Koniec wielkiego żarcia
Udostępnijdodaj Skomentuj
Tygodnik Wprost Wydanie: 49/2006 (1251)
Okładka tygodnika Wprost nr 49/2006 (1251)
Dziękujemy, że jesteś z nami. Tylko prawda jest ciekawa, piszemy o niej wprost.
Czytaj lub pobierz
Platformy prasy cyfrowej:

Koniec wielkiego żarcia

Dodano:   /  Zmieniono: 
Filmy, od których można stracić apetyt, próbują zmienić świat
Bohaterów w filmie "Fast Food Nation" Richarda Linklatera je t wielu. Jeden z nich w zakże dominuje i determinuje działania w zy tkich - żądna przejęcia rynku taniego jadła firma Mickey' , której przebojem je t hamburger o nazwie The Big One. Film pokazuje mon trualne przemy łowe zaplecze tej ieci: zagrody obliczone na 100 ty . rzeźnych krów, ubojnię, taśmę produkcyjną i wre zcie paczkowalnię gotowych produktów, które roz yłane ą do w zy tkich re tauracji Mickey' . Położenie owego komplek u w bezkre nym we ternowym krajobrazie tanu Kolorado gwarantuje działalność z dala od oczu zawodowych ekoaktywi tów oraz tanią iłę roboczą napływającą nieprzerwanym trumieniem z Mek yku. To nic, że cza em w kutek wyśrubowanych norm i pośpiechu ręka czy noga któregoś z pracowników zmielona zo taje w ma zynie lub w mię ie znajdzie ię trochę krowich ek krementów. "Człowiek od cza u do cza u mu i zjeść trochę gówna" - mówi cynicznie u tami Bruce'a Willi a jeden z obrońców fabryki hamburgerów, tylko z zewnątrz wyglądającej na terylną.

Amerykanie na tanią, niezdrową i wysokokaloryczną żywność wydają więcej niż na edukację, komputery czy nowe samochody
Jesteś tym, co jesz
W ubiegłym roku obywatele USA wydali na tanią, niezdrową i wysokokaloryczną żywność 134 mld dol. "To więcej, niż przeznaczają na edukację, komputery osobiste czy nawet nowe samochody. Więcej niż na bilety do kina, książki, magazyny, gazety, wideo i płyty muzyczne razem wzięte" - informuje Eric Schlosser, autor książki "Fast Food Nation", która natchnęła Linklatera. Nigdzie bardziej niż w Ameryce nie widać porażającej trafności powiedzenia: "Jesteś tym, co jesz". Jego ilustracją jest ulica. Jakże inna od ulicy kreowanej w filmach hollywoodzkich - pełnych szczupłych, urodziwych i nienagannie zadbanych ludzi. Ocenia się, że połowa amerykańskiej populacji ma nadwagę, ale katastrofa zaczyna się, gdy statystyki zawęzimy do dzieci i nastolatków. Dziś w USA jest 30 mln małolatów z nadwagą. To armia ludzi przegranych już na życiowym starcie. W kulturze, gdy u dziewcząt liczy się sylwetka modelki propagowana przez celebrities, a w korporacyjnej rzeczywistości szczupłość i fizyczna sprawność są warunkiem awansu, dla grubasów - już dostatecznie wyszydzanych w czasach szkolnych - miejsca nie ma.

Skrzydełko czy nóżka?
Kuchnia i jedzenie od lat bywały dla filmowców pretekstem, by ukazać różne postawy i tyle życia. W zydzącym z konsumpcjonizmu "Wielkim żarciu" kandalisty Marca Ferreriego ostatni niedobitek amobójczej kulinarnej orgii umiera, pożywając różową galaretkę w kształcie kobiecych piersi. W "Dyskretnym uroku burżuazji" Luis Bunuel wysłał woich bohaterów z próżniaczej klasy średniej w nieustający pościg za wykwintnym obiadem. W filmie "Skrzydełko czy nóżka" Louis de Funes jakby przeczuwając nadejście epoki gastronomicznego śmiecia, walczył histerycznie w obronie tradycyjnej francuskiej kuchni. Podobnie jak dwóch braci imigrantów z Włoch w "Wielkim otwarciu", którzy w Ameryce uruchamiają restaurację z najprawdziwszymi włoskimi daniami (nie takimi, które w tanich knajpach przedawane ą jako włoskie). Czasem zresztą nie chodziło w ogóle o jedzenie, lecz - jak w "Uczcie Babette" Lasse Hallströma - o otwarcie ię na radość życia i chwilę oderwania ię od rzeczywistości przy wykwintnie zastawionym tole. W Jedz i pij, mężczyzno i kobieto" emerytowany szef kuchni z Tajwanu odzyskuje sens życia, przygotowując obiady dla wych córek, a w japońskim "Tampopo" Juzo Itamiego poszukiwanie idealnej receptury na danie z klusek taje ię pretekstem, by pokazać kawałek kultury japońskiej i wykpić nadgorliwych entuzjastów zachodniego modelu życia.
