Klątwa nad Transrapidem
Udostępnijdodaj Skomentuj
Tygodnik Wprost Wydanie: 39/2006 (1241)
Okładka tygodnika Wprost nr 39/2006 (1241)
Dziękujemy, że jesteś z nami. Tylko prawda jest ciekawa, piszemy o niej wprost.
Czytaj lub pobierz
Platformy prasy cyfrowej:

Klątwa nad Transrapidem

Dodano:   /  Zmieniono: 
Już przed tragedią najszybsza kolej świata wyjątkowo wolno wchodziła do użytku
Kiedy pociąg magnetycz-ny wpadł z szybkością 200 km/godz. na wagon naprawczy, wiózł ponad trzydziestu pasażerów. W wyniku katastrofy zginęło 25 osób, a 10 zostało rannych. Kierowany bezzałogowo pociąg o nazwie Transrapid, będący dumą niemieckich konstruktorów, dopiero wyruszył ze stacji Lathen do Dörpen i nabierał prędkości (może się poruszać znacznie szybciej - 450 km na godzinę).
Tragedia jest ogromnym ciosem nie tylko dla bliskich ofiar, ale też dla konstruktorów i producentów pociągu. Miał on być hitem eksportowym Niemiec, wizytówką tamtejszego przemysłu, high-tech. Fascynująca idea kolei magnetycznej inżyniera Hermanna Kempera liczy już wiele lat. Jej pierwszy projekt powstał w 1934 r. i został opatentowany przez Kempera pod nazwą "pociąg bez kół". Jego rysunki i obliczenia przeleżały w archiwach 35 lat. Pomysłem zainteresował się dopiero Georg Leber, minister komunikacji w rządzie kanclerza Willy'ego Brandta. Specjalnie powołany zespół naukowców zbadał możliwości realizacji tego przedsięwzięcia i w 1984 r. Niemcy pokazali światu pierwszy, oparty na słupach tor doświadczalny w Emsland, po którym poruszał wagon Transrapidu "06". Kursował do dziś na trasie Lathen - Dörpen jako wabik marketingowy dla potencjalnych nabywców tej technologii i atrakcja turystyczna. Regularna, komercyjna linia tego typu w RFN nie powstała i pewnie teraz, po wypadku, nie powstanie.

Tor z przeszkodami
Żartowano, że Transrapid, najszybsza kolej, jaką kiedykolwiek skonstruowano na ziemi, najwolniej wjeżdża do codziennego użytku. Przed zjednoczeniem Niemiec miała kursować z nadreńskiego D?sseldorfu, przez lotnisko pod Kolonią, do Bonn. Pomysł upadł wraz z obaleniem muru berlińskiego i przeprowadzką rządu nad Szprewę. Były kanclerz Helmut Kohl forsował budowę toru z Hamburga do Berlina. Lewicowa opozycja SPD i Zielonych zablokowała tę inicjatywę. Jak argumentowano, uginających się pod ciężarem odbudowy byłej NRD i zadłużonych Niemiec nie stać na taki luksus: według obliczeń Federalnego Urzędu Kolei, budowa Transrapidu kosztowałaby do 4,5 mld euro, a tradycyjne pociągi do Hamburga nie są wcale przepełnione. Szef niemieckiej kolei Hartmut Mehdorn otwarcie mówił, że inwestycja jest nierentowna. Kanclerz Gerhard Schröder początkowo podtrzymywał ten "prestiżowy projekt", ale ostatecznie zarzucono jego realizację z powodu dziur budżetowych.
Rozbudowano jedynie tor w Emsland, który obecnie ma długość 31,8 km. Jak ironicznie mówią jego konstruktorzy, to "najdłuższy odcinek doświadczalny na świecie". Ratunek dla Transrapidu przyszedł z zewnątrz. W 2000 r. do Berlina przylecieli Amerykanie, którzy postanowili wypróbować kolej magnetyczną na własnym terenie. Podpisano różne umowy o współpracy, lecz nic się z nich jeszcze nie wykluło. Rok później zgłosili się jednak Chińczycy. Po próbnej przejażdżce w Emsland postanowili zrealizować ideę inżyniera Kempera. 28 grudnia 2002 r. kanclerz Schröder i jego chiński kolega z urzędu Zhu Rongji mogli odbyć przejażdżkę pierwszym pociągiem magnetycznym, przeznaczonym do codziennego użytku między Szanghajem a podmiejskim lotniskiem.

