Diabeł liberalizmu

Diabeł liberalizmu

Dodano:   /  Zmieniono: 
Rozmowa z Noamem Chomskym, amerykańskim lingwistą, filozofem, działaczem politycznym, profesorem Massachusetts Institute of Technology
Oriane Raffin, Annelot Huijgen: Bez entuzjazmu poparł pan kandydaturę Baracka Obamy. Uważa go pan za mniejsze zło?
Noam Chomsky: Faktycznie, moje poparcie stanowiło wybór mniejszego zła. Powiedziałem, że jeśli ktoś waha się z wyborem, powinien głosować przeciwko McCainowi, który stanowi zagrożenie. Pośrednio był to apel o głosowanie na Obamę. Sam głosowałem na zielonych. Myślę jednak, że gdy emocje opadną, Barack okaże się tym, za kogo od zawsze go uważałem – centrowym demokratą w stylu Clintona.Czy Obama pokazał już swoje „prawdziwe" oblicze?
Tak, mianując Rahma Emanuela szefem swojego sztabu. Ten człowiek wywodzi się z nomenklatury odpowiedzialnej za obecny kryzys. Zalicza się go również do najzagorzalszych pośród demokratów zwolenników wojny w Iraku. Był też najprawdopodobniej jedynym członkiem delegacji Kongresu, który poparł rezolucję Busha w sprawie wojny w Iraku i wykazuje niezmienną uporczywość w tej kwestii. Poza tym od wielu lat jest obecny na waszyngtońskich salonach. Pod tym względem nie różni się od kandydata na wiceprezydenta Joe Bidena, od lat przebywającego w Waszyngtonie i z dużą determinacją wspierającego wojnę.

Czyli zmiana prezydenta tak naprawdę nie będzie zmianą?
Lwia część finansowego wsparcia dla Obamy pochodzi od instytucji finansowych i kancelarii prawnych, czyli lobbystów. „Zmiana" znaczy w tym kontekście rzecz następującą: postępujmy jak poprzednio, ale mniej drastycznie, niż czyniła to administracja Busha.

Wyjątkowo wysoka frekwencja wyborcza świadczy o tym, że Amerykanie uwierzyli w obietnice Obamy. Dlaczego?
Bo ludzie chcą zmian. W tym kraju 80 proc. ludności myśli, że sytuacja jest nieciekawa, 80 proc. uważa, że prace rządu nie służą dobru obywateli, a 95 proc. skarży się, że rząd nie zwraca uwagi na opinię publiczną. Ludziom prowadzącym kampanię wyborczą wystarczyło szarych komórek tylko na wymyślenie sloganów typu: „nadzieja", „zmiana", „jesteśmy dla ludzi". To tak, jakby Stalin opowiadał się za demokracją. Żyjemy w bezmyślnym społeczeństwie, w którym udało się podważyć podstawy funkcjonującej demokracji. Ludzie żyją odseparowani od siebie nawzajem, toną w długach – a to idealny mechanizm kontroli. Związki zawodowe zostały mocno osłabione, zresztą w sposób sprzeczny z prawem. Gdybyśmy mieli do czynienia z funkcjonującą demokracją, to ludzie by się nie burzyli, tylko zorganizowali w odpowiedni sposób i przedstawili rządowi własne propozycje, mówiąc przy tym: „Jeśli nie postąpicie zgodnie z naszą wolą, to w następnych wyborach zagłosujemy na waszych przeciwników".

Chce pan powiedzieć, że te wybory nie były żadnym przełomem?
Bezwzględnie historyczny wymiar ma to, że osoba uważana za czarną, czyli mająca jednego rodzica o czarnym kolorze skóry, została nie tylko kandydatem na prezydenta, ale i zwycięzcą wyborów. Uderzający był fakt, iż kampanię w obozie demokratów zdominowała rywalizacja kobiety z czarnym kandydatem. Coś takiego było nie do pomyślenia 40 lat temu. Oznacza to, że kraj staje się bardziej cywilizowany. Jedną z przyczyn jest bez wątpienia aktywizm lat 60. i jego późniejsze konsekwencje. Ale zgodnie z oficjalną linią partii aktywizmu lat 60. należy nienawidzić, ponieważ przyczynił się do demokratyzacji i ucywilizowania kraju. Dlatego też jedyne, co można o tym okresie usłyszeć, to to, że był to „okres zamieszek". Straszna epoka, szaleńcy z Woodstock itd. A w rzeczywistości to wówczas rozwinęły się ruchy feministyczne, ekologiczne, zaczęto działać na rzecz praw człowieka, czego przejawem jest między innymi demokratyczne prawo do głosowania. To młodzi ludzie głosowali na Obamę.

