Humanitarni idioci

Dodano:   /  Zmieniono: 
Surowe kary bardziej niż resocjalizacja przemawiają do przestępców Co na nich działa?" - pytał w 1974 r. Robert Martinson, znany amerykański kryminolog. I odpowiadał: "Nic na nich nie działa". Martinson zbadał efekty ponad dwustu amerykańskich programów resocjalizacji przestępców i stwierdził, że były to programy złudzeń. Okazało się, że pozytywne przykłady resocjalizacji mieszczą się w granicach błędu statystycznego, a niemal wszyscy objęci programami przestępcy nadal łamali prawo, a nawet popełniali zbrodnie. Badania Martinsona zmieniły amerykańską politykę karania: sprawcy nawet drobnych przestępstw zaczęli masowo trafiać do więzień, a kary dla recydywistów zaostrzono. Efekt był taki, że w następnych piętnastu latach radykalnie poprawił się poziom bezpieczeństwa. Zwolennicy pochylania się z troską nad przestępcami, m.in. znany lewicowy intelektualista Noam Chomsky, wygłaszali tyrady, jakoby Ameryka zamieniała się w państwo totalitarne. Przeciętni Amerykanie widzieli jednak, że na ulicach jest bez porównania bezpieczniej. Okazało się, że kiedy to kara, a nie resocjalizacja jest celem, przestępcy zaczynają się bać. W Europie, w tym w Polsce, ta filozofia ma w środowiskach prawniczych wciąż trzy razy więcej przeciwników niż zwolenników (w Polsce ta proporcja wynosi 5:1). Martinson nazywa zwolenników cackania się z przestępcami humanitarnymi idiotami.
Mit resocjalizacji, czyli parodia sprawiedliwoŚci
To wymiar sprawiedliwości w USA jako pierwszy uczynił z resocjalizacji fetysz i jako pierwszy go obalił - po niemal stu latach obowiązywania. Obecnie Stany Zjednoczone należą do krajów o najwyższym współczynniku prizonizacji, czyli liczbie uwięzionych w stosunku do ogółu obywateli. Restrykcyjne karanie doprowadziło do tego, że ponad 2,5 proc. Amerykanów przebywało lub obecnie przebywa w więzieniach. W ostatnim ćwierćwieczu liczba skazanych na kary więzienia stale rosła i obecnie wynosi ponad 2 miliony. Dzięki temu przestępczość w USA spadła do poziomu najniższego od trzydziestu lat. Kryminologowie z uniwersytetu chicagowskiego dowiedli (w badaniach z 1996 r.), że wzrost populacji więźniów o 10 proc. skutkuje zmniejszeniem liczby rozbojów (o 7 proc.), włamań (o 4 proc.) i zabójstw (o 1,5 proc.).
Śladem Amerykanów poszli Brytyjczycy, Szwedzi i Holendrzy. Kolejne raporty Rady Europy na temat polityki penalizacji dowodzą, że w krajach, gdzie często karze się więzieniem (m.in. w Danii, Irlandii i Włoszech), udało się zatrzymać falę przestępczości. Obecnie mamy niezbite dowody na to, że jeśli karanie ma funkcję nie resocjalizacyjną, lecz retrybutywną (kara stosowna do winy), przestępczość maleje. Jeden z najbardziej głośnych zwolenników resocjalizacji, były francuski minister sprawiedliwości Alain Peyrefitte uznał tę oczywistość jeszcze pod koniec lat 80. "Przestępcy okazali się po prostu racjonalni: przestali się bać kary, bo wiedzieli, że wymiar sprawiedliwości i system penitencjarny będzie ich przede wszystkim wychowywał, a nie karał. Doszło do swoistej paranoi: krnąbrny przestępca składał swój los w ręce społeczeństwa, mówiąc: 'wprawdzie zgrzeszyłem, ale wierzę, że teraz pomożecie mi wrócić na drogę cnoty'. To parodia sprawiedliwości" - przekonywał Peyrefitte.
