Pielgrzymka do ziemi niczyjej

Pielgrzymka do ziemi niczyjej

Dodano:   /  Zmieniono: 
Oficjalnie laicka Turcja wciąż prześladuje chrześcijan
Benedykt XVI poparł wejście Turcji do Unii Europejskiej, ale jednocześnie postawił temu krajowi niezwykle surowe wymagania. Jeśli Turcy chcą być w unii, muszą najpierw zaprowadzić w swoim kraju wolność religijną. Oficjalnie laicka Turcja wciąż bowiem prześladuje chrześcijan. I jeśli nic się nie zmieni, za kilkanaście lat w tym kraju może w ogóle zabraknąć wyznawców Chrystusa.

Podpalenia kościołów i siedzib biskupów, zakaz obchodzenia chrześcijańskich świąt w szkołach, zakaz posiadania nieruchomości czy zabójstwa duchownych (by wymienić tylko włoskiego księdza Andreę Santoro, którego proces beatyfikacyjny rozpoczął się właśnie we Włoszech) to tylko niektóre z represji dotykających chrześcijan w Turcji. Oficjalnie laickie państwo, z zapisaną w konstytucji wolnością religijną, nie uznaje oficjalnie żadnego z kościołów chrześcijańskich i żadnemu z nich nie nadało osobowości prawnej. Dlatego trudno się dziwić, że z roku na rok liczba chrześcijan w Turcji spada, a ci, którzy pozostają, coraz częściej unikają deklarowania wyznania.

Lepiej było za sułtana
Proces wypędzania chrześcijan z Turcji rozpoczął się, gdy to państwo oficjalnie zerwało z islamem i ogłosiło się laicką republiką. Sułtani, którzy byli równocześnie kalifami, duchowymi zwierzchnikami świata islamskiego, nie tylko tolerowali chrześcijan, ale nierzadko okazywali im sympatię (choć zdarzały się wyjątki). Deklarujący niewiarę Mustafa Kemal, zwany Atatźrkiem, ojcem wszystkich Turków, nie miał już takich skrupułów i rozpoczął wielki projekt dechrystianizacji kraju. To on i jego następcy doprowadzili do tego, że chrześcijanie, których w samym Stambule było na początku XX wieku ponad pół miliona, teraz stanowią w całej Turcji mikroskopijną wspólnotę liczącą około 100 tys. wiernych.
Przyczyną takiej polityki były kwestie narodowe. Zdecydowaną większość chrześcijan stanowili bowiem w Turcji prawosławni Grecy, którzy stali się pierwszymi ofiarami świeckich czystek religijnych. W 1923 r., po traktacie w Lozannie, ze Stambułu wyrzucono prawie 350 tys. prawosławnych. Trzydzieści lat później kolejna, licząca ponad 100 tys. osób grupa greckich chrześcijan została zmuszona do opuszczenia kościołów. Dziś - bo trzeba pamiętać, że choć masowych deportacji od lat już nie ma, to emigracja greckich chrześcijan trwa - pozostało ich w Turcji 5 tys.

Ostatni patriarcha?
Nawet tak mizerna liczba prawosławnych pozostaje solą w oku tureckich nacjonalistów i sekularystów, którzy robią wszystko, by Konstantynopol nie był już duchową stolicą prawosławia. Manifestacje z hasłami: "Patriarcha won do Grecji" czy "Bartłomieju, nie nadużywaj naszej cierpliwości", to dla patriarchy ekumenicznego Bartłomieja I codzienność. Zapewne zdążył się on przyzwyczaić do zbierania przez nacjonalistów tureckich, skupionych w organizacji Szare Wilki, podpisów pod petycją domagającą się od rządu wydalenia patriarchy z Konstantynopola.
Trudniej zaakceptować mu stanowisko tureckiej konstytucji, która odbiera mu prawo do używania tytułu "patriarchy ekumenicznego" i uznawania się za duchowego zwierzchnika prawosławia. - Prawo Turcji stanowi, że patriarchat jest instytucją turecką, a jego władza nie sięga poza granice republiki. Porozumienie lozańskie stanowi, że patriarcha Konstantynopola sprawuje opiekę nad obywatelami tureckimi, z pochodzenia grecko--prawosławnymi mieszkającymi w Stambule - wyjaśnia turecki prawnik konstytucjonalista Kemal Kerincil. Sprzeciw wobec tytułu patriarchy ekumenicznego sięga tak daleko, że gdy ambasador USA w Ankarze użył go w skierowanym do Bartłomieja I zaproszeniu, premier Turcji Recep Tayyip Erdo˙gan oświadczył w telewizji, że nie dopuści, by zagraniczny dyplomata stosował wobec obywatela tureckiego tytuł "ekumeniczny", gdyż jest to sprzeczne z "narodowymi interesami" Turcji.
Potyczki słowne nie wyczerpują pomysłowości władz tureckich. Do ostatecznego rozwiązania kwestii "patriarchy ekumenicznego" zabrały się one od strony administracyjnej, zamykając w 1971 r. seminarium duchowne na wyspie Chalki. Ta pozornie niegroźna decyzja może zakończyć historię patriarchatu Konstantynopola. Prawo wymaga bowiem, by patriarcha był obywatelem tureckim. Chrześcijańscy studenci teologii z Turcji, którzy chcą zostać księżmi, muszą zdobyć wykształcenie poza jej granicami. W efekcie nie wracają już do ojczyzny i zostają pozbawieni obywatelstwa. To zaś oznacza, że za kilkanaście lat może nie być spośród kogo wybrać kolejnego patriarchy.

