Pokaż mózg!

Dodano:   /  Zmieniono: 
Czy obok wykrywaczy metalu na lotniskach pojawią się skanery mózgu? Kryminalistę można poznać po masywnej dolnej szczęce, wielkich oczodołach i spiczastych uszach - do takich wniosków doszedł przed ponad 120 laty włoski lekarz Cesare Lombroso, studiując kształt czaszki skazanego na karę śmierci bandyty. Francis Galton, kuzyn Karola Darwina, ustalił, jak wygląda twarz "typowego" przestępcy, nakładając na siebie fotografie najgroźniejszych skazańców. W 1968 r. uczeni ogłosili, że przestępcze skłonności wykazują ludzie z dodatkowym chromosomem Y, nazywanym chromosomem zbrodni.

Medycyna dysponuje już bardzo precyzyjnymi metodami badania mózgu. Neurolodzy potrafią zdiagnozować chorobę Alzheimera nawet dziesiątki lat przed pojawieniem się pierwszych jej objawów przy użyciu takich metod jak pozytonowa tomografia emisyjna (PET) i elektroencefalografia (EEG). Rezonans magnetyczny pozwala wykryć dysleksję u dzieci, które nie umieją jeszcze ani czytać, ani pisać. - Można też już dziś wykryć nienawiść do przedstawicieli innej rasy lub konkretnych osób, na przykład do prominentnych polityków - mówi prof. Jerzy Walecki, radiolog z Komitetu Patofizjologii Klinicznej PAN. Wystarczy osobie podejrzanej o terroryzm pokazać zdjęcie Colina Powella, by skanowanie mózgu jak papierek lakmusowy wykazało stosunek emocjonalny do amerykańskiego sekretarza stanu.

Neurony terroru
Joshua Greene z Princeton University na podstawie analizy aktywności pewnych obszarów centralnego układu nerwowego jest w stanie wyłonić z grupy badanych osoby gotowe poświęcić własne życie dla jakiegoś "wyższego" dobra. Fanatyczni mordercy mają zredukowaną aktywność w korze przedczołowej i w obszarach odpowiadających za emocje - wykazały badania Adriana RaineŐa z University of Southern California. Piętnastu na siedemnastu zabójców, którzy mają na sumieniu co najmniej dwie osoby, wykazuje istniejące już od dzieciństwa zmiany funkcjonalne w lewym płacie ciemieniowym w mózgu - twierdzi z kolei profesor Akira Fukushima z Uniwersytetu Sophia w Tokio, który przez 10 lat badał mózgi morderców recydywistów. U terrorystów inaczej przebiega formowanie sądów moralnych, co też można wykryć skanowaniem mózgu.
Badania Elizabeth Phelps i jej współpracowników z New York University wykazały, że o uprzedzeniach rasowych świadczy silniejsze pobudzenie ciała migdałowatego. Eksperymenty Jennifer Richeson i jej współpracowników z Dartmouth College w New Hampshire sugerują, że ludzie z takimi uprzedzeniami, mając do wykonania zadanie wymagające wysiłku intelektualnego, radzą sobie z nim dużo gorzej, jeśli w pobliżu znajduje się osoba innej rasy. Część mózgu odpowiadająca za myślenie abstrakcyjne jest u nich znacznie mniej aktywna, natomiast uaktywniają się neurony odpowiadające za ukrycie uprzedzeń.


Mózg pedofila
- Dzięki monitorowaniu mózgu można stwierdzić, jakie są preferencje seksualne badanej osoby, czy jest ona heteroseksualistą, homoseksualistą czy pedofilem, nawet jeśli stara się tłumić swoje upodobania - mówi "Wprost" prof. Mario Beauregard z Uniwersytetu Montrealskiego w Quebecu. Techniki umożliwiające dokonanie takiego testu pozwalają wychwycić skłonności do zachowań agresywnych i brutalnych. - Bodźce erotyczne aktywują przednią część zakrętu obręczy, korę podstawy płatów czołowych oraz podwzgórze. Z kolei z agresją związana jest aktywność okolicy jąder migdałowatych - mówi prof. Jerzy Walecki. Pobudzenie tych obszarów podczas oglądania materiałów z pornografią dziecięcą to jak czerwona lampka ostrzegająca przed możliwością popełnienia gwałtu. Gdyby przeprowadzono takie badania, tacy ludzie jak psycholog dziecięcy Andrzej S. i dyrektor chóru Poznańskie Słowiki Wojciech K. nigdy nie zostaliby dopuszczeni do pracy z dziećmi.
Heteroseksualiści i homoseksualiści mają zupełnie inny metabolizm glukozy w podwzgórzu, obszarze mózgu ulegającemu silnej aktywacji podczas podniecenia seksualnego - wykazały badania przeprowadzone niedawno przez uczonych z University of Chicago. Różnice te można zaobserwować przy użyciu PET po podaniu prozacu, popularnego środka przeciwdepresyjnego (i podniecenie, i zażycie prozacu wiąże się z silnym wydzielaniem odpowiedzialnej za uczucie przyjemności serotoniny). - Niewykluczone, że metabolizm mózgowy u pedofila ma także odmienną specyfikę, a technika jej wykrywania znajdzie wkrótce zastosowanie w kryminalistyce - mówi Leann Kinnunen, jeden z autorów badań.

