Stany Rozdzielone Europy

Stany Rozdzielone Europy

Dodano:   /  Zmieniono: 
Tylko zamrożenie integracji może uratować Unię Europejską Koniec świata. Pedały mają większość w Europie - oznajmił włoski minister Mirko Tremaglia na wieść o odrzuceniu przez Parlament Europejski kandydatury Rocco Buttiglionego na komisarza UE - za oświadczenie, iż homoseksualizm jest grzechem. W efekcie po raz pierwszy w historii nie doszło do powołania w terminie Komisji Europejskiej. A był to ledwie przedsmak konfliktów, które czekają unię w najbliższych miesiącach. Następstwa rozszerzenia unii, kłótni o jej budżet, a także próby wprowadzenia europejskiej konstytucji mogą pogrzebać ostatecznie marzenie o utworzeniu Stanów Zjednoczonych Europy. Unia ponad 450 mln ludzi jest bowiem zbyt zróżnicowana, by wcisnąć ją w gorset przygotowany dla kilkunastu państw Europy Zachodniej. UE zapewne przetrwa, zachowując wspólny dla wszystkich członków szyld oraz szkielet integracji (głównie jednolity rynek), a nawet zdolność do kolejnych rozszerzeń. Pożegna się za to z planami pogłębiania integracji w poszczególnych dziedzinach - na przykład w polityce imigracyjnej, zagranicznej czy bezpieczeństwa - i podzieli się na kilka obszarów różniących się stopniem zintegrowania. Na gruzach utopijnej wizji paneuropejskiej jedności powstaną Stany Rozdzielone Europy.
Koalicje niechętnych
Unia może też - jak mówi prof. Attila Agh, autor raportu dla brukselskiego Centrum Polityki Europejskiej - ulec znacznej dekompozycji geograficznej - zastąpi ją zregionalizowana współpraca krajów karolińskich (głównie Francji i Niemiec), śródziemnomorskich, środkowoeuropejskich, nordyckich, w przyszłości także bałkańskich. Część państw członkowskich może opuścić unię lub zostać z niej wyproszona. W najgorszym scenariuszu unia może się rozpaść całkowicie, a wtedy na Starym Kontynencie odrodzi się rywalizacja bloków państw, która doprowadziła w minionym wieku do dwóch wojen światowych. Przed takim rozwojem wypadków przestrzega m.in. Timothy Garton Ash. Dotychczasowej integracji napędzanej przez francusko-niemiecki motor nie zastąpi podział na nową i starą Europę, ale raczej - by znów posłużyć się kategoryzacją zapożyczoną od sekretarza obrony USA Donalda Rumsfelda - na koalicje chętnych do współpracy w różnych dziedzinach. Dla jednych ważniejsza będzie wspólna waluta, dla innych - jednolite rozwiązania imigracyjne, dla jeszcze innych - współpraca w dziedzinie bezpieczeństwa. W niektórych formach integracji będą czasami w większym stopniu niż członkowie wspólnoty uczestniczyły państwa nie należące formalnie do unii, tak jak Norwegia, obecna na wspólnym rynku, czy Szwajcaria, która właśnie przystąpiła do porozumienia z Schengen.

Skok na oślep
"Chodzi o to, by wskoczyć do basenu. Tam zawsze znajdzie się woda" - tak Javier Solana opisuje sposób działania UE. Wprowadzanie teraz unijnej konstytucji może się jednak okazać lekkomyślnym skokiem o dramatycznych konsekwencjach dla unii i jej członków. Przede wszystkim dlatego, że od Lizbony po Warszawę dominują nastroje nieprzychylne pogłębianiu integracji. W rezultacie konstytucja, choć podpisana z wielką pompą w Rzymie przez przywódców 25 państw, może być odrzucona tam, gdzie odbędą się referenda, czyli aż w jedenastu krajach - od Wielkiej Brytanii po Czechy i Polskę.
