2 x 2 = 4 - Inny plan

2 x 2 = 4 - Inny plan

Dodano:   /  Zmieniono: 
Gospodarka nierynkowa i pozornie planowa była w istocie podporządkowana zaspokajaniu potrzeb politycznych Gdzie te czasy, proszę Państwa, kiedy towarzysz I sekretarz proklamował kolejny plan roczny czy pięcioletni! Zadania były jasne: wyprodukujemy w tym roku 20 mln ton stali, wydobędziemy 200 mln ton węgla, dostarczymy Związkowi Radzieckiemu za cenne ruble transferowe kolejnych 20 statków z zachodnim wyposażeniem, którego zamówienie uchroniło przed bankructwem duńskie czy francuskie firmy. To były czasy! Teraz rząd, ogłaszając projekt Narodowego Planu Rozwoju na lata 2007-2013 nie podaje żadnych danych i mami nas jakąś aksjologią, misją, celami strategicznymi i obszarami priorytetowymi! Co nam po takim planie! Co chwilę mowa o monitoringu i ewaluacji, a nic nie ma o produkcji samochodów, ogórków, smalcu itd.
Gospodarka rynkowa zaplanowana
Żarty na bok, proszę Państwa. To dobrze, że rząd zdobył się na przedstawienie dokumentu starającego się odpowiedzieć na pytania wykraczające poza problematykę dnia codziennego. Organa władzy państwowej powinny mieć zdolność do rozszyfrowywania realiów gospodarczych i ich oceny. Powinny dysponować wiedzą o stanie gospodarki, jej zasobach, brakach i sprzecznościach, a także programem działań wspomagających i rokujących makroekonomiczny sukces. Gospodarka rynkowa bynajmniej nie oznacza rezygnacji z analizy i wyboru celów, które warto zrealizować w świetle stanu wiedzy. To właśnie gospodarka scentralizowana, nierynkowa, pozornie planowa, była w istocie gospodarką "na dziś", podporządkowaną zaspokajaniu potrzeb militarnych i politycznych, jak choćby budowa w zachodnich województwach lazaretów obliczonych na "obsługę" frontu w razie wojny z NATO. Była to gospodarka motywowana błędną ideologią, opartą na nienawiści, spychającą na daleki plan zaspokajanie rzeczywistych potrzeb społeczeństwa. W gospodarce rynkowej państwo jest, a przynajmniej powinno być, emanacją społecznej woli wyrażonej przez wyborców. Ci wprawdzie często nie dysponują wiedzą niezbędną do dokonywania racjonalnego wyboru spośród obietnic mniej lub bardziej odpowiedzialnych ugrupowań. Ten prosty fakt uzasadnia istnienie zaplecza studialnego, koncepcyjnego, z jednej strony, ukazującego politykom wyzwania, a z drugiej, granice, w których muszą się poruszać.
Projekt Narodowego Planu Rozwoju na lata 2007-2013 z wielu punktów widzenia zasługuje na pozytywną ocenę. Odzwierciedla, niekiedy w stopniu niedostatecznym, przekształcenia i wyzwania epoki transformacji i wielkich przemian. Słusznie eksponuje jakościowy, a nie ilościowy aspekt przedsięwzięć. Wskazuje na to, co warunkuje osiągnięcie celów i honorowanie priorytetów. Trafnie podkreślono w nim rolę rozwiązań instytucjonalnych zapewniających realizację zamierzeń. Słusznie uwypuklono konieczność urzeczywistnienia konstytucyjnej zasady pomocniczości państwa, tworzenia warunków dla pozapaństwowych aktorów sceny publicznej. Trafnie postawiono pytanie, co stanie się z polskimi regionami, których przecież dotychczas nie ma.

Suwerenność unijnie osłabiona
Pozytywy planu nie mogą jednak przesłonić wątpliwości i pytań, jakie nasuwa lektura dokumentu. Trudno oprzeć się wrażeniu swoistej sprzeczności między ogólnymi, prorynkowymi deklaracjami ustrojowymi a propozycjami konkretnych ustaleń, eksponującymi rolę aparatu państwowego w zarządzaniu realizacją planu. W wielu miejscach można zauważyć centralistyczno-biurokratyczną orientację autorów, która nawiązuje do sposobu funkcjonowania Unii Europejskiej. Nacisk na podporządkowanie się regułom unii, uzasadniony wprawdzie pozyskiwaniem funduszy, osłabił suwerenność niektórych aspektów planu. Projekt przewiduje zwiększenie uprawnień wojewody jako namiestnika władzy centralnej wobec organów samorządu terytorialnego (punkt 220), choć równocześnie akcentuje konieczność rozwoju samorządności terytorialnej. W wielu miejscach podkreślono znaczenie rozwiązań instytucjonalnych, przy czym nie bardzo wiadomo, czy autorom chodzi o szerokie, ustrojowe rozumienie tego pojęcia, czy o urzędy państwowe.
