Dzieci wojny

Dodano:   /  Zmieniono: 
W 15 krajach walczą nieletni żołnierze
Trzeba mieć pecha, by się urodzić w Lira. W tej mieścinie nie ma nic poza kilkoma szeregami brzydkich domów ustawionych wzdłuż szosy prowadzącej w głąb ugandyjskiej sawanny. Mimo to informacje stąd co jakiś czas trafiają do światowych serwisów informacyjnych. Co kilkanaście tygodni na miasto napadają hordy uzbrojonych w maczety nastolatków - mordują dorosłych oraz grabią ich dobytek. W ostatnim ataku - niespełna dwa tygodnie temu - zginęło 41 osób, a 7 tys. musiało uciekać z domów. W lutym - jak podała ONZ - "prymitywnymi narzędziami zabito 200 ludzi". Podczas takich ataków szanse na przeżycie mają tylko kilkuletnie dzieci. Są porywane do obozów w południowym Sudanie i szkolone do walki. Jeśli to przetrwają, stają się równie bezwzględne jak oprawcy ich rodzin - wracają do Ugandy, gdzie zaczynają walczyć w Armii Boskiego Oporu. Dowodzi nią były ministrant Joseph Kony, który ogłosił się prorokiem. Prokuratorzy Międzynarodowego Trybunału Karnego obarczają go odpowiedzialnością za porwanie 20 tys. dzieci, z czego - jak ustaliła ONZ - co najmniej 8 tys. w 2002 r.
O ile jednak można uznać, że Kony jest psychopatą, o tyle nie sposób wytłumaczyć, dlaczego do walki z nim rządowe Ugandyjskie Ludowe Siły Obronne również wykorzystują dzieci. Z tego m.in. powodu Uganda - obok m.in. Rwandy, Bośni i Hercegowiny oraz Kolumbii - znalazła się na liście państw napiętnowanych za okaleczanie i mordowanie dzieci. W specjalnych raporcie sekretarza generalnego ONZ wyszczególniono 15 krajów, w których działa ponad czterdzieści grup zbrojnych wykorzystujących nieletnich.

Saperzy z podstawówki
Dzieci żołnierze nie mają jednak co liczyć na pomoc społeczności międzynarodowej. Najlepszym dowodem na to jest awantura, jaka wybuchła wokół rezolucji Rady Bezpieczeństwa o dzieciach żołnierzach. Mimo że jej projekt był gotowy na początku roku, głosowanie blokowały Londyn i Moskwa. Nie podobało im się, że Irlandię Północną i Czeczenię nazwano "strefami konfliktów zbrojnych", gdzie "grupy paramilitarne wykorzystują nieletnich". W sprawie Irlandii można mieć wątpliwości, jednak w raporcie sekretarza generalnego ONZ (na tej podstawie powstawała rezolucja) powoływano się na Olarę Otunnu, specjalnego wysłannika ONZ do Czeczenii, która przywiozła dowody m.in. na to, że "grupy partyzanckie wykorzystują dzieci do rozbrajania ładunków wybuchowych i pól minowych".
Skończyło się tym, że rezolucja, którą uchwalono pod koniec kwietnia, potępia jedynie państwa objęte wojnami domowymi: Afganistan, Burundi, Wybrzeże Kości Słoniowej, Kongo, Liberię oraz Somalię. Jednocześnie nawet gdyby jej postanowienia zostały wyegzekwowane - co jest mało prawdopodobne - i tak objęłyby tylko niewielką część spośród 300 tys. nieletnich żołnierzy zwerbowanych na świecie.

Skażeni koszmarem
W Kolumbii, Sudanie czy na Sri Lance próby demobilizacji dzieci trwają od kilku lat. Dowódcy Autodefensas Unidas de Colombia uwolnili w ubiegłym roku około tysiąca nieletnich, sudański Front Wyzwolenia Narodowego - ponad dwa tysiące, a Tamilskie Tygrysy zapowiedziały, że za kilka lat nie będzie w ich oddziałach nikogo poniżej 16. roku życia.