Polska polityka karna po 1989 r. wychodzi z założenia, że za przestępstwo odpowiada także społeczeństwo, które ukształtowało przestępcę. Dlatego przestępcy należy dać szansę resocjalizacji i złagodzić karę. Można zrozumieć naszych prawodawców, którzy mieli w pamięci system karania w PRL, wzorowany na sowieckim. W 1989 r. było już jednak wiadomo, że model karania nastawiony na resocjalizację w demokratycznym świecie poniósł totalne fiasko. - Najpierw nasi abolicjoniści w imię szczytnego humanitaryzmu wzywali do zniesienia kary śmierci. Kiedy zamieniono ją na dożywocie, twierdzili, że w ten sposób odbiera się skazanemu jakąkolwiek szansę poprawy. Kolejny krok to uznanie pozbawienia wolności za ostateczność. Następnym krokiem jest podważenie sensu jakiejkolwiek kary, którą uznaje sie za wstydliwy przeżytek - podkreśla dr Janusz Kochanowski, kryminolog z Uniwersytetu Warszawskiego.

Dobry wujek sędzia
W polskim wymiarze sprawiedliwości funkcjonują dwa szkodliwe mity: resocjalizacji i probacji (warunkowego zawieszania kar). Odsetek skazanych, którzy odbywają karę bezwzględnego pozbawienia wolności, wciąż spada. Obecnie - według szacunków Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości - wynosi około 10 proc. To sytuuje Polskę na jednym z ostatnich miejsc na świecie. Dla porównania: (według danych Crime and Criminal Justice Systems in Europe and North America) bezwzględną karę więzienia orzeka się w ponad 80 proc. ogółu wyroków w Bułgarii, w 60 proc. we Włoszech i w około 45 proc. w Holandii. O tym, że polski system nie jest skuteczny, przekonują liczby: w latach 90. o około 500 tys. (do niemal 1,4 mln) wzrosła liczba czynów karalnych. Przy tym najszybciej rośnie w ostatnich latach przestępczość przeciwko życiu i zdrowiu: liczba zabójstw wzrosła o 75 proc., rozbojów - o ponad 160 proc., zaś pobić - aż o 350 proc. Wniosek jest prosty: skoro kary nie są u nas dolegliwe, przestępcy niewiele ryzykują.
Polscy sędziowie orzekają nadzwyczajne złagodzenie kary w 20 proc. wypadków i praktycznie nie stosują nadzwyczajnego zaostrzenia kary dla niebezpiecznych przestępców. Na wcześniejsze warunkowe zwolnienie mogą u nas liczyć nawet sprawcy najcięższych przestępstw, m.in. ponad 90 proc. zabójców. Wyroki w zawieszeniu są przez przestępców traktowane jak uniewinnienie. Nie dziwią zatem wyniki badań CBOS, z których wynika, że 75 proc. Polaków odczuwa duże lub umiarkowane zagrożenie przestępczością.

Fabryka recydywistów
Bezpośrednim skutkiem systemu wymiaru sprawiedliwości nastawionego na resocjalizację jest powiększająca się liczba recydywistów. To skądinąd zrozumiałe, bo popełniających kolejne przestępstwa nadal chce się przede wszystkim wychowywać, czyli daje im się kolejne szanse "powrotu do społeczeństwa". W rzeczywistości daje im się szanse popełniania kolejnych przestępstw. Według oficjalnych danych, recydywiści stanowią prawie połowę wszystkich osadzonych. Prof. Andrzej Siemaszko, dyrektor Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości i współautor "Atlasu przestępczości w Polsce", twierdzi, że statystyki są zaniżone i w więzieniach mamy 70-80 proc. recydywistów, co oznaczałoby, że nasz system wymiaru sprawiedliwości jest swoistą fabryką ludzi wielokrotnie karanych, którzy stają się coraz niebezpieczniejsi. Część recydywistów nie jest zresztą za takich uznawana, gdyż ich poprzednie przestępstwa zatarto lub popełnili je jako nieletni.