Europejskie media pisały o cudzie w Ameryce.
Pisano, że tylko w Ameryce taki cud mógł się wydarzyć. I to jest odzwierciedlenie zachodniego rasizmu. Podobne fenomeny można nieustannie obserwować w krajach Trzeciego Świata. Na przykład w Boliwii autochtoniczna większość po raz pierwszy od pięciuset lat wybrała osobę wywodzą się z własnego, najbardziej uciskanego kręgu. To jest nie do pomyślenia na Zachodzie, gdzie rasizm jest głęboko zakorzeniony. Inny przykład to Brazylia. Prezydent Lula ma chłopskie pochodzenie, jest hutnikiem, organizatorem związków zawodowych niemającym żadnego konkretnego wykształcenia.

Jak za Obamy ukształtują się stosunki transatlantyckie?
Poprawią się. Bo europejscy przywódcy lubią amerykańską potęgę, transfer dóbr na rzecz bogatych, niszczenie związków zawodowych i eliminację społecznego dobrobytu. Kochają Amerykanów. Z Bushem nie mogli nawiązać bliższych kontaktów, ponieważ był zbyt agresywny i arogancki. Teraz będą mieli do czynienia z inną twarzą – czarnoskórą lub, jak to ujął Berlusconi, mocno opaloną. Obama stosuje retorykę, która podoba się Europie. Więc teraz Europa będzie mogła powrócić do swej roli usługującej USA w imię własnych interesów.

W innych regionach będzie podobnie?
Weźmy Iran, kraj ważny w polityce zagranicznej USA. Przyjmuje się milcząco, że USA to kraj stojący ponad prawem, który sprzeniewierza się prawu międzynarodowemu i grozi użyciem siły, co stanowi pogwałcenie karty ONZ. Ruch państw niezaangażowanych zdecydowanie popiera prawo Iranu do wzbogacania uranu. Ruch opowiada się za negocjacjami i przeciwko użyciu siły. Nie jest jednak częścią establishmentu władnego podejmować decyzje. Nie jest też nim amerykańskie społeczeństwo. Zdecydowana większość Amerykanów ma dokładnie takie samo zdanie. Podobnie jest w sprawie Kuby. Od około 30 lat nie przeprowadzono sondaży na temat polityki wobec Kuby. Prawie dwie trzecie ludności opowiada się za zniesieniem embargo i nawiązaniem normalnych stosunków z tym krajem. Czy którykolwiek z kandydatów uwzględnił ten aspekt w swoim programie? Zdanie opinii publicznej nie ma znaczenia.

W kwestii Iraku jest pan pewnie jeszcze większym pesymistą?
Uderzające jest to, że Stany Zjednoczone za wszelką cenę nie chcą dopuścić tam do wyborów. Najeźdźcy nie poradzili sobie z dobrze zorganizowanym i liczącym rzesze zwolenników ruchem oporu bez użycia przemocy, którego symbolem był ajatollah Sistani. Można zabijać powstańców, ale nie można opanować masowego ruchu oporu bez przemocy.