W głównej kwestii, jaką jest konieczność wzrostu stopy inwestycji, projekt planu jest niejasny. W punkcie 36 z niezrozumiałych powodów przewiduje się spadek stopy inwestycji, by w punkcie 86 wśród najważniejszych wyzwań wymienić jej wzrost. Akcentowana w punkcie 26 konieczność naprawy finansów publicznych nie znalazła się na głównym miejscu. W tym zakresie postulaty zostały sformułowane bardzo ogólnie. Położono natomiast nacisk na realizację programów operacyjnych przez ministerstwa.
Projekt planu prezentuje dobry inwentarz polskich problemów strukturalnych, ale unika wyraźnego opowiedzenia się za zejściem z "trzeciej drogi", która sprowadziła nas na manowce długu publicznego. Autorzy planu nie wyciągają konkretnych wniosków z tego, że jego realizacja za pomocą unijnych funduszy strukturalnych wymaga radykalnego wzrostu udziału pieniędzy krajowych. Wymaga to ostrej sanacji polskich finansów publicznych, a nie ogólnikowych zapowiedzi. Ciekawostką w spisie ekspertyz i autorów jest nieobecność Rady Strategii Społeczno-Gospodarczej przy Radzie Ministrów, która opublikowała prawie 50 raportów i analiz dotyczących głównych kwestii polityki gospodarczej.
Więcej możesz przeczytać w 11/2005 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 11/2005 (1163)

  • Na stronie - Emanacja mutacji20 mar 2005III RP była postpeerelem, od konstytucji począwszy,a na systemie sprawowania władzy skończywszy Długotrwały wiatr, wiejący od rana do wieczora przez kilka dni, ma potworny wpływ na psychikę ludzi. Jedni wpadają w szał, stają się agresywni jak...3
  • Skaner20 mar 2005Szpieg spod kolumny Zygmunta Czy Marcin Tylicki, 25-letni działacz Polskiego Stronnictwa Ludowego, były asystent szefa sejmowej komisji śledczej ds. Orlenu, rzeczywiście był szpiegiem? Jest faktem, że zatrzymany 3 marca Tylicki kontaktował się z...8
  • Dossier20 mar 2005Decyzja pana Kwaśniewskiego [odmowy zeznań przed komisją] skończyła jego działalność polityczną. Skończył się Aleksander Kwaśniewski, prezydent Polski, zaczął się Aleksander K. Radio Zet ROMAN GIERTYCH lider LPR Kontaktować się, to zależy, kto z...9
  • Sawka20 mar 200510
  • Kadry20 mar 200511
  • Playback20 mar 200512
  • M&M20 mar 2005SZCZĘŚLIWEJ DROGI, JUŻ CZAS12
  • Poczta20 mar 2005KLIKNIJ MNIE! Jestem użytkownikiem forum internetowego poświęconego fantastyce. Od jakiegoś czasu - podobnie jak Tomaszowi Raczkowi ("Kliknij mnie!", nr 8) - dają nam się we znaki maturzyści, którzy zakładają nowe posty odnośnie...12
  • Ryba po polsku - Leciała pani z panem aeroplanem20 mar 2005Zachęcony przez Prezydenta postanowiłem się przeciwstawić machinacjom mutantów. Dość już tych afer, komisji i procesów A on jej puszczał pszczołę na nogi gołe. Jest wesoło. Długo nie wiedziałem, kim są ci dwaj faceci ubrani na ciemno, porośnięci...13
  • Nałęcz - Gwałt impotenta20 mar 2005Nawet gdyby prawica zrobiła stójkę na dwunastnicy, nie zdoła obalić gabinetu Belki Niedawne sejmowe głosowanie nad projektem uchwały wzywającej premiera Marka Belkę do rezygnacji z zajmowanego stanowiska skłania do niewesołych refleksji. Trudno o...14
  • Fotoplastykon20 mar 200515
  • Z życia koalicji20 mar 2005ALEKSANDER KWAŚNIEWSKI ZUPEŁNIE JAK NAPOLEON - żeby nie wymieniać innych postaci historycznych - prowadzi wojnę na kilku frontach. Na specjalnej konferencji prasowej pokrzyczał na komisję śledczą, naubliżał "Wprost" i przejechał się po...16