Raport większości
Czy mózgi ludzi będzie się skanować, tak jak teraz są wykonywane badania diagnostyczne, a obok wykrywaczy metalu na lotniskach pojawią się skanery mózgu? Czy można ludzi zmuszać do poddawania się takim badaniom ujawniającym ich osobowość i skłonności lepiej niż testy psychologiczne? Czy potencjalnego terrorystę można zatrzymać tylko na podstawie odczytu fal mózgowych?
- To nie do przyjęcia - uważa prof. Paweł Śpiewak, kierownik Zakładu Historii Myśli Socjologicznej Uniwersytetu Warszawskiego. - Większość ludzi staje się przestępcami w określonych sytuacjach, bo na popełnienie przestępstwa wpływają także inne czynniki, nie tylko skłonności wykryte w mózgu. Nie można więc nikogo aresztować tylko na tej podstawie. - Wczesne wykrywanie skłonności do zachowań aspołecznych czy groźnych dla otoczenia zboczeń seksualnych łamie zasady wolności człowieka, ale trzeba pamiętać, że wolność osobista obejmuje też prawo do własnego bezpieczeństwa - uważa prof. Jonathan Glover, dyrektor Centrum Prawa Medycznego i Etyki w KingŐs College London. Policja ma prawo czasowo aresztować podejrzanego w celu przesłuchania. Podobnie izoluje się osoby zakaźnie chore oraz osoby chore psychicznie, jeśli stanowią zagrożenie dla otoczenia. - Aresztowanie osób, które mogą popełnić przestępstwo, to tylko kolejny krok w tym kierunku - przekonuje prof. Glover.

Ślad pamięciowy zbrodni
Techniki obrazowania pracy mózgu są już wykorzystywane na sali sądowej. Terry Harrington, skazany na dożywocie za zabójstwo policjanta Johna Schweera, po 24 latach spędzonych w więzieniu został niedawno uniewinniony dzięki przedstawionej sędziom analizie jego "śladów pamięciowych", wychwyconych przez elektroencefalograf. "Różnica między popełniającym zbrodnię z premedytacją a fałszywie oskarżonym jest taka, że w pamięci tego pierwszego zgromadzona jest masa szczegółów dotyczących przestępstwa" - twierdzi Lawrence Farwell, psycholog z University of Illinois. Wykazuje to odczyt EEG tzw. sygnałów P300 pojawiający się jedną trzecią sekundy po tym, jak do mózgu badanego dotrą treści dla niego znaczące. Ponieważ mózg reaguje bezwiednie i automatycznie na rozpoznawane obrazy, uczeni mogą stwierdzić, czy badany mówi prawdę. Taką technikę zastosowano w wypadku TerryŐego Harringtona. Jego mózg nie reagował na obrazy ani pytania związane z miejscem zbrodni, natomiast ożywiał się, kiedy dotarły doń obrazy z koncertu ulubionego zespołu muzycznego. "Rozmaite dowody mogą świadczyć o winie przestępcy, jednak to jego mózg jest najważniejszy.
To on planuje, wykonuje i zapisuje zbrodnię w pamięci"- przekonuje Farwell.
W USA coraz więcej ośrodków badawczych interesuje się tematyką tzw. mózgowych odcisków palców. Amerykański Departament Obrony postanowił wspierać badania Stephena Kosslyna, psychologa z Harvard University, nad zastosowaniem rezonansu magnetycznego do identyfikacji przestępców. Peter Rosenfeld z Northwestern University Illinois, badający podejrzanych za pomocą EEG, zauważył zaburzenia w sygnale P300, kiedy badany starał się kłamać. - Kłamstwo wymaga większej koncentracji, a zatem wzmożonej aktywności mózgu - twierdzi Rosenfeld.