Ben Bot, minister spraw zagranicznych Holandii przewodniczącej teraz unii, twierdzi, że "wspólnota rozwinęła się zbyt szybko dla wielu jej obywateli". Bot zabiega o odebranie Brukseli prawa podejmowania niektórych decyzji, na przykład w sprawach polityki społecznej, rolnej czy regionalnej. Holendrzy coraz bardziej żałują, że porzucili guldena na rzecz euro. Nie chcą już płacić sześć ra­zy więcej (w przeliczeniu na obywatela) na integrację niż ży­jący na tym samym poziomie Francuzi, którzy na dodatek łamią limity deficytu budżetowego ustalone dla strefy euro.
W basenie może już nie być wody. Oto były premier Francji Laurent Fabius wzywa rodaków do odrzucenia w przyszłorocznym referendum projektu konstytucji Unii Europejskiej. Zachowanie lidera francuskich socjalistów jest najdobitniejszą ilustracją całkowicie nowej i zaskakującej tendencji na kontynencie: eurosceptyczne nastawienie staje się udziałem już nie tylko krajów brytyjsko-nordyckiego obwarzanka unii, ale tak- że sześciu państw założycielskich wspólnot. Przeciw konstytucji jednoczą się ugrupowania, które tradycyjnie broniły koncepcji współpracy państw narodowych (na przykład brytyjscy konserwatyści), i dotychczasowi promotorzy federacyjnego superpaństwa (na przykład francuscy socjaliści). Projekt konstytucji był kompromisem, ale zawartym w złym czasie - teraz uwiera on prawie wszystkich.
Charles de Gaulle twierdził, że Europa działa wspólnie i zgodnie tylko pod kierunkiem Francji. Jeśli miał rację, to unia nie ma już szans na jedność. Paryż zdał sobie sprawę, że nie może dłużej być maszynistą kierującym niemiecką lokomotywą integracji. Tym bardziej że ta lokomotywa od dłuższego czasu buksuje w miejscu. Nicolas Sarkozy, nowa gwiazda francuskiej polityki, woli stawiać na współpracę większej grupy państw. Wspólnoty europejskie od początku były pomysłem francuskim (Roberta Schumana i Jeana Monneta), a Francuz Jacques Delors stał się ojcem jednolitego rynku oraz wspólnej waluty euro. Tymczasem po zjednoczeniu Niemiec i rozszerzeniu na wschód unia coraz bardziej wymykała się spod francuskiej kontroli, a francuska klasa polityczna zaczęła ją postrzegać jako zagrożenie. Francja zmieniła więc strategię i zaczyna grać raczej na podziały w Europie niż na budowanie jedności.

Anglosaska infekcja
Do rangi symbolu urasta rugowanie z instytucji europejskich języka francuskiego. Po przyjęciu nowych członków angielski jest już jedynym sposobem na skuteczne komunikowanie się przedstawicieli 25 państw. Język angielski jest w naturalny sposób nośnikiem idei mniej etatystycznego modelu społeczno-gospodarczego. "Infekuje" też instytucje europejskie odmienną od zaszczepionej im kiedyś przez Francję kulturą administracyjną.
Paryż i Berlin nie mają szans na przekonanie do wprowadzenia swojego wzorca "socjalnej Europy" innych państw unii. Magnesem jest model irlandzki (niskie podatki, mało regulacji, wielki napływ inwestycji). Wielka Brytania od lat odnotowuje systematyczny wzrost gospodarczy, dzięki czemu wyprzedziła Francję na liście największych potęg gospodarczych świata. Brytyjska gospodarka nastawiona na usługi może być wzorem dla Niemiec, które dopiero teraz zaczynają rozumieć koniecz­ność zrzucenia garbu przestarzałego uprzemysłowienia.
Krajom północnego obwarzanka od dawna bardziej odpowiadał model koszyka integracji, z którego można wybierać dowolne elementy, w zależności od własnych potrzeb Wielka Brytania, Dania i Szwecja wolały pozostać poza strefą euro). W przyszłości Wielka Brytania prawdopodobnie przystąpi do wspólnych struktur bezpieczeństwa, a neutralna Finlandia czy Austria - nie. Polska i Słowacja będą chciały otwarcia na Ukrainę, ale niekoniecznie zaakceptują wspólną politykę imigracyjną, której potrzebują na przykład kraje śródziemnomorskie.