  • Z życia opozycji20 mar 2005GRUSZKA WYHODOWAŁ SZPIEGA.I to jest nius, proszę państwa, w odróżnieniu od informacji, że szpieg wyhodował gruszki. W ZWIĄZKU ZE SWOIM SZPIEGIEM Józef Gruszka (PSL) postanowił podać się bohatersko do dymisji i nie kierować już...17
  • Koniec świata Kwaśniewskiego20 mar 20057 marca 2005 r. skończyła się III Rzeczpospolita Trzecia Rzeczpospolita nie trwała nawet pięciu lat. Ostatnie dwunastolecie to panowanie lub współistnienie systemu Kwaśniewskiego. Ten system można nazwać olkizmem, bo ma on w sobie coś...18
  • Wszyscy wrogowie Tuska20 mar 2005Donald Tusk w kampanii prezydenckiej będzie walczył nie tylko z konkurentami, ale też z dorabianymi mu od 15 lat gębami To nie Roman Giertych ani bracia Kaczyńscy są obecnie najzacieklej zwalczanymi polskimi politykami. Wrogiem numer jeden...28
  • Huba Balickiego20 mar 2005Minister zdrowia uniemożliwił wyrzucenie ze szpitali pasożytujących na nich fundacji medycznych Ciężko chory pacjent w państwowym szpitalu dostaje ulotkę zachęcającą do skorzystania z działającego na miejscu zakładu pogrzebowego. Czarny humor?...34
  • Nieposłuszeństwo adwokackie20 mar 2005POLEMIKA Doktor Janusz Kochanowski w artykule "Czarne owce palestry" (nr 9) obrzuca występujących w procesie FOZZ adwokatów niewybrednymi epitetami w rodzaju "bezczelni, niesubordynowani, ośmieszający wymiar sprawiedliwości obrońcy" czy "święte...36
  • Giełda20 mar 2005Hossa Świat Niemcy płacą za nazistów 20 mln euro odszkodowania dostanie rodzina Wertheimów, spadkobiercy wywłaszczonego w Trzeciej Rzeszy przez nazistów żydowskiego właściciela domu towarowego - orzekł berliński sąd....38
  • Demokraci: paser z etosem20 mar 2005Jak nas urządzi Partia Demokratyczna Gdy w roku 1997 chylił się pomału ku upadkowi pierwszy rząd SLD, trwały prace nad wiekopomnym projektem ordynacji podatkowej. Ówczesna opozycja - tworząca się właśnie z mozołem AWS i UW (primo voto ROAD,...40
  • Wrota Europy20 mar 2005Zyski polskich banków są najwyższe od ośmiu lat! Kiedy na początku lat 90. Jan Krzysztof Bielecki przeprowadził się do Londynu, za jedno z najważniejszych ułatwień życia na Zachodzie uznał nowoczesne, przyjazne klientowi banki. - To był szok, gdy...44
  • Juan nadchodzi20 mar 2005W roku 2015 Chiny dogonią USA i Unię Europejską Czy tak odległe zjawiska jak słaby dolar, mocny złoty, drogie ropa, stal, cement i węgiel, wzrost temperatury w Japonii i boom na warszawskiej giełdzie mogą mieć wspólną przyczynę? Okazuje się, że...48
  • 2 x 2 = 4 - Inny plan20 mar 2005Gospodarka nierynkowa i pozornie planowa była w istocie podporządkowana zaspokajaniu potrzeb politycznych Gdzie te czasy, proszę Państwa, kiedy towarzysz I sekretarz proklamował kolejny plan roczny czy pięcioletni! Zadania były jasne:...52
  • Supersam20 mar 200554
  • Kosmetyki szczęścia20 mar 2005Już w XVII wieku słynny filozof Kartezjusz podejrzewał, że pewne substancje produkowane przez szyszynkę odpowiadają za szczęście i urodę człowieka. Kilkaset lat później okazało się, że substancje te - endorfiny - produkuje także skóra. Informację...54
  • Błysnąć na wiosnę20 mar 2005Makijaż w połyskliwych odcieniach zaprezentowały podczas tegorocznych Oscarów Penelope Cruz i Hilary Swank. Trudno o lepszą inspirację. Wiosenna linia kosmetyków Maybelline to połyskujące cienie do powiek, błyszczyki i róże - klasyka lat 60. Nie...54
  • Odkurzacz inhalacyjny20 mar 200520 procent mieszkańców Europy jest uczulonych na kurz. W XVII wieku poradzono by im jedynie usunąć ze swojego otoczenia dywany i zasłony. Dzisiaj wystarczy, że wyposażą się w antyalergiczny odkurzacz Oxy3System firmy Electrolux. Dzięki dwóm...54