Memento dla Europy
Podobne szykany spotykają nie tylko prawosławnych Greków, ale także Ormian, wiernych przedchalcedońskiego Syryjskiego Kościoła prawosławnego czy Kościoła rzymskokatolickiego. Najwygodniejszą bronią przeciw tym grupom jest przypominanie, że żadna z nich nie jest uznawana przez państwo, a ich własność - w zgodzie z literą prawa - nie należy do nich. - Świątynie katolickie są pod względem prawnym ziemią niczyją. Aby zlecić prace remontowe, trzeba się uciekać do skomplikowanych zabiegów prawnych - mówi biskup Louis Pelarte, wikariusz apostolski Stambułu.
Pielgrzymka do Turcji Benedykta XVI i powracające (choć dość delikatne) naciski UE polepszają nieco sytuację niegreckich chrześcijan. W ostatnich tygodniach parlament turecki przyjął ustawę zezwalającą chrześcijanom na posiadanie nieruchomości (na razie nie obowiązuje, bo musi ją podpisać prezydent), a we wrześniu w Stambule zarejestrowano pierwszą w historii Turcji wspólnotę protestancką, składającą się w przeważającej części z nawróconych na chrześcijaństwo muzułmanów.
Te drobne ustępstwa i ciepłe przyjęcie Benedykta XVI także przez władze tureckie pozwalają mieć nadzieję na zachowanie mniejszości chrześcijańskiej w Turcji. Czy tak się stanie, zależy w dużej mierze od mieszkańców Zachodu. Papież, przypominając, że Turcja musi szanować mniejszości religijne, wskazał drogę nie tylko obywatelom tego kraju, ale i Europejczykom. Jeśli Europa ma pozostać sobą, powinna się troszczyć o los chrześcijan także w aspirującej do wstąpienia do jej struktur Turcji. Od tego nacisku w znacznym stopniu zależy to, czy o chrześcijanach w Efezie (miejscu jednego z najważniejszych soborów chrześcijaństwa) i Konstantynopolu (zwanym drugim Rzymem) będzie można mówić w czasie teraźniejszym.
Więcej możesz przeczytać w 49/2006 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 49/2006 (1251)

