Kawa na uspokojenie?

Kawa na uspokojenie?

Dodano:   /  Zmieniono: 
Lecznicza żywność leczy głównie ze złudzeń
Firma Jeremiah's Pick Coffee wprowadziła na rynek zawierającą żeń-szeń kawę, która pobudza i poprawia wydolność organizmu człowieka. Mała czarna z lawendą i rumiankiem ma działać kojąco, z kolei kawa z dodatkiem wyciągu z miłorzębu japońskiego zwiększa sprawność umysłową. Naukowcy z McGill School of Dietetics and Human Nutrition w Montrealu opracowali olej do smażenia obniżający poziom cholesterolu i ułatwiający odchudzanie. Podobnie działają dostępne na polskim rynku chipsy owocowe wytwarzane bez użycia tłuszczu dzięki technologii opracowanej w Instytucie Sadownictwa i Kwiaciarstwa w Skierniewicach.
Na całym świecie wzrosła sprzedaż tzw. żywności funkcjonalnej - produktów spożywczych z dodatkami witamin, minerałów i pożytecznych drobnoustrojów, m.in. jogurtów i soków owocowo-warzywnych. Wartość światowego rynku tych wyrobów przewyższyła już 50 mld USD. Producenci zapewniają, że takiego rodzaju żywność wpływa na zdrowie znacznie korzystniej niż "zwykłe" produkty spożywcze. Niestety, te obietnice są na ogół jedynie chwytem marketingowym.

Karta dań na receptę
Hipokrates przekonywał, że niektóre produkty spożywcze mogą działać jak lek. Pierwsze próby wprowadzenia na rynek żywności funkcjonalnej podjęto w Europie Zachodniej i USA prawie przed stu laty. Aby zapobiegać coraz częściej występującej niedoczynności tarczycy, w 1920 r. wyprodukowano sól jodowaną. W Japonii w latach 80. zaczęto łączyć żywność z lekami. W sklepach pojawiły się: czekolada chroniąca przed zawałem serca, piwo o działaniu antynowotworowym, a także prawie siedemdziesiąt innych tzw. nutraceutyków, jak nazywana jest żywność funkcjonalna. W wielu restauracjach Kraju Kwitnącej Wiśni kelner zamiast menu podaje klientom kartę dolegliwości, które można złagodzić potrawami.
Producenci na całym świecie jako żywność funkcjonalną najczęściej reklamują napoje z dodatkiem witamin i minerałów. W Stanach Zjednoczonych, Japonii i Europie ich konsumpcja wzrosła w latach 1998-2002 o 11 proc., do 12 mld litrów rocznie. Stanowią one 6 proc. rynku wszystkich napojów w tych krajach, czyli o 50 proc. więcej niż w 1998 r. - wynika z raportu opublikowanego przez Zenith International (prestiżowy brytyjski ośrodek badania rynku żywności). W USA i Japonii najbardziej popularne są napoje dla sportowców i ludzi aktywnych, takie jak isostar. W krajach europejskich większym zainteresowaniem cieszą się soki owocowe z dodatkiem witamin, choć ostatnio szybko wzrasta sprzedaż wytwarzanego przez Coca-Colę napoju Powerade. Wzbogacane soki na ogół zawierają dobrze wchłaniane przez organizm witaminy rozpuszczalne w wodzie.

Palenie w gardle
Producenci zapewniają, że napoje wzbogacone w witaminy zmniejszają ryzyko raka i zapobiegają zaćmie (dzięki zwiększonej zawartości witaminy A), mogą nawet chronić przed żółtaczką (dzięki podwyższającym odporność witaminom C i E). "Nie ma podstaw do takich stwierdzeń. 95 proc. produktów żywności funkcjonalnej nie zostało przebadanych klinicznie" - twierdzi Stephen DeFelice, przewodniczący Foundation for Innovation in Medicine. Uważa on, że skuteczność większości nutraceutyków jest wątpliwa, bo nie została potwierdzona wiarygodnymi badaniami. Podobne zastrzeżenia wysuwane są wobec innych produktów spożywczych wzbogaconych na przykład w magnez (który ma przeciwdziałać chorobom nerwowo-mięśniowym) oraz reklamowanych jako chroniące przed nadciśnieniem tętniczym i rakiem jelita produktów zawierających błonnik, szczepy bakterii lub przeciwutleniacze.
Niektóre dodatki do żywności, zwłaszcza ziołowe, mogą być wręcz niebezpieczne.
38-letnia Australijka zaczęła odczuwać palenie w ustach i gardle oraz bóle w klatce piersiowej po wypiciu herbaty zawierającej wyciąg z jeżówki (echinacea). Mieszkaniec stanu Georgia w USA, przyjmujący lek przeciwlękowy Xanax, omal nie umarł po zjedzeniu chipsów z dodatkiem preparatu ziołowego kava kava. "Wiele nutraceutyków zwiększa lub hamuje wchłanianie niektórych leków" - twierdzi DeFelice. Jego zdaniem, znaczna liczba dodatków do żywności, nawet jeśli nie powoduje szkodliwych skutków, nie przynosi także korzyści. Badania wykazały znikomą skuteczność produktów zawierających żeń-szeń i miłorząb japoński.

