Pożegnanie z ustaszami

Pożegnanie z ustaszami

Dodano:   /  Zmieniono: 
Jak Serbowie pomagają Chorwatom wejść do NATO i Unii Europejskiej Jestem dumny z chorwackiej demokracji, dzięki której jesteśmy u wrót Europy - wyznał Stipe Mesić, prezydent Chorwacji, w swoim pierwszym przemówieniu. Mesić, który właśnie zaczyna drugą kadencję jako głowa państwa, ma ambitne plany: wstąpienie kraju do Unii Europejskiej i NATO jeszcze w tym dziesięcioleciu oraz zmiana nie uregulowanych od ostatnich wojen na Bałkanach stosunków z sąsiadami. Dzięki prezydenturze Mesicia, a także przeobrażeniom rządzącej partii prawicowej Chorwacja po kilku zmarnowanych latach znów stoi u wrót Europy.
O tym, czy ten kraj przekroczy ten próg, zadecyduje przede wszystkim gotowość władz do wydania zbrodniarzy wojennych - nadal uznawanych przez wielu rodaków za bohaterów - haskiemu trybunałowi do spraw byłej Jugosławii. - Bez tego nie będzie możliwy kolejny krok, czyli całkowite odrzucenie agresywnego nacjonalizmu powstałego jeszcze w czasach marionetkowego państwa III Rzeszy, z którą współpracowali tzw. ustasze. Ich śmiertelnymi wrogami byli wtedy serbscy czetnicy. Gdy pół wieku później Chorwaci i Serbowie znów zaczęli do siebie strzelać, zmartwychwstał także podział na czetników i ustaszy. Zdaniem politologa ˙Zarko Puhovskiego, relacje Zagrzeb - Belgrad przesądzą o tym, czy na Bałkanach zapanuje stabilizacja. - Odchodzenie od nacjonalizmu to przejaw zdrowego rozsądku, ale także oznaka prawidłowego rozwoju i funkcjonowania państwa - mówi dla "Wprost".

Dziś "prawdziwych Chorwatów" już nie ma
Przez 10 lat Chorwacją rządził twórca jej niepodległości gen. Franjo Tudźman. Chorwacja tudźmanowska była rajem wyłącznie dla "prawdziwych Chorwatów". To za czasów generała nobilitacji doczekali się ustasze, zarówno szeregowi żołnierze, jak i ich przywódcy z Ante Paveliciem. Zaczęły powstawać pomniki i muzea "bohaterów narodowych". Bohaterami najnowszej wojny miało się opiekować Ministerstwo ds. Rodziny, Kombatantów i Więzi Międzypokoleniowej. Tudźman rządził wedle zasady "kto nie jest z nami, jest przeciw nam". Dubravka Ugresić, słynna eseistka i pisarka, za krytykę rządów została nazwana czarownicą z Zagrzebia. Media kontrolowane przez państwo głosiły oficjalną ideologię.
Początkiem przemian była dopiero śmierć Tudźmana w grudniu 1999 r. Wraz z jego odejściem załamała się doktryna nacjonalistycznego patriotyzmu. Tuż po śmierci prezydenta na jaw wyszła afera z "rekinami" - okazało się, że pieniądze z budżetu państwa trafiały na prywatne konta Tudźmana i jego najbliższych współpracowników. Notowania Chorwackiej Wspólnoty Demokratycznej (HDZ), partii prezydenckiej, dramatycznie spadły.
Niełatwe zadanie miał Ivo Sanader, jej nowy lider. Zaczął od czystek - z partii odeszli skompromitowani politycy, m.in. Ivica Pasalić i syn Tudźmana Miroslav. Nastąpiła zmiana retoryki - odejście od ideologii nacjonalistycznej. Wybory parlamentarne z grudnia 2003 r. wygrała już "nowa stara HDZ", która utworzyła rząd.

