Radą w prezydenta
Udostępnijdodaj Skomentuj
Tygodnik Wprost Wydanie: 45/2002 (1041)
Okładka tygodnika Wprost nr 45/2002 (1041)
Dziękujemy, że jesteś z nami. Tylko prawda jest ciekawa, piszemy o niej wprost.
Czytaj lub pobierz
Platformy prasy cyfrowej:

Radą w prezydenta

Dodano:   /  Zmieniono: 
W co trzeciej gminie dojdzie do wojny między burmistrzami a radami
Chcieliśmy dobrze, a skończyło się jak zwykle. Kupiliśmy produkt - wybory bezpośrednie - ale bez instrukcji obsługi, czyli bez jasnego podziału kompetencji między radami a burmistrzami. To tak, jakby ktoś kupił mercedesa z silnikiem poloneza i dziwił się, że auto wciąż się psuje. Analizując wyniki wyborów, można przewidywać, że już za kilka tygodni w co trzeciej gminie dojdzie do wojny między burmistrzami a radami.
- Wprowadzono bezpośrednie wybory, zlikwidowano zarząd, przyznając jednoosobową odpowiedzialność wójtom, burmistrzom i prezydentom, a jednocześnie zachowano zapis "rada wyznacza kierunki pracy wójta". To czysty absurd - mówi prof. Jerzy Regulski, prezes Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej.
W większości niemieckich landów burmistrz wybierany jest w wyborach bezpośrednich wraz z radą. Jego pozycja jest niezwykle mocna, ponieważ jednocześnie jest jednoosobowym organem wykonawczym (zarządem) i przewodniczącym rady. We Francji merowie nie są formalnie wybierani bezpośrednio, ale to stanowisko obejmuje lider ugrupowania, które wprowadziło najwięcej osób do rady. Jego nazwisko otwiera listę kandydatów na radnych i jest on, podobnie jak w Niemczech, jednoosobowym zarządem, przewodniczącym rady oraz liderem partyjnym.

Burmistrz kontra rada
Problemem w Polsce jest to, że nie wiadomo, kto jest ważniejszy: burmistrz czy rada? Burmistrz ma obecnie uprawnienia całego zarządu. Będzie jednoosobowo dysponował majątkiem, mianował pracowników, ogłaszał przetargi itp. Jego decyzje ma kontrolować komisja rewizyjna. W razie wykrycia nieprawidłowości komisja może jednak tylko proponować radzie ogłoszenie referendum w sprawie usunięcia burmistrza. Aby było ono ważne, potrzebna jest co najmniej trzydziestoprocentowa frekwencja. Podczas dotychczasowych referendów taka frekwencja okazywała się progiem nie do pokonania.
Do tej pory w zarządach zasiadali wyłącznie przedstawiciele koalicji, która miała większość w radzie. Decyzje zarządu były więc uzgodnione między koalicjantami, a większość w radzie ich nie kontestowała. Teraz w razie konfliktu czy złej pracy burmistrza lub rady powstanie klincz. W praktyce rada nie będzie mogła odwołać burmistrza, ten zaś nie będzie mógł rządzić wbrew radzie.
Tam, gdzie burmistrzowie i prezydenci będą musieli współdziałać z radą, w której większość ma opozycja, szybko dojdzie do tarć. Prawdziwe wojny będą się toczyć podczas uchwalania budżetu lub udzielania burmistrzowi absolutorium. Gdy projekt budżetu trafi do rady, ta może wprowadzić w nim daleko idące zmiany. Jeśli Regionalna Izba Obrachunkowa (ocenia ona, czy projekt budżetu jest zgodny z prawem) nie wniesie zastrzeżeń, burmistrz musi taki budżet realizować. Burmistrz będzie więc zakładnikiem większości w radzie. - Rada może też łatwo zatruć życie burmistrzowi, znajdując kruczki prawne w jednej ze 150 ustaw, w których zapisane są jej kompetencje - mówi prof. Jerzy Regulski.
Dlaczego parlament uchwalił prawny bubel? Jasne podzielenie kompetencji władz samorządowych wymagałoby nowelizacji wspomnianych 150 ustaw. Nie zrobiono tego.