Drenowanie kieszeni
- Zapotrzebowanie na wapń można zaspokoić dwiema szklankami wzbogaconego w ten pierwiastek mleka, jeżeli nie mamy w zwyczaju picia około litra tego napoju dziennie - mówi dr Lucjan Szponar, kierownik Instytutu Żywności i Żywienia. Od wielu lat spożycie wapnia jest w Polsce zbyt niskie. - Doskonałym pokarmem są bogate w białko i witaminy jogurty z żywymi kulturami bakterii Lactobacillus plantarum lub Lactobacillus casei defensis. To tzw. jogurty probiotyczne, w których znajdują się przebadane szczepy bakterii - przekonuje prof. Zdzisława Libudzisz z Instytutu Technologii Fermentacji i Mikrobiologii Politechniki Łódzkiej.
Polskie Towarzystwo Badań nad Miażdżycą udzieliło rekomendacji napojom Pro Viva zawierającym żywe kultury bakterii kwasu mlekowego Lactobacillus plantarum 299v. Instytut Kardiologii Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego zaleca niskosodową wodę Kinga. Instytut Kardiologii w Warszawie i prof. Zbigniew Religa polecają margarynę Benecol. Badania potwierdziły, że obniża ona poziom cholesterolu we krwi i zmniejsza ryzyko choroby niedokrwiennej serca.
Rekomendacje prestiżowych placówek medycznych nie oznaczają jednak, że reklamowany produkt wszechstronnie przebadano. - Te zalecenia jedynie potwierdzają, że umieszczone na opakowaniu informacje są wiarygodne - mówi dr Szponar. Ustalenie rzeczywistej wartości nutraceutyków jest niesłychanie trudne. - Pojęcie "żywności funkcjonalnej" ma głównie znaczenie marketingowe - twierdzi dyrektor Instytutu Żywności i Żywienia. Używanie takiego określenia nie ma nawet prawnego uzasadnienia.
Dopiero od sierpnia w USA zacznie obowiązywać nowy, opracowany przez Agencję ds. Żywności i Leków (FDA) system ocen wartości zdrowotnej produktów spożywczych. Pozwoli on klientom zorientować się, na ile uzasadnione są zapewnienia producentów zachwalających swoje produkty jako prozdrowotne. Dopóki podobny system oznaczeń nie zostanie wprowadzony w Polsce, nabywanie żywności funkcjonalnej będzie przypominać kupowanie kota w worku.


Pomidorem w raka
Modyfikowany genetycznie pomidor o podwyższonym poziomie flawonoidów, które działają jak przeciwutleniacze, zapobiegając powstawaniu nowotworów, wyhodowali brytyjscy i duńscy naukowcy z Unilever Research w Sharnbrook. Warzywo wyglądało tak samo jak nie zmodyfikowane pomidory, lecz w jego skórce było 78 razy więcej flawonoidów. Ponad 65 proc. z nich nie utracono podczas przetwarzania, co oznacza, że efekt antyrakowy mogą mieć także sosy i zupy zrobione ze zmodyfikowanych pomidorów.

