Gladiatorzy kosmosu

Gladiatorzy kosmosu

Dodano:   /  Zmieniono: 
W czerwcu otwiera się na Ziemi okno na Marsa
W czerwcu na Marsa poleci flotylla sond automatycznych. Po raz pierwszy własną sondę na inną planetę wysyła Europejska Agencja Kosmiczna (ESA). Mars Express z lądownikiem Beagle II, w dużej części dzieło Brytyjczyków, wystartuje 2 czerwca z kosmodromu Bajkonur w Kazachstanie. Na orbicie Marsa znajdzie się mniej więcej po siedmiu miesiącach. "25 grudnia będę naprawdę gryzł paznokcie" - oświadczył prof. David Southwood, dyrektor naukowy ESA.
Kilka dni po Beagle II na Czerwonej Planecie ma wylądować amerykański Mars Exploration Rover, pierwszy z dwóch bliźniaczych pojazdów (z Ziemi wystartują 8 i 25 czerwca). Siłę uderzenia lądowników o powierzchnię mają łagodzić balony napełnione gazem. Skala trudności jest tu nie mniejsza niż podczas lądowania statków Apollo na Księżycu - operacja ma kryptonim EDL (Extremely Difficult Landing - krańcowo trudne lądowanie).

Przystanek Mars
Badania opinii publicznej przeprowadzone w USA zaledwie tydzień po katastrofie promu kosmicznego Columbia (zginęła cała załoga wahadłowca) wykazały niezmienne poparcie przez Amerykanów planów wypraw kosmicznych. Co trzeci mieszkaniec USA wyznał, że chciałby odbyć podróż pozaziemską. 75 proc. ankietowanych uważa, że publiczne środki przeznaczane na działalność NASA (Amerykańskiej Agencji Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej) nie są zbyt duże, przeciwnie - powinny być zwiększone. Przeszło połowa respondentów o wiele bardziej interesuje się lotami z załogą niż bez niej. Tak pozytywne opinie dotyczące wypraw z udziałem ludzi zadecydowały o tym, że aż 90 proc. funduszy amerykańskiego programu eksploracji
kosmosu przeznaczono na loty załogowe.
Mars zawsze fascynował ludzi. Spośród planet układu słonecznego jest najbardziej podobny do Ziemi. Choć teleskopy i sondy nie znalazły żadnych śladów cywilizacji na tej planecie, Mars nęci, bo może się stać stacją przesiadkową w dalekich wyprawach kosmicznych. Nie wiadomo, czy na na planecie jest woda i czy istniało lub istnieje tam życie. Powierzchnia Marsa jest dziś sucha. Może woda przetrwała w głębi gruntu? Może pod powierzchnią istnieje jakaś forma życia? Wiadomo, że ziemskie bakterie doskonale dałyby sobie radę w marsjańskich warunkach.

Człowiek balastem
W czerwcu "otwiera się okno na Marsa" - Słońce, Ziemia i Mars ustawiają się w przestrzeni w jednej linii. Odległość od nas do Czerwonej Planety będzie wówczas najkrótsza (około 60 mln km). W takim układzie siły działające podczas ruchu Ziemi wokół Słońca sprawią, że wzrośnie prędkość statku w jego drodze na Marsa. Jednym z ważniejszych instrumentów na pokładzie sondy Mars Express jest spektrofotometr, urządzenie pomiarowe wykonane w Centrum Badań Kosmicznych PAN w Warszawie. - Nigdy jeszcze nie został wysłany na Marsa przyrząd o tak dużej rozdzielczości spektralnej umożliwiającej bardzo dokładne analizy składu gruntu i gazów w atmosferze tej planety. Zbudowaliśmy dwa z pięciu najważniejszych bloków tego instrumentu - wyjaśnia prof. Andrzej Jurewicz, kierujący Zespołem Teledetekcji, który te prace wykonywał.
Inteligentne aparaty kosmiczne są już tak "samodzielne", że człowiek wydaje się tylko utrudniać misję badawczą. Staje się zbyt kosztownym w obsłudze "przyrządem naukowym". Wymaga ogromnych zabezpieczeń, by mógł żyć w przestrzeni kosmicznej - uważa wielu ekspertów w dziedzinie badań pozaziemskich. Loty załogowe pochłaniają kilkakrotnie więcej publicznych pieniędzy niż pozostałe badania, a w zamian dostarczają zaledwie dziesięciu procent nowych informacji o naturze wszechświata i naszym miejscu w kosmosie.