Prześwietlanie osobowości
Skanowaniem mózgu swych klientów - podobnie jak testami genetycznymi - są już zainteresowane firmy ubezpieczeniowe pragnące wiedzieć, czy osiemnastolatek, który otrzymał prawo jazdy, ma skłonności do agresji i ryzykownych zachowań (pozwala je wykryć badanie aktywności odpowiedzialnego za emocje układu limbicznego). Pracodawcy chcieliby wiedzieć, jakie są predyspozycje zawodowe ich przyszłych pracowników, czy są konfliktowi, czy są nałogowcami i czy potrafią podejmować decyzje. EEG i fMRI (funkcjonalny rezonans magnetyczny) określają już poziom inteligencji skuteczniej niż testy psychologiczne. Zdolność do koncentrowania uwagi i rozwiązywania nowych problemów, czyli tzw. płynna inteligencja, zależy od wzmożonej aktywności kory przedczołowej i ciemieniowej - ustalili badacze z Washington University w St. Louis. Płaty skroniowe Alberta Einsteina były o 15 proc. większe niż u przeciętnej osoby. Ta część układu nerwowego odpowiada za wyobraźnię przestrzenną i wnioskowanie matematyczne. Skanowanie mózgu pomaga też wykrywać cechy charakteru, które mogą mieć znaczenie w przyszłej pracy: zdolność empatii, neurotyzm, ekstrawertyzm, a nawet pesymizm i upór.
- Nie powinniśmy się tego bać - obawa przed gromadzeniem takich informacji jest atawizmem, przesądem, który wciąż panuje w społeczeństwie - mówi prof. Jacek Hołówka, etyk z Uniwersytetu Warszawskiego. - Lepiej opracować metody nadzoru nad laboratoriami i instytucjami, które takie badania zlecają i wykonują, oraz ustalić surowe kary dla tych, którzy takich badań nie utrzymują w tajemnicy. Skanowanie mózgu to również szansa dla ludzi mających skłonności do przestępstw, bo uświadamia te skłonności i daje tym ludziom szansę, żeby się leczyli i unikali sytuacji, w których mogłyby się one ujawnić.

 

Zajrzeć do mózgu
Tomografia pozytonowa (PET)
Rejestrowanie promieniowania gamma powstającego po wstrzyknięciu do organizmu środka radioaktywnego, który po pewnym czasie się rozpada. Środkiem tym najczęściej jest glukoza - główne "paliwo" komórek nerwowych. Badanie pozwala wykryć, które części mózgu w danym momencie pochłaniają więcej glukozy, a więc są intensywniej wykorzystywane. Wykonywana jednocześnie tomografia komputerowa (CT) pozwala na precyzyjne zlokalizowanie aktywnych miejsc.

Funkcjonalny rezonans magnetyczny (fMRI)
Rejestrowanie fal radiowych, emitowanych przez pobudzone atomy wodoru wchodzące w skład organizmu, służące przede wszystkim do zobrazowania struktury narządów wewnętrznych. Wykonanie serii takich skanów pozwala na sprawdzenie, do których części mózgu dopływa więcej krwi niż do innych. Zwiększenie ukrwienia i zużycia tlenu świadczy o większej aktywności komórek nerwowych w danym miejscu.



Zyta Gilowska
Uważam, że można wykonywać skanowanie mózgu, jeśli wiarygodność tego rodzaju testów jest w pełni potwierdzona klinicznie, a poddawanie się im - dobrowolne. Nie powinno się ich jednak stosować powszechnie, tylko w wyjątkowych wypadkach, a ich wyniki nie mogą być wykorzystywane w celach represyjnych.

Krzysztof Materna
Takie możliwości nauki jak skanowanie mózgu napawają mnie przerażeniem. Jest to być może sposób na wykrywanie zwyrodnialców, ale obawiam się, że przyniesie to skutki odwrotne do zamierzonych. Człowiek nie zatrzyma się tylko na eliminowaniu zła, ale będzie wykorzystywał takie metody do niecnych celów.