Dieta funkcjonalna
LUCJAN SZPONAR
dyrektor Instytutu Żywności i Żywienia
Funkcjonalna może być przede wszystkim dobrze zestawiona dieta, a nie same produkty spożywcze. Czerwone mięso jest bardzo dobrym źródłem żelaza, produkty zbożowe - nie. Jeżeli zrobić kanapkę z kawałkiem czerwonego mięsa, liściem sałaty zawierającym niewielką ilość witaminy C i pieczywem razowym mającym słabo przyswajalne żelazo, to żelazo z kromki chleba zostanie przyswojone właśnie dlatego, że wszystkie składniki kanapki zostały spożyte jednocześnie. Żelazo z szynki i witamina C ułatwiają przyswajanie żelaza z produktów zbożowych.

Żywność na szóstkę
System ocen wartości zdrowotnej produktów spożywczych opracowany przez Agencję ds. Żywności i Leków (FDA):
A - mocne podstawy naukowe, B - duża liczba potwierdzających informacje producenta badań, ale nie można wyciągnąć ostatecznych wniosków, C - nieduża liczba badań, D - nie ma wiarygodnych badań


  • Produkty "bio" mają regenerować florę bakteryjną przewodu pokarmowego
  • Pól litra soku lub mleka z dodatkiem wapnia zaspokaja dzienne zapotrzebowanie na ten pierwiastek
  • Napoje energetyzujące są reklamowane jako środki zwiększające wydolność fizyczną organizmu
  • Błonnik i witaminy zawarte w musli zapobiegają - jak zapewniają producenci -  nowotworom jelita grubego
  • Wbogacone w witaminy soki mają przeciwdziałać rakowi, zaćmie i żółtaczce
  • Benecol obniża poziom cholesterolu. To jedyny nutraceutyk o działaniu potwierdzionym badaniami
  • W gramie tzw. jogurtów probiotycznych powinno się znajdować 10 mln żywych bakterii
Więcej możesz przeczytać w 31/2003 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 31/2003 (1079)