Z tego, co pan mówi, wynika, że Obama nie bardzo będzie się różnił od Busha?
Kilka tygodni temu Obama wygłosił przemówienia o konieczności przeniesienia uwagi na Afganistan. Wydawcy „Washington Post" ostro skrytykowali go za tego typu hasła, nijak mające się do realiów współczesnego świata. Irak jest znaczącym producentem ropy naftowej położonym w samym środku najważniejszych krajów eksportujących ten surowiec. A Afganistan nie ma żadnego znaczenia. Dlatego to właśnie Irak powinien najbardziej nas interesować. On to wie, podobnie jak jego doradcy. Obama koncentruje się na Afganistanie i Pakistanie w znacznie większym stopniu niż Bush. Chce tam wysłać więcej żołnierzy. Chce zbombardować Pakistan, który podejrzewa o związki z al Kaidą.

Stosunek Obamy do Izraela też pewnie się panu nie podoba?
Jego stanowisko w sprawie Izraela jest wręcz oburzające. Nie przejawia najmniejszego zaniepokojenia sytuacją Palestyńczyków. Cały świat wie, jakie powinno być rozwiązanie: ugoda dwóch państw. Zgoda w tej kwestii panuje już od ponad trzydziestu lat. Jedynymi przeciwnikami takiego rozwiązania są Stany Zjednoczone i Izrael. W swych wypowiedziach poświęconych kwestii bliskowschodniej Obama nie daje nawet najmniejszej nadziei na przemyślenie dotychczasowego stanowiska. I to mimo że dwie trzecie amerykańskiego społeczeństwa popiera plan przedstawiony przez Ligę Państw Arabskich.

A z kryzysem finansowym Obama sobie poradzi?
Od 30 lat było oczywiste, że świat czeka kryzys finansowy. Liberalizacja rynku finansów spowodowała pogłębienie się niekorzystnej sytuacji, a w efekcie dzisiejszy kryzys. Załóżmy, że sprzedaje pani samochód. Ubijamy interes korzystny dla nas obojga, ale ktoś trzeci na tym traci: wzrasta zużycie spalin, zatrucie środowiska, ceny idą w górę itd. Ale tego nie wlicza się w cenę kupna-sprzedaży. Tego sam rynek nie umie regulować, to trzeba kontrolować. Jest wiele teorii o przyczynach kryzysu, na przykład Hymana Minsky’ego – o irracjonalnym zachowaniu spekulantów. Gdy rynki idą w górę, spekulacje rosną nieproporcjonalnie, a gdy rynki idą w dół, spekulanci mocno ograniczają inwestycje.

Całe zło widzi pan w diable liberalizmu?
Najlepszym dowodem na to, do czego prowadzi skrajny liberalizm, jest krach na rynku nieruchomości. Złych tendencji nie sposób było przeoczyć. A przeoczyli je przede wszystkim ekonomiści. Alan Greenspan powiedział na posiedzeniu Rady Rezerwy Federalnej, że nie pojął istoty ekonomii na tyle, by przewidzieć załamanie rynku. To samo zdarzyło się w Europie. Właściwie jedynymi krajami, którym udało się uchronić przed kryzysem, są takie państwa jak Chiny. Nie weszły one w porozumienie ze starym światem i niejako odseparowa ły się od liberalizacji rynków finansowych.

Przemawia przez pana jakiś okropny determinizm i pesymizm, przekonanie, że właściwie nic się nie da zrobić.
Bo rzeczywiście niewiele da się zrobić. Liberalizacji przepisów finansowych towarzyszył rodzaj religijnego fanatyzmu w związku z wydajnymi rynkami. System regulacji został zniesiony, między innymi przez Clintona, a ludzie za to odpowiedzialni wejdą najprawdopodobniej w skład administracji Obamy, zwłaszcza jego sekretarz skarbu. To jak tu być optymistą?

Noam Chomsky, ur. 7 grudnia 1928 r., słynie z radykalnych poglądów politycznych – protestował m.in. przeciwko wojnie w Wietnamie i działaniom podejmowanym przez USA po 11 września 2001 r.. Sam określa siebie jako „wolnościowego socjalistę"

Więcej możesz przeczytać w 51/52/2008 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Tłumaczenie:

Spis treści tygodnika Wprost nr 51/52/2008 (1356)

