Ubrania z kosmosu

Dodano:   /  Zmieniono: 
Odzież najnowszej generacji może powiadomić lekarza o chorobie jej użytkownika
Aerożelu chroniącego przed mrozem użyto do zabezpieczenia lądownika Pathfinder, który w 1997 r. badał powierzchnię Marsa. Zamrożony dym, jak nazywana jest ta substancja, to jeden z najlżejszych materiałów - w 98 proc. składa się z powietrza, najlepszego izolatora cieplnego. To ono nas ogrzewa, a nie wełna czy polar, których zadaniem jest jedynie zatrzymanie powietrza przy skórze. Włoska firma Corpo Nove wykorzystała "kosmiczny" aerożel do produkcji nowej generacji kurtek Absolute Zero oraz Absolute Frontier, z powodzeniem testowanych na Antarktydzie.
Do sklepów trafi wkrótce odzież, która zastąpi kożuchy i kurtki puchowe. Najnowsze materiały są lekkie, wytrzymałe i za pomocą zaledwie trzymilimetrowej warstwy chronią ciało przed mrozem sięgającym minus 50°C! Specjaliści przyznają, że już czas na wprowadzenie nowych technologii do przemysłu odzieżowego, który nadal korzysta z dość starych wynalazków - wszechobecny polar powstał w 1981 r., a goretex 12 lat wcześniej. Dziś do pracowni projektantów mody trafiają materiały zaopatrzone w podzespoły elektroniczne, dzięki którym ubrania staną się "interaktywne".

Koszule z tytanu
Koszulę Oricalco, zaprojektowaną przez Corpo Nove, uszyto z materiału, który "pamięta" swój pierwotny kształt. Można ją zwinąć i wrzucić do torby, ale gdy się ją podgrzeje - na przykład za pomocą suszarki do włosów - wszystkie zagniecenia znikną. To zasługa włókien ze stopu zawierającego tytan połączonych z nylonem, które przy okazji nadają ubraniu srebrzysty połysk. Kolejna wersja ma samoczynnie podwijać rękawy podczas upalnego dnia. Problemem jest tylko koszt - producent żąda prawie 4 tys. dolarów za koszulę.
Znacznie tańsze są wyroby ze świecącego lumineksu. Tkanina zawiera cienkie i wytrzymałe światłowody, które wykorzystywali w badaniach fizycy nuklearni. Szwajcarska firma Stabio SA wyprodukowała z nich tkaninę, którą można prać i prasować. Po podłączeniu miniaturowego źródła światła materiał świeci dowolnym kolorem. Zasilanie zapewnia miniaturowa bateria, schowana w dyskretnej kieszonce i tak zabezpieczona, by użytkownikowi nie groziło porażenie prądem. Z lumineksu szyje się obrusy, torebki oraz odzież - ekstrawaganckie suknie i staniki.

Ceramiczne kurtki
Ceramiczne tkaniny "oddychają", czyli zatrzymują wodę, ale przepuszczają parę wodną, podobnie jak goretex. Warstwę izolującą można ukryć wewnątrz ubrania lub wyeksponować; w dotyku i wyglądem przypomina skórę. Takie możliwości dają tzw. płynne materiały ceramiczne do niedawna stosowane wyłącznie w przemyśle kosmicznym, na przykład do izolowania silników rakietowych. Potem trafiły do budownictwa, gdzie są wykorzystywane do produkcji farb, które nie tylko ozdabiają, ale i ocieplają budynki. Sekretem tych materiałów są miliardy mikroskopijnych kulek ceramicznych, wypełnionych powietrzem. Można nimi pokryć dowolny materiał, który zyskuje w ten sposób doskonałe właściwości izolacyjne, nie tracąc lekkości i elastyczności.
We włókna wplata się elementy przewodzące prąd i emitujące ciepło. Taką tkaninę wykorzystała firma North Face w polarowej kurtce MET5. Panele Polar Heat pozwalają podgrzać jej wnętrze do 45°C, a baterie litowo-jonowe wystarczają na pięć godzin. Innym popularnym materiałem jest gorix z włókien pokrytych węglem, z którego szyje się ubrania, kombinezony do nurkowania, pościel i obuwie.
Włókna przewodzące prąd są niezbędne w produkcji odzieży, która ma monitorować stan naszego organizmu. Największymi osiągnięciami na razie może się pochwalić Sensatex wykorzystujący technologię opracowaną na zamówienie marynarki wojennej USA. Koszulka SmartShirt, która przylega do ciała, zawiera niewyczuwalne czujniki monitorujące oddech, tętno i temperaturę ciała. "W razie wykrycia niepokojących objawów ubranie może powiadomić lekarza albo pogotowie za pośrednictwem telefonu komórkowego użytkownika" - mówi Koen Joosse z laboratorium Philips Research, pracujący nad podobnym systemem wmontowanym w bieliznę.