Krzysztof Piesiewicz
Uważam, że badania są potrzebne do ratowania zdrowia i życia, a nie po to, by klasyfikować ludzi w aureoli naukowości. Najważniejsza jest osoba, a nie predyspozycje, skłonności itp. Z tego mogą wyniknąć ogromne nadużycia. Boję się "Pana Boga" w kitlu medyka.

Adam Hanuszkiewicz
Tak daleko nie wolno iść! Nie możemy tak głęboko wchodzić w duszę człowieka. Kary nakłada się na ludzi za popełnienie zbrodni, a nie za skłonności. Społeczeństwo musi się bronić przed patologicznymi jednostkami, ale nie w taki sposób, by ograniczać ich wolność za same skłonności, przed popełnieniem jakiegoś czynu.
Więcej możesz przeczytać w 37/2004 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 37/2004 (1137)

  • Wprost od czytelników12 wrz 2004To nie nasz problem Myślę, że Niemcy nie mają większych szans na zwycięstwa przed trybunałem europejskim. Wszak ten trybunał rządowi polskiemu, a nie ukraińskiemu czy białoruskiemu zlecił rozwiązanie problemu zabużan. A więc - przez analogię -...3
  • Na stronie - Debelkizacja Polski12 wrz 2004Belkizacja polityki jest dla podatników bardziej dolegliwa, czyli bardziej kosztowna, od falandyzacji prawa Belkizacja polityki jest dla systemu politycznego Polski mniej więcej tym samym, czym dla systemu prawnego Polski była falandyzacja...3
  • Skaner12 wrz 2004Na pohybel aferzystom! Jest szansa na pozbycie się z Sejmu gromady pijaków, aferzystów i zwykłych nierobów. Większość Polaków popiera już bowiem okręgi jednomandatowe, których wprowadzenie wyeliminuje sporą część...8
  • Dossier12 wrz 2004LECH WAŁĘSA były prezydent RP Mam 61 lat i z męskich spraw zostało mi tylko golenie "Głos Wielkopolski" KRZYSZTOF OPAWSKI minister infrastruktury Łatwiej o optymizm wtedy, kiedy się nie wie, o czym się mówi Radio PIN ROBERT GONERA...9
  • Sawka12 wrz 200410
  • Kadry12 wrz 200411
  • Playback12 wrz 200413
  • M&M12 wrz 2004 ANI ZA WASZĄ ANI ZA NASZĄ WOLNOŚĆ NIE WOLNO Ci i ci są nam obcy. Lecz milczeć się nie da, choć słów brak i niedobry to temat do fraszek. "Nasza" lub "wasza" może być wolność. Lub bieda. Ale wszystkie dzieci są nasze.13
  • Poczta12 wrz 2004Oświadczenie W artykule "Walcowanie polityków" (nr 35) bez wiedzy oraz zgody autora tekstu - Pawła T. Felisa - dokonano wielu zmian redakcyjnych, które zniekształciły niektóre jego poglądy i opinie. Między innymi nie...13
  • Nałęcz: Sposób na bogactwo12 wrz 2004Polska wkrótce zostanie podzielona na patriotów gotowych przegryźć niemieckie gardła i na sprzedawczyków Z polityką jest podobnie jak z pogodą. Żadna sytuacja nie trwa wiecznie. Po długiej spiekocie przychodzi deszcz, a po nim znowu pojawia się...14
  • Ryba po polsku: Pisarze do libretta, kompozytorzy do partytury12 wrz 2004Po otrzymaniu subwencji od ministra Dąbrowskiego i z Brukseli jestem gotów napisać politoperę "Na kolanach do Moskwy" My tu ciągle o wypędzonych i Powiernictwie Pruskim, a tam, za Odrą, dzieją się naprawdę ciekawe i ważne rzeczy. Rozkwita...15
  • Z życia koalicji12 wrz 2004 Brunatny Robert pisze książkę! W swej pasjonującej opowieści Robert Kwiatkowski chce ujawnić całą prawdę o aferze Rywina. Książkę wyda Muza czy Agora? Nikczemnik Sadowski nie będzie już ministrem sprawiedliwości. Biedaczyna musi odejść ze...16
  • Z życia opozycji12 wrz 2004 Andrzej Modrzejewski jest na ty z Marianem Krzaklewskim! Nic dziwnego, że w tej sytuacji wzięli go na cel UOP i Zbigniew Siemiątkowski. Człowiek, który utrzymuje tak bliskie kontakty z Krzaklewskim, musi być niebezpieczny dla państwa....17