Powrót Serbów
Znamienne, że pierwsi swoje poparcie dla rządu Sanadera zadeklarowali posłowie reprezentujący mniejszość serbską. - Epoka nacjonalizmu się skończyła, teraz mamy inne cele: wstąpienie do unii i NATO oraz budowanie dobrych, trwałych relacji z sąsiadami byłej Jugosławii - deklaruje Hido Biscević, chorwacki wiceminister spraw zagranicznych. Sanader konsekwentnie buduje te relacje - jako pierwszy premier niepodległej Chorwacji oficjalnie odwiedził Belgrad. Do Chorwacji powoli wracają Serbowie, zwłaszcza ci, którzy podczas słynnej akcji "Oluja" (Burza) uciekli z Krajiny w 1995 r. - Wojna to przeszłość, przyszłość to pojednanie i tolerancja - oznajmił serbskim osadnikom w Krajinie chorwacki premier. Obiecał, że państwo zwróci uchodźcom zniszczone i zarekwirowane domy. Nie jest to pustosłowie.
Nie tylko HDZ dokonała ideologicznego zwrotu. Nawet profaszystowska Chorwacka Partia Prawa, której członkowie jeszcze kilka lat temu ostentacyjnie witali się podniesieniem prawej dłoni i nosili brunatne koszule, znacznie złagodziła poglądy i retorykę. Dzięki temu uzyskała w wyborach kilka procent więcej, niż oczekiwano. Kolejnym przejawem odejścia od nacjonalizmu jest niszczenie ustaszowskich pomników. Mimo protestów, głównie starszych Chorwatów, kolejne miejscowości pozbywają się ustaszowskich symboli.

Zdążyć na pociąg do Europy
Ostatecznym potwierdzeniem przemian były styczniowe wybory. Mimo że w Chorwacji po śmierci Tudźmana obowiązuje system parlamentarny, w którym prezydent pełni funkcję reprezentacyjną, wybory budziły wielkie emocje. Wyścig do prezydenckiego fotela obfitował w niespodzianki i skandale. Najpierw zdymisjonowano szefa wywiadu, który ponoć na zlecenie HDZ próbował szantażować dziennikarzy, by skompromitowali ustępującego prezydenta Stipe Mesicia. Później w gronie kilkunastu kandydatów pojawił się czarny koń, czyli Boris Miksić, chorwacki milioner emigrant, który ku zdziwieniu wszystkich zyskał 18-procentowe poparcie, dzięki czemu o mało nie wszedł do drugiej tury. Posmak sensacji miały utarczki słowne głównych rywali: ubiegającego się o reelekcję Mesicia i Jadranki Kosor, kandydatki HDZ. Kosor, znana z ciętego języka, jest uważana za wojującą feministkę, a antypatia, jaką darzą się z Mesiciem, jest wręcz legendarna.
- Chorwacja straciła już kilka lat, przepuściła kilka pociągów do Europy i nie może dalej marnować czasu - ostrzegał Guenter Verheugen. Chorwację w wyścigu do Brukseli wyprzedzą i Rumunia, i Bułgaria, które do unii wejdą za dwa lata. Negocjacje Zagrzebia z Brukselą rozpoczną się w marcu, o ile Chorwacja udowodni chęć współpracy z trybunałem w Hadze. Problem w tym, że Zagrzeb też ma swojego "Karadzicia", którym jest gen. Ante Gotovina. Przez część środowisk uważany za obrońcę ojczyzny i bohatera, od kilku lat jest bezskutecznie poszukiwany przez siły międzynarodowe. Zabawa w kotka i myszkę wkrótce się skończy, cierpliwość Hagi się wyczerpuje. Zagrzeb staje pod ścianą, tym bardziej że opieszałość w wydawaniu zbrodniarzy wojennych opóźnia też proces przyjęcia kraju do NATO. Chorwacja jest zaledwie członkiem programu Partnerstwo dla Pokoju, podczas gdy inna była republika postjugosłowiańska, sąsiednia Słowenia, należy już i do NATO, i do unii. To przykład, który promieniuje na całą byłą Jugosławię.