Linia smoka
Chińska inwestycja kosztowała "tylko" 1,3 mld euro. Projekt zrealizowało konsorcjum koncernów Siemensa i ThyssenKruppa. 30-kilometrową linię Lóngyáng-l? (Drogę Smoka) pokonuje się w ciągu 8 min: już po 3,5 min pociąg rozwija prędkość 430 km/godz., jedzie nią zaledwie 50 s i rozpoczyna hamowanie. Rok temu pobito na tej trasie światowy rekord kolei naziemnej - wagon rozpędził się do szybkości 501 km/godz. Mimo krótkiego okresu eksploatacji z chińskiego Transrapidu skorzystało już 8 mln pasażerów.
Na tym kończy się radość Niemców. Na negocjatorów umowy z Chińczykami wkrótce posypały się zarzuty, że źle zadbali o interesy niemieckich przedsiębiorców. W ubiegłym roku chińska firma Aviation Industry Corporation (CAC) z Chengu ogłosiła "pomyślnie zakończenie prób Transrapidu według własnego projektu na odcinku doświadczalnym o długości 1,7 km". "w projekt o tajemniczej nazwie CM1 Dolphin realizowany jest ze środków państwowych. Główny konstruktor Zhen Qihui pochwalił się nawet, że "nasz pociąg jest lżejszy od niemieckiego".
Niemieccy wykonawcy z Siemensa i ThyssenKruppa dostali szału. Jörg-Meinhard Rudolph z Instytutu Wschodnioazjatyckiego w Ludwigshafen skwitował: "Popełniliśmy oczywisty błąd"; Chińczycy znani są z plagiatów i należało brać to pod uwagę. Na domiar złego konsorcjum nie mogło liczyć na zdecydowaną interwencję rządu RFN. Niemcy są powiązane z Krajem Środka wieloma lukratywnymi kontraktami i politycy nie chcą ryzykować zadrażnień. Jak przekonują, w końcu i tak cały świat wie, że chiński Transrapid to produkt Made in Germany.
W marcu tego roku rząd w Pekinie zadecydował o rozbudowie kolei magnetycznej z Szanghaju do Hangzhou. Trasa o długości 170 km ma być gotowa na światową wystawę Expo w 2010 r. Po sklonowaniu niemieckiego projektu Chińczycy zaproponowali kontrahentom z RFN udział w tym przedsięwzięciu. Zastrzegli jednak, że sami dostarczą 70 proc. niezbędnych urządzeń.
Pociąg widmo
Podczas gdy Chińczycy rozbudowują sieć Transrapidu, dla samych Niemców pozostaje on pociągiem widmo. Po zarzuceniu pomysłu połączenia Berlina z Hamburgiem ochotę na budowę trakcji magnetycznej miała Nadrenia Północna-Westfalia. Kiedy jednak były premier tego landu Wolfgang Clement został federalnym ministrem gospodarki i pracy w gabinecie Gerharda Schrödera, jego entuzjazm ostygł. Budowa toru Transrapidu przez Zagłębie Ruhry miała kosztować 2,3 mld euro. Nadrenia jest za biedna, a budżet federalny wygląda jak ser szwajcarski.
Ostatnim orędownikiem realizacji tego projektu był Edmund Stoiber. Kończący karierę polityczną szef CSU i premier Bawarii chciałby pozostawić po sobie pomnik w swym landzie. Kolej magnetyczna miałaby połączyć Monachium z lotniskiem. Ale samej Bawarii nie stać na realizację Transrapidu, a federacja nie kwapi się z wyłożeniem miliardów. Na początku września rozgoryczeni szefowie koncernu ThyssenKruppa zagrozili, że jeśli w najbliższych miesiącach nie zapadnie korzystna decyzja, sprzedadzą całą dokumentację Chińczykom. W chwili tragicznego wypadku minister komunikacji Wolfgang Tiefensee gościł akurat w Chinach, gdzie omawiał pomoc RFN w rozbudowie sieci kolejowej.