  • Mądry jak but20 mar 2005Adidas1 to pierwszy w historii "inteligentny" but, którego podeszwa wyposażona jest w silnik, system linek i przekładni oraz układ elektroniczny działający w sposób podobny do ludzkiego układu nerwowego. Dzięki możliwościom systemu,...54
  • Muzyczny robot20 mar 2005Philips Personal Sound System 110 - połączenie odtwarzacza plików mp3 z radiobudzikiem i specjalnym systemem akustycznym - podbił serca amerykańskich gadżeciarzy, którzy porównują go z muzycznym robotem. Czy w Polsce urządzenie to też odniesie...54
  • Przyjaciele Jennifer Lopez20 mar 2005Miny i gesty Marka Belki pochodzą z XVII-wiecznej komedii dell'arte "Koniec politycznego teatru, do roboty" - pouczał niedawno posłów premier Marek Belka. Paradoksalnie, Belka, który udawał, że nie jest politykiem, w tym wystąpieniu pierwszy raz...56
  • Germania w Pekinie20 mar 2005Albert Speer senior fascynował Hitlera, Albert Speer junior podbija serca rządzących Chinami Nie jest tak znany jak Frank Gehry, Norman Foster czy Santiago Calatrava, ale to on buduje całe miasta i dzielnice. W tym ostatnim przypomina swego ojca,...60
  • Inuici z bieli20 mar 2005Zaniechanie koczownictwa jest dla Eskimosów najgłębszą kulturową rewolucją Niemal dokładnie w sercu Ottawy, stolicy Kanady, przy alei Laurier, znajduje się światowa siedziba Eskimosów. Tu spotykam młodą dziewczynę o ciemnożółtej twarzy i skośnych...64
  • Bikont do Makłowicza, Makłowicz do Bikonta20 mar 2005Drogi Przyjacielu! Pamiętasz ludową przypowieść o chłopie i diable, którzy na spółkę obsiewali pole? Co rok umawiali się, jak się będą dzielić plonem - jednemu przypadało to, co w ziemi, drugiemu zaś to, co nad ziemią. Za każdym razem siali co...67
  • Druga płeć - Jabłko miłości20 mar 2005Miłość trwa najwyżej cztery lata. Potem do istoty funkcjonowania związku można już tylko dopisywać ideologię Mężczyzna i kobieta byli kiedyś jednością, ale potem zostali rozdzieleni i odtąd poszukiwanie i pragnienie tej jedności jest nazywane...68
  • Know-how20 mar 2005Świński ród To nieprawda, że ojczyzną domowych świń jest tylko Bliski Wschód. Ludzie udomowili dziki co najmniej w siedmiu różnych rejonach Eurazji - m.in. w Indiach, Tajlandii, we Włoszech, a także w Nowej Gwinei. Do takiego...70
  • Inteligencja odkurzacza20 mar 2005Współczesne roboty wciąż są na etapie raczkującego niemowlęcia Japoński premier Junichiro Koizumi na oficjalną wizytę do Czech zabrał robota Asimo. Podobna do małego kosmonauty maszyna przedstawiła się po czesku jako "ambasador dobrej woli",...72
  • Długowieczna przyroda20 mar 2005Trzy czwarte najbardziej zagrożonych na Ziemi zwierząt żyje na obszarze wielkości Indii Wiele ptaków, które do niedawna żyły tylko kilkanaście lat, ze względu na cieplejsze zimy ginie dopiero w wieku kilkudziesięciu lat. Łabędzie, gęsi, mewy,...77
  • Sumo z mieczem20 mar 2005Pojedynki gladiatorów były jedynie pokazami zręczności Cesarz Kommodus wystąpił aż 735 razy jako gladiator przebrany za Herkulesa, w lwiej skórze i uzbrojony w maczugę. Nigdy nie został nawet draśnięty, nie tylko dlatego, że władcy rzymskiego...80
  • Bez granic20 mar 2005Wodzu, na Tajwan! Nie pozwolimy, by Tajwan był niepodległym państwem" - mówił premier Chin Wen Jiabao, rozpoczynając coroczne obrady Ogólnochińskiego Zgromadzenia Przedstawicieli Ludowych. Chiński parlament uchwalił tzw. ustawę...82