  • Poczta14 gru 2008, 22:00Trybuna dla politykaNowe „Wprost" podoba mi się. Już się martwiłem, że nie ma felietonu Rybińskiego czy „Koalicji i opozycji" Zalewskiego i Mazurka. Kierujecie się raczej w stronę pogłębionych analitycznie tekstów, więc...4
  • Na stronie - Bunt owiec14 gru 2008, 22:00Dwóch mężczyzn siedzących przy barze zaczyna się obrzucać wyzwiskami. W pewnym momencie jeden mówi: „Spałem z twoją matką”. Barman chowa szklanki, bo obawia się, że za chwilę dojdzie do bójki. I wtedy zaczepiony mężczyzna mówi:...5
  • Wygrani roku14 gru 2008, 22:00Cóż to był za rok! Choć nie zostaliśmy mistrzami Europy w piłce kopanej, bo też i my kopiemy świetnie raczej bez piłki, to nawet bez medalu spadł na nas deszcz sukcesów. To istna powódź miodu i mleka (to z europejskich dopłat, rzecz jasna),...6
  • Skaner14 gru 2008, 22:0010
  • Intifada anarchistów14 gru 2008, 22:00Ateny wyglądają jak strefa wojny. Zniszczono dziesiątki sklepów, banków, firm i samochodów, miasto jest na łasce anarchistów. Ludzie zabarykadowani w domach boją się wychodzić na ulice.10
  • Świąteczna gorączka14 gru 2008, 22:00Dla prawie połowy polskich przedsiębiorców i menedżerów grudzień jest najtrudniejszym miesiącem roku – to czas zwiększonej sprzedaży, podpisywania umów na kolejny rok, robienia bilansów. Dodatkowo ludzie biznesu muszą zadbać o prezenty...11
  • Wybierz psiego sobowtóra14 gru 2008, 22:00Donald Tusk jest podobny do labradora, Jarosław Kaczyński do buldoga, a Waldemar Pawlak to wykapany pudel? W serwisie Wprost 24 ruszyła zabawa w skojarzenia „Rasowi – polityczne sobowtóry" (www.wprost.pl/rasowi). Internauci mogą...11
  • Opłatek z Niesiołowskim14 gru 2008, 22:00Stefan Niesiołowski z PO jest politykiem, z którym posłowie i posłanki z innych partii, najchętniej spędziliby Wigilię – wynika z sondażu przeprowadzonego przez „Wprost” wśród czterdziestu parlamentarzystów. Najmniej pożądanym...11
  • Dossier14 gru 2008, 22:00„Sprawy jeszcze się pogorszą, zanim zaczną iść ku lepszemu" Barack Obama w telewizji NBC„Zasada pierwsza: nigdy nie pozwolić, aby kryzys poszedł na marne, gdyż stwarza możliwości dokonania wielkich rzeczy"Rahm Emanuel,...12
  • Pytania niepolityczne - Całe brzęczałyśmy14 gru 2008, 22:00Rozmowa z Beatą Kempą, posłanką PiS, kolekcjonerką peerelowskiej biżuterii.12
  • Konfrontacje14 gru 2008, 22:00Czy należy zlikwidować finansowanie partii z budżetu państwa?13
  • Wykrywacz kłamstw14 gru 2008, 22:00Sławomir Nowak (ur. 11 grudnia 1974 r.), polityk Platformy Obywatelskiej. Od 16 listopada 2007 r. sekretarz stanu w KPRM i szef gabinetu politycznego premiera Donalda Tuska. Dawniej właściciel i prezes agencji reklamowych. Z wykształcenia...13
  • Plus ujemny - Uczciwy Tartuffe14 gru 2008, 22:00Jeżeli kogokolwiek drażni hipokryzja i mieszka w Europie, to ma przed sobą dwa wyjścia. Może opuścić Stary Kontynent i wyjechać na przykład do Arabii Saudyjskiej lub pokochać europejskiego Tartuffe’a. To drugie rozwiązanie jest zdecydowanie...14
  • Wydarzenia roku – Polska14 gru 2008, 22:00Czterech członków załogi i szesnastu pasażerów, wysokich oficerów lotnictwa, zginęło w katastrofie wojskowego samolotu CASA, który rozbił się podczas podejścia do lądowania w bazie lotniczej w Mirosławcu. (styczeń)Tydzień trwał horror na granicy...16