Symbolem zmian może się stać zniszczony przez wojnę Vukovar, który wciąż przypomina miasto widmo. W centrum co drugi budynek jest w gruzach, inne mają ostrzelane fasady, między nimi stoją nowo wybudowane wille i sklepy. Na cmentarzu obok zwalonych krzyży prawosławnych widać wdeptane w ziemię katolickie krzyże, większość grobów jest ostrzelana, po niektórych została tylko dziura. Ślady kul widnieją na trzech kościołach: katolickim, prawosławnym i greckokatolickim. Miasto wyludniło się niczym po epidemii najpierw za sprawą wojny (po jej zakończeniu uciekło wielu Serbów), potem przez bezrobocie spowodowane zamknięciem fabryk (zbombardowanych w czasie wojny). Powoli, ale systematycznie, zabudowa jest odbudowywana, głównie z funduszy unijnych. W dowód wdzięczności jedna z ulic nosi nazwę Unii Europejskiej. Coraz częściej do Vukovaru wracają Serbowie. Za wcześnie, by mówić o pojednaniu, ale nienawiść zaszczepiona przez wojnę i czystki etniczne powoli ustępuje. Z 280 tys. Serbów, którzy uciekli z Chorwacji w czasie wojny i po niej (głównie z terenów Krajiny), na powrót zdecydowało się ponad 100 tysięcy.
Więcej możesz przeczytać w 5/2005 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 5/2005 (1157)

  • Na stronie - Nie zauważyli6 lut 2005Nihilizm ma coraz więcej zagorzałych zwolenników w stolicach Europy i w samej stolicy Europy Ostrzeżenie: redakcja tygodnika "Wprost" nie ponosi żadnej odpowiedzialności za skojarzenia wywołane zamieszczonym na okładce wizerunkiem mężczyzny w...3
  • Wprost od czytelników6 lut 2005Drugie bizancjum W reszcie ktoś trzeźwo ocenił i nazwał błędy Europy ("Drugie Bizancjum", nr 3). Tchórzliwość i kreatywna bezpłodność "starych" europejskich społeczeństw i ich polityków jest zatrważająca. Przed...3
  • Skaner6 lut 2005Kto wrobił Pęczaka? Andrzej Pęczak, były poseł SLD, przez lata protegowany Leszka Millera, trafił do aresztu za sprawą... bliskiego współpracownika swojego protektora. Było tak: w czerwcu 2004 r. Pęczak spotkał się z gen. Pawłem Pruszyńskim,...8
  • Dossier6 lut 2005Jak mamy gości z zagranicy, to są albo śnieżyce, albo deszcze i dlatego zdecydowano się w XVI wieku przenieść stolicę z Krakowa do Warszawy Program I Polskiego Radia ALEKSANDER KWAŚNIEWSKI prezydent RP Swojej żony nigdy nie pozwolę zglobalizować...9
  • Sawka6 lut 200510
  • Kadry6 lut 200511
  • Playback6 lut 200512
  • M&M6 lut 2005W SPRAWIE TERMINU Gdy (wbrew słowu!) myślą z wiosny zrobić jesień, to przysłowie stare zastosować chce się: Myślał indor, żeby dotrwać do niedzieli, a w sobotę mu (wyborcy) łeb ucięli. Marek Majewski12
  • Poczta6 lut 2005Ranking szpitali Wydaje mi się, że chyba zbytnio idealizujecie sytuację w polskich szpitalach ("Ranking szpitali", nr 49). Miałem okazję leczyć się w szpitalu w Holandii, odwiedzałem też znajomych w szpitalu w Stanach Zjednoczonych....12
  • Ryba po polsku - Owsiki, trzymajcie się kupy6 lut 2005Trzeba pomóc nowej lewicy. Proponuję nazwę odwołującą się do historii: Socjaldemokracja Kurewstwa Polskiego i Sitwy W Polsce nadal nastroje lustracyjne. Słyszałem faceta, który w warsztacie samochodowym kazał zlustrować hamulce, bo coś go...13
  • Nałęcz - Pakt z diabłem6 lut 2005Dotychczasowi wrogowie - SLD i LPR - postanowili wspólnie zaatakować Platformę Obywatelską Liderzy SLD przestraszyli się negatywnej reakcji swoich wyborców na wiadomość o wspólnym z LPR ukształtowaniu prezydium komisji śledczej badającej...14
  • Fotoplastykon6 lut 2005Henryk Sawka (www.przyssawka.pl15
