Tajemnica w grobie

Dodano:   /  Zmieniono: 
Rozmowa z BENJAMINEM WEISEREM, nowojorskim reportażystą, autorem książki o pułkowniku Ryszardzie Kuklińskim "Tajne życie: Polski oficer, jego ukryta misja i cena, którą zapłacił, by uratować swój kraj"
Czy pułkownik Kukliński uchronił Zachód przed wybuchem III wojny światowej?

David M. Dastych: Żeby napisać "Tajne życie...", musiał pan przekonać CIA do otwarcia przed panem choćby części tajnych archiwów. Jak udało się panu dotrzeć do ponad 700 stron dokumentów, które przekazał Kukliński, jak również do dokumentów o nim samym? I dlaczego ani jeden z nich nie został opublikowany w książce?
Benjamin Weiser: Dokumenty, które otrzymałem, były fragmentami angielskich przekładów materiałów od Kuklińskiego. Chciałem reprodukować dwa: oryginalny, napisany kiepsko po angielsku list do ambasady USA w Bonn z 1972 r. oraz bardzo ważny dokument z grudnia 1980 r., w którym pułkownik zawiadamiał CIA o gotowości wojsk sowieckich i Układu Warszawskiego do wkroczenia do Polski. Nie udało mi się ich jednak zdobyć przed publikacją książki - może znajdą się w jej polskim wydaniu [ma się ukazać w 2005 r. - red.]. Moja książka traktuje o ludziach, głównie o tym, jak funkcjonują "osobowe źródła wywiadu", tzw. humint. Dla udokumentowania książki musiałbym uzyskać tzw. klauzulę bezpieczeństwa od CIA, a chciałem uniknąć sytuacji, w której wywiad decydowałby o kształcie i treści mojej książki. Dlatego w pracy nad dokumentacją posłużyłem się pośrednikiem, który miał wszelkie zezwolenia. Był nim długoletni wysoki oficer CIA Peter Ernest. Pracował dla mnie kilka lat i wiele mu zawdzięczam.
- Jak pan ocenia wiarygodność źródeł informacji w USA i Polsce? Czy ludzie, z którymi pan rozmawiał, mówili panu prawdę? Mam na myśli zarówno przyjaciół płk. Kuklińskiego, ludzi z CIA, którzy go znali, jak i jego przeciwników, a także samego Kuklińskiego.
- Z Ryszardem Kuklińskim spotykałem się regularnie przez 12 lat. Na pewno był szczery, mówił prawdę. Przy tym miał niesamowitą wręcz pamięć. Później zweryfikowałem jego wypowiedzi, wiele szczegółów, w rozmowach z oficerami CIA i innymi ludźmi w USA. Od 1992 r. byłem wielokrotnie w Polsce. Spotkałem wiele osób, które go dobrze znały. Odwiedzałem opisane przez niego miejsca, chodziłem "jego" ulicami - to zdumiewające, jak dobrze je zapamiętał. Poprosiłem o spotkanie z generałami Jaruzelskim, Kiszczakiem i Siwickim - bez trudu zgodzili się na rozmowę ze mną. Do Kuklińskiego byli nastawieni niechętnie, nazywali go zdrajcą, ale wobec mnie byli bardzo uprzejmi i odpowiadali - jak mi się wydaje szczerze - na moje pytania.
- Czy jest pan całkowicie przekonany, że pułkownik Kukliński miał bezpośredni dostęp do wszystkich ściśle tajnych dokumentów sowieckich i Układu Warszawskiego, które przekazał CIA? A może po 1981 r. przypisywano mu zdobycie dokumentów, które pochodziły od innych tajnych agentów amerykańskich w Związku Sowieckim?