  • Euroimperializm20 mar 2005W Wielkiej Brytanii traktat konstytucyjny został poddany druzgocącej krytyce Zwolennicy ratyfikacji traktatu konstytucyjnego stosują perfidną propagandę, stawiając znak równości między tym dokumentem a akceptacją naszej przynależności do Unii...84
  • Putinek Chiraca20 mar 2005Villepin - kolejny zderzak prezydenta Francji? Dla Jeana-Pierre`a Raffarina najpiękniejszym dniem tygodnia jest środa. Wtedy tradycyjnie odbywa się posiedzenie francuskiego rządu. Przed każdym spotkaniem premier udaje się do Pałacu Elizejskiego,...88
  • Czeczeńska pułapka20 mar 2005Czeczeni przegrywają wojnę, ale nie jest pewne, czy wygrają ją Rosjanie Rosjanie zabili prezydenta. Legalnie wybranego przywódcę Czeczenii. Sami go kiedyś uznali. Potem sami wpisali na czoło listy najgroźniejszych terrorystów świata. Rosyjska...90
  • Ropa za wino20 mar 2005Mołdawską rewolucję powstrzymał rosyjski bojkot wina Z czym u was kojarzy się nasz kraj? - pytali Mołdawianie. Trudno ukryć, że jeśli w ogóle kojarzy się z czymkolwiek, to z prostytucją, handlem żywym towarem i mężczyznami, którzy za grosze...92
  • Menu20 mar 2005KRÓTKO PO WOLSKU Marsz żałobny Szopen(hauer)a Arthur Schopenhauer w swojej słynnej "Erystyce, czyli sztuce prowadzenia sporów" wymienia wiele subtelnych i mniej subtelnych metod prowadzenia dialogu. Podaje na przykład, jak...96
  • Orły nieloty20 mar 2005Polskie Nagrody Filmowe Orły są takie jak nasza branża filmowa - wiele hałasu o nic W Polsce coraz trudniej być satyrykiem. Konkurencja jest wręcz nieprawdopodobna. Już nie tylko politycy, ale i artyści odbierają chleb satyrykom. A przodują w tym...100
  • Kino moralnego odrodzenia20 mar 2005Racja polskiego kina jest polską racją stanu Łukasz Radwan wysuwa poważne argumenty przeciwko projektowi ustawy o reformie kinematografii ("Kino niemoralnego spokoju", nr 8). Zgadzam się z autorem, kiedy krytykuje stan moralny i warsztatowy...102
  • Hollywood w Warszawie20 mar 2005Przedwojenne polskie kino bez dotacji produkowało więcej filmów niż obecnie Za czterdzieści lat będziecie mogli jeszcze raz obejrzeć jedyne znośne chwile waszego małżeństwa". Taki komentarz towarzyszył pierwszemu rysunkowemu dowcipowi na temat...103
  • Świątynia Imion20 mar 2005- Chcemy wyrwać ofiary Zagłady z mgły anonimowości - mówi Avner Shalev, szef Muzeum Zagłady w Yad Vashem Na kilkunastometrowym betonowym ekranie odżywa żydowskie życie w przedwojennej Europie. Nawet chmury nad Białymstokiem są autentyczne. Nie ma...106
  • Zapaśnik literatury20 mar 2005Przyczyną porażek twórców jest przecenianie talentu i niedocenianie ciężkiej pracy oraz warsztatu - twierdzi John Irving Sławny, bogaty, uwielbiany przez czytelników i szanowany przez krytykę literacką - taki chciałby być każdy pisarz. I taki...108
  • Komedia namiętności20 mar 2005Kochankowie Hoffmana to nie manekiny z hollywoodzkich filmów Jego rysunki są wypełnione nagimi ciałami mężczyzn i kobiet. Czasem kobieta przybiera postać ptaka z piersiami, to znów kocicy albo żaby. Wyrastają jej gałęzie migoczące liśćmi, kiedy...110
  • Ueorgan Ludu20 mar 2005Jesteśmy niezawodnym ogniwem UE, ale bigosu nie oddamy TRYBUNA PRZYMIERZA MIĘDZY DAWNYMI A MŁODYMI Nr 11 (128) Rok wyd. 4 WARSZAWA, poniedziałek 14 marca 2005 r. Cena + VAT + ZUS + akcyza Cała prawda o "redaktorach" "UL"...112
  • Skibą w mur - Stary woli młode20 mar 2005Czy brzydki, gruby i z głupiej partii nie ma prawa się zakochać? Na starość człowiek parszywieje" - pisał Boy-Żeleński i miał rację. Po przekroczeniu pewnego wieku ludziom wielu rzeczy się odechciewa. Nie chce się im ani walczyć o lepsze jutro,...114