Skazani na konflikty
Zalążki przyszłych konfliktów widać w wielu miastach. Niezależnie od tego, czy w drugiej turze wyborów na prezydenta Częstochowy wygra znany działacz samorządowy Tadeusz Wrona, były poseł RS AWS (kandydat prawicowego Porozumienia Samorządowego Wspólnota), czy Zdzisław Wolski (SLD-UP), popierające ich ugrupowania nie będą miały większości w radzie. Podobnie jest w Krakowie - bez względu na to, czy wygra były prezydent Józef Lassota (z komitetu Twoje Miasto, popieranego przez UW), czy były wojewoda Jacek Majchrowski (SLD-UP), nie zdobędą większości w radzie. Takie same kłopoty może mieć w Łodzi Jerzy Kropiwnicki (Łódzkie Porozumienie Obywatelskie), były szef Centrum Studiów Strategicznych. Gdyby w Rzeszowie wygrał Tadeusz Ferenc, poseł SLD-UP, będzie musiał współpracować z radą, w której większość ma prawica.
Wybory bezpośrednie miały wyłonić prawdziwych liderów lokalnych społeczności, potrafiących sprawnie zarządzać gminami. W wielu wypadkach takich właśnie ludzi wybrano. Jednak ich władza będzie często iluzoryczna, a efektywność niewielka, bo opozycyjna rada, jeśli tylko zechce, nie pozwoli im niczego zrobić.


Wybory 2002
Frekwencja - 44,33 proc.

Spośród 2478 wybieranych wójtów, burmistrzów i prezydentów miast, w I turze wybrano 1272.

Wśród wybranych kandydatów na wójtów, burmistrzów i prezydentów miast jest 2 kandydatów zgłoszonych przez LPR, 5 przez Samoobronę, 91 - SLD-UP, 220 - PSL oraz 954 z pozostałych komitetów.

W II turze (10 listopada) o stanowiska będą walczyć kandydaci zgłoszeni przez:
LPR - 19
Samoobronę - 35
SLD-UP - 354
Alternatywę Partię Pracy - 1
PSL - 224
PO - 6
PiS - 2
pozostałe komitety - 1765
Więcej możesz przeczytać w 45/2002 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App Store i Google Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 45/2002 (1041)