Pociąg uważany był za ekonomiczny w eksploatacji i bezpieczny. Jak dotychczas, doszło tylko do jednego, niegroźnego wypadku: 11 sierpnia w Szanghaju zapaliło się podwozie wagonu. Pożar szybko ugaszono i nikt nie ucierpiał. Teraz jednak przeszkodą mogą się okazać już nie tylko wysokie koszty inwestycji, lecz także obawy o bezpieczeństwo tej technologii. Konstruktorzy z koncernu ThyssenKruppa zastanawiają się, czy nad projektem nie ciąży jakaś klątwa.
Więcej możesz przeczytać w 39/2006 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App Store i Google Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 39/2006 (1241)

  • Na stronie - Gdzie jest polski Gyurcsány?!15 gru 2006, 15:00 — Polska szczepionka na węgierską chorobę5
  • Wprost od czytelników15 gru 2006, 15:00 — AMNESTY AMNEZJA Grzegorz Sadowski w artykule "Amnesty amnezja" (nr 37) pisze, że Amnesty International przestała bezstronnie zajmować się prawami człowieka i jest tubą lewicy. Takie zarzuty słyszymy mniej więcej od 45 lat. Już na...5
  • Skaner15 gru 2006, 15:00 — SKANER POLSKA ZAGINĘLI ZA GRANICĄ Polska nie szuka Polaków Monika Ornowska z Bobolic w województwie zachodniopomorskim zniknęła we Włoszech dwa lata temu. Edyta Skowrońska - siostra zaginionej - podejrzewa, że kuzynka i jej mąż, z którymi Monika...10
  • Sawka czatuje15 gru 2006, 15:00 — Henryk Sawka (www.przyssawka.pl)12
  • Playback15 gru 2006, 15:00 — Premier Jarosław Kaczyński © M. Figurski/FORUM16
  • Poczta15 gru 2006, 15:00 — MAZURY PRUSKIE N awiązując do informacji zawartych w artykule "Mazury Pruskie" (nr 32), wyjaśniamy, iż Urząd Miasta Giżycka - w ramach grantów przyznawanych organizacjom pozarządowym - wsparł kwotą 1200 zł działające w Polsce Niemieckie...16
  • Ryba po polsku - Palec boży w dupie15 gru 2006, 15:00 — Szalikowcy PO i krawaciarze Samoobrony będą ostoją nowego ruchu obywatelskiej niezgody17
  • Z życia koalicji15 gru 2006, 15:00 — BEATA ZAMIAST MULATA - na razie na tym skończyła się destrukcja rządu. Stanowczo protestujemy! Andrzej Lepper jest potrzebny nam, rządowi, Polsce! Jak rybie narty. ZA TO BARDZO CHCIELIBY ZOSTAĆ W TEJ RUBRYCE odszczepieńcy od Mulata, nazwiskami...18
  • Z życia opozycji15 gru 2006, 15:00 — PRÓBKA ORATORSKIEGO TALENTU Grzegorza Napieralskiego, zapewniającego, że SLD nie boi się wcześniejszych wyborów: "W sondażach wybijamy się ponaddwucyfrową cyfrą". Pomińmy to, że cyfra może być tylko jednocyfrowa, ale zauważmy, że...19
  • Wprost przeciwnie - Nasza chata z kraja?15 gru 2006, 15:00 — Nie chcemy ginąć za Afganistan, jak Francuzi nie chcieli ginąć za Gdańsk, a potem żyli pod niemiecką okupacją20
  • Fotoplastykon15 gru 2006, 15:00 — Henryk Sawka (www.przyssawka.pl)21
  • Prawy prosty15 gru 2006, 15:00 — Jeśli Prawo i Sprawiedliwość chce naprawdę zmieniać Polskę, powinno się zdecydować na nową ordynację i nowe wybory22
  • Z archiwum Y15 gru 2006, 15:00 — Fakty odkrywane przez Antoniego Macierewicza podczas likwidacji WSI mogły wpłynąć na rozpad koalicji PiS i Samoobrony25
  • Węgierska choroba15 gru 2006, 15:00 — Polsce grozi węgierski scenariusz, bo nasze finanse są prawie tak chore jak węgierskie28