W amerykańskim wymiarze sprawiedliwości obowiązuje zasada three strikes and out (trzy razy i koniec), co oznacza, że przy trzecim przestępstwie sędzia obligatoryjnie wymierza najwyższą możliwą karę. Podobna praktyka karania recydywistów istnieje w Wielkiej Brytanii, a od roku również na Słowacji. W Polsce nie dość, że recydywistów wciąż próbuje się resocjalizować, to za takich uznaje się przestępców popełniających drobne wykroczenia, którzy nawet w USA nie są trzymani w więzieniach. Kraje anglosaskie i Szwecja stosują wobec takich osób tzw. kary wolnościowe. Skazuje się je na przykład na ograniczenie wolności osobistej; pozostają na wolności, ale nie mogą opuszczać miejsca zamieszkania. Do kontroli używa się założonych na stałe bransoletek nazywanych elektroniczną smyczą. Skazani są dodatkowo nadzorowani przez kuratora. Obowiązkiem skazanego jest również udowodnienie, że w czasie odbywania kary nie pije alkoholu i nie bierze narkotyków. Najmniejsze popełnione wówczas wykroczenie prowadzi do osadzenia w więzieniu. W Wielkiej Brytanii wprowadzono dla drobnych przestępców Community Service, czyli obowiązek wykonywania prac użytecznych dla ogółu. W Szwecji stosuje się z kolei więzienie weekendowe: skazany w tygodniu pracuje, pozbawia się go natomiast wolnych dni.

Nowe więzienia zamiast resocjalizacji
Więźniowie skazani po raz pierwszy (za lżejsze przestępstwa) są w USA grupowani w tzw. campach. W ten sposób izoluje się ich od zdemoralizowanych więźniów karanych wielokrotnie bądź za ciężkie przestępstwa. Osadzeni mają gorsze warunki niż w więzieniu, muszą ciężko pracować, ale w zamian mogą liczyć na skrócenie odsiadki. Podobnej nagrody mogą się spodziewać sprawcy drobnych przestępstw uzależnieni od narkotyków czy alkoholu, którzy pomyślnie przeszli kurację odwykową. - System ten jest oparty na zasadzie kupowania przywilejów w zamian za pewne wyrzeczenia ze strony skazanego. Ten swoisty handel wolnością uczy osadzonych, że na lepsze traktowanie trzeba ciężko pracować - mówi Paweł Moczydłowski, były szef polskiego więziennictwa.
Polscy zwolennicy resocjalizacji i łagodzenia kar za koronny argument uznają to, że utrzymanie więźnia to ogromny koszt dla podatnika (1,8-2 tys. zł miesięcznie). To kolejny mit. Jak wyliczył prof. Gary S. Becker, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii, więzień kosztuje amerykańskiego podatnika 20-30 tys. dolarów rocznie, natomiast przestępca na wolności robi szkody (łącznie z szeroko rozumianymi kosztami społecznymi) szacowane co najmniej na 50-70 tys. dolarów rocznie. Bardziej opłaca się więc budować nowe więzienia niż wdrażać kolejne programy resocjalizacji. Tyle że każdy polityk czy prawnik, który próbuje uświadomić obywatelom tę prawdę, jest uznawany za zamordystę.