  • Fotoplastykon12 wrz 2004Henryk Sawka www.przyssawka.pl18
  • Wielka wsypa12 wrz 2004Polscy politycy w kieszeni ukraińskich szejków Bombą, która uderzy w dużą część polskiej klasy politycznej, będzie świadek, który pojawi się przed komisją śledczą ds. Orlenu. Może on odegrać w tej sprawie taką rolę, jaką odegrał Masa w procesie...20
  • Depostkomunizacja12 wrz 2004Polska się zmieni, jeśli prawica będzie rządzić co najmniej dwie kadencje Dotychczas polska lewica była jak Franciszek Józef I: ludzie rodzili się i umierali, a on wciąż rządził. Teraz Franciszkiem Józefem musi się stać prawica. Rządy formacji...24
  • Zmęczona demokracja12 wrz 2004Nie chodząc na wybory, stwarzamy warunki do rządzenia wrogom demokracji Dlaczego obywatele rezygnują z uczestnictwa w wyborach? Dlaczego nie wierzą, że kartka wyborcza jest skutecznym narzędziem demokracji? W Izraelu odpowiedzi na takie pytania...26
  • Biały eksport12 wrz 2004Popyt na polskie pielęgniarki pięciokrotnie przewyższa podaż Nie chcemy być ofiarami transformacji", "Chcemy pracy i godziwej płacy" - pod takimi hasłami jeszcze w 2000 r. protestowały pielęgniarki. Górnicy i pielęgniarki najczęściej wychodzili...28
  • Grupa trzymająca bank12 wrz 2004Bank Gospodarki Żywnościowej żywi polityków "Finanse dla Ciebie" - takim sloganem reklamuje swoje usługi Bank Gospodarki Żywnościowej, dziesiąta co do wielkości instytucja finansowa w Polsce warta około 2 mld zł. Politycy z otoczenia premiera...30
  • Giełda12 wrz 2004Hossa Świat Miliard na szynach Prawie miliard dolarów zarobią trzy firmy: japońska Kawasaki Heavy Industries, francuska Alstom i kanadyjska Bombardier na modernizacji chińskich sieci kolejowych. Konsorcjum ma dostosować pięć linii o...32
  • Belka pod nogami12 wrz 2004Jak zniechęcano nas do przedsiębiorczości Więcej chleba, cukru i smalcu dla najbiedniejszych" - obiecuje Krzysztof Janik, przewodniczący SLD. Szef dogorywającego ugrupowania odkrył niedawno, że należy obniżyć podatki najgorzej zarabiającym i...34
  • Gilotyna Wiedekinga12 wrz 2004Jak Porsche stał się najbardziej dochodową firmą samochodową świata To jest magazyn, a nie fabryka!" - krzyknęli Yoshiki Iwata i Chihiro Nakao, japońscy eksperci motoryzacyjni, na widok zakładów Porsche w Stuttgarcie w 1992 r. To już jednak...38
  • Balcerowicz wprost: W drodze do kapitalizmu12 wrz 2004Nie ma innowacyjnej gospodarki bez kapitalistycznej konkurencji Ogromna większość ludzkości żyła do początków XIX wieku w nędzy, a życie ludzi było krótkie i pełne zagrożeń. Nawet elity nie były wolne od niebezpieczeństw zarazy i pod niektórymi...42
  • 2 x 2 = 4: Nam się nie chce12 wrz 2004Niedostatek instynktu państwowego Polaków to bolesny relikt komunizmu W przeciwieństwie do optymistów, którzy wierzyli w dziesiątki medali olimpijskich, ja nie miałem najmniejszych złudzeń. Nie miałem ich dlatego, że od wielu lat obserwuję...44
  • Adres marzeń12 wrz 2004Z konta w cztery kąty Jeśli 200 tys. zł ulokujemy w banku, to przy oprocentowaniu 4 proc. w skali roku zarobimy około 660 zł miesięcznie, od czego jeszcze będziemy musieli zapłacić "podatek Belki". Te same pieniądze zainwestowane w mieszkanie na...46