Elektroniczne tekstylia
Koncerny Philips i DuPont od kilku lat pracują nad odzieżą elektroniczną. Miała ona łączyć z sobą przenośne urządzenia, takie jak telefony komórkowe, odtwarzacze cyfrowej muzyki czy palmtopy, pozwalając użytkownikowi na łatwe ich kontrolowanie bez konieczności sięgania do kieszeni. "Chodzi o stworzenie osobistej sieci komputerowej oplatającej ubranie i pozwalającej różnym urządzeniom na współpracę" - tłumaczy dr Paul Gough, szef działu elektroniki ubraniowej w Philipsie. Pierwszym efektem prac były kurtki Levi's ICD+, które umożliwiały podłączenie do nich telefonu komórkowego i odtwarzacza cyfrowej muzyki Philipsa. Niedawno na rynek trafiła odzież dla snowboardzistów firmy Burton - można do niej podłączyć popularne odtwarzacze minidysków albo iPody firmy Apple.
Producenci urządzeń dotychczas nie ustalili jednolitego standardu komunikacji, toteż niemożliwe jest wyprodukowanie ubrania, do którego można by podłączyć komórkę Nokii, odtwarzacz Sony i palmtop HP. "Brak gotowych rozwiązań sprawia, że za każdym razem musimy tworzyć je od podstaw i nie mamy pewności, że będą obowiązywały za kilka lat" - mówi Margaret Orth z zajmującej się e-tekstyliami firmy International Fashion Machines. Mimo postępu technicznego elektroniczne tkaniny są po prostu niepraktyczne. Elementy przewodzące prąd łatwo mogą ulec uszkodzeniu, a jeśli jest ich zbyt dużo, materiał robi się sztywny i niewygodny. "E-tekstylia nie nadają się jeszcze do noszenia - najwyżej do pokazywania w muzeum sztuki współczesnej" - przyznaje Margaret Orth. Jej firma na razie zajmuje się produkcją dywanów i zasłon zmieniających kolor.


Cyberspodnie
Jeśli nie będziemy mieli siły na długi marsz czy dźwiganie ciężarów, wyręczą nas mechaniczne spodnie, nad którymi pracują uczeni z University of California w Berkeley. BLEEX to tzw. egzoszkielet - metalowa konstrukcja, którą człowiek nakłada, by zwiększyć swoje możliwości fizyczne. Składa się z butów, ażurowych "nogawek" oraz plecaka. Części są połączone na tyle elastycznie, że nie utrudniają chodzenia. Urządzenie wyczuwa, w którym kierunku użytkownik chce się udać i za pomocą siłowników hydraulicznych wspomaga jego nogi. Stalowa rama pozwala na niesienie dodatkowego bagażu, którego ciężaru się nie odczuwa. Na razie jest to 30 kg, ale uczeni zapowiadają, że wkrótce BLEEX udźwignie dwa razy tyle. Nad podobnym wynalazkiem pracują japońscy badacze z instytutu Kanagawa. Urządzenie ma być przeznaczone dla pielęgniarek, które muszą podnosić ciężkich pacjentów.
Więcej możesz przeczytać w 16/2004 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 16/2004 (1116)

  • Na stronie - Huragan Andrew18 kwi 2004, 1:00Polscy politycy tak długo i tak mocno szkodzili gospodarce, że w końcu stali się dla niej niemal zupełnie nieszkodliwi3
  • Wprost od czytelników18 kwi 2004, 1:00Listy od czytelników3
  • Skaner18 kwi 2004, 1:00Czy Rokita żyje z absolwentką kursu KGB? Szef ABW Andrzej Barcikowski oskarża mnie, że jestem agentem KGB! To podłość! - oburza się Nelly Rokita, żona lidera Platformy Obywatelskiej. - Ja tylko powtarzałem, że są takie plotki - broni się...6
  • Sawka18 kwi 2004, 1:007
  • Dossier18 kwi 2004, 1:00MAREK BOROWSKI lider i założyciel Socjaldemokracji Polskiej Z Rokitą mam kłopot: gdy mój niespełna dwuletni wnuk, widząc go w telewizji, krzyczy: "Dziadzia"! "Życie Warszawy" JAN ROKITA lider Platformy Obywatelskiej ABW...7
  • Kadry18 kwi 2004, 1:009