  • Łże-elity kontra gnojki15 gru 2006, 15:00 — Język polityczny IV Rzeczypospolitej34
  • Herezje Kisiela15 gru 2006, 15:00 — "Prawa człowieka? Człowiek nie ma żadnych praw, kiedy nie ma pieniędzy" - powtarzał Stefan Kisielewski38
  • Giełda15 gru 2006, 15:00 — Hossa Świat Tankowanie portfeli Osoby pijące alkohol zarabiają o 10-14 proc. więcej niż abstynenci - wynika z badań Bethany'ego Petersa i Edwarda Stringhama z Reason Foundation. Na największe zarobki mogą liczyć ci, którzy piją w towarzystwie, a...40
  • Europejska lista płac15 gru 2006, 15:00 — Biały, wykwalifikowany, dość tani pracownik to najbardziej poszukiwany obecnie "towar" w Unii Europejskiej42
  • Dom na bańce15 gru 2006, 15:00 — Mieszkania w Polsce są relatywnie o połowę droższe niż w Hiszpanii50
  • Plan anty-Marshalla15 gru 2006, 15:00 — Dzięki biurokracji niemal 16 mld euro dołożymy do unijnych dotacji54
  • Załatwione odmownie - Leninizm wiecznie żywy15 gru 2006, 15:00 — Rządzący etatyści podejrzliwie patrzą na wszystko, czego nie kontrolują58
  • Supersam15 gru 2006, 15:00 —  60
  • Lot z Valentino15 gru 2006, 15:00 — Bilet lotniczy w klasie biznes - tak właśnie wyglądało zaproszenie na pokaz jesienno-zimowej kolekcji domu mody Valentino podczas Tygodnia Mody w Mediolanie. Na przekór obawom przed podróżami samolotem po atakach z 11 września, nawiązań do...60
  • Komedie w łazience15 gru 2006, 15:00 — TileVision to płaski telewizor LCD zaprojektowany specjalnie do łazienki. 17- i 23-calowa wersja "kafelkowego telewizora" jest, jak zapewnia producent, odporna na zalanie wodą i stłuczenie. Sterowanie TileVision odbywa się za pomocą...60
  • Niezbędnik domowego piekarza15 gru 2006, 15:00 —  Polacy kupują rocznie kilkadziesiąt tysięcy automatów do pieczenia chleba. Nic dziwnego - domowy chleb jest często smaczniejszy i zdrowszy niż z piekarni, a upieczenie go w automacie ogranicza się do umieszczenia w maszynie odpowiednich...60
  • Pomoc do mielonego15 gru 2006, 15:00 — Ajuda 2004, Vinho Regional Alentejano, Herdade da Ajuda Nova Importer: Atlantika Cena: ok. 27 zł Ajuda (wym. ażuda) znaczy po portugalsku "pomoc". To czerwone, bezpretensjonalne, pełne soczystego owocu wino z regionu Alentejo w...60
  • Wyprawka od Swarovskiego15 gru 2006, 15:00 — Swarovski projektuje wszystko - od biżuterii, poprzez zdobione kryształami paski i bieliznę, po wystrój łazienki. Najnowszym pomysłem jest szkolna wyprawka. W kolekcji "Back to school!" znajdziemy między innymi stylowe miniliczydło z...60
  • Rywal iPoda15 gru 2006, 15:00 — 60
  • Miss imprez15 gru 2006, 15:00 — Miss World to trzecia pod względem oglądalności impreza na świecie - po piłkarskich mistrzostwach świata i igrzyskach olimpijskich62
  • Klątwa nad Transrapidem15 gru 2006, 15:00 — Już przed tragedią najszybsza kolej świata wyjątkowo wolno wchodziła do użytku66
  • Szybcy i czyści15 gru 2006, 15:00 — Jak zadawać szyku bez rujnowania kieszeni i środowiska naturalnego70
  • Srebrna wolność15 gru 2006, 15:00 — Polacy są ciągle narodem niedokończonym74
  • Koniec braterstwa?15 gru 2006, 15:00 — Wielu francuskich Żydów rozważa wyjazd do Izraela z powodu antyizraelskiej polityki Paryża78
