Upiorki przeszłości

Upiorki przeszłości

Dodano:   /  Zmieniono: 
Zygmunt Bauman, Mieczysław F. Rakowski, Grzegorz W. Kołodko, czyli dlaczego rząd Millera osiągnął rekordowy - dziesięcioprocentowy - poziom poparcia



Od pewnego czasu irytują mnie pojawiające się tu i ówdzie upiorki przeszłości. Nie upiory, lecz właśnie upiorki (z racji ich raczej niewielkiego wpływu na bieg dziejów). Nie zwracałbym na nie uwagi, gdyby z ustrojowej przeszłości (i własnej w tymże ustroju) nauczyły się czegokolwiek. Ale nie! Taki na przykład prof. Zygmunt Bauman (zwróciłem już na niego uwagę wcześniej) napisał tym razem traktat o stalinizmie. No cóż, właściwy człowiek na właściwym miejscu; wie, o czym pisze. W końcu w czasach wczesnego "pryla" (dźwięczniejsza forma trudnego w wymowie PRL!) aktywnie uczestniczył w tworzeniu systemu jako młody oficer służb bezpieczeństwa, a następnie tzw. intelektualista partyjny. Młodszym czytelnikom spieszę wyjaśnić, że intelektualista partyjny tym różnił się od bezprzymiotnikowego, że zawsze wiedział, z której strony wiatr ideologiczny wieje. Co i kogo pochwalić, a od czego i kogo stanowczo się "odciąć". Nasz uczony też wiedział to doskonale. Tak się jednak złożyło, że meandry systemu, który budował z takim zapałem, ustawiły go w pewnym momencie z góry na przegranej pozycji.

Od Iraku do Iraku
Z budowniczego socjalizmu stał się więc prof. Bauman, jak wielu tzw. rozczarowanych socjalistów, postmodernistą i antyglobalistą. Kiedy zobaczyłem ów traktat o stalinizmie, pomyślałem sobie (najwyraźniej w chwili intelektualnej słabości!), iż były intelektualista partyjny chce wykorzystać swoje doświadczenia w celach porównawczych. W końcu wiele jest cech wspólnych stalinizmu, reżimu Saddama Husajna i Kim Dzong Ila, poczynając od roli terroru w kształtowaniu wszechobecnego strachu lub cech szczególnych totalitarnej propagandy. Opinia doświadczonego praktyka mogłaby być całkiem interesująca.
Ale gdzież tam! Współczesne totalitarne i semitotalitarne reżimy w najmniejszym nawet stopniu nie interesują rozczarowanego uczonego. Stare sympatie bynajmniej nie rdzewieją i - zamiast analizy porównawczej tyranii wczorajszych i dzisiejszych - mamy "subtelną" próbę porównania strachu wywołanego stalinowskim terrorem ze strachem przed terrorystami, przestępczością czy imigrantami, rzekomo sztucznie podsycanym przez zachodnich polityków z George'em W. Bushem na czele.
Po co im to podsycanie strachu? Ano po to, by odwrócić uwagę od narastających problemów, jakie stwarza kapitalistyczna gospodarka rynkowa. "Im bardziej pogłębia się zapaść gospodarcza, rośnie bezrobocie i spadają notowania giełdowe, tym częściej w Ameryce i Anglii - pisze uczony antyglobalista - mężowie stanu straszą swoich obywateli". To, że w Anglii stopa bezrobocia jest najniższa w Europie, a i w USA wynosi niewiele powyżej 5 proc., o czym "postępowe" państwa opiekuńcze mogą tylko pomarzyć, nie interesuje uczonego, który z postmodernistyczną pogardą odnosi się do faktów.
Nie sposób natomiast nie zauważyć, że prof. Bauman, chociaż tak pilnie odwraca oczy od rzeczywistych problemów współczesności, budując mozolnie swoje ideologiczne insynuacje, to na przykład od spraw Iraku tak zupełnie się oderwać nie był w stanie. Oryginalnością argumentacji zbliżył się bowiem (w sposób zapewne nie zamierzony) do ostatniego ministra informacji Saddama Husajna.

Recydywa
Drugi z upiorków przeszłości nie wyniósł tak brzydkiej karty z komunistycznej przeszłości. Godził karierę partyjnego aparatczyka z karierą redaktora "Polityki", jedynego (obok "Tygodnika Powszechnego") dającego się czytać tygodnika w czasach średniego "pryla", tj. w latach 60. i 70. Jeśli nawet we wczesnej karierze nie różnił się od innych poglądem, to przynajmniej starał się różnić wyglądem (patrz notka "Fryzury Mieczysława Rakowskiego" w "Dziennikach" Tyrmanda).