Wahadłowce do muzeum
Agencje kosmiczne zdają sobie sprawę, że loty załogowe stanowią magnes przyciągający zainteresowanie społeczeństw ich programami, ułatwiają zdobywanie funduszy i zgody kongresmenów na pokrywanie kosztów badań. Zdaniem krytyków NASA, program lotów załogowych stał się jednak techniczną pułapką.
Amerykańskie wahadłowce (space shuttle) są dziesięciokrotnie droższe niż przewidywano. Wyniesienie na orbitę tony ładunku kosztuje 40 mln USD, a każdy lot - 1,5 mld USD. Wahadłowce zbudowano, by zastąpić rakiety Saturn, używane jednokrotnie do wystrzeliwania statków Apollo na Księżyc. Promy kosmiczne miały być dziesięciokrotnie tańsze, a okazały się prawie stukrotnie droższe. Desperackie próby podniesienia ich opłacalności przez zwiększenie częstotliwości lotów doprowadziły do dwóch katastrof - Challengera i Columbii.
"W ciągu ostatnich 20 lat inne programy NASA zostały 'zagłodzone', żeby nakarmić wahadłowce. Jeśli cały program
kosmiczny nie zostanie przebudowany, następne 20 lat może się okazać stracone. Astronauci będą latać za ciężkie pieniądze wciąż na tę samą orbitę okołoziemską i prowadzić eksperymenty, których rezultatów nie chcą już publikować poważne czasopisma naukowe" - ostrzega prof. Alex Roland z Duke University, zajmujący się historią NASA. Ale ludzie wciąż pragną skrajnych emocji. Tym razem w kosmosie.


Stacja kosmiczna to nonsens?

Prof. Andrzej Jurewicz
Centrum Badań Kosmicznych PAN w Warszawie
Niektóre badania kosmiczne nie mogą się obyć bez ludzi. Zdalnie sterowane instrumenty, zwłaszcza w odległościach międzyplanetarnych, nie są tak skuteczne jak nadzorowane bezpośrednio przez człowieka. Środowisko pozaziemskie jest jednak dla ludzi krańcowo nieprzyjazne. Astronauci powracający po wielu miesiącach pobytu na orbicie są wyniszczeni fizycznie i psychicznie. Często słyszę opinie, że tworzenie stacji kosmicznych to nonsens i że nie warto się było do tego zabierać. Gdyby jednak udało się wysłać człowieka na Marsa, wiele wątpliwości dotyczących celowości lotów załogowych zostałoby rozstrzygniętych.

Wycieczka za 20 mln USD

Prof. Piotr Wolański
przewodniczący Komitetu Badań Kosmicznych PAN, pro-rektor Politechniki Warszawskiej
Podróże ludzi na Marsa staną się możliwe wówczas, gdy w pojazdach będzie można wykorzystać napęd jądrowy lub termojądrowy. Czas lotu skróci się wtedy na przykład do miesiąca. Obecnie statki kosmiczne mają niezbyt wydajny napęd chemiczny. Na razie dalekie loty załogowe w kosmos to jeszcze odległa przyszłość, ale sto lat temu lot nad ziemią też wydawał się niemożliwy. Ludzie zawsze chcieli latać i w końcu dopną swego. Dwóch milionerów - jeden z Kalifornii, drugi z RPA - już poleciało rakietą Sojuz na stację kosmiczną Alfa. W japońskich, amerykańskich i rosyjskich firmach powstają projekty lotów suborbitalnych na wysokości około stu kilometrów nad ziemią, a także lotów orbitalnych w warunkach nieważkości. Za taką podróż pasażer zapłaciłby 20 mln USD.
Więcej możesz przeczytać w 23/2003 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 23/2003 (1071)