W takim systemie poszczególne modele rozwoju mogą z sobą konkurować. Tego właśnie najbardziej potrzebują obywatele unii. Przeciętne bezrobocie sięga w strefie euro prawie 10 proc. (czyli jest dwa razy większe niż w USA), a wzrost gospodarczy był tam w ubiegłym roku ponad trzy razy niższy niż w Stanach Zjednoczonych. Wyborcy zastanawiają się, dlaczego politycy tyle uwagi poświęcają konstytucji europejskiej, zamiast zająć się poprawą sytuacji w gospodarce.
- Jeśli tego nie zmienimy, to przekształcimy Europę w społeczne i gospodarcze muzeum - przestrzega Guy Verhofstadt, premier Belgii, a Jan Peter Balkenende, premier Holandii, apeluje o zamrożenie na jakiś czas dalszej integracji. Zamiast tego proponuje koncentrację na ożywieniu wzrostu gospodarczego i redukowaniu biurokracji. Obaj premierzy państw założycielskich wspólnot europejskich złożyli jednak podpisy pod unijną konstytucją. Czy tym samym weszli do grona ojców-założycieli Stanów Rozdzielonych Europy?
Więcej możesz przeczytać w 45/2004 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 45/2004 (1145)

  • Na stronie - Paragraf 221/27 lis 2004Każdy, kto twierdzi, że nie chciał czegoś sprzedać, niechybnie chciał to zrobić lub zrobił. No, chyba że jest wariatem Nie musisz więcej latać [na akcje bombardowania], jeśli jesteś szalony, ale nie chcąc latać, dowodzisz, że nie jesteś szalony,...3
  • Skaner7 lis 2004Świadek koronny Kulczyka. Czy Marek Modecki z zarządu spółki Rotch, to źródło Agencji Wywiadu?8
  • Dossier7 lis 2004W Polsce wszystko zaczyna stać na głowie MAREK BELKA, premier RP "Dziennik Zachodni" W podstawówce bytem wielokrotnie karany listwą na łapę. Mimo to bytem prymusem JÓZEF OLEKSY, marszałek Sejmu RP "Super Express"...9
  • Sawka7 lis 200410
  • Kadry7 lis 200411
  • Playback7 lis 200413
  • Poczta7 lis 2004KOSZENIE GADAJĄCYCH GŁÓW Nie rozumiem, dlaczego przeszkadzają Wam ludzie wykształceni, którzy chcą oglądać polityczno-ekonomiczne programy ("Koszenie gadających głów", nr 41). Przecież jest dziesięć razy tyle audycji...13
  • M&M7 lis 2004 OPLUTOKRACJA Raz opluł Lesio Lesia i opluł także Miecia, i ktoś do pani Zosi na skargę z tym poleciał, więc były przeprosiny, jednakże tylko Lesia, bo zaparł się nasz starszak, by dalej pluć na Miecia. A my utrzymujemy przedszkole pani Zosi,...13
  • Nałęcz - Między piekłem a rajem7 lis 2004Polski wulkan niezadowolenia zaczyna już pomrukiwać i dymić Uchwalenie przez Sejm 50-procentowego podatku dla osób o najwyższych dochodach wywołało falę krytyki ze strony części komentatorów i polityków. Oskarżają oni zwolenników tego rozwiązania...14
  • Ryba po polsku - Wolny wybór bin Ladena7 lis 2004Niemcy w 1933 r. wybrali Hitlera, a nie komunistów, dlatego zamiast łagrów powstały obozy koncentracyjne Całe dzieje ludzkości to historia wyborów. Pan Bóg pokazał Adamowi Ewę i rzekł: Wybierz sobie żonę"....15
  • Z życia koalicji7 lis 2004Tydzień po wypowiedzeniu wojny opozycji Aleksander Kwaśniewski ruszył na Belgię. Już spodziewaliśmy się Blitzkriegu, ale to Belgowie szybko go spacyfikowali. Na lotnisku w Brukseli na prezydencką parę czekali król, królowa i stado...16