Ba, w miarę krzepnięcia indywidualnej pozycji politycznej w latach 80. pozwalał sobie nawet na wcale odkrywcze stwierdzenia. Sam przechowuję w swoich starych archiwach poufny raport
M.F. Rakowskiego, w którym - oceniając ustrój komunistyczny - stwierdzał z żalem, że właściwie nie stworzył on ani jednego produktu, który w jakikolwiek sposób ułatwiłby ludziom życie. Wszystkie one zostały wynalezione z chęci zysku w tym okropnym kapitalizmie. A do języka obiegowego na świecie weszły tylko dwa słowa z postępowego obozu socjalizmu: "sputnik" i "kozaczok" (oba, dodajmy, dawno już zapomniane).
Niestety, po upadku komunizmu
M.F. Rakowski - o dziwo - przeżywa recydywę poglądów socjalistycznych. Nie czytuję prasy postkomunistycznej; niczego mądrego bowiem człowiek tam się nie doszuka. Jednakże w nielicznych wystąpieniach na łamach poważniejszych dzienników i tygodników pan M.F.R. zabiera głos tak, jakby niczego nie nauczył się z czasów swojego meandrowania w komunizmie. Ba, jakby zapomniał, co sam i jego współpracownicy z "Polityki" pisali przez ten czas! Łaja kolegów z SLD za to, że są za mało lewicowi, no i oczywiście broni "pryla", niezależnie od okazji.
Tak było i tym razem. Autorom piszącym w "Rzeczpospolitej" i gdzie indziej o instytucjonalnym kontekście Rywingate ma za złe, że obarczają "pryla" za ujawnioną degrengoladę moralną. Nie jest to oczywiście źródło jedyne, ale na pewno najważniejsze. To właśnie w systemie komunistycznym pojawiło się zjawisko lumpeninteligencji (które sygnalizowałem w kilku pracach). Lumpeninteligencja to ludzie, którzy za "pryla" zdobywali wykształcenie, zwłaszcza wyższe, nie wyniósłszy z domu przyzwoitych standardów moralnych i tego, co niegdyś nazywano kindersztubą. Co gorsza, w upaństwowionym społeczeństwie, w którym takich standardów nie kształtowało ani środowisko pracy, ani stowarzyszenia zawodowe, nie nabyli ich w ogóle.
W rezultacie w swoich zawodowych i innych (na przykład politycznych) działaniach stosują nie tyle normy moralne i standardy zawodowe, ile - jak to określił kiedyś Zinowiew junior - "techniczne normy przetrwania". Zachowania wielu członków KRRiTV i świadków komisji sejmowej, jak również innych osób zamieszanych w tę sprawę, stanowią przykład stosowania takich właśnie norm. Podobnie jak wyrazy poparcia dla jednego z "bohaterów" Rywingate ze strony prezesa stowarzyszenia Ordynacka, który ma się tak do autentycznego ordynata, jak wyrób czekoladopodobny z czasów "pryla" do prawdziwej czekolady.
Przeżywający recydywę socjalistycznego myślenia Mieczysław Rakowski opowiada w "Rzeczpospolitej" dyrdymały na poziomie Leppera i innych durnych bolszewików o przemianach ustrojowych po upadku komunizmu. Ja rozumiem, że w partyjnej freblówce, gdzie pan M.F.R. zdobywał swoje ekonomiczne kwalifikacje, niczego sensownego nie mógł się nauczyć. Ale, do diabła, takich bzdur o polskiej transformacji nie słyszę od średnio inteligentnych uczniów szkół licealnych (o najlepszych już nie wspominając!), z którymi spotykam się od czasu do czasu w Warszawie i poza nią.

Znowu "coś drgnęło"!
Na razie "drgnęło" wicepremierowi Kołodce, w czasie któregoś z udzielanych wywiadów. Generacji pamiętającej "pryla" przypomniały się natychmiast hasła propagandy w czasach rządów gen. Jaruzelskiego. Widać, że wicepremier swoje szlify marketingowe zdobywał w latach, kiedy "wychodziliśmy na prostą", widać było "światło w tunelu" i w gospodarce "niewątpliwie coś drgnęło".