  • Na stronie - Moda na modę3 sie 2003, 1:00Ale co to jest moda? Każdy chce nosić na sobie coś takiego, co noszą wszyscy, ale jednocześnie, czego nie ma nikt inny. Paradoks?3
  • Peryskop3 sie 2003, 1:00Papież bez lewodopy To nie atak choroby, lecz zaprzestanie podawania lewodopy jest powodem pogorszenia się formy papieża. Pierwsze symptomy odnotowano podczas czterodniowej pielgrzymki Jana Pawła II do Chorwacji na początku czerwca. Panowały tam...6
  • Dossier3 sie 2003, 1:00Józef OLEKSY poseł SLD "Minister Jakubowska jest postacią barwną, jest postacią atrakcyjną, dynamiczną, wulkaniczną i muszę powiedzieć, że współpraca z nią jest atrakcyjna" TOK FM Jan Maria ROKITA poseł Platformy...7
  • Poczta3 sie 2003, 1:00To tylko mafia W związku z artykułem Wojciecha Sumlińskiego "To tylko mafia" (nr 29) wyrażam stanowczy protest przeciwko praktykom dziennikarskim zastosowanym przy pisaniu tego tekstu. Nigdy w sprawie związanej z opisywaną aferą nie...9
  • Kadry3 sie 2003, 1:009
  • M&M3 sie 2003, 1:00JEDYNY SPOSÓB Komu od ciągłych afer wytchnienie się marzy, kto chce, by politycy nie tracili twarzy, niech namówi na urlop wszystkich dziennikarzy.10
  • Playback3 sie 2003, 1:0010
  • Ulicki zakochany w Krenzu3 sie 2003, 1:00"Jesteś mężczyzną wyższym i przystojniejszym od Ericha Honeckera" - to nie erotyk, ale fragment zaangażowanego wiersza "Do Egona Krenza" (byłego przywódcy NRD), napisanego przed dwoma laty przez Ryszarda Ulickiego, nowego członka Krajowej Rady...10
  • Z życia koalicji3 sie 2003, 1:00Aleksander Kwaśniewski jest prezydentem wszystkich Polaków, z wyjątkiem rybaków. Kiedy odpoczywa w Juracie, dzielna marynarka wojenna zamyka akwen naprzeciwko jego hotelu, co wkurza rybaków, którzy mają w zwyczaju...12
  • Z życia opozycji3 sie 2003, 1:00Coraz lepiej sobie radzą w rankingach bracia Kaczyńscy, którzy ustępują pola tylko Aleksandrowi Kwaśniewskiemu. Lech (47 proc. popularności) ciągle wyprzedza Jarosława, ale tylko o 2 proc. Ale za to Jarosławowi szybciej przybywa...13
  • Fotoplastykon3 sie 2003, 1:0014
  • Wakacje z kantem3 sie 2003, 1:00Sześć na dziesięć polskich biur turystycznych oszukuje klientów!16
  • Pakt antypedofilski3 sie 2003, 1:00Media wymusiły na polskim parlamencie zaostrzenie prawa przeciwko pedofilom20
  • Niemiecka rewizja3 sie 2003, 1:00Niech Polacy zrzekną się roszczeń wobec dawnego ZSRR na rzecz niemieckich wypędzonych22
  • Sejm bublodawców3 sie 2003, 1:00W Polsce można handlować ustawami, wstawiać lub usuwać całe paragrafy albo ich fragmenty24
  • Przystanek Owsiak3 sie 2003, 1:00Festiwal w Żarach to największy hipisowski spektakl na świecie30
  • Nałęcz - Hulaj dusza3 sie 2003, 1:00Tylko ograniczenie immunitetu ukróci łamanie prawa przez posłów33
  • Giełda i wektory3 sie 2003, 1:00Hossa Świat Odlotowy samolot Tanie linie lotnicze Virgin Atlantic chcą przejąć klientów klasy biznes oraz pasażerów wycofanych z użytku samolotów Concorde. Richard Branson, właściciel VA, wpadł na pomysł nowego zestawu usług...34
  • Dolar z katapultą3 sie 2003, 1:00Amerykańskie firmy nokautują konkurentów - dowodzi "Business Week"36
  • Piekło w raju3 sie 2003, 1:00Szwedzka niewola kontra amerykańska wolność40
  • Strategia taktyków3 sie 2003, 1:00O nietrwałości "trwałego ożywienia gospodarczego"42
  • Jastrzębie w gołębniku3 sie 2003, 1:00Niedouczeni politycy psują złotego44
  • Balcerowicz wprost - O rezerwach na chłodno3 sie 2003, 1:00Duże rezerwy walutowe odstraszają agresorów, czyli spekulantów chcących osłabić złotego48
  • 2 x 2 = 4 - Polska prywatyzacja3 sie 2003, 1:00Polacy ciągle żyją urojeniami na temat wartości majątku odziedziczonego po PRL49
  • Supersam3 sie 2003, 1:00Domowy szpieg SpyTel, przenośny system alarmowy firmy Zepter działający w sieci telefonii komórkowej, pozwala usłyszeć przez telefon, co dzieje się w naszym domu pod naszą nieobecność. Aparat włączy również alarm lub zadzwoni pod...50
  • Modyktator Arkadius3 sie 2003, 1:00Arkadius, Ewa Minge i Maciej Zień zadają szyku w Europie52
  • Karnawał na plaży3 sie 2003, 1:00Letnie miasteczka pod patronatem "Wprost" ożywiły polskie wybrzeże59