  • Z życia opozycji7 lis 2004Podczas TVN-owskiego testu na inteligencję okazało się, że najwyższe IQ spośród partii ma... Zgadliście! Unia Wolności. Z tej okazji prowadzący Szymon Majewski pozdrowił pana Bronka. Prowadząca Magda Mołek sprytnie zagaiła: "Co prawda...17
  • Fotoplastykon7 lis 200418
  • Komisja Rzeczypospolitej7 lis 2004Kto kłamie, ten rzadko widzi, że aby jedno kłamstwo obronić, musi wynaleźć dwadzieścia innych" - mawiał angielski pisarz Jonathan Swift, autor "Podróży Guliwera". "Kto robi ciemne interesy, ten rzadko widzi, że aby jeden lewy interes...20
  • Pakt Kwaśniewskiego7 lis 2004Kto się boi Jana Kulczyka Jan Kulczyk nagle wyjeżdża za granicę. Zwaśnieni dotychczas politycy lewicy padają sobie w ramiona i zawierają swoisty pakt o nieagresji. Przypadek czy też zaplanowany scenariusz? "Wiesław Kaczmarek jest absolutnie...26
  • Trzęsienie elit7 lis 2004Kto może się znaleźć na ławie oskarżonych w aferze Orlenu? Specjalnie dla "Wprost" znani prawnicy - prof. Piotr Kruszyński, dr Janusz Kochanowski i Zbigniew Ziobro - mówią, kto i za jakie przestępstwo mógłby stanąć przed sądem. Katalog zarzutów...28
  • Salon usług policyjnych7 lis 2004Najlepiej pracują policjanci we Wrocławiu, Poznaniu i Gdańsku Z polską policją jest tak jak z naszym kinem. Im trudniejsze ma warunki funkcjonowania, tym lepsze osiąga efekty. Choć w ostatnich latach udział tzw. wydatków rzeczowych (na utrzymanie...32
  • Triumwirat Józefów7 lis 2004Od 15 lat polskim Kościołem rządzi ten sam układ Jakie jest trzecie najważniejsze święto, obok Wielkanocy i Bożego Narodzenia, dla polskich biskupów? To - nie występujące w kalendarzu kościelnym - święto Trzech Józefów. Przypada ono 19 marca,...36
  • Współczucie dla zbrodni7 lis 2004Resocjalizacja przestępców działa tylko wyjątkowo, jako skuteczny system jest mrzonką Humanitaryzm wobec przestępców i potrzeba ich resocjalizacji - to główne hasła naszych humanitarystów, I z zapałem wzywających do I zwycięskiego ataku przeciw...38
  • Giełda7 lis 2004Hossa Świat Silni jak stal Ispat International NV, firma wchodząca w skład hinduskobrytyjskiej Grupy LNM, chce przejąć LNM Holdings NV, a następnie przeprowadzić fuzję z International Steel Group Inc. Powstanie największy koncern stalowy świata o...40
  • Ciastkarnia Belki7 lis 2004Przy prywatyzacji PKO BP gangsterzy mogli wyprać kilkadziesiąt milionów złotych Już niedługo liczba zwolenników rządu Marka Belki powiększy się prawie o 250 tys. osób! Rząd kierowany przez profesora ekonomii (uważającego się za liberała)...42
  • Koncesja na mafię7 lis 2004Nasze afery paliwowe sprowokowało Ministerstwo Finansów Stefan Kisielewski stwierdził kiedyś, że socjalizm to ustrój, który bohatersko zmaga się z problemami nie znanymi w ogóle w kapitalizmie. Ta myśl Kisiela pasuje jak ulał do zmagań organów...46
  • Szanghaj w Tatrach7 lis 2004Słowacja wygrywa z Polską, bo realizuje plan Balcerowicza Słowacy poczuli zapach pieniędzy. Wystarczy wejść do domu towarowego Jednota w centrum Trnavy, aby się poczuć jak w Polsce w połowie lat 90. Schowany za postmodernistyczną bryłą domu...50
  • Balcerowicz wprost - Choroba ustrojowa7 lis 2004Polskie klony Łukaszenki mają tym większe szanse, im więcej ludzi uwierzy, że w socjalizmie żyło się dostatnio Jeżeli nie jesteśmy zwolennikami poglądu, że świat wygląda tak, jak my sobie to wyobrażamy, musimy uznać, iż nasz odbiór rzeczywistości...56