- Nie mam wątpliwości, że z racji pełnionych funkcji pułkownik Kukliński miał dostęp do większości ściśle tajnych dokumentów i informacji z Polski i Układu Warszawskiego. Co do sowieckich - nawiązał stosunki z najwyższymi dowódcami z byłego ZSRR i oficerami innych państw układu. Miał swoje sposoby zdobywania informacji i dokumentów, ale ich nie ujawnił. Nie wierzę, by CIA przypisywała mu cudze osiągnięcia. To on tak naprawdę ostrzegł Zachód przed wybuchem III wojny światowej na początku lat 70. minionego stulecia i on uchronił swą ojczyznę przed interwencją Sowietów niespełna 10 lat później.
- Czy po opublikowaniu książki dowiedział się pan o jakichś nowych istotnych faktach na temat misji płk. Kuklińskiego?
- Nie, nie zdobyłem żadnych rewelacji, a to, co napisałem, Ryszard miał okazję przeczytać przed śmiercią i nie miał zastrzeżeń. Jak powiedziałem, moja książka traktuje o ludzkiej stronie wywiadu, pokazuje, jak ważne są źródła osobowe i praca ludzi dla powodzenia tajnych misji. Źródła przecieku badał potem David Forden, "Daniel", oficer prowadzący i przyjaciel Kuklińskiego. Ale z kolei Boris Sołomatin, były rezydent KGB w Rzymie, nigdy nie ujawnił swoich informatorów. Takie są zasady wywiadu, tę tajemnicę zabierze z sobą do grobu.
Więcej możesz przeczytać w 25/2004 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Rozmawiał:

Spis treści tygodnika Wprost nr 25/2004 (1125)

  • Na stronie - Cmentarzysko optymistyczne20 cze 2004Za nowotwórczość polityczną polityków płacimy pieniędzmi, zdrowiem, a niekiedy nawet życiem Im szybciej wykryjemy chorobę, tym większe mamy szanse na jej wyleczenie, czyli - często - na przeżycie. Warunkiem koniecznym przeżycia jest oczywiście...3
  • Skaner20 cze 2004Podsiębierni Pawło Łazarenko, były premier Ukrainy, został uznany przez sąd w San Francisco za winnego prania brudnych pieniędzy w kalifornijskich bankach. Ponad 100 mln dolarów, jakie zdefraudował były ukraiński szef rządu, sytuują go w...6
  • Dossier20 cze 2004LECH KACZYŃSKI prezydent Warszawy Większość naszego społeczeństwa jest na szczęście heteroseksualna. Ród ludzi wyginąć by musiał, gdyby było inaczej Radio Zet DANUTA HÜBNER polski komisarz w UE W obcych językach słowo 'komisarz' brzmi...7
  • Sawka20 cze 20048
  • Kadry20 cze 20049
  • Licznik20 cze 20040 razy grali Polacy w mistrzostwach Europy 18 lat ma najmłodszy piłkarz ME - bramkarz Rosji 36 lat ma najstarszy piłkarz tych mistrzostw - napastnik Szwajcarii 45 euro kosztuje najtańszy bilet na mecz 368 piłkarzy przyjechało na ME 1000...9
  • Playback20 cze 200411
  • M&M20 cze 2004 O ZWYCIĘZCACH WYBORÓW To świetnie, że wygrali. Lecz będzie dylemat: czy lepiej, że są tam, czy że ich tutaj nie ma.11
  • Poczta20 cze 2004Dziewczyna sfinksa W notatce "Dziewczyna sfinksa" (Menu, nr 22) błędnie podaliśmy dystrybutora filmu "Dziewczyna z perłą". Jest nim ITI Cinema, a nie UIP. Redakcja Dyktatura równości Przy następnej próbie...11
  • Ryba po polsku - Obrazy polskie w Strasburgu20 cze 2004Istnieją uzasadnione obawy, że eurodeputowani na widok Polaków będą się chować w piwnicach i włazić na drzewa Noto wybraliśmy sobie posłów do Parlamentu Europejskiego. Jeszcze nie wiem, kogo wybraliśmy, ale jednego jestem już pewien. Wybraliśmy...13