  • Bank w domu12 wrz 2004Jak najtaniej pożyczyć pieniądze na mieszkanie lub dom Im kto bogatszy, tym bardziej żyje na kredyt" - zauważył kiedyś Amerykanin John Pierpont Morgan starszy, jeden z największych bankierów w historii. Zasada ta sprawdza się także w Polsce. W...54
  • Pewny dach nad głową12 wrz 2004Jak kupić mieszkanie i nie pójść z torbami Trzech spośród dziesięciu developerów miało w 2003 r. poważne kłopoty finansowe. W tym roku także nie jest lepiej. Zanim więc kupisz mieszkanie, warto (oprócz dokładnej analizy ceny, porównania jej z...58
  • M-3 na riwierze12 wrz 2004Za granicą taniej niż w Polsce Tylko 30 euro czynszu płaci miesięcznie właściciel kilkudziesięciometrowego apartamentu przy plaży w Alicante na hiszpańskim Białym Wybrzeżu (Costa Blanca). To trzy, cztery razy mniej, niż w Polsce płaci lokator...62
  • Supersam12 wrz 2004Zzzzzzz... Oznaczenie nissana 350 literką "Z" jest nawiązaniem do słynnych sportowych aut firmy - datsuna 240 Z i nissana 300 ZX. Może też oznaczać dźwięk, jaki usłyszą kierowcy innych samochodów, gdy nowe dzieło japońskich...72
  • Pokój domowy12 wrz 2004Konflikt pokoleń umarł, bo między rodzicami i dziećmi zapanowała zgoda co do hierarchii życiowych celów Córka Marlona Brando z powodu konfliktu z ojcem popełniła samobójstwo. Zbuntowany przeciw sławnemu ojcu Guillaume Depardieu wylądował w...74
  • Piłkarze na parę12 wrz 2004Dla polskich kibiców początek eliminacji piłkarskich mistrzostw świata 2006 będzie jednocześnie ich końcem Mamy boską drużynę, bo jedynie Pan Bóg wie, kto i dlaczego w niej gra - twierdzi Jan Tomaszewski, bramkarz słynnej jedenastki Górskiego,...78
  • Hiszpańska szarża12 wrz 2004Zara, Mango i Springfield podbijają europejski rynek odzieży Zara to najbardziej nowatorska i zuchwała marka odzieżowa w historii" - stwierdził kilka lat temu Daniel Piette, ówczesny dyrektor domu Louis Vuitton. Teraz to samo można by powiedzieć...80
  • Świątynie pokory12 wrz 2004Kończy się czas kościołów mrocznych, szczelnie odgrodzonych od życia zewnętrznego Czy to będzie kościół, czy stacja zasilania? - spytał przechodzień księdza doglądającego budowy kościoła św. Marka w Bjorkhagen pod Sztokholmem. Duchowny...84
  • Bikont do Makłowicza, Makłowicz do Bikonta12 wrz 2004Przeciw obojętności Drogi Przyjacielu! Jeśli na pytanie: "Kawy czy herbaty?" mój gość odpowiada: "Tak, poproszę", to wiem, że mam do czynienia z abnegatem, któremu jest obojętne. A indyferencja zabija przyjemność. Własnym dzieciom zabroniłem...88
  • Druga płeć: Z głową w piekarniku12 wrz 2004Sylvia Plath chciała się wydostać z życia, które okazało się pułapką Czy w ogóle są szczęśliwi ludzie? Nie, chyba że żyją snem albo zamieszkują sztuczny świat zbudowany przez nich samych lub przez kogoś innego. Przez jakiś czas karmiłam się...89
  • Cud Erharda12 wrz 2004To rynek i ciężka praca odrodziły Niemcy W kolejną, pięćdziesiątą piątą już rocznicę powstania Republiki Federalnej Niemiec znów pojawiają się wzmianki o tzw. niemieckim cudzie gospodarczym. Słowo "cud" sugeruje coś nadzwyczajnego czy wręcz...90
  • Know-how12 wrz 2004Przesyłka ze Słońca Opadający na spadochronie pojemnik z cząstkami wiatru słonecznego, które wyłapała sonda Genesis, przechwycą 8 września dwa helikoptery wojskowe nad poligonem w amerykańskim stanie Utah. To pierwszy przeprowadzony przez...94
  • Pokaż mózg!12 wrz 2004Czy obok wykrywaczy metalu na lotniskach pojawią się skanery mózgu? Kryminalistę można poznać po masywnej dolnej szczęce, wielkich oczodołach i spiczastych uszach - do takich wniosków doszedł przed ponad 120 laty włoski lekarz Cesare Lombroso,...96