  • Wprost od czytelników10 lis 2002 — Gorzka KubaUpadek ostatnich cukrowni kubańskich ("Gorzka Kuba", nr 44) każe przypomnieć, że do czasów słynnej revolución permanente cukrownictwo było jednym z podstawowych źródeł bogactwa Kuby. Podczas boomu...3
  • Germanowce Europy10 lis 2002 — Gdyby na naszej drodze na Zachód leżały i dużo w Polsce inwestowały szybko rozwijające się Stany Zjednoczone, Irlandia lub Finlandia, patrzyłbym w przyszłość z ufnością. Niestety, coraz częściej patrząc w przyszłość, widzę przeszłość,...3
  • Peryskop10 lis 2002 — Redaktor PutinDo redakcji wpadli agenci Federalnej Służby Bezpieczeństwa. Spytali, gdzie się znajduje główny serwer komputerowy, odłączyli go i zabrali - opowiada Rustam Arifdjanow, redaktor naczelny tygodnika "Wersija". W...6
  • Święto pracy10 lis 2002 — Polska jest bogatym krajem. Gospodarka rozkwita, a obywatele państw Europy Zachodniej przyjeżdżają, aby pracować w Ursusie i w zamożnych wiejskich gospodarstwach na ścianie wschodniej. Można by tak sądzić, skoro 63 proc. respondentów...6
  • Dossier10 lis 2002 — ALEKSANDER KWAŚNIEWSKI,prezydent RP"Nikt chyba nie oczekuje, że drzwi do Pałacu Prezydenckiego będą otwarte dla ludzi, którzy nie dość, że łamią prawo, bo to się może przydarzyć komuś nieszczęśliwie, ale którzy notorycznie z...7
  • Z życia koalicji10 lis 2002 — Tak generalnie Naród się nie sprawdził i w wyborach samorządowych raczej spuścił SLD ze schodów. Nie można już liczyć nawet na tradycyjny Koszalin, Włocławek czy Sosnowiec. Co prawda, nieoczekiwanie dobrze wypadł sojusz w Rzeszowie,...8
  • Z życia opozycji10 lis 2002 — Straszliwa klęska Lecha Kaczyńskiego! Liderowi PiS nie udało się wygrać w Warszawie w pierwszej turze wyborów. W drugiej deptać będzie mu po piętach kandydat lewicy Marek Balicki, który znokautował Andrzeja Olechowskiego z Platformy...9
  • M&M10 lis 2002 — POZYTYWNE KONSEKWENCJE ABSENCJIZważywszy, iż uparcie, choć nie ma przymusu,bierze się do liczenia komputery z ZUS-u,to szczęście, że ciut wyższej nie było frekwencji,bo wynik byłby znanypod koniec kadencji.10
  • Playback10 lis 2002 —  10
  • Kongres Narodów Europy10 lis 2002 — Przedstawiciele Polski w Konwencie Europejskim skrytykowali propozycje zmian w UE, przedstawione przez szefa konwentu, byłego prezydenta Francji Valéry'ego Giscarda d'Estaing.10
  • Fotoplastykon10 lis 2002 — 12
  • Poczta10 lis 2002 — Zabójcza bogini Fenomen Callas ("Zabójcza bogini", nr 43) polegał głównie na tym, że tworzyła kreacje wokalno-aktorskie. Jako pierwsza śpiewaczka w historii budowała postać za pomocą mimiki, ruchu i barwy głosu....14
  • Kadry10 lis 2002 — 15
  • Drang nach Osten10 lis 2002 — Niemcy kolonizują Wschód, uciekając przed Zachodem16
  • Radą w prezydenta10 lis 2002 — W co trzeciej gminie dojdzie do wojny między burmistrzami a radami22
  • Nie jestem prokuratorem10 lis 2002 — Andrzej Kropiwnicki: Czy po pańskim sukcesie w Warszawie jest szansa, aby prawica wygrała następne wybory prezydenckie i parlamentarne? Lech Kaczyński: Stworzyliśmy nową jakość polityczną. Znaczące zwycięstwo Prawa i Sprawiedliwości na Mazowszu...25
  • Kurierzy białej śmierci10 lis 2002 — Ponad dwadzieścia tysięcy młodych Polaków wybrało zawód narkotykowych kurierów. Są wśród nich licealiści, studenci, młodzi pracownicy naukowi, nauczyciele, bezrobotni absolwenci.26
  • Nie czyń drugiemu10 lis 2002 — Trzeba przyjąć takie reguły funkcjonowania Sejmu, które przetrwają co najmniej kilka kadencji31