"Fast Food Nation" należy do nurtu eksploatującego ciemną stronę kulinarnych przyjemności. Jednym z jego pionierów był Georges Franju. Już w 1949 r. pokazał on w krótkim metrażu "Krew bestii" naturalistyczne sceny z rzeźni, które stały się obrazą dla smakoszy. Oczywiście nikt nie chciał wiedzieć, skąd pochodzi nasz kotlet codzienny. Przed dwoma laty Morgan Spurlock w dokumencie "Super Size Me" zademonstrował straszne skutki miesięcznego stołowania się w fast foodach, a zaraz potem pełnometrażowy austriacki film dokumentalny "Nasz chleb powszedni" Nikolausa Geyrhaltera ujawnił, że europejski model przemysłu rolniczego i spożywczego praktycznie niczym się nie różni się od amerykańskiego, pokazanego w filmie Linklatera.
Schlosser jest świadom tego, jak dalece w ciągu ostatnich 30 lat zmieniły się nawyki żywieniowe nie tylko w USA, ale także - pod wpływem amerykańskich fastfoodowych sieci - w innych krajach świata. Nie należy on jednak do tych ludzi, którzy rozwiązanie problemu widzą w ucieczce w wegetarianizm czy realizacji lewackiego hasła: "Zabijcie McDonalda, zanim McDonald zabije nas". Likwidacja tanich jadłodajni pociągnęłaby za sobą ekonomiczne skutki tej rangi, że krach giełdowy w 1929 r. byłby przy nich nieistotnym ekonomicznym incydentem.
Schlosser, który niedawno objeżdżał amerykańskie szkoły w ramach trasy promocyjnej swej nowej książki, "Chew on This: Everything You Don't Want to Know about Fast Food", uważa, że jedyną metodą walki z fast foodami jest propagowanie zdrowych nawyków żywieniowych, zwłaszcza wśród młodzieży. Czasem wystarczy - jak mawiał William Burroughs - moment refleksji nad tym, co znajduje się na końcu widelca.
Więcej możesz przeczytać w 49/2006 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App Store i Google Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 49/2006 (1251)

  • Na stronie - Okazja do okazji15 gru 2006, 15:00 — "Swoje chwalicie, cudzego nie znacie" - to aktualna wersja starego polskiego przysłowia3
  • Wprost od czytelników15 gru 2006, 15:00 — Zatoka niepokoju Prof. Mariusz Muszyński i Krzysztof Rak, autorzy artykułu "Zatoka niepokoju" (nr 43), będący jednocześnie członkami zarządu fundacji Polsko-Niemieckiej Pojednanie, trafnie, merytorycznie i rzetelnie opisali zagadnienie...3
  • Skaner15 gru 2006, 15:00 — MAGOWIE SIATKÓWKI Znów mamy wielki zespół siatkarski! Drużyna Argentyńczyka Raula Lozano gra równie wspaniale jak siatkarze w czasach legendarnego zespołu Huberta Wagnera - na medal. Wlazły, Zagumny, Świderski, Kadziewicz, Winiarski, Pliński,...8
  • Sawka czatuje15 gru 2006, 15:00 — Henryk Sawka (www.przyssawka.pl)10
  • Playback15 gru 2006, 15:00 — Minister spraw zagranicznych Anna Fotyga i premier Jarosław Kaczyński © A. JAGIELAK14
  • Ryba po polsku - Rżnięcie Rokity15 gru 2006, 15:00 — Tusk jednego tylko nie jest w stanie przewidzieć: że zostanie wyślizgany przez Kwaśniewskiego15
  • Z życia koalicji15 gru 2006, 15:00 — NIESZCZĘSNY KAZIO Marcinkiewicz przegrał z Bufetową. To tak, jakby pryszczaty flejtuch, który w życiu nie słyszał o dezodorancie, odbił ci dziewczynę. Można wpaść w depresję. ALE KAZIA - chociaż przegrał - nadal kocha cała Polska i wszyscy szukają...16