  • 2 x 2 = 4 - Zezowate szczęście7 lis 2004Oskar Lange usiłował ulepszyć to, co było nie do naprawienia: komunistyczną gospodarkę planową Sto lat temu urodził się Oskar Lange, ciekawa i w istocie jakże tragiczna postać ekonomii XX wieku. Niezwykle zdolny ekonometryk, statystyk i teoretyk...58
  • Supersam7 lis 2004Salon na kółkach Chrysler voyager jest jednym z najpopularniejszych vanów świata. Jego nowy model grand, z najmocniejszą wersją silnikową o pojemności 3,3 l i napędem na cztery koła, osiąga moc 174 KM i rozpędza się do 179 km/h....60
  • Władza inteligencji7 lis 2004Wyborcy Platformy Obywatelskiej są inteligentniejsi od sympatyków Samoobrony wynika z Narodowego Testu Inteligencji Czy wąsy mogą mieć wpływ na poziom inteligencji? Gdyby brać serio wyniki Narodowego Testu Inteligencji w TVN (patronat "Wprost"),...64
  • Mason ofiarny7 lis 2004Polscy masoni to nie delegatura światowego rządu, lecz nic nie znaczący klub towarzyski Wiemy już, gdzie się mieści jedno z centrów dyspozycyjnych światowego rządu. Miejsce wybrano bardzo sprytnie - to pałac w prowincjonalnej wielkopolskiej...68
  • U babyniu i zajdy7 lis 2004Polskie słowo "fasola" przeniknęło nawet do dialektu Żydów sefardyjskich Porównanie języków polskiego i jidysz udowadnia, że choć obydwa rozwijały się obok siebie, ich wzajemny wpływ był ograniczony. W pewnym sensie źródłem jidysz jest język...72
  • Makłowicz do Bikonta, Bikont do Makłowicza - Gdzieś Hiszpania za górami7 lis 2004Piotrusiu! Piszę do Ciebie te słowa z motelu przy autostradzie koło Piacenzy we Włoszech. Dzień miałem dość męczący, bowiem rozpocząłem go jeszcze w Barcelonie. Szybka jazda bez zbaczania z głównych szlaków, zatem wrażenia kulinarne żadne, z...74
  • Druga płeć - Sól z pieprzem7 lis 2004Czy to tylko iluzja, czy słuszne przekonanie, że mimo wszystkich różnic istnieje jakieś wspólne "my"? My, kobiety. Całkiem niedawno poproszono Johna F. Kerry`ego, by w odpowiedniej ankiecie wpisał kolor swoich włosów. Po chwili zastanowienia...75
  • Operacja "Ucieczka Mikołajczyka"7 lis 2004Prezesowi PSL udało się zbiec z Polski, chociaż cały czas szpiegowało go 30 bezpieczniaków76
  • Know-how7 lis 2004Ostrożnie ze zgagą Zażywanie leków zmniejszających kwaśność soku żołądkowego może być niekorzystne dla zdrowia. Holenderscy lekarze z Universitair Medisch Centrum St Radboud w Nijmegen wykazali, że osoby stosujące takie preparaty o 27 proc....80
  • Nie ujdzie płazom7 lis 2004Gwałtownie ubywa żab zwinek, traszek grzebieniastych i żab trawnych Płazy były świadkami pojawienia się i wyginięcia dinozaurów. Teraz - podobnie jak tyranozaury i brontozaury przed milionami lat - znikają w niepokojącym tempie. W ostatnich...82
  • Wilcza choroba7 lis 2004Zawał serca może być wynikiem autoagresji organizmu Najpierw na skórze twarzy pojawia się charakterystyczny rumień w kształcie motyla, nadający choremu wygląd wilka. Później zaatakowane mogą zostać niemal wszystkie stawy, tkanki i narządy...86
  • Planeta hobbitów7 lis 2004Rewolucja w ewolucji człowieka Hobbici, opisywani w podaniach ludowych i spopularyzowani przez Tolkiena, nie byli wyłącznie legendą. Na indonezyjskiej wyspie uczeni znaleźli szczątki istot ludzkich, które miały metr wzrostu i do niedawna żyły...88