Nie bardzo wiadomo jednak, co robić ze zdemobilizowanymi dziećmi, których jedynym doświadczeniem życiowym jest wojna. - Gdy do nas trafiają, nie pytamy, co robiły wcześniej, ale staramy się przekonać do nauki, bo większość nawet nie zaczęła chodzić do szkoły - opowiada Rita Aunt, psycholog pracująca w Kampali, stolicy Ugandy. - Część z nich, gdy piętrzą się trudności związane z normalnym życiem, ucieka do tego, co zna - do partyzantki. Udaje nam się pomóc najwyżej 10 proc. dzieci, które do nas trafiają.
Równie trudna jak pomoc dzieciom, które brały udział w walkach, jest pomoc tym, które były jej świadkami. Badania prowadzone w Herzog Hospital's Israel Center for the Treatment of Psychotrauma w Jerozolimie wykazały, że ponad 30 proc. izraelskich dzieci cierpi z powodu zespołu stresu pourazowego. 17 proc. miewa napady histerii i nieuzasadnione lęki. Z badań dr Ruth Pat-Horenczyk wynika, że 90 proc. młodzieży doświadczonej zamachami ucieka w alkohol. - Jeśli ekstremalnie ryzykowna staje się podróż do szkoły, dzieci dochodzą do wniosku, że narkotyki i seks nie są takie niebezpieczne. Dla nich granice tego, co bezpieczne, zniknęły lub co najmniej zostały zaburzone - uważa dr Pat-Horenczyk. Część dzieci, szczególnie z rodzin izraelskich osadników mieszkających na terytoriach palestyńskich, obsesyjnie stara się znaleźć pocieszenie w religii.

Bezprizorni XXI wieku
Dzieci walczące na wojnach, dziesiątkowane chorobami, zmuszane do pracy to nie tylko problemy odległej Azji czy Afryki. Opuszczone, zaniedbane, zostawione samym sobie można spotkać wszędzie. Po Moskwie włóczy się milion bezprizornych, dzieci żyjących na ulicy, utrzymujących się z kradzieży i prostytucji. W całej Rosji - jak wynika z danych MSW - jest ich do 4 mln. A władze konsekwentne są tylko w jednym - w udawaniu, że problemu nie ma.
Postanowienia Deklaracji Praw Dziecka, uchwalonej przez ONZ 20 listopada 1959 r., w kontekście tego, co dzieje się na świecie, brzmią jak makabryczny żart. Z wyliczeń Banku Światowego wynika, że mniej niż procent tego, co wydaje się na świecie na broń, wystarczyłoby, by posłać każde dziecko do szkoły.

Więcej możesz przeczytać w 23/2004 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 23/2004 (1123)

  • P.o.6 cze 2004, 1:00Społeczeństwo wyraża wotum nieufności dla klasy polityków bez klasy3
  • Skaner6 cze 2004, 1:00Zero demoluje gigantów Kwaśniewski, Miller i Kurczuk przed Trybunał Stanu! Oto następstwo przyjęcia przez Sejm raportu Zbigniewa Ziobry z PiS w sprawie Rywina. Leszek Miller musi sobie pluć w brodę, że nazwał Ziobrę podczas przesłuchania...8
  • Dossier6 cze 2004, 1:00JÓZEF OLEKSY marszałek Sejmu RP Nie jestem Batmanem, żeby umieć obskoczyć trzy miejscowości w ciągu jednego dnia na konferencji prasowej WOJCIECH OLEJNICZAK minister rolnictwa Niech jaskółki się nie przejmują i gniazda sobie wiją...9
  • Sawka6 cze 2004, 1:0010
  • Licznik6 cze 2004, 1:003,5 km przejedzie fiat panda na benzynie o wartości 1 zł 8 l ropy na 100 km spala samochód (już prywatny), którym Michał Tober wozi swojego psa 30 l benzyny na 100 km spalał popularny autobus "ogórek" (jelcz mex 272)...10