  • Wprost od czytelników8 cze 2003, 1:00Listy od czytelników3
  • Czas na czas8 cze 2003, 1:00Najwyższy czas docenić czas - jedynego z naprawdę wielkich wrogów, jakich mamy.3
  • Peryskop8 cze 2003, 1:00Kołodko gwałci konstytucję Grzegorz W. Kołodko podjął działania sprzeczne z konstytucją, a zwłaszcza z jej art. 227, który stanowi, że wyłączne prawo do emisji pieniądza oraz ustalania i realizowania polityki pieniężnej ma Narodowy Bank...8
  • Dossier8 cze 2003, 1:00 LESZEK BALCEROWICZ, prezes NBP "Trzeba bardzo źle liczyć, jeśli się zachęca ludzi do tego, żeby albo nie poszli do referendum, albo zagłosowali przeciwko przystąpieniu Polski do UE. Nas nie stać na to, żebyśmy popełnili taką...9
  • Z życia koalicji8 cze 2003, 1:00Długo nie wytrzymał pan prezydent, choć obiecywał, że do referendum zostawi rząd w spokoju. Teraz wyznał jednak, że chciałby, by powstał rząd większościowy (czytaj: "By diabli wzięli Millera"!). Premier odpowiedział, że jak się komuś nie...10
  • Z życia opozycji8 cze 2003, 1:00Michael Jackson nie pofatygował się do Warszawy i w tej sytuacji szefem Samoobrony został ponownie Andrzej Lepper. Na kongresie 14 działaczy głosowało jednak przeciw niemu. Panowie (a może i panie), spodziewajcie się końskich łbów w waszych...11
  • Playback8 cze 2003, 1:0012
  • M&M8 cze 2003, 1:00CZEMU STREFA SZYITÓW - felieton Marka Majewskiego12
  • Rozrzutny premier8 cze 2003, 1:0039 tys. USD kosztował pobyt premiera Australii Johna Howarda w jednym z hoteli w Rzymie podczas jego wizyty we Włoszech.12
  • Akcja aborcja8 cze 2003, 1:00Projekt zmian w ustawie antyaborcyjnej zamierza wnieść pod obrady Sejmu grupa posłów Sojuszu Lewicy Demo- kratycznej już na pierwszym posiedzeniu po referendum unijnym. Kluczowym zapisem nowelizacji jest przywrócenie przerywania ciąży "na...12
  • Fotoplastykon8 cze 2003, 1:0014
  • Poczta8 cze 2003, 1:00Listy od czytelników16
  • Kadry8 cze 2003, 1:0017
  • Leniwiec trojański8 cze 2003, 1:00Raporty BNP Paribas i HSBC przygotowują zachodnich przedsiębiorców na zamieszanie polityczne po referendum, w którym frekwencja byłaby niska.18
  • Eurotrampolina8 cze 2003, 1:00Europejczycy tłumaczą, dlaczego warto wejść do unii22
  • Jak daleko stąd, jak blisko8 cze 2003, 1:00Można mieć niemieckie poczucie humoru, być punktualnym jak Grek i - pozostając Europejczykiem - rażąco odbiegać od europejskiej średniej. Ile jest Europy w Polsce?26
  • Zabójcza krew8 cze 2003, 1:00Co najmniej 20 tys. kobiet w Polsce zostało w latach 1991-1995 zakażonych wirusowym zapaleniem wątroby typu C (HCV), które może prowadzić do raka wątroby. Zakażone mogły zostać wszystkie kobiety, które były wtedy w ciąży i ujawniono u nich...30
  • Zbożowa pajęczyna8 cze 2003, 1:00Kradzież 36 mln ton państwowego zboża, z powodu której budżet państwa stracił co najmniej 18 mln zł, a działacz Samoobrony Ryszard Bonda straci zapewne poselski mandat, stała się dla Zbigniewa Komorowskiego doskonałą okazją do politycznego rewanżu.36
  • Dyktatura PeKiNu8 cze 2003, 1:0010 największych warszawskich bzdur38
  • Niedowiarki8 cze 2003, 1:00Współcześni narodowcy nie wierzą w ogromną siłę przebicia Polaków40