O micie resocjalizacji więźniów czytaj także w "Rzeczpospolitej" 17 maja i słuchaj w radiowej Trójce 17 maja o godz. 12.00
Więcej możesz przeczytać w 21/2004 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 21/2004 (1121)

  • Na stronie - Polska półrządem stoi23 maj 2004, 1:00Oto miara postępu: kiedyś, w czasach przedrozbiorowych, Polska nierządem stała, a teraz stoi półrządem. Półpremier Marek Belka stoi na czele półrządu wspieranego w pół-Sejmie przez półkoalicję półrządową, złożoną z dwóch półpartii, a nad naszym...3
  • Wprost od czytelników23 maj 2004, 1:00Dziura Raczki W związku z artykułem "Dziura Raczki" (nr 16) przedstawiającym najgłupsze pomysły ekonomiczne I kwartału 2004 r. chciałbym poinformować, że rozporządzenie ministra środowiska z 10 grudnia 2003 r. "w sprawie...3
  • Skaner23 maj 2004, 1:00Jazda na czas - Ranking premierów III RP Tylko premierowi Jerzemu Buzkowi udało się przetrwać na stanowisku całą kadencję Sejmu. Najkrócej - 33 dni - rządził Waldemar Pawlak. Czy Marek Belka pobije jego rekord? 1448 dni JERZY BUZEK...8
  • Sawka23 maj 2004, 1:009
  • Dossier23 maj 2004, 1:00ANDRZEJ LEPPER lider Samoobrony Polityk taki jak ja musi dbać o dwie dziedziny: więziennictwo i szpitalnictwo. Prędzej czy później trafi w jedno z tych miejsc PAP STANISŁAW LEM pisarz Na ulicach i w sklepach widać zastrzyki zachodniego...9
  • Licznik23 maj 2004, 1:001 redaktor naczelny prowadzi "Gazetę Wyborczą" od początku 2,8 zł kosztuje gazeta w stolicy 8 stron miał pierwszy numer "GW" 15 lat temu powstała "GW" 20 osób przygotowało pierwszy numer 21 miast ma dodatek...10
  • Kadry23 maj 2004, 1:00Triumwirat © K. Mikuła11
  • Ryba po polsku - Albo konstytucja, albo Szwajcaria23 maj 2004, 1:00Jeden z członków Komisji Europejskiej postraszył Brytyjczyków, że jeśli odrzucą konstytucję, skończą jak Szwajcarzy. W Londynie panika Nie możemy narzekać, że Europa się o nas nie troszczy. Europa wstaje rano, zjada śniadanie, a potem się...13
  • Nałęcz - Probierz demokracji23 maj 2004, 1:00Rosyjski słup graniczny powinien stanąć w krakowskiej siedzibie PO, skoro jej działacze reprezentują poglądy z czasów Mikołaja II  Od kilkunastu dni jesteśmy dumni z tego, że należymy do Unii Europejskiej. W naszym uczestnictwie w tym potężnym...14
  • Playback23 maj 2004, 1:0015
  • M&M23 maj 2004, 1:00  PO PODPISANIU KONTRAKTU Rząd Belki chce mieć kontrakt, więc wyjaśnić pora, co różni kontrakt rządu i kontrakt aktora. Rzecz w udawaniu. Aktor ZACZNIE udawanie, kiedy dostanie kontrakt, rząd wtedy PRZESTANIE.15
  • Poczta23 maj 2004, 1:00Półgłówek regulowany Nie tylko wysokość "stosownych opłat" ("Półgłówek regulowany", nr 19) jest udręką dla przedsiębiorców - także sposób ich uiszczania bywa kuriozalny. Przykładowo:...15
  • Z życia koalicji23 maj 2004, 1:00Biedny osamotniony Plecak, Boski Tadeo Iwiński, nie ma się do kogo przykleić (bo Miller już nie Miller), a zawsze chciałby być w świetle kamer. Opowiadali nam posłowie, jak to w Brukseli Tadeo przypałętał się na uroczystość wciągania polskiej...16
  • Z życia opozycji23 maj 2004, 1:00Coraz więcej dziwnych stworów przyjmuje pod swe skrzydła najsłynniejszy polski Mulat. Ostatnio z Andrzejem Lepperem o wspólnym programie rozmawiali sobie Roman Jagieliński z FKP i Tomasz Mamiński z Krajowej Partii Emerytów i...17
  • Fotoplastykon23 maj 2004, 1:00Henryk Sawka www.przyssawka.pl18