  • Z życia koalicji20 cze 2004Sztuka dialektyki. Rzecznik Antyklerykalnej Partii Postępu Racja i organizator gejoparad Szymon Niemiec o walnięciu prezydenta Warszawy tortem: "Pan Kaczyński sam jest sobie winien. To jest efekt eskalacji przemocy, jaką sam rozpętał. Nie...14
  • Z życia opozycji20 cze 2004Bardzo nas zdziwiło, że najlepszą kampanię telewizyjną ma PiS. Widać nie zajmował się nią żaden PiS-owiec. Natomiast Platforma Obywatelska wabi wyborców jakimś niesamowicie energicznym, sowicie owłosionym samcem. Jest to podobno tenor...15
  • Fotoplastykon20 cze 2004Henryk Sawka www.przyssawka.pl16
  • Półrząd na pełny gwizdek20 cze 2004Najlepiej sprawdzały się rządy upadające w połowie kadencji Każdy rząd i rządząca koalicja parlamentarna mają swoje pierwsze sto dni, w których mogą dokonać większych czy mniejszych reform. Decyzje późniejsze są podejmowane już na zasadzie...18
  • Niewinny czarodziej20 cze 2004Czy Wiesława Kaczmarka faszerowano środkami odurzającymi? Dobrze zakonspirowani agenci przygotowali, a teraz wdrażają w życie wielką prowokację. Mają swoich ludzi w prokuraturze i policji. Zamiast jednak ścigać prawdziwych przestępców,...24
  • O co naprawdę chodzi20 cze 2004Po apelu intelektualistów w sprawie rozwiązań politycznych kilku publicystów, w tym i na łamach "Wprost", zobaczyło w sygnatariuszach, którzy nadstawiali głowy za demokrację - ni mniej, ni więcej - ludzi nie rozumiejących demokracji. Otóż...26
  • Nic mnie nie różni20 cze 2004Izrael jest od lat w stanie wojny z arabskim terroryzmem. Bezpieczeństwo tego państwa jest ustawicznie zagrożone, a mimo to nie przypominam sobie, by ktokolwiek apelował o powołanie przez Kneset apolitycznego rządu fachowców. Demokracja...26
  • Kompromis jagielloński20 cze 2004Nicea albo Kraków Dlaczego politycy nie zdołali dotychczas uchwalić projektu konstytucji europejskiej? W czym tkwi istota sporu o kształt systemu głosowania w Radzie Unii Europejskiej? Co tak naprawdę oznacza głośne w Polsce hasło "Nicea albo...28
  • Psy pokoju20 cze 2004Byli polscy komandosi idą na wojnę Dzień po śmierci w Iraku dwóch byłych komandosów Gromu zgłosiło się ponad stu chętnych do natychmiastowego wyjazdu. Zabici Polacy pracowali dla amerykańskiej firmy Blackwater. Okazuje się, że wielu byłych...32
  • Nałęcz - Odruch złości20 cze 2004Wyborczy sukces awanturników może podziałać jak zimny prysznic, ale może też być początkiem kataklizmu Kilka dni przed wyborami do Parlamentu Europejskiego Krzysztof Pilawski, publicysta, z którym można się nie zgadzać, ale warto go czytać, bo...38
  • Recenzja20 cze 2004Rzeczpospolita według Halla Z półek księgarskich nie zniknęła jeszcze biografia Charles'a de Gaulle'a świeżo upieczonego doktora historii Aleksandra Halla, a już pojawia się na nich publicystyczna "Jaka Polska?". Hall, w PRL, antykomunistyczny...38
  • Giełda20 cze 2004Hossa Świat Odetkana rura Rosyjski Gazprom i białoruski Biełtransgaz podpisały kontrakt na tegoroczne dostawy gazu na Białoruś. Za 1000 m3 gazu dostarczanego przez Gazprom Białoruś będzie płacić prawie 47 USD, czyli tyle, ile pierwotnie chciała. Z...40
