Zmierzch Gdańska

Dodano:   /  Zmieniono: 
Gdańsk przegrywa z Kilonią, Rostokiem, Tallinem i Kłajpedą
Od 355 lat, czyli od zakończenia wojny trzydziestoletniej (1618-1648), Gdańsk nie był tak zmarginalizowanym miastem jak obecnie. W XVII w. perła Hanzy ucierpiała wskutek wyniszczającej wojny. Obecną zapaść Gdańska trudno wytłumaczyć, bo żadne z dużych miast nadbałtyckich nie ma tylu atutów, co kolebka "Solidarności". Mimo to przegrywa z Kilonią, Rostokiem, Tallinem i Kłajpedą. Do miasta nie napływają nowe inwestycje, rośnie tu bezrobocie (o 9 proc. w 2002 r.), najbardziej przedsiębiorczy gdańszczanie przenoszą się do innych miejscowości (10 tys. w ostatnich latach). W ubiegłorocznym raporcie Unii Europejskiej Gdańsk dostał kategorię C (w skali od A do D) pod względem atrakcyjności inwestycyjnej. Traci na znaczeniu miasto, z którego pochodzi dwóch żyjących noblistów (Günter Grass i Lech Wałęsa), były prezydent RP (Wałęsa), były premier (Jan Krzysztof Bielecki), były marszałek Sejmu (Maciej Płażyński). Rodzinne miasto Jana Heweliusza, Gabriela Fahrenheita i Güntera Grassa odwraca się od morza, chociaż zawsze było ono źródłem jego bogactwa i pomyślności.
- W latach 70. i 80. żyliśmy mitem sprawności gospodarczej miasta dzięki kontaktom z Zachodem. Przemiany gospodarcze początku lat 90. obnażyły jednak mit silnego Gdańska. Musimy się pogodzić z tym, że staje się on peryferyjnym miastem. Niegdyś siłę Gdańskowi dawała Wisła, którą spływały towary. Teraz rzeka nie pełni tej funkcji, a nowych szlaków łączących miasto z resztą kraju i południem Europy nie ma - mówi gdańszczanin Donald Tusk, wicemarszałek Sejmu, lider PO, współautor albumu o mieście. - Miasto, które od zawsze żyło z morza, nie może się od niego odwracać. Konkurencja nie odbierze nam jednego - położenia w środku Europy, tylko trzeba mieć pomysł, jak to wykorzystać - mówi gdańszczanin Lech Wałęsa, były prezydent.

Balast historii
Po wchłonięciu przez BIG Bank Banku Gdańskiego w mieście nie ma poważnej instytucji finansowej. Wkrótce Orlen może wchłonąć Rafinerię Gdańską - jeden z ostatnich symboli potęgi gospodarczej miasta. Inwestorzy wolą od Gdańska Warszawę, Szczecin, Poznań, Kraków, a nawet mającą niskie ratingi Łódź. - Biznes odstrasza to, że w tym mieście zrodził się największy ruch związkowy, że Gdańsk pozostaje stolicą polskiego syndykalizmu - uważa Janusz Lewandowski, poseł Platformy Obywatelskiej z Gdańska.
Upadek żelaznej kurtyny sprawił, że Czesi, Słowacy, Węgrzy i Austriacy, którzy korzystali z gdańskiego portu, wolą teraz porty niemieckie - Hamburg i Bremę - oraz holenderski Amsterdam. Powód jest prosty - z Gdańska trudno dowieźć towary. Magistrala kolejowa z Gdańska do granicy w Zebrzydowicach i Chałupkach jest przestarzała i ma za małą przepustowość. Wąskimi gardłami są przejścia graniczne i węzeł w Tczewie. Krystyna Wojewódzka-Król i Włodzimierz Rydzykowski w opracowaniu "Europejska sieć transportowa - szanse i zagrożenia dla Gdańska" odnotowują fatalny stan infrastruktury i taboru kolejowego, co sprawia, że gdański port stał się lokalnym węzłem przeładunkowym.
Zrezygnowano z budowy autostrady A-1 mającej połączyć Gdańsk z południem Polski, bo projekt okazał się nieopłacalny. Plany tej inwestycji powstały jeszcze w 1974 r., gdy rząd PRL zgłosił akces do udziału w budowie Transeuropean Motorway, mającej biec z Oslo przez Göteborg do Karlskrony, a potem z Gdańska przez Łódź, Katowice do Włoch, na Bałkany i do Turcji. Obok autostrady miał przebiegać szlak kolejowy - Transeuropean Railway. Prawdopodobnie rezygnacja z budowy autostrady spowoduje, że brytyjski inwestor wycofa się z budowy w Gdańsku (za 170 mln dolarów) najnowocześniejszego na Bałtyku terminalu kontenerowego.
- Gdańsk jest mało atrakcyjnym portem z uwagi na słabe zaplecze transportowe, brak autostrady, linii kolejowej i wysokie z tego powodu stawki za tranzyt. Jeśli tego wszystkiego nie uda się zmienić w ciągu kilku lat, to miasto kompletnie straci znaczenie na komunikacyjnej mapie Europy - mówi Romuald Pietraszek, kapitan żeglugi wielkiej, specjalista od gospodarki morskiej. - Gdańsk cierpi, bo w Polsce liczy się tylko centrum, najlepsze inwestycje odbiera nam Warszawa. Poza tym władze miasta nie zastąpią poszczególnych przedsiębiorców, bo mają mało instrumentów. Ale nie poddajemy się, bo historia by nam tego nie wybaczyła - mówi Paweł Adamowicz, prezydent Gdańska.