  • Piłkarska ruletka3 sie 2003, 1:00Transferowy show ma rozruszać futbolowy rynek60
  • Makłowicz do Bikonta, Bikont do Makłowicza - Dyplomacja a kolacja3 sie 2003, 1:00Piotrusiu! Jak każde dziecko rodzaju męskiego chciałem na początku być strażakiem, potem pilotem, ale już chwilkę później dyplomatą.62
  • Druga płeć - Ciastko bez kalorii3 sie 2003, 1:00Za udawanie przed światem kogoś, kim się nie jest, prędzej czy później trzeba zapłacić najwyższą cenę63
  • Nigdy się nie boję3 sie 2003, 1:0095-letnia dziś Izabella Horodecka wzięła udział w likwidacji 23 najniebezpieczniejszych zdrajców Polski Podziemnej64
  • Know-how3 sie 2003, 1:00Pizza LECZY Częste jedzenie pizzy zmniejsza ryzyko zachorowania na niektóre rodzaje raka - przekonują włoscy naukowcy z Instytutu Badań Farmakologicznych w Mediolanie. Zespół uczonych pod kierunkiem Silvana Gallusa przebadał 8 tys....67
  • Kawa na uspokojenie?3 sie 2003, 1:00Lecznicza żywność leczy głównie ze złudzeń68
  • Przesiewanie nowotworów3 sie 2003, 1:00Lek na raka za 10 złotych!71
  • Kąpiel z powikłaniami3 sie 2003, 1:00Sinice bywają groźne niczym broń biologiczna72
  • Bez granic3 sie 2003, 1:00Rozrywka dla najważniejszych Koniec z grą w golfa w godzinach pracy. Władze Sabah, drugiego pod względem wielkości stanu Malezji, zakazały wyższym rangą urzędnikom państwowym tej popularnej rozrywki. Od tej pory biurokraci będą mogli grać w golfa...74
  • Teraz Iran?3 sie 2003, 1:00Czy Husajn dostał azyl w Iranie w zamian za broń masowego rażenia lub jej dokumentację?76
  • Saddam to nie Dracula3 sie 2003, 1:00Rozmowa z Paulem Wolfowitzem, zastępcą sekretarza obrony USA81
  • Reżim masowej zagłady3 sie 2003, 1:00A jeśli nawet Husajn nie miał broni jądrowej?!82
  • Spis euromrzonek3 sie 2003, 1:00Chciejstwo zabije europejską konstytucję84
  • Atomowe grejpfruty Kima3 sie 2003, 1:00Kim Dzong Il podminowuje świat86
  • Cytat dyplomatyczny - Kto po Prodim?3 sie 2003, 1:00Premierowi Danii daję największe szanse wśród kandydatów na szefa Komisji Europejskiej87
  • Menu3 sie 2003, 1:00Kraj Piętnastka Big Cyca Znana z licznych skandali i happeningów formacja rockowo-kabaretowa Big Cyc zapowiada huczne obchody swojego 15-lecia. Urodziny odbędą się 3 sierpnia w Gdańsku. W programie przewidziano Urodzinową Paradę Uliczną,...88
  • Atak piratów3 sie 2003, 1:00Filmy marynistyczne będą kasowymi przebojami tego sezonu90
  • Płyty Kuby Wojewódzkiego3 sie 2003, 1:00BEYONCE Dangerously In Love Jak mawiają rezydenci siłowni - w zdrowym ciele, zdrowy duch. Na okładce swojej solowej płyty odziana w resztki kryształowego żyrandola pani Beyoncé jawi się tak zdrowo, że aż człowiek chciałby zostać jej...93
  • Muzeum wstydu3 sie 2003, 1:00Komu przeszkadza muzeum powstania warszawskiego94
  • Obraza rozumu3 sie 2003, 1:00Ponad 70 lat temu w Prusach sędziowie lepiej rozumieli wolność artystycznej wypowiedzi niż w dzisiejszej Polsce96
  • Perły do lamusa? - Furia obrazu3 sie 2003, 1:00"Czas Apokalipsy" wywiera piekielne wrażenie, ale równocześnie jest przykładem kompletnie zafałszowanej historii98
  • Nowowizja - "Aby język giętki"3 sie 2003, 1:00Cały świat, nie tylko naukowy, obiegła ostatnio informacja o pierwszym szczęśliwym przeszczepieniu ludzkiego języka. Organ podobno się przyjął, pacjent jedynie musi jeszcze się nauczyć mówić. W tym kontekście szczególnie intrygująco...100
  • Towarzysze i koledzy - Kultura poantyczna3 sie 2003, 1:00Spędziłem ostatnie dwa tygodnie na Krecie i muszę powiedzieć, że jest to dziwny kraj. Niby Europa (a nawet i Unia Europejska), powinna więc być widoczna gołym okiem sodoma i gomora. Rozwiązłość obyczajów, upadek społeczeństwa, frustracje i...100
  • Organ Ludu3 sie 2003, 1:00TRYBUNA PRZYMIERZA MIĘDZY DAWNYMI A MŁODYMI Nr 31 (44) Rok wyd. 2 WARSZAWA, poniedziałek 28 lipca 2003 r. Cena + VAT + ZUS + winieta Wielki konkurs "Organu Ludu" Lifting Pałacu im. Stalina "Organ Ludu" przyłącza się do...101
  • Skibą w mur - Egoizm liderów3 sie 2003, 1:00Taka jest natura lidera, że nie uznaje nikogo nie tylko nad sobą, ale także obok siebie102