  • Kadry6 cze 2004, 1:0011
  • Playback6 cze 2004, 1:0013
  • OPCJA PRAWDY6 cze 2004, 1:00Felieton Marka Majewskiego13
  • Poczta6 cze 2004, 1:00Listy od czytelników13
  • Zastrzyk nadziei6 cze 2004, 1:00Już ponad 5,3 mln zł zebrano podczas tegorocznej akcji "Odnawiamy nadzieję"14
  • Zlecenie na Rokitę6 cze 2004, 1:00Sejm powinien powołać kolejną komisję śledczą w celu ustalenia, kto posłał Błochowiak do komisji15
  • Z życia koalicji6 cze 2004, 1:00Dwa razy kandydował i za każdym razem był odprawiany z kwitkiem mniej znany poseł SLD - pan Leszek Miller. Afront ten spotkał go podczas wyborów przewodniczącego sejmowej Komisji Europejskiej. Po dwóch spektakularnych klęskach Miller...16
  • Z życia opozycji6 cze 2004, 1:00  Nietolerancja w natarciu! W sejmowej restauracji widziano posła PiS Mariana Piłkę (niegdyś prezes ZChN), jak sztorcował jakiegoś działacza Samoobrony za to, że je w piątek mięso. Oj, dobrze, że Piłka nie zna nazwisk parlamentarnych...17
  • Fotoplastykon6 cze 2004, 1:00Henryk Sawka www.przyssawka.pl18
  • Dziecinada6 cze 2004, 1:00Politycy zamiast rządzić, bawią się jak dzieci problemami, które sami stworzyli. Piąty dzień trwał kryzys rządowy. Prezydent zastanawiał się, czy przerwać swoją wizytę w USA, bo tak długi kryzys zmniejsza prestiż państwa. W końcu oświadczył, że...20
  • Trup, który mówi6 cze 2004, 1:00Kto zabił kompana z celi i windykatora długów Grzegorza Wieczerzaka?26
  • Siatka Ammara6 cze 2004, 1:00O sile islamskiej siatki w Polsce dowiemy się dopiero wtedy, gdy uderzy.28
  • Duopolis6 cze 2004, 1:00Polski Zgorzelec chce wchłonąć niemieckie Görlitz i na odwrót32
  • Rurociąg przyjaciół6 cze 2004, 1:00Polska zapłaci miliard złotych za budowę trzeciej nitki naftociągu Przyjaźń, a skorzystają na tym Rosjanie36
  • Antypolskie pomyje6 cze 2004, 1:00Andrzej Lepper, bojkotowany na światowych salonach, zawiera przyjaźnie w międzynarodowych spelunkach38
  • Giełda6 cze 2004, 1:00HossaŚwiat Home Depot girls? Magazyn "Playboy" proponuje pracownicom Home Depot, największej sieci sklepów z artykułami wyposażenia mieszkań, rozbierane sesje zdjęciowe. Kandydatki na modelki muszą mieć ukończone 18 lat i przesłać...40
  • Paliwo wzrostu6 cze 2004, 1:00Ameryka utopi Europę w benzynie !42
  • Stek nonsensów6 cze 2004, 1:00Czy bydło zrujnuje nasze domowe budżety?45
  • Telefon nieufności6 cze 2004, 1:00To państwowy monopolista wołał do nas: wrzuć monetę!46
  • Gra na pieniądze6 cze 2004, 1:00Gry komputerowe to pierwszy globalny polski produkt eksportowy48
  • Konserwatywna lewica6 cze 2004, 1:00Blair wypowiedział wojnę związkom zawodowym52
  • Praca dla demagoga6 cze 2004, 1:00Politycy głoszący katastrofę transformacji mają tylko jeden program: rozdymanie i tak już rozdętego państwa54
  • 2 x 2 = 4 - Nasza edukacja6 cze 2004, 1:00Polska szkoła nie wymaga inwencji i aktywności, lecz poprawności55
  • Supersam6 cze 2004, 1:00Powiew surrealizmu Rubylips - perfumy firmy Salvador Dali - powstały z myślą o kobietach lubiących przygody. Dominuje w nich połączenie cierpkiego aromatu japońskiego owocu cytrusowego yuzu z zapachem czerwonej porzeczki. Nuta głowy rozwija ulotną...56