  • Licznik18 kwi 2004, 1:00Komisja śledcza 1 raz podczas obrad komisji śledczej padło słowo "pedał" 5 razy bezskutecznie próbowano odwołać ze składu komisji Bohdana Kopczyńskiego (początkowo LPR) 14 miesięcy obradowała komisja 15 posłów było jej...9
  • Polska tekstylna18 kwi 2004, 1:00Mam kilka pomysłów na mundurki polityczne: Samoobrona - pasiaki biało-czerwone; SLD - goło, ale wesoło; SDPL - cudze piórka i odcięta pępowina11
  • Nałęcz - Osinowy kołek18 kwi 2004, 1:00Posłowie SLD będą musieli potwierdzić gwarancję bezkarności, udzieloną Rywinowi przez grupę trzymającą władzę12
  • Osąd sądazy18 kwi 2004, 1:00Felieton Marka Majewskiego13
  • Playback18 kwi 2004, 1:0013
  • Poczta18 kwi 2004, 1:00Listy od czytelników13
  • Z życia koalicji18 kwi 2004, 1:00Mamy raport! Okazało się, że sprawę Rywina najlepiej wyśledziła WC Kaczka. Kluczowe dla afery były toalety Agory, jej pionowe korytarze i międzygalaktyczny spisek pedałów. Żeby to wykryć, trzeba było tęgiego łba. Podobno Marek Pol chciałby...14
  • Z życia opozycji18 kwi 2004, 1:00Doczekaliśmy się kolejnego odcinka kultowego horroru, znanego jako Akcja Wyborcza Solidarność. W najnowszej części pod tytułem "Centrum" występują Janusz Tomaszewski, Jacek Rybicki oraz Marek Markiewicz. Główną postać kreuje...15
  • Fotoplastykon18 kwi 2004, 1:00Henryk Sawka www.przyssawka.pl16
  • Uczciwy jak polityk18 kwi 2004, 1:00Jedna partia uczestniczyła we wszystkich rządach III RP, a nawet w ostatnich rządach PRL. To ugrupowanie najstarsze, najbardziej trwałe, solidarne, odporne na rozłamy i najbardziej elitarne zarazem. Nigdy nie doszło w nim do walk wewnętrznych czy...18
  • Mała apokalipsa18 kwi 2004, 1:00Obie strony układu okrągłostołowego wyczerpały swoje możliwości: został Lepper, czyli złość i nienawiść24
  • Larry Flyncik18 kwi 2004, 1:00Andrzej Marek ewidentnie nadużył wolności słowa, a swoich kolegów dziennikarzy oszukał28
  • Pigułka Frankensteina18 kwi 2004, 1:00Jako środek aborcyjny polskie feministki polecają groźny dla zdrowia kobiet lek na chorobę wrzodową.30
  • Matki chrzestne18 kwi 2004, 1:00Żony i partnerki polskich mafiosów zakamuflowały fortuny mężów.32
  • Giełda18 kwi 2004, 1:00HossaŚwiat Tropikalna Kanada Karaibskie wyspy Turks i Caicos jedenastą prowincją Kanady? Nie jest to wykluczone. Kanadyjski poseł Peter Goldring uznał, że jego rodacy, zamiast wypoczywać na gorących plażach Florydy czy Meksyku, powinni mieć własny...36
  • Rząd wyda wszystko18 kwi 2004, 1:00Rozmowa z Miltonem Friedmanem38
  • Dziura Raczki18 kwi 2004, 1:00Najgłupsze pomysły ekonomiczne I kwartału 200442
  • Niedochodowy!18 kwi 2004, 1:00Podatek dochodowy nielegalny w USA?44
  • Płać z głową18 kwi 2004, 1:00Tylko 130 zł podatku miesięcznie? Partia Konserwatywna będzie musiała włączyć do swego programu podatek pogłówny, bo inaczej elektorat nie odróżni jej od Partii Pracy - stwierdził niedawno Paul Johnson, wpływowy komentator brytyjskiej sceny...46
  • As(tra) w rękawie18 kwi 2004, 1:00General Motors walczy o Europę48
  • Załatwione odmownie - Skąd z kibiców kibole?18 kwi 2004, 1:00Prewencja i represja to jedyna recepta na plagę chuligaństwa i bandytyzmu na stadionach50
  • Supersam18 kwi 2004, 1:00Koszty telekomunikacyjne w firmach to czasami nawet kilkanaście procent budżetu przedsiębiorstwa. Dzięki nowoczesnym systemom integrującym rozmowy z telefonów stacjonarnych i komórkowych z połączeniami internetowymi wydatki te mogą...52
  • Mall City18 kwi 2004, 1:00Miniaturami miast stają się nowo budowane centra handlowe54