  • Kto się posunie?8 cze 2003, 1:00Niemal codziennie dowiadujemy się o nowych podejrzeniach o korupcję wobec członków i współpracowników rządu. Co może w tej sytuacji zrobić premier? Pytanie wydaje się retoryczno-sadystyczne. A jednak szef takiego rządu wygrał...40
  • Giełda i wektory8 cze 2003, 1:00Hossa Świat Edamski z krzyżemMieszkańcy holenderskiego miasta Edam zamierzają wybudować ze swego sławnego sera kościół. Serowa świątynia będzie kopią w skali 1:10 wzniesionego w XV wieku w tym mieście kościoła. Edamczycy chcą w ten...42
  • Rachunek od Kwaśniewskiego8 cze 2003, 1:0075 miliardów złotych zapłacimy za brak ustawy reprywatyzacyjnej44
  • Tęsknota za Shermanem8 cze 2003, 1:00Gdybyż w Polsce była jakaś partia liberałów! Po co? Podjęłaby w imię wolnej konkurencji kampanię na rzecz demonopolizacji naszych koncernów.48
  • Linia zdrowego rozsądku8 cze 2003, 1:00Podatek liniowy nie mieści się w filozofii naszego guru ekonomii50
  • Strefa marzeń8 cze 2003, 1:00A może byśmy tak, lewą nogą pozostając w UE, prawą stanęli w NAFTA?52
  • Eden made in Poland8 cze 2003, 1:003,2 mln ton owoców produkują rocznie polscy ogrodnicy. Popyt na niektóre polskie owoce wzrasta na Zachodzie nawet o 20 proc. rocznie. Zysk z uprawy hektara agrestu sięga 30 tys. zł!54
  • Przed ważną decyzją8 cze 2003, 1:00Odrzucenie członkostwa w Unii Europejskiej naraziłoby naszą gospodarkę na silny negatywny wstrząs56
  • Legenda i rzeczywistość8 cze 2003, 1:00Część Polaków ciągle żyje mitem, że byliśmy dziesiątą potęgą gospodarczą świata57
  • Supersam8 cze 2003, 1:00Miniskaner Dzięki skanerowi C-Pen 10 nie trzeba już przepisywać ani kserować fragmentów artykułów, adresów internetowych, numerów telefonów lub rachunków. Urządzenie o rozmiarach mazaka skanuje teksty...58
  • Pop w kościele8 cze 2003, 1:00-Gdyby Chrystus żył obecnie, byłby gwiazdą mediów - twierdzi ks. Marcello Rossi. Polscy księża zaczęli używać języka popkultury.62
  • Piersi na miarę8 cze 2003, 1:00W ostatnich 30 latach męskie pośladki zmalały, kobiece piersi się powiększyły, a nogi wydłużyły66
  • Makłowicz do Bikonta, Bikont do Makłowicza - Zupą zintegrowani8 cze 2003, 1:00Piotrze drogi! Pozwól, że podzielę się dziś z Tobą uwagami na temat wydarzenia, w którym obaj braliśmy udział. Niezwykła gęstość zdarzeń, dopadających mnie ostatnio, uniemożliwiła mi najkrótszy choćby komentarz, a rzecz wydaje mi się ważna...70
  • Autostrady w chmurach8 cze 2003, 1:00Testowane są pierwsze latające auta72
  • Druga płeć - Czyja woda, a czyj mózg8 cze 2003, 1:00Świat kobiet jawi się Ziemkiewiczowi jako kraina, w której to nie mężczyźni, ale feministki robią niefeministkom wodę z mózgu73
  • Święci Europy8 cze 2003, 1:00De Gasperi, Adenauer i Schuman: dokonali cudu, scalili kontynent74
  • Know-how8 cze 2003, 1:00SARS: z borsuka na ludzi U trzech gatunków zwierząt sprzedawanych w chińskich sklepach z żywnością naukowcy odkryli wirus wywołujący SARS. Badacze z Hongkongu i Chin pobrali próbki od 25 zwierząt sprzedawanych na targach w prowincji...77
  • Dieta kościotrupa8 cze 2003, 1:00Możesz jeść wszystko i chudnąć, nasz środek pozwoli Ci się pozbyć dwóch kilogramów przez 24 godziny". "Nie musisz ćwiczyć na siłowni, w tydzień stracisz 10 kg" - przekonują producenci kropli powstrzymujących apetyt, tabletek enzymatycznych i...78