  • Polski apartheid23 maj 2004, 1:006 milionów obywateli żyje w gettach beznadziei Tu się kończy prawo" - taki napis widnieje na murach wielu bloków w łódzkich dzielnicach Bałuty i Widzew. To stąd pochodzi większość uczestników niedawnych starć ze studentami i policją na tzw....20
  • Ostatnia Belka ratunku23 maj 2004, 1:00Marek Belka ma zabezpieczyć interesy prezydenta i SLD, zanim stracą władzę Wrócę do polityki za trzy lata na osiem miesięcy" - powiedział "Wprost" w grudniu 2002 r. Marek Belka, kilka miesięcy po tym, jak odszedł z posady wicepremiera i ministra...26
  • Pęknięta prezerwatywa23 maj 2004, 1:00Polska lewica znajduje się obecnie tam, gdzie prawica była w 1993 r. Listy śmierci, konwent św. Katarzyny, targowica, proces zjednoczeniowy - to słowa-klucze z języka polskiej prawicy w latach 90. Teraz takim językiem posługuje się lewica, która...30
  • Dobry jak Niemiec23 maj 2004, 1:00Coś złego zaczyna się dziać z niektórymi niemieckimi mózgami Dzisiejsze Niemcy mają dla Polaków, zwłaszcza młodszych, twarz telewizyjnego ulubieńca Steffena Möllera. Starsi Polacy pamiętają pomoc niemieckich przyjaciół sprzed roku 1989. Często...32
  • Bezpieka Urbana23 maj 2004, 1:00Prymus kursów KGB i pogromca demokratycznej opozycji jest najbliższym współpracownikiem Jerzego Urbana36
  • Giełda23 maj 2004, 1:00Hossa Świat Tajski Liverpool Thaksin Shinawatra, multimilioner i premier Tajlandii, kupił 30 proc. akcji angielskiego klubu piłkarskiego FC Liverpool. Wartość transakcji wyniosła ponad 100 mln USD. Shinawatra, najbogatszy mieszkaniec Tajlandii,...40
  • Wzrost mniemany23 maj 2004, 1:00Jak dzięki wejściu do unii napompowano naszą gospodarkę Od stycznia do mar-ca tempo naszego wzrostu gospodarczego wyniosło 6,4 proc. - wynika z danych NBP. Czy to już boom gospodarczy? Jeżeli nawet tak, to opisują go dwa prawa ekonomii: pierwsze...42
  • Spółki kominiarzy23 maj 2004, 1:00Na płytkim rynku polskich menedżerów średniacy oka zują się najlepsi Chciwość jest dobra" - to powiedzenie Gordona Geco, specjalisty giełdowego granego przez Michaela Douglasa w filmie "Wall Street", zdobyło w Stanach Zjednoczonych niezwykłą...46
  • Autobus w przestworzach23 maj 2004, 1:00Europa może zacząć dominować na niebie dzięki amerykańskiej strategii50
  • Miss Wall Street23 maj 2004, 1:00Jak Mariola Haggar-Górska zrobiła karierę na nowojorskiej giełdzie Na początku lat 90. Louis Rukeyser prowadzący popularny w USA telewizyjny program giełdowy ("Wall Street Week with Louis Rukeyser"; obecnie w stacji CNBC) zaprosił do studia...52
  • Słabe ogniwo23 maj 2004, 1:00Im wcześniej podwyższymy akcyzę na paliwa, tym więcej będzie pieniędzy na budowę dróg56
  • Doktryna Sorosa23 maj 2004, 1:00Dostrzegłem niedoskonałości światowego systemu kapitalistycznego i stwierdziłem, że można im zaradzić przez zreformowanie i wzmocnienie międzynarodowych instytucji finansowych. Naturalnie moja argumentacja kłóciła się ze stanowiskiem administracji...56
  • Unia ma konstytucję!23 maj 2004, 1:00Bogaty repertuar praw socjalnych w projekcie unijnej konstytucji pozbawi Europę dynamiki i konkurencyjności58
  • Supersam23 maj 2004, 1:00Kombajn biurowy Zgromadzenie sprzętu niezbędnego w każdym biurze: kopiarki, drukarki, faksu i skanera, jest dość drogim przedsięwzięciem. Komplet tych urządzeń zajmuje dużo miejsca, a połączenie go w jeden sprawnie działający zespół bywa...60