  • Dobry zły18 kwi 2004, 1:00Amerykanie twierdzą, że Andrzej Gołota to najpiękniej przegrywający bokser w historii zawodowego boksu wagi ciężkiej58
  • Mister IKEA18 kwi 2004, 1:00Ingvar Kamprad to najbogatszy hipokryta świata61
  • Makłowicz do Bikonta, Bikont do Makłowicza - Zdrowie ze smakiem18 kwi 2004, 1:00Wyobraź sobie, że w poszukiwaniu niedostępnych gdzie indziej dóbr począłem odwiedzać tzw. sklepy ze zdrową żywnością. Początkowo nieufnie, bowiem wyobrażałem sobie, że sprzedają tam jedynie anemiczne gruszki i jabłka, którym od momentu zapylenia...62
  • Za naszą i waszą wolność18 kwi 2004, 1:00Półtora miliona żołnierzy pochodzenia żydowskiego walczyło z hitleryzmem64
  • Know-how18 kwi 2004, 1:00Sprawdzian Einsteina Amerykańska Agencja Kosmiczna NASA zamierza wystrzelić 17 kwietnia pierwszą sondę grawitacyjną Gravity Probe B - jej zadaniem będzie potwierdzenie eksperymentalnie ogólnej teorii względności Einsteina. Pierwszy taki...67
  • W piżamie do trumny18 kwi 2004, 1:00Leonardo da Vinci sypiał po 15 minut co cztery godziny. Winston Churchill, John F. Kennedy i Napoleon Bonaparte na sen przeznaczali od czterech do sześciu godzin na dobę. Uczeni i wynalazcy Thomas Edison i Nikola Tes-la przekonywali, że człowiek,...68
  • Życie z lodówki18 kwi 2004, 1:00Możemy pominąć etap płodzenia dzieci i od razu sprowadzić sobie na świat wnuki72
  • Ubrania z kosmosu18 kwi 2004, 1:00Odzież najnowszej generacji może powiadomić lekarza o chorobie jej użytkownika74
  • Bez granic18 kwi 2004, 1:00Ślepy świat Dziesięć lat temu doszło do masakry, zaplanowanej z zimną krwią i przeprowadzonej niczym skomplikowana operacja wojskowa. W ciągu prawie stu dni w Rwandzie wymordowano ponad 800 tys. osób z plemienia Tutsi. Mężczyźni, kobiety,...76
  • Wietnam al-Sadra18 kwi 2004, 1:00Rebelia w Iraku to bezpardonowa walka o władzę, a zarazem zarzewie wojny w całym regionie.78
  • Racja Stanów18 kwi 2004, 1:00Francja i Niemcy wepchnęły Rosję w ramiona Ameryki82
  • Psychiatria polityczna18 kwi 2004, 1:00Martwy Radovan Karadzić byłby nieporównanie groźniejszy dla Europy niż żywy86
  • Krojenie Niemiec18 kwi 2004, 1:00Prusy staną się znowu naszym zachodnim sąsiadem?88
  • Gdzie Rzym, gdzie Kreml?18 kwi 2004, 1:00Kościół katolicki i Cerkiew prawosławna znalazły się w stanie wojny90
  • Menu18 kwi 2004, 1:00Świat Ostatni "Przyjaciele" "Jeśli chcecie dostawać e-mailem wiadomości o moich następnych koncertach, dajcie mi trochę pieniędzy. Muszę sobie kupić komputer" - tymi słowami zakończyła jeden ze swoich występów Phoebe,...92
  • Konkurs na staż18 kwi 2004, 1:00Konkurs na staż92
  • Sezon świra18 kwi 2004, 1:00Żaden z najlepszych spektakli ostatnich miesięcy nie jest inscenizacją polskiego tekstu94
  • Mój przyjaciel zombi18 kwi 2004, 1:00Opowieści o złych mocach zawładnęły amerykańskimi kinomanami98
  • Jajo Mozarta18 kwi 2004, 1:00Fabergé sam nie wykonał żadnego z precjozów, które podbiły świat100
  • Płyty Kuby Wojewódzkiego18 kwi 2004, 1:00Recencje płyt101
  • Wielkie kropkowanie18 kwi 2004, 1:00Kusama to jedyna artystka, której prace powodują halucynacje bez użycia narkotyków - stwierdził Andy Warhol102
  • Sława i chała18 kwi 2004, 1:00Recenzje - ksiązki, teatr,wystawa104
  • Organ Ludu18 kwi 2004, 1:00TRYBUNA PRZYMIERZA MIĘDZY DAWNYMI A MŁODYMI Nr 16 (81) Rok wyd. 3 WARSZAWA, wtorek 13 kwietnia 2004 r. Cena + VAT + ZUS + akcyza Sukces "Organu Ludu"! Nareszcie sejmowa komisja nieomal jednogłośnie przyjęła raport, z którego...105
  • Skibą w mur18 kwi 2004, 1:00Tajemnica państwowa - rzecz, o której jutro napiszą wszystkie gazety106