  • Giełda i wektory10 lis 2002 — Hossa ŚwiatDrugie życie DaewooGeneral Motors Daewoo Auto & Technology Co. chce odzyskać pozycję, jaką zajmowała na rynku firma Daewoo Motor - powiedział Nick Reilly, prezes GM Daewoo. Amerykanie nie liczą jednak na zyski w najbliższych latach...32
  • Rotchgrywka10 lis 2002 — Jeśli ktoś chciałby nakręcić telenowelę o prywatyzacji, powinien zająć się historią sprzedaży Rafinerii Gdańskiej. W tej historii jest wszystko: wielkie pieniądze...34
  • Jak Fin z popiołów10 lis 2002 — Recepta na cud gospodarczy: obciąć wydatki socjalne, zainwestować w edukację40
  • Pompowanie oszczędności10 lis 2002 — Jak zapłacić dwie trzecie mniej za ogrzanie domu42
  • Zafundować wędkę10 lis 2002 — Raport magazynu "Business Week": jak sprawić, żeby nędzarze zaczęli zarabiać W latach 70. Noor Jahan Begum i jej rodzina, ze wsi Bharariya w Bangladeszu, nie miała ziemi, opieki medycznej ani szans na zdobycie wykształcenia. Dziś...44
  • Odtrutka na populizm10 lis 2002 — Źródłem problemów dotychczasowych liderów przemian w Europie Środkowej nie jest nadmiar reform, lecz ich zablokowanie48
  • Czy Polacy są niebezpieczni?10 lis 2002 — Polacy zafundowali sobie płace i świadczenia na poziomie wyższym od ich wydajności49
  • Technoholicy10 lis 2002 — W internetowej kafejce w Kwangdzu (Korea Południowa) znaleziono zwłoki 24-letniego mężczyzny. Przyczyną zgonu było wyczerpanie organizmu po 86 godzinach spędzonych bez przerwy przed ekranem komputera. Młody Koreańczyk był jednym z ponad stu...54
  • Tanie państwo10 lis 2002 — Informatyka sposobem na deficyt budżetowy i korupcję58
  • Pies na chipach10 lis 2002 — Psy roboty mogą sprzątać, chronić nasz dom bądź przynosić piwo60
  • Survival show10 lis 2002 — Ogromnym powodzeniem zaczynają się cieszyć w Ameryce podręczne zestawy survivalu. Na czele listy znajdują się oczywiście spadochrony dla mieszkańców wyższych pięter oraz mierniki do mierzenia skażeń, promieniowania itp. Niezbędnym...62
  • Wszechnica Wiedzy Wszelakiej10 lis 2002 — Pocztówki nadziei www.kartkidobroczynne.org.pl Mimo rozwoju Internetu i SMS-ów, wciąż kultywowana jest u nas tradycja wysyłania kartek świątecznych. Dwanaście organizacji dobroczynnych postanowiło zorganizować akcję pomocy...62
  • Supersam10 lis 2002 — Banani nie dla każdego Woda toaletowa o przekornej nazwie "Bruno Banani not for Everybody" Bruno Bananiego jest przeznaczona dla mężczyzn energicznych, pewnych siebie. Optymistyczne nastawienie do życia mają sugerować mocne aromaty...63
  • Pandemia lęku10 lis 2002 — Aż 89 procent Polaków odczuwa codziennie strach i niepokój66
  • Kulinarny obwarzanek10 lis 2002 — Drogi Robercie! Przedstawiam Ci nowy bŁyskotliwy pomysł na ruskie pierogi: do farszu z ziemniaków, białego sera i smażonej cebuli dodaje się trochę kwasu buraczanego, a do ciasta - drobno posiekanego koperku. Buraczany ekstrakt wnosi posmak...70
  • Przykazania Herberta10 lis 2002 — Lepsza jest para szczęśliwych kochanków niż powikłany związek subtelnych neurasteników71
  • Homo de luxe10 lis 2002 — Możni tego świata - przewodnik zoologiczny72
  • Mów mi you10 lis 2002 — Formy "pan" i "pani" będą powoli traciły na znaczeniu74
  • Druga płeć - Góra - dół10 lis 2002 — Skoki poziomu testosteronu powodują, że mężczyźnie co 20 minut wszystko kojarzy się z tym, na czym siedzi Maryna, czyli z miłością76