  • Igrzyska brojlerów6 cze 2004, 1:00Wkrótce tylko transseksualiści będą bić sportowe rekordy58
  • Zając w gondoli6 cze 2004, 1:00Wśród Polaków wreszcie zapanowała moda na polską kuchnię - tę najprawdziwszą, która królowała na naszych stołach już przed wiekami. Gołąbki w liściach chrzanu, kiszone zielone pomidory, czernina, befsztyk z zająca, rosół z gołąbków, cukinia...62
  • Kotlet globalny6 cze 2004, 1:00100 lat hamburgera66
  • Tamatama onnanoko6 cze 2004, 1:00Losy księżnej Masako są kolejnym dowodem na to, że nie ma takiej bajki, dla której warto byłoby zrezygnować z siebie68
  • Dwie niepodległości6 cze 2004, 1:00Czego piętnastoletnia III Rzeczpospolita może się uczyć od II RP70
  • James Bond Kukliński6 cze 2004, 1:00Pułkownik Kukliński Nurowskiej to postać fikcyjna73
  • Know-how6 cze 2004, 1:00Chicago tonie Chicago osiada i co roku milimetr po milimetrze zanurza się w wodzie. Tak się dzieje z powodu topniejących lodowców w Kanadzie - twierdzą naukowcy z Northwestern University. W swoich obserwacjach opierali się oni na...74
  • Konflikt mózgów6 cze 2004, 1:00Od głowy psują się związki nastolatków i dorosłych76
  • Oszustwo w kremie6 cze 2004, 1:00Kosmetyki wyszczuplające odchudzają jedynie portfele.80
  • Błogosławieństwo zapomnienia6 cze 2004, 1:00Propranolol wymazuje koszmarne wspomnienia82
  • Teatr wszechwiedzy6 cze 2004, 1:0070 tys. ludzi uczestniczyło w VIII Pikniku Naukowym Radia Bis84
  • Bez granic6 cze 2004, 1:00FC konkwistadorzy FC Porto najlepszą jedenastką Ligi Mistrzów po zwycięstwie 3:0 w meczu z AS Monaco. Portugalczycy od lat dominują w futbolu dzięki... walecznym przodkom. To korsarze i konkwistadorzy podbijający inne kontynenty sprawili,...86
  • Euro-Big Brother6 cze 2004, 1:00Komu i czemu służą wybory do Parlamentu Europejskiego?88
  • Prezydent z Zamojszczyzny?6 cze 2004, 1:00Horst Köhler: Jestem uciekinierem93
  • Drużyna Puchatka6 cze 2004, 1:00Przemówienia Johna Kerry'ego publikowała już północnokoreańska agencja prasowa94
  • Dzieci wojny6 cze 2004, 1:00W 15 krajach walczą nieletni żołnierze96
  • Klucz francuski - Brzydkie słowo6 cze 2004, 1:00Francuzi postanowili się rozprawić z uprzedzeniami utrudniającymi sytuację na rynku pracy98
  • Menu6 cze 2004, 1:00KSIĄŻKI Wojownicy i kolekcjonerzy "Troja" Wolfganga Petersena to świetny kiepski film. Widowiskowy, lecz dość pusty. Widowisko Petersena spowodowało wzrost zainteresowania starożytnością. Tych, których zaintrygowały losy Achillesa...100
  • Zabawy z prawdą6 cze 2004, 1:00Nie żyje Leni Riefenstahl, niech żyje Michael Moore!102
  • Hitchcock obrazu6 cze 2004, 1:00Edward Hopper miał większy wpływ na sztukę XX wieku niż Pollock, Warhol i Lichtenstein razem wzięci106
  • Ateny Mitoraja6 cze 2004, 1:00Już Marcel Proust sławił Pietras antę jako raj rzeźbiarzy110
  • Sława i chała6 cze 2004, 1:00Teatr, Książki112
  • Organ Ludu6 cze 2004, 1:00TRYBUNA PRZYMIERZA MIĘDZY DAWNYMI A MŁODYMI113
  • Momenty6 cze 2004, 1:00W Polsce nie brakuje takich osobników, co momentalnie się skompromitowali lub skończyli114