  • Pazurem - Czadu, Maryla!15 gru 2006, 15:00 — W Polsce niby nic trwałego: od pór roku po politykę. A Rodowicz trwa79
  • Rewolwerowcy komendanta15 gru 2006, 15:00 — Największego napadu rabunkowego na ziemiach polskich w XX wieku dokonał Józef Piłsudski80
  • Know-how15 gru 2006, 15:00 — Proteza z myślą 26-letnia Claudia Mitchell jest pierwszą pacjentką z protezą ręki, która potrafi składać ubrania, jeść i myć się. Jej ruchy są świetnie skoordynowane, ponieważ sztuczna ręka reaguje na polecenia wydawane przez mózg. Do uzyskania...84
  • Szczepionka na gwałt15 gru 2006, 15:00 — Szczepionki nowej generacji będą chroniły przed cukrzycą oraz przed uzależnieniem od nikotyny i narkotyków86
  • Nieme pokolenie15 gru 2006, 15:00 — Coraz więcej dzieci zaczyna mówić późno i ma ubogi zasób słów90
  • Dolina faraonów15 gru 2006, 15:00 — Największe odkrycie archeologiczne w Egipcie od 1922 roku92
  • Bez granic15 gru 2006, 15:00 — Harmonia w Bangkoku Thaksin Shinawatra, przebywający w Nowym Jorku premier Tajlandii, miał właśnie wygłosić przemówienie na forum Zgromadzenia Ogólnego ONZ. Nie zdążył. Zamiast premiera w tajskiej telewizji pokazał się gen. Sonthi Boonyaratkalin,...94
  • Mudżahedin kontra NATO15 gru 2006, 15:00 — Dżalaluddin Hakkani wygnał z Afganistanu Rosjan, a teraz zagraża wojskom Zachodu96
  • Miecz Benedykta15 gru 2006, 15:00 — Islamscy radykałowie usiłują narzucić Zachodowi reguły szarijatu100
  • Gra demokratyczna15 gru 2006, 15:00 — Unia Europejska cierpi na deficyt idei, deficyt przywództwa i deficyt optymizmu102
  • Ostatni Rosjanin15 gru 2006, 15:00 — W 1989 r. w sowieckiej jeszcze Rosji mieszkało 147 mln ludzi, w 2050 r. może ich tam mieszkać mniej niż 100 mln104
  • Recenzor15 gru 2006, 15:00 — 108
  • Wencel gordyjski - Ćwierćliteratura15 gru 2006, 15:00 — Powieść postmodernistyczna, feministyczna, gejowska... Czy współczesna proza potrzebuje podobnych epitetów?108
  • Kobiety z La Manchy15 gru 2006, 15:00 — "Volver" znaczy "powrót". Pedro Almodóvar wraca z rozwibrowanego permisywnego Madrytu do prowincjonalnej La Manchy, gdzie spędził dzieciństwo. W jego nowym filmie na ziemię wraca zmarła matka (Carmen Maura), by przywrócić ład w...108
  • Lukrowane baletki15 gru 2006, 15:00 — Tańczyła dla Stalina i Mao Zedonga, a swoją popisową rolę "Umierającego łabędzia" wykonywała setki razy. Choć zakazywano jej wyjazdów za granicę, w obawie, by nie uciekła, paradoksalnie stała się radzieckim towarem eksportowym i...108
  • Smutas i Pocahontas15 gru 2006, 15:00 — Terrence Malick ("Cienka czerwona linia") próbował upolować jednym strzałem trzy zające. Opowiedzieć o zderzeniu cywilizacji bez powielania schematów o dobrych dzikusach i wrednych osadnikach, nakręcić wzruszający melodramat i...108
  • Nieznośna lekkość raju15 gru 2006, 15:00 — Literacki świat Katarzyny Grocholi jest tak cudny, że aż chciałoby się do niego wejść. Są w nim sielskie okoliczności przyrody, wspaniali, szanujący się ludzie, a pojawiające się rozterki dnia codziennego pryskają niczym bańki mydlane. Dzieci...108