  • Bez granic7 lis 2004Defilada Było jak za dawnych, dobrych (sowieckich) czasów. Na Chreszczatyku, głównej ulicy Kijowa, z okazji 60. rocznicy wyzwolenia Ukrainy spod okupacji niemieckiej pojawili siź żołnierze w galowych mundurach. Co prawda, byli to...90
  • Stawka większa niż Biały Dom7 lis 2004Kilkanaście tysięcy republikańskich i demokratycznych prawników czeka na sądową dogrywkę po wyborach Amerykanie mówią otwarcie: prezydentura USA to najważniejsze polityczne stanowisko świata. To pozycja głowy państwa, szefa władzy wykonawczej i...92
  • Stany Rozdzielone Europy7 lis 2004Tylko zamrożenie integracji może uratować Unię Europejską Koniec świata. Pedały mają większość w Europie - oznajmił włoski minister Mirko Tremaglia na wieść o odrzuceniu przez Parlament Europejski kandydatury Rocco Buttiglionego na komisarza UE -...96
  • Unia kompromisu7 lis 2004Rozmowa z José Manuelem Barroso, nowym przewodniczącym Komisji Europejskiej98
  • Kidnaping show7 lis 2004Teresa Chalifa została porwana czy tylko gra rolę porwanej? Porwana w Iraku Polka nie jest naiwną wolontariuszką, której apel o uwolnienie poruszy serca rodaków, jak stało się w wypadku Włoszek Simony Pari i Simony Torretty. Wygląda też na to, że...100
  • Okopy ziemi obiecanej7 lis 2004Ewangelicy są bardziej izraelscy od Izraelczyków Gdy niedawno z okazji święta Sukkot chrześcijanie skupieni w ewangelickiej organizacji Skrzydła Orła zorganizowali w stolicy Izraela wielką demonstrację pod hasłem "Kochamy starszych braci",...102
  • Menu7 lis 2004MENU WYDARZENIA KRÓTKO PO WOLSKU Encyklopedia głupoty Ukazała się "Encyklopedia głupoty" Matthijsa van Boxsela. I dobrze, choć wydaje mi się, że jak na książkę o głupocie jest zbyt mądra. Poza tym, po co taką encyklopedię...104
  • Koniec świata prezenterów7 lis 2004Muzyczni gawędziarze radiowi trafiają do lamusa - tak jak wodzireje z czasów Michała Bałuckiego Gdy John Peel, najsłynniejszy na świecie radiowy prezenter muzyczny, zmarł kilka dni temu na atak serca, była to śmierć wręcz symboliczna. Wraz z...108
  • Biedny Hitler patrzy na upadek7 lis 2004"Macie, czego chcieliście, przecież sami nas wybraliście" - mówi Niemcom filmowy Goebbels Adolf Hitler zjada makaron w sosie pomidorowym, chwali kucharkę za "świetny posiłek", czyści zęby, głaszcze psa, zabija się razem...112
  • Ucieczka od Bridget7 lis 2004Helen Fielding porzuciła swoją bohaterkę, mimo że jeszcze długo mogłaby na niej zarabiać miliony Bridget Jones przechodzi do historii. Nie znaczy to, że tłustawa, naiwna i roztrzepana postać, z którą identyfikują się miliony kobiet na świecie,...116
  • Ueorgan Ludu7 lis 2004Kandydat najbardziej kompetentny AŁGAN0W NA PREZYDENTA Wybory prezydenckie za rok i "UL" proponuje bezkonkurencyjnego kandydata - Włodzimierza Ałganowa. Ma wąsy jak Wałęsa, a gra w tenisa jak Kwaśniewski. Tego ostatniego przewyższa...120
  • Skibą w mur - Czas notatek7 lis 2004Z badań naukowców wynika, że wszyscy chcą czytać poezję anonimowych agentów wywiadu Wydarzeniem kulturalnym jesieni jest z pewnością pojawienie się nowego gatunku literackiego zwanego tajną notatką. Czytanie tajnych notatek zrobiło się ostatnio...122