Gdańska prowincja
Komunikacyjne upośledzenie Gdańska wzmacnia niemieckie porty. Będą one odgrywały jeszcze większą rolę, gdy zostanie odtworzona historyczna Via Baltica łącząca Królewiec z Berlinem, a omijająca Gdańsk. - Nigdy nie dopuścimy do wybudowania trasy Wschód - Zachód omijającej Gdańsk - zapewnia Wiesław Bielawski, wiceprezydent miasta. Niemcy przystąpili już do budowy autostrady biegnącej od bałtyckich portów w byłej NRD (w Rostoku, Warnemünde i Sassnitz-Mukran) do czeskiego Brna. Równolegle do drogi kołowej powstaje wielotorowa linia kolejowa.
Kiedy Gdańsk traci, zarabiają niemieckie porty w Kilonii, Travemünde, Lubece, Wismarze, Rostoku, Stralsundzie i Sassnitz, rosyjskie - Kaliningrad i Sankt Petersburg, litewska Kłajpeda, łotewskie - Lipawa, Windawa i Ryga oraz estońskie - Parnawa i Tallin. Litwini zbierają tranzyt z całej Białorusi, części Rosji i Ukrainy. To dlatego port w Kłajpedzie przeładował w ubiegłym roku ponad 71 tys. TEU (międzynarodowa jednostka oznaczająca liczbę kontenerów ważących 10-15 ton każdy), podczas gdy port gdański ponadtrzykrotnie mniej, czyli nieco ponad 20 tys. TEU.
[ kliknij na powyższą grafikę, aby ściągnąć większą wersję ]


Perła Bałtyku
Gdańsk stał się ważnym portem bałtyckim już pod koniec XIII wieku, a szczególnie w wieku XIV - od 1361 r. jest miastem hanzeatyckim. Przez Gdańsk szedł prawie cały eksport (80 proc.) polskiego zboża i innych towarów. W XVII wieku miasto było najbogatszym i najludniejszym polskim miastem - liczyło prawie 80 tys. mieszkańców. Dla porównania Warszawa - już wtedy stolica Polski - miała tylko 20 tys. mieszkańców. Pod koniec XVI wieku wprowadzono oczyszczanie miasta. W połowie XVIII wieku miejskie zaułki oświetlało 900 latarni. Prosperujący Gdańsk stał się europejskim centrum nauki i kultury. Tu w XVII wieku żył i pracował astronom Jan Heweliusz - odkrywca dziewięciu komet i twórca mapy Księżyca. Sto lat później w Gdańsku urodził się słynny filozof Artur Schopenhauer, a Gabriel Fahrenheit opracował (w 1725 r.) swoją używaną do dzisiaj skalę temperatury.
Miasto podupadło w XVII wieku w wyniku wojen i wyniszczenia gospodarczego Polski, która przestała być wtedy spichlerzem Europy. Dopiero w XIX wieku Gdańsk odżył - powstała nowoczesna infrastruktura, na przykład w latach 1896-1898 ruszyły pierwsze tramwaje elektryczne (w Warszawie w 1908 r.). Miasto straciło wiele w latach 20., gdy Polska zbudowała własny port w Gdyni (w drugiej połowie lat 30. stała się ona najważniejszym portem na Bałtyku). Druga wojna światowa okazała się dla miasta i portu katastrofą. Zniszczono 80 proc. magazynów, urządzeń dźwigowych i przeładunkowych. Z tego, co zostało, 70 proc. zabrali Sowieci jako zdobycz wojenną, choć już było wiadomo, że Gdańsk przypadnie Polsce.