  • Na stronie - Okazja do okazji15 gru 2006, 15:00"Swoje chwalicie, cudzego nie znacie" - to aktualna wersja starego polskiego przysłowia3
  • Wprost od czytelników15 gru 2006, 15:00Zatoka niepokoju Prof. Mariusz Muszyński i Krzysztof Rak, autorzy artykułu "Zatoka niepokoju" (nr 43), będący jednocześnie członkami zarządu fundacji Polsko-Niemieckiej Pojednanie, trafnie, merytorycznie i rzetelnie opisali zagadnienie...3
  • Skaner15 gru 2006, 15:00MAGOWIE SIATKÓWKI Znów mamy wielki zespół siatkarski! Drużyna Argentyńczyka Raula Lozano gra równie wspaniale jak siatkarze w czasach legendarnego zespołu Huberta Wagnera - na medal. Wlazły, Zagumny, Świderski, Kadziewicz, Winiarski, Pliński,...8
  • Sawka czatuje15 gru 2006, 15:00Henryk Sawka (www.przyssawka.pl)10
  • Playback15 gru 2006, 15:00Minister spraw zagranicznych Anna Fotyga i premier Jarosław Kaczyński © A. JAGIELAK14
  • Ryba po polsku - Rżnięcie Rokity15 gru 2006, 15:00Tusk jednego tylko nie jest w stanie przewidzieć: że zostanie wyślizgany przez Kwaśniewskiego15
  • Z życia koalicji15 gru 2006, 15:00NIESZCZĘSNY KAZIO Marcinkiewicz przegrał z Bufetową. To tak, jakby pryszczaty flejtuch, który w życiu nie słyszał o dezodorancie, odbił ci dziewczynę. Można wpaść w depresję. ALE KAZIA - chociaż przegrał - nadal kocha cała Polska i wszyscy szukają...16
  • Z życia opozycji15 gru 2006, 15:00HURRA! WIWAT! PREZYDENTEM STOLICY ZOSTAŁA Hanna Gronkiewicz-Waltz. Jako ludzie, którzy na nią głosowali (co prawda 11 lat temu, ale tkwi to w nas do dziś), bardzo się z tego cieszymy. Razem z nami z sukcesu Bufetowej cieszy się cała Warszawa....17
  • Wprost przeciwnie - Weimar: reanimacja15 gru 2006, 15:00Polska - jak w latach 90. - ma szansę na zakotwiczenie u boku najsilniejszych państw europejskich18
  • Fotoplastykon15 gru 2006, 15:00Henryk Sawka (www.przyssawka.pl)19
  • Emeryci pańszczyźniani15 gru 2006, 15:00Rząd chce dokonać największej grabieży w IV RP20
  • Szturm na Warszawę15 gru 2006, 15:00Nadciąga nowa elita polskiej polityki24
  • Jarosławizm15 gru 2006, 15:00Premier Kaczyński chce pomagać Kościołowi wbrew jego misji i interesom28
  • Grupa osłaniająca Rywina15 gru 2006, 15:00Byli milicjanci, pracownicy telefonii komórkowej, utrudnili ustalenie składu grupy trzymającej władzę32
  • Nielot we mgle15 gru 2006, 15:00Żadna europejska stolica nie ma tak fatalnego lotniska jak Warszawa36
  • Wielka grabież Śląska15 gru 2006, 15:00Kilkadziesiąt aut wypełnionych zrabowanymi zabytkami trafia co tydzień z Polski do Niemiec38
  • Giełda15 gru 2006, 15:00Hossa Świat Fuzja na 6 gigawatów Za 22,5 mld USD hiszpańska Iberdrola przejmie Scottish Power, piąty największy brytyjski koncern energetyczny. W ten sposób powstanie trzecia największa tego typu firma na Starym Kontynencie, po francuskim EDF i...42
  • Łowczynie okazji15 gru 2006, 15:00Polki należą do najinteligentniejszych drapieżców na światowym rynku cenowych atrakcji44
  • Tygrysiątka biznesu15 gru 2006, 15:00100 najbardziej dynamicznych polskich średnich firm produkcyjnych - ranking D&B i "Wprost"52
  • Bomba sanitarna Kremla15 gru 2006, 15:00Kraje nieposłuszne wobec Moskwy natychmiast dotyka embargo na import żywności56
  • Supersam15 gru 2006, 15:0060
  • Polsko-brytyjski Look15 gru 2006, 15:00Jaki kraj najbardziej inspiruje młodych polskich projektantów? Wielka Brytania. Takie wrażenie odnieśli jurorzy i publiczność podczas finału konkursu New Look Design 2006, którego motywem przewodnim była podróż dookoła świata. Międzynarodowe jury...60
  • Pamięć Bonda15 gru 2006, 15:00  Kolejne części przygód Jamesa Bonda zawsze są świetną okazją do wypuszczenia gadżetów związanych z filmem. Tym razem firma Sony wprowadziła na rynek limitowaną edycję nośników pamięci MICRO VAULT 007. Zainstalowano w nich zwiastun filmu...60
  • Rakietą w gadułę15 gru 2006, 15:00Kto powiedział, że tylko mali chłopcy lubią się bawić w wojnę? W sklepie internetowym 2Future można kupić wyrzutnię miniaturowych rakiet, podłączaną do PC . W informacji o produkcie możemy przeczytać, że ma on zastosowanie biurowe. Kiedy...60