  • Humanitarni idioci23 maj 2004, 1:00Surowe kary bardziej niż resocjalizacja przemawiają do przestępców Co na nich działa?" - pytał w 1974 r. Robert Martinson, znany amerykański kryminolog. I odpowiadał: "Nic na nich nie działa". Martinson zbadał efekty ponad dwustu amerykańskich...62
  • Gates z Krakowa23 maj 2004, 1:00Jak z profesora zrobić milionera Profesor krakowskiej Akademii Górniczo-Hutniczej zarabiający milion złotych rocznie? Janusz Filipiak już na początku lat 90. miał takie dochody dzięki systemom informatycznym wykonywanym przez uczelnię dla różnych...66
  • Makłowicz do Bikonta, Bikont do Makłowicza - Sensacyjne orzechy23 maj 2004, 1:00Piotrusiu! Gdybyś miał teraz zdjęcia z amerykańskiego satelity szpiegowskiego lustrującego okolicę, w której właśnie przebywam, zobaczyłbyś wiele interesujących rzeczy, ale daję głowę, że najbardziej zainteresowałaby Cię buteleczka, którą w dłoni...68
  • Odnawiamy nadzieję23 maj 2004, 1:00Wilki, Anita Lipnicka i John Porter oraz Ich Troje zagrają dla Centrum Zdrowia Dziecka Dlaczego trzydziestoletnia, przeciętna mieszkanka Słubic występuje w reklamówce głośnej akcji "Odnawiamy nadzieję"? Przed rokiem Katarzyna Jachimska...69
  • Druga płeć - Za górami, za lasami...23 maj 2004, 1:00Książka Paulo Coelho "Jedenaście minut" chlubnie wpisuje się w prostytucyjną hagiografię Co trzeci Niemiec płaci za miłość. Większość z nich ma żony, narzeczone i kochanki na mieście. W ciągu roku niewierni wydają na grzeszną miłość około 30...70
  • Dziesięć minut Andersa23 maj 2004, 1:00Warto było umierać pod Monte Cassino 23 marca 1944 r. ostatecznie załamali się Nowozelandczycy i Gurkowie. Nic nie dało zbombardowanie klasztoru na Monte Cassino, który 15 lutego stał się wielką kupą gruzów. Nie pomogło ośmiogodzinne...72
  • Know-how23 maj 2004, 1:00Kolory dla niewidomych Osoby niewidome dzięki polskiemu programowi komputerowemu będą mogły "rozróżniać" kolory... palcami. Algorytm, który to umożliwia, opracował Artur Rataj z Instytutu Informatyki Teoretycznej i...75
  • Rzeźbiarze ludzi23 maj 2004, 1:00Najnowsze hity chirurgii plastycznej Wiele osób płaci ogromne pieniądze za lifting twarzy, ale gdy tylko się odezwą, od razu słychać, że mają 75 lat, a nie 50" - mówi prof. Robert Sataloff, chirurg plastyczny z Graduate Hospital w Filadelfii....76
  • Via-gra wstępna23 maj 2004, 1:00Trwa wielki wyścig koncernów farmaceutycznych do łóżka Ostatnio lekarze coraz częściej podają pacjentom zyban, lek przeciwdepresyjny ułatwiający rzucenie palenia, który jednocześnie zwiększa... popęd seksualny. Niektóre środki dostępne na receptę...80
  • Supercyberwłamywacze23 maj 2004, 1:00Polska drugą po Chinach światową wylęgarnią hakerów! Wirusa o nazwie Sasser, który w ciągu kilku dni zainfekował miliony komputerów z systemem Windows, napisał 18-latek z niemieckiego miasteczka. Policja podejrzewa, że jest on członkiem grupy...82
  • Bez granic23 maj 2004, 1:00Powrót dynastii To jeden z najbardziej zaskakujących zwrotów w indyjskiej polityce ostatnich kilkudziesięciu lat. Atal Behari Vajpayee, twórca indyjskiego cudu ekonomicznego, lider nacjonalistów i dotychczasowy premier,...84
  • Fatamorgana pokoju23 maj 2004, 1:00Arabowie nie wybaczyliby Zachodowi wycofania wojsk z Iraku Ocena tymczasowej administracji Iraku (CPA), która miała pokierować rozwojem politycznym i gospodarczym po wojnie, jest jednoznaczna. Po roku jej działalności można powiedzieć bez...86