  • ReBelka w Orlenie20 cze 2004W SLD toczy się wojna domowa o kontrolę nad największą polską spółką Panika, którą wywołała w szeregach SLD sejmowa decyzja z 28 maja o utworzeniu komisji śledczej do zbadania okoliczności aresztowania byłego prezesa PKN Orlen, była jeszcze...42
  • Gorzko nam!20 cze 2004Cukier krzepi tylko producentów i plantatorów buraków W drugiej połowie roku kilogram cukru u producentów będzie kosztować 3,10-3,15 zł. Jeśli doliczymy do tego marże pośredników i sprzedawców detalicznych, za kilogram cukru niedługo zapłacimy w...46
  • Bank knoty20 cze 2004Państwowy interwencjonizm pożera niemiecki system bankowy Czy można w Niemczech zbić mały kapitał? Można, pod warunkiem że wcześniej miało się duży" - żartują Niemcy. Podczas gdy banki w Wielkiej Brytanii, Hiszpanii czy Holandii odnotowują...50
  • Konserwatywna kontrrewolucja20 cze 2004Gwiazdy Europy według "BusinessWeeka" Europa potrzebuje menedżerów działających jak rewolucjoniści oraz konserwatywnych polityków i bankierów - napisał amerykański tygodnik "BusinessWeek", wybierając 25 Gwiazd Europy, czyli osób, które w...54
  • Balcerowicz wprost - Darmo kosztuje podwójnie20 cze 2004Wysokie podatki i składki zwiększające koszty pracy są pożywką dla szarej strefy Austriacki ekonomista Friedrich Schneider przedstawił niedawno wyniki badań nad rozmiarami szarej strefy w 110 krajach świata. Obejmuje ona z definicji nie...58
  • 2 x 2 = 4 - Wrażliwość czy populizm20 cze 2004Nasi "dobroczyńcy" już kombinują, jak przełożyć wzrost PKB na wzrost wydatków socjalnych W Polsce wypada być wrażliwym. Wypada popisywać się tanimi frazesami o współczuciu i poparciu dla poczynań mających poprawić los tych, których skrzywdził ten...59
  • Supersam20 cze 2004Domowe drukowanie Domowy kombajn Lexmark X2250 umożliwia szybkie i dokładne skanowanie, kopiowanie i drukowanie zdjęć. Wbudowany płaski skaner z łatwością kopiuje także książki bez konieczności wyrywania poszczególnych kartek. 48-bitowa...60
  • Kompleks Kotańskiego20 cze 2004Cztery mity o leczeniu narkomanów Narkomanów nie da się wyleczyć w takich ośrodkach jak Monar. Terapeuci w USA i krajach Zachodu twierdzą, że w leczeniu narkomanii odtrucie na oddziale detoksykacyjnym i wielomiesięczny pobyt w ośrodku niewiele...62
  • Swing na 10 par20 cze 2004Seks grupowy uprawia się w Polsce już w 70 klubach Są biznesmenami, handlowcami, uprawiają wolne zawody. Spotykają się w grupach liczących około dwudziestu osób. Większość z nich ma 35-45 lat. Nazywają się swingersami - to slangowe określenie...66
  • Don Kichot z Łodzi20 cze 2004Daniel Libeskind zażądał zachowania w architekturze pamięci o zmarłych Był październik 1956 r. Uczeń trzeciej klasy szkoły muzycznej w Łodzi Daniel Libeskind rozbił kamieniem portret Stalina. Gdy w lipcu 2002 r. w Manchesterze otwierano Imperial...70
  • Piłka zawałowa20 cze 2004Oglądanie Euro 2004 grozi śmiercią! NA stadionach w Portugalii, na których są rozgrywane mecze piłkarskich mistrzostw Europy, zamontowano defibrylatory. Organizatorzy uznali, że urządzenia do przywrócenia akcji serca są niezbędne. Choćby po to,...74