  • Z życia opozycji15 gru 2006, 15:00 — HURRA! WIWAT! PREZYDENTEM STOLICY ZOSTAŁA Hanna Gronkiewicz-Waltz. Jako ludzie, którzy na nią głosowali (co prawda 11 lat temu, ale tkwi to w nas do dziś), bardzo się z tego cieszymy. Razem z nami z sukcesu Bufetowej cieszy się cała Warszawa....17
  • Wprost przeciwnie - Weimar: reanimacja15 gru 2006, 15:00 — Polska - jak w latach 90. - ma szansę na zakotwiczenie u boku najsilniejszych państw europejskich18
  • Fotoplastykon15 gru 2006, 15:00 — Henryk Sawka (www.przyssawka.pl)19
  • Emeryci pańszczyźniani15 gru 2006, 15:00 — Rząd chce dokonać największej grabieży w IV RP20
  • Szturm na Warszawę15 gru 2006, 15:00 — Nadciąga nowa elita polskiej polityki24
  • Jarosławizm15 gru 2006, 15:00 — Premier Kaczyński chce pomagać Kościołowi wbrew jego misji i interesom28
  • Grupa osłaniająca Rywina15 gru 2006, 15:00 — Byli milicjanci, pracownicy telefonii komórkowej, utrudnili ustalenie składu grupy trzymającej władzę32
  • Nielot we mgle15 gru 2006, 15:00 — Żadna europejska stolica nie ma tak fatalnego lotniska jak Warszawa36
  • Wielka grabież Śląska15 gru 2006, 15:00 — Kilkadziesiąt aut wypełnionych zrabowanymi zabytkami trafia co tydzień z Polski do Niemiec38
  • Giełda15 gru 2006, 15:00 — Hossa Świat Fuzja na 6 gigawatów Za 22,5 mld USD hiszpańska Iberdrola przejmie Scottish Power, piąty największy brytyjski koncern energetyczny. W ten sposób powstanie trzecia największa tego typu firma na Starym Kontynencie, po francuskim EDF i...42
  • Łowczynie okazji15 gru 2006, 15:00 — Polki należą do najinteligentniejszych drapieżców na światowym rynku cenowych atrakcji44
  • Tygrysiątka biznesu15 gru 2006, 15:00 — 100 najbardziej dynamicznych polskich średnich firm produkcyjnych - ranking D&B i "Wprost"52
  • Bomba sanitarna Kremla15 gru 2006, 15:00 — Kraje nieposłuszne wobec Moskwy natychmiast dotyka embargo na import żywności56
  • Supersam15 gru 2006, 15:00 — 60
  • Polsko-brytyjski Look15 gru 2006, 15:00 — Jaki kraj najbardziej inspiruje młodych polskich projektantów? Wielka Brytania. Takie wrażenie odnieśli jurorzy i publiczność podczas finału konkursu New Look Design 2006, którego motywem przewodnim była podróż dookoła świata. Międzynarodowe jury...60
  • Pamięć Bonda15 gru 2006, 15:00 —   Kolejne części przygód Jamesa Bonda zawsze są świetną okazją do wypuszczenia gadżetów związanych z filmem. Tym razem firma Sony wprowadziła na rynek limitowaną edycję nośników pamięci MICRO VAULT 007. Zainstalowano w nich zwiastun filmu...60
  • Rakietą w gadułę15 gru 2006, 15:00 — Kto powiedział, że tylko mali chłopcy lubią się bawić w wojnę? W sklepie internetowym 2Future można kupić wyrzutnię miniaturowych rakiet, podłączaną do PC . W informacji o produkcie możemy przeczytać, że ma on zastosowanie biurowe. Kiedy...60
  • Lecznicze prasowanie15 gru 2006, 15:00 — Aromaterapię można stosować nawet w trakcie prasowania - dzięki wodom zapachowym do żelazek. Są to mieszanki roślinnych esencji zapachowych i wody destylowanej. Zrobiły furorę w USA, a teraz podbijają polski rynek. Wody zapachowe nie plamią ubrań,...60
  • Mistrzowie mistrzów15 gru 2006, 15:00 — Lozano, Beenhakker i Urlep dokonują cywilizacyjnego skoku w polskim sporcie62
  • Kielce City15 gru 2006, 15:00 — Stolica Świętokrzyskiego chciała być drugim Mediolanem, a staje się drugim Hanowerem66