  • Z życia koalicji6 lut 2005Przez jakieś trzy i pół roku SLD może mieć umiarkowany pożytek ze Zbigniewa Sobotki. Sąd wysłał go bowiem za kraty w związku z aferą starachowicką. W związku z tym Sobotka postanowił nie obciążać sobą kolegów i zawiesił swoje...16
  • Z życia opozycji6 lut 2005Liderzy Zgody pokazali się razem i od razu poszło w Polskę, że Budka Suflera straciła prymat w kategorii "maszkaron roku". Cugowskiego i kolesi pobiło trzech amantów sceny politycznej: brat bliźniak Łukaszenki Jerzy Kropiwnicki,...17
  • Pranie pamięci6 lut 2005Oprawcy stają się zwycięzcami bitwy o pamięć 60 lat po wyzwoleniu Auschwitz Byłem dotychczas przekonany, że w Auschwitz zginął na zawsze antysemityzm. Dziś wiem, że ginęli tam jedynie Żydzi" - powiedział Elie Wiesel. 27 stycznia w Auschwitz...18
  • Europejski mord rytualny6 lut 2005Hitlerowców nie brakowało w Europie długo przed Hitlerem i nie brak ich dziś Czego Europejczyków nie nauczył Holocaust? Nie nauczył ich prawie niczego, nie zamierzali się uczyć, nie odczuwali potrzeby, nie widzieli po temu powodu. Prześladowanie,...22
  • Czarna dziura cywilizacji6 lut 2005Gdyby 70 lat temu Europa wyglądała tak jak obecnie, nie byłoby Zagłady Auschwitz to ogromna wyspa niemieckiego nazizmu: cztery kilometry kwadratowe! Ta fabryka śmierci to czarna dziura w historii cywilizacji. Najsmutniejszy i najstraszniejszy...24
  • Tort wiedeński6 lut 2005Układ wiedeński rządzi wielkimi polityczno-biznesowo-bezpieczniackimi interesami w Polsce i za granicą Wiedeń - to słowo klucz. Tłumaczy najgłośniejsze w III RP zabójstwa. Byłego komendanta głównego policji Marka Papały. Byłego ministra sportu...28
  • Trzeba rozmawiać!6 lut 2005Wolny rynek idei jest jak supermarket pełen towarów, gdzie klient ma możliwość nieskrępowanego wyboru Czy wicepremier może apelować o bojkot programu publicznej telewizji, którą nadzoruje przedstawiciel tego rządu? Czy bojkot, czyli ograniczenie...32
  • Europa pod celą6 lut 200520 tysięcy więźniów musielibyśmy wypuścić na wolność, aby spełnić europejskie normy W najsłynniejszym rosyjskim więzieniu na moskiewskiej Łubiance więźniowie śpią na zmiany: jedni do północy, drudzy po północy. Tak poradzono sobie z...36
  • Giełda6 lut 2005Hossa Świat Zębowy turysta Brytyjczycy wolą specjalnie przylecieć do Polski, żeby odwiedzić dentystę, niż pójść do gabinetu na sąsiedniej ulicy. "Daily Express" opisuje historię Briana Pasiewicza, który od czterech lat nie...38
  • Rozum na receptę6 lut 2005Dlaczego mamy najdroższe leki w Europie Ponad połowa klientów aptek w Polsce z powodu wysokich cen nie wykupuje wszystkich przepisanych przez lekarza leków - wynika z ankiety Kinoulty Research z 2004 r. To cena, jaką płacimy za najdroższe...40
  • Narkotyk Hausnera6 lut 2005Polska jest mistrzem Europy w marnotrawieniu pieniędzy W świecie istnieją jeszcze cztery ostoje socjalizmu: Białoruś, Kuba, Korea Północna i polski sektor państwowy. Aby socjalizm mógł istnieć, ktoś musi do niego dopłacać. Do polskiego socjalizmu...46
  • Francuski kac6 lut 2005Winiarze z Bordeaux i Szampanii przegrywają z własnym państwem Jean Dupont, winiarz spod Bordeaux, przebywając niedawno w Londynie, poszedł do sklepu z winami sieci Thresher Wine, by kupić butelkę dla znajomych, którzy zaprosili go na kolację....48
  • Balcerowicz wprost - Świat pełen asymetrii6 lut 2005Tylko globalizacja daje nadzieję na wyciągnięcie z biedy setek milionów nędzarzy Świat jest pełen asymetrii, a jedną z nich jest to, że brednie łatwiej się produkuje i sprzedaje opinii publicznej niż sprawdzone i udokumentowane tezy. Dotyczy to...50
