanowała moda na zakup ziemi rolnej. W Polsce już za 1000 zł można kupić spory kawałek gruntu. Rośnie grono niedzielnych ziemian.52
  • Rezerwat dla palaczy12 sty 2003Doktor rynek oducza palenia56
  • Człowiek z krzemu12 sty 2003Rozpoczęła się era komputeryzacji człowieka60
  • Marmelada na księżycu12 sty 2003Piotrze drogi! ZnajdujĘ w skrzynce awizo, biegnę na pocztę, a tu list i przesyłka od naszego nieocenionego czytelnika, pana Janusza Milewskiego z Frankfurtu nad Menem. Pan Milewski przysłał nam po słoiczku powideł. Wprost z Niemiec. I zwraca uwagę...62
  • W nowych spodniach12 sty 2003W nowym roku ruszam moją tratwą w podróż przez czas w stroju i nastroju europejskim63
  • Boscy kosmici12 sty 2003Klonujcie się! - brzmi pierwsze przykazanie realian.64
  • Jeszcze was zaskoczę12 sty 2003Spotkanie z ARKADIUSEM, projektantem mody65
  • Ruchome ilustracje12 sty 2003Filmy powinna finansować publiczność przez to, że chce je oglądać. Jeśli nie chce, pozostaje szukać ekscentrycznego sponsora67
  • Dziecięca zbrodnia i kara12 sty 2003Przed stu laty triumfy w Europie swięciła czarna pedagogika68
  • Know-how12 sty 2003Mężna płeć Białko GIRK2 sprawia, że to mężczyźni są bardziej odporni na ból niż kobiety - wynika z badań przeprowadzonych przez dwie grupy naukowców z Rockefeller University oraz z University of Texas. Uczeni mają nadzieję, że...71
  • Emigracja tęgich głów12 sty 2003Najlepsi polscy uczeni w Ameryce72
  • Mózg na huśtawce12 sty 2003Co dwudziesty z nas cierpi na przemienne stany skrajnej depresji i nadaktywności.76
  • Prehistoryczna wojna światowa12 sty 2003Dwa lata temu podczas burzy szalejącej w Dos Pilas - osadzie, ukrytej głęboko w dżungli przy granicy Gwatemali i Meksyku - drzewo wyrwane z korzeniami odsłoniło dziesięć schodów gigantycznej piramidy Majów.78
  • Bez granic12 sty 2003Niewiele wiadomo o losie mieszkańców Wysp Salomona, nad którymi przeszedł niszczycielski cyklon Zoe. Porywy wiatru dochodzące do 300 km/godz. podniosły fale o wysokości 11 m, które zalały wyspy. Zerwana została nawet łączność...82
  • Polska Unia Konserwatywna12 sty 2003W poszerzonej UE będziemy często mówić "nie!"84
  • Życie w trumnie12 sty 2003Aby przetrwać zimę, Koreańczycy z północy stawiają w mieszkaniach foliowe namioty88
  • Przyjaciele Saddama12 sty 2003Husajna wspiera międzynarodówka dyktatorów. Ale wygranej wojny Saddama z Ameryką nie przewidują nawet najczarniejsze scenariusze.91
  • Filtr do unii12 sty 2003Lepper zapowiada, że rozpoczyna kampanię informacyjną o UE i rusza na bazary95
  • Menu12 sty 2003Świat Diana znów pijana "Przewróciła się i śmiała" - napisał w raporcie policjant, który aresztował Dianę Ross za prowadzenie samochodu po pijanemu. Słynna piosenkarka od lat nie wylansowała żadnego przeboju, a mimo...96
  • Seksowny wiek XX12 sty 2003Współczesna sztuka przejadła się seksem.100
  • Kino Tomasza Raczka12 sty 2003Harry Potter i komnata tajemnic Reżyseria: Chris Columbus W rolach głównych: Daniel Radcliffe, Richard Harris, Maggie Smith, Kenneth Branagh. USA 2002 Ekranizacja drugiej części ulubionej bajki przełomu wieków. W Hogwarcie, szkole...103
  • Pornograf Bellmer12 sty 2003Urodzony w Katowicach Hans Bellmer jest zaliczany do gigantów surrealizmu104
  • Płyty Kuby Wojewódzkiego12 sty 2003MAKOWIECKI BAND Makowiecki Band Złoty chłopiec programu "Idol" przemówił własnym głosem. Okrzyknięty dość wcześnie emocjonalno-stylistycznym dublerem Gawlińskiego udowadnia, że potrafi funkcjonować bez medialnej kroplówki....105
  • Reżyser12 sty 2003Kazimierz Dejmek 1924-2002 Kazimierz Dejmek kojarzy się z tak różnymi dokonaniami, jak socrealistyczna "Brygada szlifierza Karhana" (1949), polityczne "Dziady" (1967), pełne artystycznych sukcesów kierowanie...106
  • Kino w San Rywino12 sty 2003W życiu jak w filmie. "Taśmy prawdy" ujawnione przez Michnika zatrzęsły nie tylko naszą kinematografią.108
  • Palcem po mapie12 sty 2003Będąc autorem od przypadku do przypadku, cierpię na syndrom pustej kartki. Jestem podobny do jednego z bohaterów "Dżumy" Camusa, który (bohater, nie Camus) pragnął napisać powieść, nigdy jednak nie wyszedł poza pierwsze, wciąż cyzelowane zdanie.108
  • Organ Ludu12 sty 2003TRYBUNA PRZYMIERZA MIĘDZY DAWNYMI A MŁODYMI Nr 2 (15) Rok wyd. 2 WARSZAWA, poniedziałek 6 stycznia 2003 r. Cena + VAT + ZUS + winieta Nauka w służbie społeczeństwa Optymistyczna prognoza na 2003 rok Ekonomia jest dziedziną, w której bardzo...109
  • Śnieżynka gorąca pierzynka12 sty 2003Mikołaj za 50 zł to usługa dla całej rodziny. Dzieci ciągną Mikołaja za brodę, a tatuś ciągnie Śnieżynkę do sypialni110