  • Bukiet spraw zagranicznych15 gru 2006, 15:00 — Co miał na myśli George Bush, ofiarowując Lechowi Kaczyńskiemu butelkę merlota Duckhorn?70
  • Wodochód15 gru 2006, 15:00 — Litr wody na dwa przejechane kilometry - tyle "spalin" ma wydzielać najnowsze auto BMW74
  • Trzy dusze Rolata15 gru 2006, 15:00 — Przed wojną był dumny z tego, że jest Polakiem wyznania mojżeszowego, a nie polskim Żydem76
  • Pazurem - McŻycie15 gru 2006, 15:00 — Posmarujesz bułeczkę masełkiem oraz rzucisz na to plasterek świeżynki i jesteś złodziejem78
  • Know-how15 gru 2006, 15:00 — Fenomen Świętego Mikołaja Nieuzasadnione są obawy niektórych rodziców, że wiara w nierealne postaci i zdarzenia może doprowadzić do zaburzeń psychicznych u dziecka. Wręcz przeciwnie. Świat baśni korzystnie wpływa na rozwój intelektualny,...80
  • Ranking szpitali kardiologicznych i kardiochirurgicznych15 gru 2006, 15:00 — W operacjach serca mało inwazyjne zabiegi coraz częściej zastępują skalpel82
  • Mit bogini matki15 gru 2006, 15:00 — Teoria o złotym wieku matriarchatu ma najpewniej taką wartość historyczną jak bajka o szewczyku Dratewce90
  • Bez granic15 gru 2006, 15:00 — Boks prezydencki Meksykański prezydent elekt Felipe Calderón nie ma łatwego życia. Konserwatysta Calderón wygrał wybory niewielką większością głosów - 0,5 punktu procentowego. To spowodowało, że wynik wyborów jest kwestionowany przez lewicową...92
  • Pielgrzymka do ziemi niczyjej15 gru 2006, 15:00 — Oficjalnie laicka Turcja wciąż prześladuje chrześcijan94
  • Szczyt senatora15 gru 2006, 15:00 — W Rydze przywódcy NATO zaak-ceptowali koncepcję sojuszu jako żandarma światowej demokracji98
  • Moskiewski szwadron śmierci15 gru 2006, 15:00 — Czy Putin panuje jeszcze nad Rosją?102
  • Recenzor15 gru 2006, 15:00 — CD/DVD Śpiewający fortepian Współczesny polski jazz ma twarz Leszka Możdżera. I to nie ze względu na wzbudzające sensację ekscentryczne fryzury czy fikuśne oprawki okularów pianisty. To właśnie Możdżer sprowadzając pod strzechy ów rodzimy jazz,...104
  • Uwolnić Świętego Mikołaja15 gru 2006, 15:00 — Miły staruszek z workiem prezentów w Kościele Wschodnim jest czczony jako opiekun potrzebujących108
  • Błędne koło Stasiuka15 gru 2006, 15:00 — Środkowoeuropejczycy uciekają od fatum Mitteleuropy112
  • Koniec wielkiego żarcia15 gru 2006, 15:00 — Filmy, od których można stracić apetyt, próbują zmienić świat114
  • Nie kaprysił, kręcił15 gru 2006, 15:00 — Odszedł Leon Niemczyk - aktor na każdą okazję116
  • Wencel gordyjski - Od tańca do różańca15 gru 2006, 15:00 — Królowa czechosłowackich dansingów w kraju twórczego napięcia118
  • Ueorgan Ludu15 gru 2006, 15:00 — Nr 49 (215) Rok wyd. 5 WARSZAWA, poniedziałek 4 grudnia 2006 r. Cena + VAT + ZUS + akcyza Na zdjęciu: sprytna i bezwzględna szefowa - Zyta G., pseud. "Chrypa" Rozbijanie mafii Ujęto kolejnych członków mafii paliwowej, która zarabia m.in....120
  • Wprost plus15 gru 2006, 15:00 — Wykłady na Nowe Tysiąclecie Doktryna Szewacha Weissa Czasem trzeba pokazać wielką siłę, żeby uniknąć eskalacji siły - tak najkrócej można streścić koncepcję prof. Szewacha Weissa w kwestii stosunków Izraela z sąsiadami. Prof. Weiss, były ambasador...121
  • Skibą w mur - Jaja z pogrzebu15 gru 2006, 15:00 — Lekarze i ratownicy nie wpinają sobie czarnych kokardek w klapy, tylko robią swoje122