Słuchając takich bajdurzeń, zastanawiałem się, czy premier Miller i inni luminarze rządowi są dostatecznie dobrze poinformowani w sprawach ekonomii i jakich to światłych mają doradców. Moja ciekawość została częściowo zaspokojona, gdy na jednej z konferencji zobaczyłem takiego doradcę, mianowicie pana Nieckarza, byłego ministra finansów z czasów "wychodzenia na prostą". Nonsensy, które opowiadał, tym różniły się od nonsensów pana M.F.R., że zawierały liczby. Ale za to wszystkie fałszywe! Najbardziej interesujące były dane zasłużonego finansisty z czasów "pryla" dotyczące zamożności społeczeństwa. Uzasadniał on bowiem niemożność ograniczania wydatków budżetowych tym, że w Polsce ponad 58 proc. obywateli żyje poniżej granicy ubóstwa! Najnowszy raport Banku Światowego podaje 18 proc., a są i inne (także niższe) szacunki. Przy takich doradcach i takiej informacji nic dziwnego, że rząd osiągnął rekordowy poziom poparcia, to znaczy 10 procent...

Więcej możesz przeczytać w 20/2003 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 20/2003 (1068)

  • Wprost od czytelników18 maj 2003, 1:00Listy od czytelników3
  • Realny baraninizm18 maj 2003, 1:00Jedną z właściwości kwarków, jest to, że pozornie niemal swobodnie "pływają" one w jądrach atomowych.3
  • Peryskop18 maj 2003, 1:00Rzeczpospolita Europejska Organizatorzy X Polskich Spotkań Europejskich Polska Fundacja im. Roberta Schumana Komitet Integracji Europejskiej przedstawicielstwo Komisji Europejskiej władze Warszawy Narodowy Bank Polski tygodnik "Wprost"...8
  • Dossier18 maj 2003, 1:00ALEKSANDER KWAŚNIEWSKI, prezydent RP "Leszek Miller jest premierem z sukcesami, o których zapominamy za łatwo" Program III Polskiego Radia LECH WAŁĘSA, były prezydent RP Kto ma walizki duże, to pakować się i wyjeżdżać. Tutaj jest...9
  • Z życia koalicji18 maj 2003, 1:00SLD, przygotowując się do wyborów parlamentarnych, wynajął już pewną warszawską agencję reklamową. Nie, to nie pomyłka. Otóż wybory mają się odbyć jesienią! Taki jest podobno plan SLD: po wygranym referendum europejskim - wybory...10
  • Z życia opozycji18 maj 2003, 1:00W święto 3 Maja Liga Polskich Rodzin rozpoczęła kampanię antyunijną przez duże "k". Najfajniejsze zacznie się za dwa tygodnie, kiedy liga pokaże swoje spoty w telewizji. Na razie muszą nam wystarczyć ulotki i plakaty. Przy okazji liga...11
  • M&M18 maj 2003, 1:00Nieprzystawanie trójkątów - feleiton Marka Majewskiego12
  • Playback18 maj 2003, 1:00Jacques Chirac, prezydent Francji, Aleksander Kwaśniewski, prezydent RP, i Gerhard Schröder, kanclerz Niemiec12
  • Balcerowicz rozbrojony18 maj 2003, 1:0070 pistoletów Glock 17 oraz 22 pistolety maszynowe Glauberyt przekazał policji Narodowy Bank Polski.12
  • Fotoplastykon18 maj 2003, 1:0014
  • Poczta18 maj 2003, 1:00Listy od czytelników16
  • Kadry18 maj 2003, 1:0017
  • Iracka lokomotywa18 maj 2003, 1:00Na odbudowie Irak możemy zarobić 2-3 miliardy dolarów18
  • Porządek Baraniny18 maj 2003, 1:00Jeremiasz Barański (Baranina) odszedł z tego świata w chwili, gdy mógł zaszkodzić co najmniej kilkuset osobom w Polsce, a także w Austrii, Niemczech i Wielkiej Brytanii: od zwykłych policjantów, po polityków z pierwszych stron gazet. W procesie...24
  • Euroapelomania18 maj 2003, 1:00Im więcej apeli o udział w euroreferendum, tym niższa frekwencja30