  • Węzeł zaolziański10 lis 2002 — Przez 70 lat Zaolzie było terenem zimnej wojny polsko-czeskiej Jan Jacek Bruski Doktor historii na Uniwersytecie Jagiellońskim, zajmuje się stosunkami polsko-czechosłowacko-ukraińskimi w dwudziesto-leciu międzywojennym Honor dziejów...78
  • Know-how10 lis 2002 — Niezdrowy smak Zbyt duża ilość glutaminianu monosodowego (MSG), używanego w przetwórstwie spożywczym w celu podkreślenia smaku, prowadzi do utraty wzroku - twierdzą japońscy uczeni. U szczurów, które przez sześć miesięcy były...81
  • Koszmar na jawie10 lis 2002 — Zbyt krótki sen grozi chorobami cywilizacyjnymi82
  • Łowca planet10 lis 2002 — Aleksander Wolszczan Odkrywca pierwszego układu planetarnego we wszechświecie poza naszym układem słonecznym, wybitny badacz pulsarów. Studia astronomiczne ukończył na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Od lat związany z...86
  • Brat Zbawiciela?10 lis 2002 — Naukowcy piszą Najnowszy Testament88
  • Najlepsza przyjaciółka mężczyzny10 lis 2002 — Wkrótce pojawi się pigułka antykoncepcyjna dla mężczyzn90
  • Bez granic10 lis 2002 — Nowe Pompeje? Tegoroczna erupcja sycylijskiej Etny wzbudziła prawdziwy popłoch wśród okolicznych mieszkańców. Wulkan wybucha już po raz 136. w czasach historycznych, ale tym razem towarzyszy mu seria trzęsień ziemi. Osiągnęły one 4,4...92
  • Życie za kopiejkę10 lis 2002 — Człowiek to tylko kopiejka - mawiali wielkoruscy możnowładcy. Putin, stojąc na czele Rosji, to potwierdza podczas akcji odbijania zakładników.94
  • Biesy rąbią sad10 lis 2002 — Rozmowa z André Glucksmannem, francuskim filozofem André Glucksmann (ur. 1937) - francuski filozof, pisarz, publicysta. Uczestnik rewolty studenckiej w maju 1968 r. Przedstawiciel nowej filozofii, lewicowego nurtu krytykującego...96
  • Bałkańskie rany Europy10 lis 2002 — "The Times" i "Wprost" wzdłuż dawnej żelaznej kurtyny102
  • Kredyt dla Busha10 lis 2002 — Wybory uzupełniające do Kongresu: polityczne tsunami Ameryce nie grozi106
  • Ciżba wyborcza10 lis 2002 — W Brukseli znaleziono kozła ofiarnego, który karany jest za grzechy struktur lokalnych i narodowych109
  • Menu10 lis 2002 — Świat Ojciec chrzestny IV Wydawnictwo Random House uzyskało sądowe pozwolenie na opublikowanie dalszego ciągu "Ojca chrzestnego". Paramount Pictures, dotychczasowy producent filmów o rodzinie Corleone, będzie miał pierwszeństwo w...110
  • Nazywam się Bond, James Bond10 lis 2002 — 40 lat w tajnej służbie Jej Królewskiej Mości114
  • Rodzina Bondów10 lis 2002 — Pięć twarzy agenta 007 Terminator to Arnold Schwarzenegger, Indiana Jones - Harrison Ford, Rocky i Rambo - Sylvester Stallone. Trudno sobie wyobrazić, by te role zagrali inni aktorzy. Inaczej jest z Bondem. Nie liczy się aktor, lecz postać....118
  • Muzeum megabajtów10 lis 2002 — Sztuka cyfrowa doczekała się własnych muzeów120
  • Płyty Kuby Wojewódzkiego10 lis 2002 — JUSTYNA STECZKOWSKA Alkimja Gdyby album ten pojawił się trzy lata temu, okrzyknąłbym go wydarzeniem. Dziś jest tylko miłą niespodzianką. Inwazja etniczno-folklorystyczna - od generalissimusa Bregovicia po szeregowców Golców -...121
  • Nieprawda Hosenfelda10 lis 2002 — Nigdy się nie dowiemy, czy Hosenfeld, ratując Szpilmana, próbował zrobić interes, czy uległ niegodnej hitlerowca słabości122
  • Muzyka morderców10 lis 2002 — Żaden morderca nie słucha jazzu. To nawet zrozumiałe. W jazzie jest za dużo improwizacji, a morderca działa na ogół zgodnie z planem124
  • Organ Ludu10 lis 2002 — TRYBUNA PRZYMIERZA MIĘDZY DAWNYMI A MŁODYMI126