  • Apogeum tupetu6 lut 2005Rząd musi anulować energetyczne "umowy" antyspołeczne Nie trzeba nikomu przypominać, że tytuł tego felietonu odnosi się do "skoku na kasę" w wykonaniu energetyków. Trzeba było przecież niemałego tupetu, by tak otwarcie wykorzystać słabość...51
  • Supersam - Certyfikaty Wprost6 lut 2005WIEK CYFRY 20 hitów technologicznych Komputer w telefonie, najlżejszy na świecie notebook, urządzenie rozpoznające właściciela po odciskach linii papilarnych - to przykłady tegorocznych nowinek technicznych nagrodzonych Certyfikatami...52
  • Koniec Zachodu6 lut 2005Huntington kontra Fukuyama O Fukuyamie i Huntingtonie, autorach najgłośniejszych esejów ostatnich lat, mówiono raczej źle. Było to o tyle łatwe, że mało kto dokładnie czytał ich teksty, a zdecydowana większość znała tylko ich tytuły. Francis...56
  • Zniewolony język6 lut 2005Wciąż używamy przejętego z hitlerowskiej propagandy określenia "kampania wrześniowa" zamiast "wojna obronna" Poznać po słowie, co u kogo w głowie - głosi stare polskie przysłowie. Słowo, język są lustrem, w którym się przeglądamy. Timothy Garton...60
  • Kompleks kompleksów6 lut 2005Żeby ulepić homo europaensis, Polakowi trzeba wmówić, że jest gorszy i głupszy od innych Polak jaki jest, każdy widzi. I Polak martwi się, że jak go widzą, tak go piszą. Aby nie zrobić złego wrażenia, stara się wtopić w zagraniczne otoczenie....62
  • Ekran osobisty - Życie jako ozdoba6 lut 2005Cole Porter pisał piosenki, by ozdobić nimi świat, a nie po to, by wykrzyczeć swój ból czy marzenie Trudno o lepiej pasujący do karnawału film niż "De-Lovely". I trudno o film bardziej odbiegający od nastroju, jaki ostatnio zapanował w Polsce....64
  • Druga płeć - Jajeczko kuzynki6 lut 2005Już wkrótce ludzie będą się decydowali na pierwsze dziecko dopiero na emeryturze Stare mamusie zapłodnione in vitro rodzą śliczne różowiutkie niemowlęta. To nie wyobraźnia Lema, ale anno domini 2005. Świat tak się w tym względzie rozpędził, że...65
  • Tajemnica Hieny6 lut 2005Kto zamordował generała Władysława Sikorskiego? Ktoś zabił gen. Władysława Sikorskiego. Najprawdopodobniej udusił. Wszyscy, którzy przed pogrzebem - już w Londynie - uczestniczyli w otwarciu jego trumny, byli zgodni co do tego, że twarz...66
  • Know-how6 lut 2005Roślinny refleks Naukowcy z Uniwersytetu Harvarda postanowili wyjaśnić, w jaki sposób owadożerna muchołówka amerykańska (Dionaea muscipula) występująca w Ameryce Północnej potrafi błyskawicznie chwytać zdobycz, nie mając...69
  • Śmierć z mózgu6 lut 2005Cukrzyca i zawał serca to choroby nerwowe! Większość lekarzy ogłosiła koniec ery schorzeń psychosomatycznych, gdy w 1985 r. dr Barry Marshall połknął bakterie Helicobacter pylori i wykazał, że za chorobę wrzodową żołądka nie są odpowiedzialne...70
  • Niemi poligloci6 lut 2005Każdy może opanować kilkadziesiąt języków, nawet jeśli ma trudności z czytaniem! Kardynał Giuseppe Mezzofanti w ciągu nocy nauczył się jednego z 39 języków, którymi władał, by o świcie wysłuchać spowiedzi więźniów skazanych na śmierć. Węgierska...74
  • Krewniacy Spartakusa6 lut 2005Trakowie byli jednym z najliczniejszych ludów starożytnego świata Archeolodzy z uniwersytetu w Sofii mieli wyjątkowe szczęście, że udało im się odkopać grobowiec słynnego króla Traków, nim zrobili to rabusie i poszukiwacze skarbów. Badacze...76