  • Milczenie cieląt18 maj 2003, 1:00Polska może zapłacić gigantyczne odszkodowania z powodu opóźnień w przyjmowaniu unijnego prawa32
  • Biało - Polacy18 maj 2003, 1:00Jak rozpoznać Żyda po twarzy, anarchistę po ubiorze - 10 tys. nastolatków "wyszkolą" tego lata w Polsce neonaziści.34
  • Układ krwionośny18 maj 2003, 1:00Potwierdziły się obawy "Wprost" z 2000 r.: za nie istniejącą fabrykę osocza w Mielcu podatnicy zapłacą ponad 140 mln zł38
  • Na Księżyc18 maj 2003, 1:00Pax Americana to błogosławiony dyktat umiejętności i sprawności39
  • Nałęcz - Zapluty karzeł18 maj 2003, 1:00Pod względem brutalizacji polityki daleko nam jeszcze do II RP39
  • Giełda i wektory18 maj 2003, 1:00Hossa Świat VolkstrabantPopularny niegdyś trabant pojawi się w nowym wcieleniu jako africar. Niemiecka firma Sachsenring Automobiltechnik (SARL) planuje opracowanie prototopu i rozpoczęcie produkcji auta w Afryce. SARL chce dać szansę posiadania...40
  • CK Nafta!18 maj 2003, 1:00Jak najdrożej sprzedać skórę na rynku paliw?42
  • Węgiel gordyjski18 maj 2003, 1:00Rosja szantażuje nas wypowiedzeniem wojny celnej46
  • Guru Kołodki18 maj 2003, 1:00Z kogo składa się minister finansów48
  • Keynes z lodówki18 maj 2003, 1:00Plan Kołodki i Hausnera, czyli jak dać ludziom więcej pieniędzy, odbierając im pieniądze54
  • Wolność tygrysom!18 maj 2003, 1:00Czy Polska była europejskim tygrysem, czy tylko krową?56
  • Spadochron made in USA18 maj 2003, 1:00Europejscy bankruci nie są skazani na samobójstwo58
  • Ostatni lot?18 maj 2003, 1:00Koniec, czyli początek nowej ery podniebnych podróży60
  • Upiorki przeszłości18 maj 2003, 1:00Zygmunt Bauman, Mieczysław F. Rakowski, Grzegorz W. Kołodko, czyli dlaczego rząd Millera osiągnął rekordowy - dziesięcioprocentowy - poziom poparcia62
  • Supersam18 maj 2003, 1:00Rakieta dla koneserów Dotychczas auta Subaru znane były z dość banalnej karoserii i znakomitych silników. Samochodami tej marki jeździli najlepsi rajdowcy świata. Dziś za kierownicą subaru zasiada m.in. Fin Tommi Mäkinen....66
  • Szkolny apartheid18 maj 2003, 1:00Segregacja płci w szkołach podnosi poziom nauczania i dyscyplinę68
  • Zebra w kratki18 maj 2003, 1:00Połowa polskich ogrodów zoologicznych to więzienia dla zwierząt72
  • Bójmy się bać18 maj 2003, 1:00Cieszę się, że Małgorzata Domagalik ("Schwul, czyli pedał", nr 19) włączyła się do dyskusji o kampanii plakatowej ("Niech nas zobaczą") organizacji homoseksualnych.74
  • Bikont do Makłowicza, Makłowicz do Bikonta - Koperek kontra pietruszka18 maj 2003, 1:00Drogi Robercie! Czy nie za duŻo tej pietruszki? Wszędzie pietruszka! Do każdej zupy, do każdej surówki, w każdej sałatce, na ziemniakach - sypiemy tę natkę jak Włosi parmezan. Tak, tak, wiem, Włosi także sypią masę pietruszki, podobnie jak i...76
  • Chiński holocaust zwierząt18 maj 2003, 1:00Po ulicach Pekinu jeżdżą samochody, z których nawołuje się do usypiania psów i kotów jako roznoszących wirus SARS78
  • Bliski Zachód18 maj 2003, 1:00Wyższa forma kolonializmu80
  • Know-how18 maj 2003, 1:00Na ratunek Ziemi Jeśli Ziemia pozostanie na swojej orbicie, będziemy zgubieni - twierdzą astrofizycy. Słońce pewnego dnia zamieni się w czerwonego olbrzyma, jak wszystkie gwiazdy o podobnej masie. Ziemia zostanie wówczas pochłonięta przez...83
  • Choroba na receptę18 maj 2003, 1:00Co czwarty pacjent pada ofiarą lekarza84