Gdańsk niemocy
- Gdy nastała gospodarka rynkowa, okazało się, że przemysł stoczniowy (nie tylko Gdańska) był wprawdzie rozbudowany, ale mało konkurencyjny i nienowoczesny. Kiedy podupadła stocznia i port, nie powstało nic w zamian - tłumaczy Grzegorz Strzelczyk, przewodniczący komisji rewizyjnej rady miasta Gdańska. Wraz z załamaniem gospodarki morskiej podupadły też branże pomocnicze: elektroniczna, hotelarska, mechaniczna. Na skraju bankructwa są firmy elektroniczne Unimor i Radiokom. Szacuje się, że zwolnienie z pracy jednego stoczniowca pociąga likwidację siedmiu miejsc pracy w branżach kooperujących.
Gdańszczanie obawiają się, że wkrótce ich miasto zostanie przez Europę zapomniane. Wtedy pozostanie mu tylko "karta turystyczna" - jak to określa Janusz Lewandowski. - Będziemy oglądać piękne zabytki, które powstały dzięki fantastycznemu rozwojowi miasta, tyle że w odległej przeszłości - mówi Lewandowski. Tak naprawdę Gdańsk nie potrafi wykorzystać nawet turystycznych atutów - nie ma tu ani muzeum "Solidarności", ani biblioteki Lecha Wałęsy. Okazało się, że nie sztuką jest zrobić rewolucję, sztuką jest zagospodarować czas po rewolucji.


Poczet gdańszczan
Święty Wojciech
(ze Sławnikowic - ok. 955-997)
Czech, który nie urodził się w Gdańsku, ale upowszechnił nazwę miasta, choć przebywał tu tylko kilka dni. Przez Gdańsk wiodła droga przyszłego świętego do pogańskich Prus. Kronikarz, opisując drogę Wojciecha do Prus, użył nazwy Gedania, czyli Gdańsk.

Ambroży Vormüllen
(?-ok. 1610)
Twórca znanych na świecie gdańskich wódek i likierów. Około 1590 r. opatentował słynną obecnie wódkę Goldwasser. Założone przez niego przedsiębiorstwo Pod Łososiem przy ulicy Długiej istnieje do dzisiaj.

Jan Heweliusz
(1611-1687)
Astronom, który opracował mapę Księżyca, odkrył dziewięć komet oraz opisał wiele konstelacji gwiezdnych. Jedną z nich dedykował królowi Janowi III Sobieskiemu i nazwał Tarczą Sobieskiego.

Arndt Dickman
(?-1627)
Dowódca polskiej floty, która jeden jedyny raz zwyciężyła w bitwie morskiej - pod Oliwą w 1627 r. ze Szwedami. Podobnie jak brytyjski admirał Horatio Nelson Dickman zmarł od ran odniesionych w wygranej bitwie.

Gabriel Daniel Fahrenheit
(1686-1736)
Fizyk, który jako pierwszy zastosował rtęć do budowy termometrów. Twórca jednej ze skal temperatury.

Jan Adam Kulmus
(1689-1745)
Lekarz, przyrodnik, który jako jeden z pierwszych na świecie stworzył atlas anatomiczny uznawany za najlepszy w tamtych czasach.

Artur Schopenhauer
(1788-1860)
Filozof, którego twórczość wywarła wpływ na Friedricha Nietzschego i Richarda Wagnera oraz literaturę przełomu XIX i XX wieku.

Günter Grass
(1927)
Pisarz, laureat Nagrody Nobla w 1999 r. Autor m.in. "Blaszanego bębenka", "Turbota", "Psich lat", "Szczurzycy", "Mojego stulecia", "Pełzając rakiem".