  • Hominid orator12 wrz 2004Już 500 tys. lat temu Homo sapiens przestał być niemową Po raz pierwszy natrafiliśmy na szczątki przodków człowieka świadczące o funkcjonowaniu ich zmysłów" - twierdzi Ignacio Martinez z hiszpańskiego uniwersytetu w Alcala. Te szczątki to...102
  • Bez granic12 wrz 2004Frances atakuje Floryda ucieka! Władze nakazały ewakuację 2,5 mln mieszkańców półwyspu. To największa tego rodzaju akcja w dziejach tego stanu i druga w ostatnim miesiącu. Kilkanaście dni temu we Florydę uderzył huragan Charley....104
  • Stuletni dżihad12 wrz 2004Europa znalazła się na celowniku terrorystów Łysiejący i lekko przy tuszy Dżamal Salman nie grzeszył punktualnością, a jego poczucie humoru bywało irytujące. Jako tłumacz i przewodnik polskich dziennikarzy w powojennym Iraku był jednak...106
  • Na Wschodzie bez zmian12 wrz 2004Dramat w Osetii dowiódł, że Rosja jest zakneblowana 11 września 2001 roku zmienił Amerykę. 3 września roku 2004 nie zmieni Rosji. Nie musi jej zmieniać. Rosjanie usłyszeli od swojego prezydenta, że nie będzie szturmu na szkołę w Biesłanie. Po...112
  • Arogancja Francji12 wrz 2004Czy Paryż popełnia polityczne samobójstwo? Francja stała się problemem dla siebie i dla Europy" - zauważył niedawno Mario Monti, unijny komisarz ds. konkurencji. "Przez własną arogancję Francja traci swą wielkość" - pokajał się Michel Barnier,...114
  • Szpony orła12 wrz 2004Albańska bomba może na strzępy roznieść Bałkany Wybudujemy pomnik Milo˙seviciowi, bo on jest jednym z twórców naszej niezależności - deklarują kosowscy Albańczycy. Dzięki polityce czystek etnicznych były prezydent Serbii umożliwił faktyczne...116
  • Menu12 wrz 2004Krótko, po Wolsku Kanał śledczy Jesień w telewizji - dojrzewają ramówki i lecą redaktorzy ze stanowisk. Mówi się sporo o kanałach tematycznych, toteż postanowiłem się włączyć do dyskusji i zaproponować kanał, który...118
  • Łódź czterech kultur12 wrz 2004Łódź końca XIX wieku i początków wieku XX była miastem praktycznie wolnym od ksenofobii Zapamiętałem Łódź jako miasto tolerancji, miasto różnych kultur, różnych narodów, które obok siebie żyły. Wyrośliśmy tu na Europejczyków! Nie było mnie potem...120
  • Łobuziak z Hollywood12 wrz 2004Młody Spielberg wszedł z wycieczką do studia Universal, znalazł pusty pokój i założył tam swoje biuro Chcę być jedyną primadonną na planie filmowym" - mówi o sobie Steven Spielberg. Najsłynniejszy i od lat najbardziej wzięty filmowiec Hollywood...124
  • Ryk lwa12 wrz 2004Festiwal filmowy w Wenecji kończy z eksperymentami i zaczyna szanować widza Spielberg na przystawkę, a japońska animacja na deser. Jeśli za wizytówkę festiwalu w Wenecji uznać filmy, które go otwierają i kończą, to tegoroczna, 61. już edycja...126
  • Sława i chała12 wrz 2004FILM Robot robotowi człowiekiem Gdy ponad pół wieku temu pisarz s.f. Isaac Asimov tworzył swój cykl opowiadań o robotach, były one traktowane jako opowieści o tolerancji. Pod postaciami inteligentnych, acz ubezwłasnowolnionych maszyn...128
  • Skibą w mur: Nowe prawdy12 wrz 2004Cesarstwo rzymskie założyli Kaszubi, a tablicę Mendelejewa skonstruował Adam Słodowy Żyjemy w niepewnym świecie, w którym nie ma oczywistych prawd. Nagle to, co do tej pory uważaliśmy wszyscy za fakt znany i udokumentowany, w świetle nowych...130