  • Druga płeć - Kochanka idealna20 cze 2004Wiek kochanki nie odgrywa istotnej roli, jeśli zapewnia ona wybranemu porozumienie dusz i udany seks Neodarwnista Matt Ridley wyznaje pogląd, że najlepsze, czego może oczekiwać mężczyzna, to "młoda, ładna kochanka i oddana żona, którą należy...75
  • Dwa polskie sumienia20 cze 2004Głośniej nad trumną pułkownika Kuklińskiego! Wzrost - około 167 cm, twarz pociągła, włosy ciemnoblond, czesane na bok, oczy niebieskie, chód kołyszący, sylwetka pochylona lekko do przodu" - tę charakterystykę wyjętą z listu gończego wojskowego...76
  • Tajemnica w grobie20 cze 2004Rozmowa z BENJAMINEM WEISEREM, nowojorskim reportażystą, autorem książki o pułkowniku Ryszardzie Kuklińskim "Tajne życie: Polski oficer, jego ukryta misja i cena, którą zapłacił, by uratować swój kraj"78
  • Know-how20 cze 2004Krem na meduzy Naukowcy ze Stanford University wynaleźli krem, który chroni przed poparzeniami groźnych meduz, jak morskie pokrzywy (Chrysaora achlyos) czy morskie osy (Chironex fleckeri). Ich jad może spowodować nawet śmierć. Krem SafeSea...80
  • Wykrywacz raka20 cze 200430 tysięcy Polaków rocznie może wygrać z nowotworem dzięki PET Jacek Kaczmarski, pieśniarz i poeta, miał 47 lat, gdy zabił go rak gardła i przełyku. Znana z serialu "Na dobre i na złe" Daria Trafankowska zmarła w wieku 51 lat na raka trzustki,...82
  • Bez granic20 cze 2004Spokojnie, to tylko wulkan Dwa potężne indonezyjskie wulkany wciąż grożą erupcją - z kraterów wulkanów Awu na wyspie Sangihe oraz Bromo na Jawie od kilku dni płynie lawa i unosi się gęsty dym. Z rejonu Awu ewakuowano około 20 tys....88
  • Egipskim targiem20 cze 2004Sojusz Szarona z Mubarakiem na Bliskim Wschodzie oznacza bliski zachód Arafata Ariel Szaron nie miał zadatków na izraelskiego de Gaulle'a. Czterogwiazdkowy generał, którego karykaturzyści przedstawiali przez lata jako brutalnego żołdaka,...90
  • Rozwód Schrödera z Chirakiem20 cze 2004Kolejny raz Stany Zjednoczone dały nauczkę "starej Europie" Testament, jaki zostawił Niemcom Konrad Adenauer, zalecał pojednania z Francuzami, Polakami i Izraelem. Traktat elizejski był pierwszym politycznym krokiem ku przyjaźni...94
  • Bóg, siła, Ameryka20 cze 2004Ronalda Reagana cechował instynkt polityczny męża stanu Reagan utrzymywał dystans: nawet jego dzieci narzekały, że nigdy nie mogły się do niego zbliżyć. Uprzejmość służyła mu za tarczę, która miała go bronić przed bardziej intymną zażyłością....96
  • Stany Zjednoczone z Polską20 cze 2004Podczas projekcji "Człowieka z żelaza" Reagan się rozpłakał Ronald Reagan, przemawiając na cmentarzu Arlington w 40. rocznicę śmierci Ignacego Paderewskiego, powiedział, że wielcy artyści reprezentują ducha wolności i demokrację, a filozofia...96
  • Blizny po komunizmie20 cze 2004Mołdawia stała się terenem łowieckim handlarzy ludzkimi nerkami Wyglądał jak panowie. Może to był Anglik albo Niemiec. Tylko przez chwilę go widziałem, gdy leżeliśmy obok siebie - Nicolai Bardan już nie pamięta szczegółów. Wie, że miał wtedy w...100
  • Klucz francuski - Zamulony umysł?20 cze 2004Francja to jeden z krajów mających w Europie największe trudności z wychodzeniem z komunizmu Paradoksalnie, za jeden z krajów mających w Europie największe trudności z wychodzeniem z komunizmu można uznać Francję. Na wschód od Łaby przez...102