Lech Wałęsa
(1943)
Przywódca strajku w Stoczni Gdańskiej w sierpniu 1980 r. Współzałożyciel i pierwszy przewodniczący NSZZ "Solidarność". W 1983 r. otrzymał Pokojową Nagrodę Nobla. W latach 1990-1995 był prezydentem RP.
Więcej możesz przeczytać w 22/2003 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 22/2003 (1070)

  • Wprost od czytelników1 cze 2003, 1:00Listy od czytelników3
  • Na stronie - OSTalgia1 cze 2003, 1:00Życie musi nas wziąć za pysk3
  • Peryskop1 cze 2003, 1:00[ kliknij na powyższą grafikę, aby ściągnąć większą wersję ]Luśnia kłamcą lustracyjnym? Posłowi Robertowi Luśni zarzucono kłamstwo lustracyjne. 15 maja rzecznik interesu publicznego skierował do sądu lustracyjnego wniosek o wszczęcie postępowania...6
  • Dossier1 cze 2003, 1:00KRZYSZTOF JANIK, minister spraw wewnętrznych i administracji "Każda partia rządząca ma swoje afery. Natura rzeczy jest taka i trzeba ją uszanować, że to, co ujdzie posłowi czy politykowi partii opozycyjnej, nie uchodzi na sucho ani na lekko...7
  • Z życia koalicji1 cze 2003, 1:00Mieczysław Rakowski będzie miał talk show w telewizji! W jakiej telewizji? Głupie pytanie, oczywiście, w Telewizji Białoruskiej oddział w Warszawie, w regionalnej Trójce, w prime time, w soboty wieczorem. Proponujemy jako hostessę dodać mu...8
  • Z życia opozycji1 cze 2003, 1:00Nasze słowo znowu ciałem się stało. O ile w cyberprzestrzeni coś ma ciało. Kilka miesięcy temu napisaliś-my, że powstała kultowa strona www.spieprzajdziadu.pl, na której młodzież czci Lecha Kaczyńskiego jako lidera generacyjnego przewrotu...9
  • M&M1 cze 2003, 1:00NOWY RODZAJ AFERY - felieton Marka Majewskiego10
  • Playback1 cze 2003, 1:0010
  • Maria Danilewicz-Zielińska (1907-2003)1 cze 2003, 1:00Była nazywana archiwistką polskiej emigracji - część tych archiwów spłonęła w pożarze, który wybuchł w jej portugalskim domu w 2001 r. (mieszkała tam od 1973 r.). Urodziła się w 1907 r. w Aleksandrowie Kujawskim. Skończyła polonistykę. Przed wojną...10
  • Fotoplastykon1 cze 2003, 1:0012
  • Poczta1 cze 2003, 1:00Listy od czytelników14
  • Kadry1 cze 2003, 1:0015
  • Dynamiczny bezruch1 cze 2003, 1:00Ranking polityków: tylko dwóch polityków ma więcej ocen pozytywnych niż negatywnych16
  • Trzeci filar1 cze 2003, 1:00Czy Polska może rządzić Unią Europejską?22
  • Idę, więc jestem1 cze 2003, 1:00Co piąty pielgrzym w Europie jest Polakiem24
  • Zmierzch Gdańska1 cze 2003, 1:00Gdańsk przegrywa z Kilonią, Rostokiem, Tallinem i Kłajpedą28
  • Parobek z przyszłością1 cze 2003, 1:0010 proc. gospodarstw wytwarza aż 90 proc. całej produkcji rolnej RP. Pół miliona miejsc pracy stworzyli polscy farmerzy.32
  • Zawracanie gitary - Cienie gabinetu1 cze 2003, 1:00Tylko prywatyzacja ukróci państwowe złodziejstwo36
  • Nałęcz - Świadectwo faktów1 cze 2003, 1:00Ilekroć Polska otwierała się na Europę, zawsze zyskiwała36
  • Giełda i wektory1 cze 2003, 1:00Hossa Świat Trzej pancerni Uważni obserwatorzy niemieckiego rynku dostrzegli tam oznaki koniunktury. Na razie jedynie na pancerne samochody. Volkswagen, DaimlerChrysler i BMW sprzedały o 20 proc. więcej takich aut niż rok wcześniej. Wśród...38