  • Erotyka mózgu18 maj 2003, 1:00Esencja męskości reguluje cykl płodności kobiet88
  • Narkotyk odwykowy18 maj 2003, 1:00Ekstrakt z korzenia afrykańskiej rośliny leczy z narkomanii92
  • Bez granic18 maj 2003, 1:00Sterani weterani "Weterani to podpora białoruskiego społeczeństwa" - przypominał prezydent Aleksander Łukaszenka w przemówieniu z okazji Dnia Zwycięstwa i 58. rocznicy zakończenia wielkiej wojny ojczyźnianej. Na Białorusi, jak...96
  • Nibyland Polen18 maj 2003, 1:00W odczuciu niemieckich elit politycznych, RP wciąż pozostaje nibylandem niedorozwiniętego społeczeństwa nieudaczników.98
  • Największe zboczenie świata18 maj 2003, 1:00Rozmowa z BERNARD-HENRIM LÉVYM, francuskim filozofem102
  • Wiceprezydent świata18 maj 2003, 1:00Blair, wnuk Churchilla, syn Thatcher?104
  • Trójka bez sternika18 maj 2003, 1:00We Wrocławiu ostatecznie zakończył się dla nas brukselski "pralinkowy szczyt"108
  • Zepsuty karabin bolszewików18 maj 2003, 1:00Czy nowa awangarda rewolucji proletariackiej usiłowała stworzyć państwo w Kazachstanie?110
  • Małysz i inni18 maj 2003, 1:00Sportowcy i twórcy obdarzeni autorytetem nie zawahali się go wykorzystać w słusznej sprawie111
  • Menu18 maj 2003, 1:00Kraj Laureatki Pen Clubu "Za pomocą oszczędnych, lirycznych zdań, łudzących iluzją znajomych szczegółów - zastawiony stół, śpiące dziecko, nie posłane łóżko - jesteśmy nagle zanurzani w otchłań szaleństwa,...112
  • Żadnych granic18 maj 2003, 1:00Festiwal Eurowizji: Ich Troje kontra Tatu114
  • Terminator XXI18 maj 2003, 1:00Filmowe hity na lato118
  • Kino Tomasza Raczka18 maj 2003, 1:00Recenzje filmów: czas religii,Oszukać przeznaczenie119
  • Praga Europy18 maj 2003, 1:00Czeską Pragę promują Mozart, Kafka, Gehry, Jagger i Willis120
  • Płyty Kuby Wojewódzkiego18 maj 2003, 1:00Recenzje płyt121
  • Królowa myszy18 maj 2003, 1:00Olga Boznańska twierdziła, że skrzywdzono Niemców, odbierając im Górny Śląsk i Pomorze122
  • Sezon odjazdowy18 maj 2003, 1:00Pożytki z wyjeżdżania są rozliczne. Społeczeństwo, wyjechawszy na długi weekend, zrelaksowało się i już liczy dni do następnego.124
  • Prezes z dyplomem18 maj 2003, 1:00Najlepsza, według prezesa Kwiatkowskiego, telewizja europejska, czyli TVP, ujawniła pewną słabość, mianowicie nie zatrudnia fachowych tłumaczy. Nie powiodło się więc przełożenie na język polski uzasadnienia nagrody otrzymanej od Europejskiej Unii...124
  • Organ Ludu18 maj 2003, 1:00TRYBUNA PRZYMIERZA MIĘDZY DAWNYMI A MŁODYMI Nr 20 (33) Rok wyd. 2 WARSZAWA, poniedziałek 12 maja 2003 r. Cena + VAT + ZUS + akcyza Ludowa Ojczyzna w sercach wielu z nas Jeszcze brzmią echa 1-majowego święta i 9-majowej parady Zwycięstwa. Z...125
  • Che opyla kamerę18 maj 2003, 1:00Gdyby Che Guevara żył, przemycałby narkotyki i za kasę porywał ludzi. Czyli nie nadawałby się na idola, chyba że w Pruszkowie126
  • Ranking szkół wyższych - Uniwersytet rynkowy18 maj 2003, 1:00Najlepsi to: UAM, Politechnika Wrocławska, AM Poznań, SGH, WSPiZ im. Kozińskiego.204
  • Ranking szkół wyższych - Ranking masowego rażenia18 maj 2003, 1:00Wartość uczelni nie zależy od ocen profesorów, lecz studentów218
  • Ranking szkół wyższych - Szkoła biznesu18 maj 2003, 1:00Po 1989 roku kuźnie kadr gospodarki socjalistycznej pospiesznie przemalowano na świątynie biznesu223