  • Seksualne nawrócenie8 cze 2003, 1:00"Wprost" & Polsat: homoseksualizm to uleczalna choroba?82
  • Gladiatorzy kosmosu8 cze 2003, 1:00W czerwcu otwiera się na Ziemi okno na Marsa84
  • Bez granic8 cze 2003, 1:00Olbrzymie dziwadło Niemieccy botanicy nie czekali do czerwcowej równonocy na zakwitnięcie mitycznego kwiatu paproci i sami postarali się o sensację przyrodniczą. W ogrodzie botanicznym w Bonn udało im się wyhodować dziwidło olbrzymie....86
  • Dom Wielkiego Saddama8 cze 2003, 1:00Z dokumentów irackiej bezpieki wyłania się obraz upodlonego narodu88
  • Diabeł w święconej wodzie8 cze 2003, 1:00Rozmowa z prof. BASSAMEM TIBIM, szefem Wydziału Stosunków Międzynarodowych na Uniwersytecie w Getyndze92
  • Chwycić byka za rogi8 cze 2003, 1:00Dlaczego Murcja mogłaby dziś zaszokować biblijnego Adama94
  • Anatomia cudu8 cze 2003, 1:00Rozmowa z Rodrigiem Rato, wicepremierem i ministrem ekonomii Królestwa Hiszpanii97
  • Kraków większy od Petersburga8 cze 2003, 1:00George W. Bush zignorował w Polsce "starą Europę". Tu kreślił wizję przypłości, nie w Putingradzie.98
  • Pieśń dziadowska8 cze 2003, 1:00Najder ze Stasiukiem wymyślili filozofię kucyka trojańskiego100
  • Kiosk8 cze 2003, 1:00101
  • Cytat dyplomatyczny - Przed drzwiami8 cze 2003, 1:00Z powodu rutyny nie dostrzegamy na czas, że oto stajemy przed decyzją, od której zależy więcej niż zwykle101
  • Menu8 cze 2003, 1:00Kraj Trzy gracje - Telewizja jest jak kapryśny kochanek. Raz cię kocha, rozpieszcza i przynosi kwiaty, a kiedy indziej cię nie zna. Może to wytrzymać tylko silna i przekonana o swojej miłości kobieta - twierdzi Agata Młynarska. Trzy popularne...102
  • Atak kolosa8 cze 2003, 1:00"Hulk" Anga Lee ma być większym przebojem niż druga część "Matrixa"106
  • Nos Virginii8 cze 2003, 1:00Rozmowa z Nicole Kidman, hollywoodzką gwiazdą, laureatką Oscara110
  • Kino Tomasza Raczka8 cze 2003, 1:00Recenzje filmów: Balzac i mała Chinka, Dzika niewinność111
  • Polski Dali8 cze 2003, 1:00Wojtek Siudmak to jedyny naprawdę znany na świecie polski malarz112
  • Płyty Kuby Wojewódzkiego8 cze 2003, 1:00Recenzje płyt113
  • Perły do lamusa? - Wcale nie szary!8 cze 2003, 1:00Bohater filmu "W poniedziałek rano" w poszukiwaniu przygód ucieka od codzienności, by na końcu docenić jej smak114
  • Ratowanie czy tratowanie8 cze 2003, 1:00Najlepiej zna nas złota rybka. Francuz, Anglik i Polak złowili taką rybkę i mieli po jednym życzeniu. Francuz zawołał: "Mój sąsiad ma piękną, młodą żonę, kobietę wielkiej klasy i intelektu. Chciałbym też mieć taką". Anglik...116
  • Tak, jestem Polakiem8 cze 2003, 1:00Śmieszy mnie nieco propagandowe natręctwo naszych Europejczyków, ale od razu deklaruję, że niezależnie od estetycznego absmaku będę głosować za przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej. Już czterdzieści lat temu, kiedy w Moskwie...116
  • Organ Ludu8 cze 2003, 1:00TRYBUNA PRZYMIERZA MIĘDZY DAWNYMI A MŁODYMI Nr 23 (36) Rok wyd. 2 WARSZAWA, poniedziałek 2 czerwca 2003 r. Cena + VAT + ZUS + winieta Do referendum zostało niecałe 518 400 sekund! Pogłębiając demokratyzację Nasza Partia, spadkobierczyni...117
  • Gadzie bladzie8 cze 2003, 1:00Gadzinowski bierze popularność Che na serio i ideologicznie. Tymczasem Che to ikona popkultury, z której można sobie robić jaja, mimo że święta118