  • Śmiech się bać15 gru 2006, 15:00 — Nie wiadomo, do kogo adresuje swoje książki Arkadiusz Pacholski - do wielbicieli kryminałów, czy też do amatorów prozy społeczno-obyczajowej. Druga część "Kronik polskich" próbuje być jednym i drugim. Intryga, niezbyt skomplikowana, ale...108
  • Feminizm dyplomowany15 gru 2006, 15:00 — Bohaterki opowiadań Ingi Iwasiów nie mają łatwego życia. Pracują jako prostytutki na Bałkanach albo jako sprzątaczki w Holandii. Cierpią na alkoholizm lub raka piersi. Na próżno szukają spełnienia w związkach heteroseksualnych bądź lesbijskich. Z...108
  • Ożywcza trąbka15 gru 2006, 15:00 — To ostatnia taka płyta. Po trzech albumach nagranych z młodymi polskimi muzykami Tomasz Stańko ogłosił, że rozstaje się z Wasilewskim (fortepian), Kurkiewiczem (perkusja) i Miśkiewiczem (kontrabas). Trębacz nie do końca porzuca smutek z "Soul...108
  • Energia kiczu15 gru 2006, 15:00 — Lata lecą. Jose Carreras, najmłodszy muszkieter z "trzech tenorów", ma już na karku sześćdziesiątkę i na operowej scenie pojawia się sporadycznie. Ulubiony tenor von Karajana o pięknym, choć nigdy wielkim głosie, przeżył dramat: jego...108
  • Bejbe i baby15 gru 2006, 15:00 — Paweł Rurak-Sokal, pan i władca Blue Café, pytany o tajemniczy tytuł nowej płyty, mówi coś o podróży w głąb duszy. Patetyczny banał gościł w nagraniach zespołu od początku, ale nadanie mistycznej oprawy średniej jakości popproduktowi jest już...108
  • Ulubieniec Führera15 gru 2006, 15:00 — Salvador Dali nazwał go największym rzeźbiarzem XX wieku. Arno Breker (1900-1991) był zarazem ulubionym artystą Adolfa Hitlera. Po dojściu Führera do władzy przeniósł się z Paryża do Niemiec, gdzie realizował nazistowski program ideologiczny. Dla...108
  • Sielanki króla Artura15 gru 2006, 15:00 — Prerafaelici pragnęli raz na zawsze zerwać z akademizmem małpującym dawnych mistrzów pędzla. Nie spodziewali się jednak, że ich własne prace staną się obiektem naśladownictwa. Wystawa w Wilanowie tylko to potwierdza. Rycina...108
  • Seryjna satysfakcja15 gru 2006, 15:00 — Kino kona, rozdarte między efektami specjalnymi a artystycznym eksperymentem. Widz wybiera więc dobry serial112
  • Nike bezskrzydła15 gru 2006, 15:00 — Najpopularniejsza polska nagroda literacka odgrywa rolę stypendium dla pisarzy, których książki zalegają na księgarskich półkach116
  • Don Juan XXI wieku15 gru 2006, 15:00 — Mitu nie można uśmiercić, ale twórców chętnych do wykonania wyroku na słynnym hiszpańskim kochanku wciąż nie brakuje119
  • Górna półka - Wspólna misska15 gru 2006, 15:00 — W czasie gdy po Europie krąży widmo agresywnego islamu, po Polsce peregrynuje autobus z grupą anorektycznych panienek nazywanych najpiękniejszymi kobietami świata121
  • Ueorgan Ludu15 gru 2006, 15:00 — Nr 39 (205) Rok wyd. 5 WARSZAWA, poniedziałek 25 września 2006 r. Cena + VAT + ZUS + akcyza Z ostatniej chwili Pawlak pytią IV RP? W czwartek na pytanie, co dalej z koalicją, zagadkowy prezes Pawlak odpowiedział w radiu tajemniczo, że "trwa i...121
  • Skibą w mur - Orgia kontrolowana15 gru 2006, 15:00 — Po raz kolejny urzędnicy zaglądają Polakom pod pierzynę i próbują prasować wszystkim prześcieradła122