  • Wydarzenia roku – Świat14 gru 2008, 22:00Micheil Saakaszwili zwyciężył w I turze przedterminowych wyborów prezydenckich w Gruzji, zdobywając 52,8 proc. głosów, i pozostał szefem państwa na następną kadencję. (styczeń)Kosowo ogłosiło niepodległość. Nowe państwo zostało uznane przez...18
  • Przegląd prasy zagranicznej14 gru 2008, 22:00WOJNA KLIMATYCZNA Cena porozumienia Państwa wschodniej części unii, w tym Polska, domagają się wyjątków od unijnych zasad, by mieć więcej czasu na przygotowanie się do redukcji emisji CO2. Żądają darmowych praw do emisji do 2020 r. Państwa te...20
  • Puls gospodarki14 gru 2008, 22:0022
  • Nowy Nowy Ład14 gru 2008, 22:00„Wielki kryzys" i „Nowy Ład” – te pojęcia z lat 20. i 30. XX wieku robiły furorę w drugiej połowie 2008 r. „Wielki kryzys”, bo pękła nadmuchiwana od lat 90. tanimi kredytami hipotecznymi „bańka...22
  • SMS14 gru 2008, 22:00Przeciętnie wypadł Jan Rostowski w rankingu ministrów finansów państw UE sporządzonym przez brytyjski „Financial Times". Na 19 ocenianych ministrów finansów polski uplasował się na 11. pozycji. W rankingu oceniano m.in. konsekwencję w...22
  • Tusk na plus14 gru 2008, 22:00Rok rządów koalicji PO-PSL był dobry dla przedsiębiorców – oceniła Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych „Lewiatan". Pracodawcy uznali, że rząd Donalda Tuska odróżnia od poprzedników „skoncentrowanie się na stymulowaniu...22
  • Ropa w promocji14 gru 2008, 22:00Cena baryłki ropy wynosi mniej więcej 46 USD. Tak niskich cen ropy nie notowano od trzech lat. 3 lipca 2008 r. cena ropy sięgnęła 146,14 USD za baryłkę i wielu analityków przewidywało, że może wzrosnąć do 500 USD. Ale już w drugiej połowie 2008 r....22
  • Życie na krawędzi14 gru 2008, 22:00Richard Branson, ekscentryczny właściciel imperium Virgin. Brytyjski miliarder barwną autobiografię okrasił mnóstwem anegdot, m.in. opowieścią o próbie bicia rekordu długości lotu balonem, gdy cudem uniknął zestrzelenia przez algierskie wojsko, i...22
  • Prawie jak szejkowie14 gru 2008, 22:00Jan KulczykChce wprowadzić na GPW firmę Kulczyk Oil Ventures, która poszukuje ropy w różnych krajach świata. Na cel wziął złoża w Brunei.Ryszard KrauzeAkcje jego Petrolinvestu staniały o 90 proc. Krauze twierdzi, że w 2009 r. dokopie się do ropy w...23
  • Cytat14 gru 2008, 22:00"Nie będzie walki z globalnym ociepleniem w UE, jeśli zagrażałoby to miejscom pracy w Niemczech. Postaram się o to"Kanclerz Niemiec Angela Merkel w wywiadzie dla "Bilda"23
  • Zapytaj wprost - ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski14 gru 2008, 22:00Na pytania czytelników internetowego wydania „Wprost” odpowiada ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski. Autor książki „Księża wobec bezpieki na przykładzie archidiecezji krakowskiej”, apelował o ujawnienie konfidentów SB...24
  • Pudelkopolityka14 gru 2008, 22:00Debata budżetowa była bardzo krótka. Nie stawiano poważnych pytań. Posłowie spieszyli się, żeby jak najszybciej mieć za sobą głosowanie. Tak samo było w trakcie posiedzenia komisji finansów. Nie było na niej kamer, więc nie było dyskusji.26