  • Menu20 cze 2004Świat Pożegnanie giganta "Muzyka nie jest niczym osobnym. Jest we mnie. Musielibyście ją usunąć chirurgicznie" - powiedział kiedyś Ray Charles. 73-letni ojciec muzyki soul zmarł w swoim domu w Beverly Hills. Jako dziecko stracił wzrok....104
  • Teatr pasożytów20 cze 2004W telewizji teatr nie rozkwita, lecz umiera Wraca stare. Telewizja publiczna zamierza zwiększyć liczbę premier Teatru Telewizji. To wiadomość podwójnie zła. Po pierwsze, reżyserzy, którzy nie mieli szans, żeby zrealizować film, bo nikt rozsądny...106
  • Che Madonna20 cze 2004Królowa popu jest już tylko jedną z księżniczek Madonna straciła wyczucie. Rewolucyjny sztafaż w wykonaniu bogatej gwiazdy, która wylansowała się jako Material Girl, a teraz użala się, że życie na topie i pieniądze nie dają szczęścia, to albo...110
  • Optymistka rozpaczy20 cze 2004Samobójstwo Sylvii Plath było jej sposobem na wyjście z cienia sławnego męża Umieranie jest sztuką, tak jak wszystko inne. Umiem to robić wyjątkowo dobrze". Te słowa pod koniec października 1962 r. napisała Sylvia Plath, obiecująca poetka,...112
  • DVD Kamila Śmiałkowskiego20 cze 2004Martwe zło 2 Reżyseria: Sam Raimi W rolach głównych: Bruce Campbell, Sarah Belly USA 1987 r. Jeden z najlepszych horrorów lat 80. w świetnie dopracowanej edycji DVD. Domek na pustkowiu, para kochanków, legendarna księga...113
  • Fotokompozytor20 cze 2004Fotografia jest przekazem myśli i fantazji, a nie zapisem rzeczywistości - mówi Ryszard Horowitz Nie wiedział, czy zostać muzykiem jazzowym, czy plastykiem. Tak jak Woody Allen gra na klarnecie. Ryszard Horowitz jest nazywany fotokompozytorem. W...114
  • Perły do lamusa20 cze 2004"Słoń" to film o masowym zabójstwie, ale także o... codziennym życiu amerykańskiej młodzieży Tomasz Raczek: Panie Zygmuncie, "Słoń" Gusa Van Santa stał się w ubiegłym roku sensacją festiwalu w Cannes. Jest to opowieść o...118
  • Z grzędy zrzędy - Albo - albo20 cze 2004Jeszcze się taki nie narodził, co by kanclerzowi Schröderowi dogodził! Kanclerz Schröder zachowuje się jak panienka, co to chciałaby, a boi się. Kanclerz Schröder musi się zdecydować: albo - albo. Albo fabrykanci niemieccy przyjadą z gotówką do...120
  • Nowowizja - Dekalog Postępowy20 cze 2004"Nie cudzołóż" wypada w całości na rzecz "Stosuj bezpieczny seks" Wierzący próbują dostosować się do ducha czasów. Prasa doniosła o prowadzonych w Anglii pracach nad kieszonkowym modlitewnikiem - poprawnym politycznie i wrażliwym społecznie,...120
  • Ueorgan Ludu20 cze 2004TRYBUNA PRZYMIERZA MIĘDZY DAWNYMI A MŁODYMI Nr 25 (90) Rok wyd. 3 WARSZAWA, poniedziałek 14 czerwca 2004 r. Cena + VAT + ZUS + akcyza Po eurowyborach Hitlerkom powiedzieliśmy "nie"! Znamy już wyniki wyborów do europarlamentu i...121
  • Skibą w mur - Życie z odzysku20 cze 2004Już niebawem z Jakubowskiej odzyska się trzy kilo partyjnego betonu, a z Belki - worek trocin i drzazg Polacy zawsze walczyli o ziemię, dlatego też naszą narodową potrawą są ziemniaki. Stąd słynne powiedzenie jaskiniowych prawicowców "Ziemia dla...122