  • Bez granic6 lut 2005Ścigana Julia Julia Tymoszenko, kochana przez tłumy "królowa pomarańczowej rewolucji", odważna "żelazna Julka", została desygnowana na premiera Ukrainy. Decyzja Wiktora Juszczenki, by to ona kierowała rządem, wzbudziła...78
  • Atomowi agenci6 lut 2005Amerykanie nasilili działania wywiadowcze w Iranie już pół roku temu. Ich zadaniem jest rozpoznanie celów militarnych Wyglądało na to, że Biały Dom stanie się na najbliższe cztery lata Domem Dyplomacji, że polityka zagraniczna USA powróci do...80
  • Rząd bez turbanów6 lut 2005Irakijczycy nie życzą sobie teokracji Zwodnicza mogła być kampania wyborcza pełna religijnych symboli. Plakaty zdobiły wersety Koranu, zdjźcia świźtych meczetów i duchownych. "Oddając głos na naszą listź, popierasz pochód islamu przez kraj" -...84
  • Miękka potęga6 lut 2005Rozmowa z Paulem Kennedym, profesorem historii na Uniwersytecie Yale, autorem książki "Mocarstwa świata: narodziny, rozkwit, upadek"86
  • Wulffwaffe prawicy6 lut 2005Chadecy robią wszystko, by następne wybory wygrał lewicowy kanclerz Co by się stało, gdyby wrzucić Angelę Merkel do klatki z lwami? Pięć minut później lwy byłyby martwe - żartują zwolennicy przewodniczącej CDU. - Merkel jest inteligentna i...88
  • Pożegnanie z ustaszami6 lut 2005Jak Serbowie pomagają Chorwatom wejść do NATO i Unii Europejskiej Jestem dumny z chorwackiej demokracji, dzięki której jesteśmy u wrót Europy - wyznał Stipe Mesić, prezydent Chorwacji, w swoim pierwszym przemówieniu. Mesić, który właśnie zaczyna...90
  • Menu6 lut 2005MENU WYDARZENIA KRÓTKO PO WOLSKU "Eureko!" Ponieważ nasze społeczeństwo ma coraz większy mętlik, o co i komu chodzi w kolejnych wybuchających aferach, pragnę zauważyć, że tym problemem zajmowali się już starożytni Grecy. Niejaki...92
  • Kultura bumerangu6 lut 2005Dzisiejsza kultura to gigantyczny recykling wszystkich wyobrażalnych nurtów, trendów i mód Współczesna kultura popularna przypomina gigantyczny wideoklip. Oczarowuje barwnością, urzeka różnorodnością, fascynuje efektami specjalnymi. Atakuje...96
  • Pan Ktoś w Hollywood6 lut 2005Pan Ktoś w Hollywood Jan A.P. Kaczmarek w Polsce był gwiazdą, w Kalifornii - Panem Nikt Gdy w 1989 r. przyjechał do Kalifornii, ledwie miał za co żyć. Chodził od jednego studia filmowego do drugiego, ale nikt nie chciał ryzykować zamówienia...100
  • Patrioci biznesu6 lut 2005Na widok państwowej delegacji wizytujący Polskę król Afganistanu krzyknął: "Ewedel!" O wielkich polskich przemysłowcach, na przykład Kronenbergach, Poznańskich czy Wawelbergach, są tylko wzmianki w podręcznikach historii gospodarczej. Nie sposób...102
  • Fallaci i duch Arafata6 lut 2005Arafat był człowiekiem o czystym sumieniu - nigdy go nie używał Oriana Fallaci, znakomita włoska dziennikarka, słynny korespondent wojenny i moja idolka, rozpoczęła wyścig ze śmiercią. Kaszle, słabnie, traci oddech, ale nie traci odwagi i pasji w...103
  • Ueorgan Ludu6 lut 2005Ofensywa naszej dyplomacji A jednak to nie Polska rozpoczęła II wojnę światową! W związku ze zbliżającą się 60. rocznicą zakończenia II wojny światowej polska dyplomacja rozpoczęła w wielu krajach ofensywę informacyjną. Oto jej główne tezy:...104
  • Skibą w mur - Telefony w mojej głowie6 lut 2005Fani SMS-ów najlepiej czują się w sytuacji onanisty, czyli będąc sam na sam ze swoją komórką Największym wynalazkiem naszych czasów (obok viagry i Internetu) są bezsprzecznie telefony komórkowe. Te małe, przenośne urządzenia sprawiają wszystkim...106