  • Unia z Kremlem23 maj 2004, 1:00Moskwę zmuszono, by dostrzegła Brukselę Guliwer musiał się czuć podobnie. Gdzie wzrokiem sięgnąć - odległy horyzont, szeroka perspektywa, poczucie siły i nieograniczonej przestrzeni. A wkoło liliputy. Przez długie lata Rosja nie traktowała Unii...90
  • Władimir Grozny23 maj 2004, 1:00Czeczenią rządzi już tylko prawo zemsty Jeszcze oddychają, jeszcze palą parlamenty [marka papierosów], ale to już żywe trupy - mówi działacz czeczeńskiej organizacji humanitarnej o umundurowanych na czarno, uzbrojonych po zęby żołnierzach...92
  • Kompromis über alles23 maj 2004, 1:00Rozmowa z prof. Gesine SCHWAN, kandydatką SPD na prezydenta Niemiec, rektorem Uniwersytetu Europejskiego Viadrina we Frankfurcie nad Odrą96
  • Klucz francuski - Z życia masochistów23 maj 2004, 1:00Pracownicy France Télécom cierpią w pracy, bo firma jest restrukturyzowana, a od nich wymaga się wydajności Francuscy ludzie pracy mają już i tak imponujący dorobek w dziedzinie pomysłów na uzasadnianie strajków i manifestacji, ale 27 kwietnia...97
  • Menu23 maj 2004, 1:00Świat Giorgione prześwietlony Giorgio Da Castelfranco, znany jako Giorgione (1476-1510), to najbardziej tajemnicza postać włoskiego renesansu. Weneckiemu malarzowi przypisuje się 25 obrazów, chociaż na żadnym się nie podpisał. Do 11 lipca...98
  • Amerykanin w Cannes23 maj 2004, 1:00Cannes, bastion nudnego kina europejskiego, poddał się Hollywood100
  • Sfera całkowicie erogenna23 maj 2004, 1:00Ciało ludzkie jest jedynym źródłem wszelkiej radości, bólu i prawdy - mówiła Alina Szapocznikow Zobacz, jaki mam ładny brzuch, mogę ci pozować do obrazu" - powiedziała Alina Szapocznikow do malarza Jerzego Tchórzewskiego. I podniosła spódnicę,...104
  • Rebeliantka rocka - Patti Smith23 maj 2004, 1:00Patti Smith przez 30 lat utrzymała pozycję numer jeden damskiego rocka Przed jej pojawieniem się młode dziewczyny mogły co najwyżej stać się groupies, czyli materacykami dla znużonych herosów gitary. Trzydzieści lat temu Patti Smith zmieniła...106
  • Płyty Kuby Wojewódzkiego23 maj 2004, 1:00WESTLIFE Turnaround Irlandzki kwintet zarobił podobno na śpiewaniu więcej pieniędzy, niż może to sobie wyobrazić profesor Balcerowicz (to ten, który musi odejść). Trudno. Każdy kolejny album anielskich chórzystów owocuje tym,...107
  • Seks ze Stalinem23 maj 2004, 1:00Rosyjski desant literacki na Polskę Rosjanie podbijają Warszawę. Aż 40 proc. powierzchni handlowej 49. Międzynarodowych Targów Książki w Pałacu Kultury i Nauki (20-23 maja) zarezerwowali nasi wschodni sąsiedzi, gość honorowy imprezy. Do Warszawy...108
  • Sława i chała23 maj 2004, 1:00Książki Suka z Buchenwaldu Co takiego zrobił Rasputin, że zasłużył na miano największego zbrodniarza w historii? Otóż, nie używał on sztućców, miał zbyt czarne zęby i zbyt jasne oczy, a poza tym za bardzo podniecał rosyjskie...110
  • Ueorgan Ludu23 maj 2004, 1:00TRYBUNA PRZYMIERZA MIĘDZY DAWNYMI A MŁODYMI Nr 21 (86) Rok wyd. 3 WARSZAWA, poniedziałek 17 maja 2004 r. Cena + VAT + ZUS + akcyza Niecny mobbing prezydenta Prezydent Kwaśniewski wielokrotnie ostatnio mobbingował posłów, grożąc bezrobociem...112
  • Skibą w mur - Krwawa zabawa23 maj 2004, 1:00Jakaś destrukcyjna siła pcha nas zawsze tam, gdzie można dostać w zęby Zawsze wiedziałem, że Polacy uwielbiają krwawe zabawy. Jest w narodzie jakaś destrukcyjna siła, która pcha nas wszędzie tam, gdzie można dostać w zęby. Nie potrafimy się już...114