  • Lecznicze prasowanie15 gru 2006, 15:00Aromaterapię można stosować nawet w trakcie prasowania - dzięki wodom zapachowym do żelazek. Są to mieszanki roślinnych esencji zapachowych i wody destylowanej. Zrobiły furorę w USA, a teraz podbijają polski rynek. Wody zapachowe nie plamią ubrań,...60
  • Mistrzowie mistrzów15 gru 2006, 15:00Lozano, Beenhakker i Urlep dokonują cywilizacyjnego skoku w polskim sporcie62
  • Kielce City15 gru 2006, 15:00Stolica Świętokrzyskiego chciała być drugim Mediolanem, a staje się drugim Hanowerem66
  • Bukiet spraw zagranicznych15 gru 2006, 15:00Co miał na myśli George Bush, ofiarowując Lechowi Kaczyńskiemu butelkę merlota Duckhorn?70
  • Wodochód15 gru 2006, 15:00Litr wody na dwa przejechane kilometry - tyle "spalin" ma wydzielać najnowsze auto BMW74
  • Trzy dusze Rolata15 gru 2006, 15:00Przed wojną był dumny z tego, że jest Polakiem wyznania mojżeszowego, a nie polskim Żydem76
  • Pazurem - McŻycie15 gru 2006, 15:00Posmarujesz bułeczkę masełkiem oraz rzucisz na to plasterek świeżynki i jesteś złodziejem78
  • Know-how15 gru 2006, 15:00Fenomen Świętego Mikołaja Nieuzasadnione są obawy niektórych rodziców, że wiara w nierealne postaci i zdarzenia może doprowadzić do zaburzeń psychicznych u dziecka. Wręcz przeciwnie. Świat baśni korzystnie wpływa na rozwój intelektualny,...80
  • Ranking szpitali kardiologicznych i kardiochirurgicznych15 gru 2006, 15:00W operacjach serca mało inwazyjne zabiegi coraz częściej zastępują skalpel82
  • Mit bogini matki15 gru 2006, 15:00Teoria o złotym wieku matriarchatu ma najpewniej taką wartość historyczną jak bajka o szewczyku Dratewce90
  • Bez granic15 gru 2006, 15:00Boks prezydencki Meksykański prezydent elekt Felipe Calderón nie ma łatwego życia. Konserwatysta Calderón wygrał wybory niewielką większością głosów - 0,5 punktu procentowego. To spowodowało, że wynik wyborów jest kwestionowany przez lewicową...92
  • Pielgrzymka do ziemi niczyjej15 gru 2006, 15:00Oficjalnie laicka Turcja wciąż prześladuje chrześcijan94
  • Szczyt senatora15 gru 2006, 15:00W Rydze przywódcy NATO zaak-ceptowali koncepcję sojuszu jako żandarma światowej demokracji98
  • Moskiewski szwadron śmierci15 gru 2006, 15:00Czy Putin panuje jeszcze nad Rosją?102
  • Recenzor15 gru 2006, 15:00CD/DVD Śpiewający fortepian Współczesny polski jazz ma twarz Leszka Możdżera. I to nie ze względu na wzbudzające sensację ekscentryczne fryzury czy fikuśne oprawki okularów pianisty. To właśnie Możdżer sprowadzając pod strzechy ów rodzimy jazz,...104
  • Uwolnić Świętego Mikołaja15 gru 2006, 15:00Miły staruszek z workiem prezentów w Kościele Wschodnim jest czczony jako opiekun potrzebujących108
  • Błędne koło Stasiuka15 gru 2006, 15:00Środkowoeuropejczycy uciekają od fatum Mitteleuropy112
  • Koniec wielkiego żarcia15 gru 2006, 15:00Filmy, od których można stracić apetyt, próbują zmienić świat114
  • Nie kaprysił, kręcił15 gru 2006, 15:00Odszedł Leon Niemczyk - aktor na każdą okazję116
  • Wencel gordyjski - Od tańca do różańca15 gru 2006, 15:00Królowa czechosłowackich dansingów w kraju twórczego napięcia118
  • Ueorgan Ludu15 gru 2006, 15:00Nr 49 (215) Rok wyd. 5 WARSZAWA, poniedziałek 4 grudnia 2006 r. Cena + VAT + ZUS + akcyza Na zdjęciu: sprytna i bezwzględna szefowa - Zyta G., pseud. "Chrypa" Rozbijanie mafii Ujęto kolejnych członków mafii paliwowej, która zarabia m.in....120
  • Wprost plus15 gru 2006, 15:00Wykłady na Nowe Tysiąclecie Doktryna Szewacha Weissa Czasem trzeba pokazać wielką siłę, żeby uniknąć eskalacji siły - tak najkrócej można streścić koncepcję prof. Szewacha Weissa w kwestii stosunków Izraela z sąsiadami. Prof. Weiss, były ambasador...121
  • Skibą w mur - Jaja z pogrzebu15 gru 2006, 15:00Lekarze i ratownicy nie wpinają sobie czarnych kokardek w klapy, tylko robią swoje122