  • Ludzie jak bogowie14 gru 2008, 22:00Istnieją już co najmniej trzy technologie, które mogą doprowadzić do eksterminacji ludzkiego gatunku. I to jeszcze za naszego życia! To nanotechnologia, biotechnologia oraz sztuczna inteligencja. Ich umiejętne wykorzystanie może jednak rozwiązać...28
  • Potomkowie ojców II RP14 gru 2008, 22:00Małgorzata Kidawa-Błońska, posłanka PO, to prawnuczka prezydenta II RP Stanisława Wojciechowskiego i premiera Władysława Grabskiego. Bronisław Korfanty, senator PiS, jest wnukiem brata legendarnego przywódcy powstań śląskich Wojciecha Korfantego....32
  • Płeć upominków14 gru 2008, 22:00Podczas świąt Bożego Narodzenia kobiety obdarowują prezentami trzynaście, czternaście osób, podczas gdy mężczyźni zaledwie osiem, dziewięć. Kobiety także znacznie więcej wydają na prezenty, średnio o 30 proc. – wynika z badań dr Iver...36
  • Fantastyczna nuda14 gru 2008, 22:00Na początku była nuda. „Bóg był tak znudzony, że stworzył człowieka. Adam nudził się, bo był sam, więc stworzona została Ewa. Od tego czasu nuda zawitała na dobre na świecie i narastała proporcjonalnie do przyrostu ludności”. Tak to...38
  • Ryba po polsku - Moja modlitwa14 gru 2008, 22:00Ostatnio widziałem starca, ale jeszcze bardzo krzepkiego, jak ukląkł w centrum handlowym pod ozdobioną choinką, przed nadmuchanym św. Mikołajem z gumy i żarliwie się modlił. Pewnie się biedakowi świątynia konsumpcji i zagrożonego PKB pomyliła z...42
  • Czy zwierzęta mają dusze14 gru 2008, 22:00Zwierzęta to jedynie bezduszne, bezrozumne stworzenia, mechanicznie reagujące na różne bodźce – twierdził Kartezjusz. Zgrzeszył pychą. Badania biologów dowodzą, że ludzki umysł nie jest wyjątkiem. A zwierzęta nie są wcale bezduszne.46
  • Człowiek tygodnia - Hillary Clinton14 gru 2008, 22:00„Czego nie nauczy cię matka, nauczy cię świat”. To przysłowie usłyszałam od Masajów w Kenii – wspomina Hillary Clinton w autobiografii. Używając tej przypowieści, można zapytać, czego przyszła sekretarz stanu nauczyła się o...56
  • Wróżbici ekonomii14 gru 2008, 22:00Rozmowa z Gregorym N. Mankiwem,profesorem ekonomii na Uniwersytecie Harvarda, byłym szefem rady doradców ekonomicznych prezydenta USA60
  • Rybka zwana pangą14 gru 2008, 22:00Kilka lat wystarczyło, by panga została trzecią rybą w Polsce pod względem częstotliwości spożywania. Wypiera już nawet karpia z wigilijnych stołów. Dla eksportujących tę rybę Wietnamczyków nasz kraj jest drugim najważniejszym rynkiem na świecie....62
  • Ostatnie takie święta14 gru 2008, 22:00Zarabiamy ponad 10 proc. więcej niż przed rokiem. I więcej wydajemy, bo możemy kupić więcej niż rok temu. Żywność podrożała niewiele, choć pesymiści straszyli megapodwyżkami. Tegoroczny, piąty już indeks Krakusa, jest więc dobrym podarunkiem pod...66
  • Głos z Ameryki - Hartowanie kapitalizmu14 gru 2008, 22:00Rok 2009 zadecyduje o przyszłości świata. Przynajmniej tego, w którym żyliśmy w ostatnich kilkudziesięciu latach. Słychać opinie, że wkraczamy w epokę znacznie bardziej aktywnego niż dotychczas angażowania się rządów w gospodarkę. Może to wręcz...68