  • Polak Polakowi pasożytem1 cze 2003, 1:00Odpowiedzialność to coś, co powinni ponosić inni - kpił Napoleon Bonaparte. W Polsce uczyniono z tej kpiny niemal zasadę współżycia społecznego: mniejszość ponosi odpowiedzialność za większość wyzyskiwaczy. "Być wolnym, to ponosić odpowiedzialność...40
  • Dolaroekonomika1 cze 2003, 1:00Słabszy dolar wzmacnia Amerykę46
  • PIT-ania zasadnicze1 cze 2003, 1:00Rząd odłożył przyjęcie programu Kołodki. I słusznie! Po co drażnić społeczeństwo przed referendum?50
  • Reklama wolności1 cze 2003, 1:00Telewizje kończą wojnę o reklamę - zyskują widzowie, czytelnicy i słuchacze54
  • Słońce w bojlerze1 cze 2003, 1:00Dzięki zastosowaniu energii słonecznej o połowę zmniejszymy opłaty za ciepłą wodę58
  • Załatwione odmownie1 cze 2003, 1:00Socjalizm w Ameryce został wypróbowany i upadł 380 lat temu60
  • Supersam1 cze 2003, 1:00Gingo ratunkowy Fiat gingo to model, który ma uratować przed upadkiem turyński koncern samochodowy. Samochód zaprezentowano na tegorocznym salonie w Genewie. Produkowany w Polsce gingo będzie kosztował około 27 tys. zł. Auto jest...62
  • Wrażliwy macho1 cze 2003, 1:00Całe życie byłem jak zaciśnięta pięść: waliłem, miażdżyłem, wymierzałem ciosy. Teraz chcę rozluźnić te zaciśnięte dłonie i swobodnie dotykać rzeczy" - wyznaje jeden z bohaterów sztuki Tennessee Williamsa "Kotka na rozpalonym blaszanym dachu". To...64
  • Weekend z przyjemnością1 cze 2003, 1:00Praga, Amsterdam i Wiedeń wyrosły na stolice europejskiej rozrywki68
  • Rekiny konsumpcji1 cze 2003, 1:00Sześć miliardów złotych rocznie wydają Polacy na dzieci w wieku 6-18 lat72
  • Bikont do Makłowicza, Makłowicz do Bikonta - Lament z przypalonego garnka1 cze 2003, 1:00Drogi Robercie, CzujĘ siĘ fatalnie, bo przedwczoraj przypaliŁem sos. Jest to rodzaj tragedii, który potrafi mnie wpędzić w długotrwałą depresję. Sos był pomidorowy, zdążyłem w niego zainwestować dużo produktów i masę pracy.74
  • Szwajcaria narodów1 cze 2003, 1:00"Nowa Unia Europejska" - konkurs "Wprost" i Polskiej Fundacji im. Roberta Schumana76
  • Pasztet z Edyty1 cze 2003, 1:00Edyta Górniak na naszych oczach została zmielona i rozsmarowana na zagranicznych grzankach tak cieniutko, że już jej prawie nie widać78
  • Ameryka w czerwonej sieci1 cze 2003, 1:0050 lat temu stracono w USA Rosenbergów, fa ktycznych twórców sowieckiej bomby atomowej80
  • Know-how1 cze 2003, 1:00Remont serca Poznańscy lekarze pod kierownictwem prof. Tomasza Siminiaka z Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w Poznaniu pierwsi na świecie przeszczepili do serca wyhodowane w laboratorium komórki, nie otwierając klatki piersiowej. -...83
  • Nakłuwanie miłorzębu1 cze 2003, 1:00Leczenie astmy lekami homeopatycznymi to strata pieniędzy - stwierdzili ostatnio specjaliści z Peninsula Medical School w Exeter w Wielkiej Brytanii. Brytyjscy uczeni przebadali 93 dzieci w wieku 5-15 lat, cierpiących na tę chorobę. U żadnego z...84
  • Grypą w raka1 cze 2003, 1:00Wirusy zwalczają nowotwory, choroby serca i infekcje90
  • Bez granic1 cze 2003, 1:00Ziemia zadrżała Całe rodziny zostały uwięzione w ruinach domów - mówił zdenerwowany algierski premier Ahmed Ouyahia. Jego kraj nawiedziło jedno z największych trzęsień ziemi w historii. W katastrofie zginęło prawie 1,6 tys....92
  • Architekt nowego świata1 cze 2003, 1:00Dla Polski George W. Bush gotów jest nawet założyć smoking94
  • Upiór Saddama1 cze 2003, 1:00Prawdę o Husajnie skrywają masowe groby. W nich Irakijczycy szukają dziś swych bliskich - Agata Jabłońska z Iraku.100
  • Ambasador nadzwyczajny1 cze 2003, 1:00Szewach Weiss zbudował polski dom pod izraelską flagą104
  • Iwan rządzi Niemcami1 cze 2003, 1:00Schröder zawiązał sobie pętlę na szyi106
  • Irlandzkie lustro1 cze 2003, 1:00Czy będziemy jak Irlandczycy, tylko trochę bardziej?108
  • Ostry zakręt1 cze 2003, 1:00Ukraina oddala się od Europy. Ten nie wypowiedziany wniosek ciążył nad odbywającą się w krakowskiej Willi Decjusza konferencją dotyczącą trójkąta weimarskiego i Ukrainy.110
  • Cytat dyplomatyczny - Papież z dziwnego kraju1 cze 2003, 1:00Co sprawia, że niektórzy rodacy papieża wciąż mają kłopot z rozpoznaniem białego i czarnego?110
  • Menu1 cze 2003, 1:00Kraj Gaiman w krainie czarów Być może następny komiks, wiersz lub scenariusz Neila Gaimana opowie o portfelu skradzionym w biały dzień w centrum Warszawy. Gdy sławny Brytyjczyk podpisywał swoją "Koralinę", stołeczni kieszonkowcy...112
  • Młot bogów1 cze 2003, 1:00Ojcowie-założyciele" współczesnego rocka, którzy dla tego gatunku zrobili tyle, ile razem Mahler i Webern dla XX-wiecznej muzyki klasycznej - tak ocenia się znaczenie Led Zeppelin.116
  • Błazen Europy1 cze 2003, 1:00Roberto Benigni: hochsztapler czy geniusz kina?118
  • Kino Tomasza Raczka1 cze 2003, 1:00Matrix -Reaktywacja, W poniedziałek rano119
  • (Nie)użyteczni idioci1 cze 2003, 1:00Lewicowi intelektualiści i artyści uważają bezmyślne krytykowanie Ameryki za kwintesencję wolności120
  • Polski Rosjanin1 cze 2003, 1:00Walczyliśmy przeciw faszystom, a przecież sami byliśmy faszystami - odkrył Bułat Okudżawa122
  • Płyty Kuby Wojewódzkiego1 cze 2003, 1:00Recenzje płyt123
  • Seks w polityce1 cze 2003, 1:00Życie seksualne polskich polityków tradycyjnie owiane było mgiełką tajemnicy. O sekretarzu Gomułce było jedynie wiadomo, że żonę ma. Raz nawet padło z trybuny jej imię, a było ono: "Zofia". Szary obywatel wizerunku Zofii nie znał. Być może...124
  • Towarzysze i koledzy - Krótka instrukcja1 cze 2003, 1:00Zgłosiła się do mnie nie tak dawno grupa młodych działaczy z pytaniem, czy ja wiem, jak się tworzy w naszym kraju grupę osób sprawujących władzę. A ponieważ widzę społeczne zainteresowanie w tym temacie, po wielu wywiadach środowiskowych...124
  • Organ Ludu1 cze 2003, 1:00TRYBUNA PRZYMIERZA MIĘDZY DAWNYMI A MŁODYMI Nr 22 (35) Rok wyd. 2 WARSZAWA, poniedziałek 26 maja 2003 r. Cena + VAT + ZUS + akcyza ZostaŁo 12 dni Alarm niebieski Najwyższe władze partyjne i państwowe ogłosiły w Polsce "alarm niebieski"....125
  • Polacy nie sypią1 cze 2003, 1:00Stara rymowanka: "Przeżyliśmy potop szwedzki, przeżyjemy i radziecki" mogłaby dzisiaj brzmieć: "Przeżyliśmy różne zera, przeżyjemy i Leppera"126