  • Bomba transtłuszczowa14 gru 2008, 22:00Kwasy tłuszczowe trans muszą być w cieście wstawianym do piekarnika, bo inaczej wypiek się nie uda – uważano dotychczas. Czyli im więcej złowrogich związków, tym ciasto smaczniejsze. Prof. Walter Willett, specjalista żywienia z Uniwersytetu...70
  • Pigułka na pożądanie14 gru 2008, 22:00Liczba satysfakcjonujących stosunków płciowych w miesiącu się podwoiła, a odczuwane pożądanie było dwukrotnie wyższe w porównaniu z tym sprzed terapii. Takie efekty uzyskano w badaniach „Bouquet” sprawdzających wpływ na kobiety...73
  • Duszy nie ma14 gru 2008, 22:00Rozmowa z profesorem Richardem Dawkinsem, biologiem, filozofem nauki74
  • W co wierzą uczeni14 gru 2008, 22:00Nie ma ludzi niewierzących. Ludźmi wierzącymi są naukowcy, a nawet ateiści. Wierzymy po prostu w różne rzeczy. To nieprawda, że badacze nie wierzą w nic, czego nie udowodnią. Gdyby tak było, nie byliby w stanie prowadzić badań, nie byliby ludźmi....78
  • Umysły równoległe14 gru 2008, 22:00Czy to możliwe, że Pitagoras nie wymyślił twierdzenia Pitagorasa, a Morse nie jest twórcą alfabetu Morse’a? Tak, bo postęp naukowo-techniczny bywa dziełem genialnych umysłów, ale często jest dorobkiem kulturowym i wyrazem atmosfery...82
  • Tajemnice Lutra14 gru 2008, 22:00Marcin Luter napisał, że Duch Święty zesłał mu natchnienie do słynnych 95 tez, gdy dumał na kloace. Historycy próbowali łagodzić to stwierdzenie, przekonując, że terminem „cloaca” określił on zepsuty świat. Ale to nieprawda. Z...86
  • Know-how14 gru 2008, 22:00 88
  • Teatr robotów14 gru 2008, 22:00Pierwszy spektakl teatralny, w którym zadebiutowały roboty, odbył się na Osaka University. Roboty wyprodukowane przez Mitsubushi zostały zaprogramowane tak, by mogły się poruszać po scenie i wygłaszać kwestie razem z aktorami. Oprogramowanie...88
  • Autotwarz14 gru 2008, 22:00Co trzeciej osobie maska samochodu kojarzy się z ludzką twarzą lub zwierzęcym pyskiem – twierdzi Dennis Slice z Florida State University, który przetestował 26 marek aut na grupie potencjalnych klientów. Auto, które ma szeroką maskę, niskie...88
  • Sushi dla koneserów14 gru 2008, 22:00Dla niektórych kuchnia japońska to rarytas, innym służy do oglądania, nie do jedzenia. Kuchnia japońska nie jest japońska, podobnie jak kultura tego kraju. To, co kojarzymy z Krajem Kwitnącej Wiśni, jest mozaiką różnych wpływów kulinarnych....88
  • Wybredne myszaki14 gru 2008, 22:00Wiele zwierząt wypróbowuje potencjalnych partnerów, ale dotychczas nie zaobserwowano, że niektóre stosują podobną taktykę przy wyborze nieruchomości. Tak postępują myszaki, amerykańscy kuzyni myszy domowych. Śpią na próbę w kilku miejscach, zanim...88
  • Człowiek i gadżet14 gru 2008, 22:00Po sznurku do celu Do miliona zbliża się w Polsce liczba użytkowników systemów nawigacji satelitarnej. Mamy już do wyboru 50 marek i ponad 200 modeli GPS. Wzrost sprzedaży jest imponujący. Liczba urządzeń sprzedanych w 2007 r. niemal się podwoiła...89
  • Diabeł liberalizmu14 gru 2008, 22:00Rozmowa z Noamem Chomskym, amerykańskim lingwistą, filozofem, działaczem politycznym, profesorem Massachusetts Institute of Technology92
  • Generacja Obamy14 gru 2008, 22:00Rozmowa z Benjaminem Barberem, amerykańskim politologiem, profesorem University of Maryland96
  • Smutna Rosja14 gru 2008, 22:00Gogol czytał kiedyś pierwsze rozdziały „Martwych dusz” w obecności Puszkina. Poeta, który zwykle śmiał się, słuchając twórczości Gogola, tym razem w trakcie czytania stawał się coraz smutniejszy. A kiedy pisarz skończył, westchnął i...98
  • Dookoła świata14 gru 2008, 22:00100
  • Seks na kryzys14 gru 2008, 22:00Najpopularniejszą rozrywką Brytyjczyków w czasie recesji jest seks – wynika z badań YouGov. Najbardziej kochliwi na Wyspach okazali się Szkoci. Prawie 40 proc. z nich woli seks od innych form spędzania wolnego czasu. „To świetnie, że...100
  • Cytat tygodnia14 gru 2008, 22:00"Dziś filmowa fikcja stała się rzeczywistością".Condoleezza Rice, ustępująca sekretarz stanu, po wręczeniu nagrody Centrum Kennedy'ego dla czarnoskórego aktora Morgana Freemana, który w filmie "Dzień zagłady" (1998 r.) zagrał...100
  • Europa i reszta14 gru 2008, 22:00Lekcja styluPrzyjechali do Pragi, by wziąć pod obcas prezydenta Republiki Czeskiej Václava Klausa. I wywołali skandal. Nie tylko dlatego, że od 1 stycznia 2009 r. Czechy obejmują prezydencję w Unii Europejskiej, ale też z powodu próby...100
  • Okiem Brytyjczyka - Listy z Czekistanu14 gru 2008, 22:00Nie nazywajmy tego państwa Rosją, bo to nie fair wobec Herzena, Sacharowa, Achmatowej i innych inspirujących, bohaterskich postaci z historii „prawdziwej Rosji”. Wolę mówić o Putinlandii albo Czekistanie, bo takie nazwy ujawniają, jak...101
  • Polscy Bondowie14 gru 2008, 22:00Aż 44 proc. materiałów brytyjskiego wywiadu stanowiły podczas II wojny światowej informacje przekazywane przez polskich agentów. Polacy byli więc jednymi z najskuteczniejszych szpiegów wszech czasów. Krystyna Skarbek podczas II wojny światowej...102
  • Bez pomocy nie damy rady14 gru 2008, 22:00Powoływanie się przez gen. Jaruzelskiego na groźbę sowieckiej interwencji w grudniu 1981 r. nie ma sensu w świetle nowych dokumentów. Przed tygodniem („Układ Jaruzelskiego”) napisaliśmy we „Wprost”, że te przełomowe...106
  • Wzloty i upadki 200814 gru 2008, 22:00Obyło się bez Nobli i Oscarów, ale polscy artyści, wydawcy i animatorzy kultury sprawili, że w 2008 r. było co czytać, oglądać i słuchać. A ponad wszelką wątpliwość było się na co zżymać i o czym dyskutować.108
  • Prezydent z teatru14 gru 2008, 22:00Václav Havel w czeskiej świadomości ciągle funkcjonuje raczej jako były prezydent, polityk i dysydent niż jako dramaturg i pisarz.114
  • Recenzje14 gru 2008, 22:00 116
  • Książka14 gru 2008, 22:00„Katedra" Dukaja powstała w 2000 r. Trzy lata później Bagiński zrobił swoją genialną, nominowaną do Oscara animację, która przyniosła 29-letniemu wówczas reżyserowi światową sławę. Film jest luźno związany z opowiadaniem. W zasadzie...116
  • Płyta14 gru 2008, 22:00Rodzimych płyt elektro, nurtu na świecie wręcz obowiązkowego, jest jak na lekarstwo. Tym bardziej debiutancki krążek ekscentrycznego trójmiejskiego duetu zasługuje na uwagę. „Duty Free" to 13 wpadających w ucho, nieco hałaśliwych,...116
  • Wprost na weekend14 gru 2008, 22:00„Australia", reż. Baz Luhrmann Zrealizowany za 130 mln USD najdroższy film w historii australijskiej kinematografii. W obrazie autora m.in. „Romea i Julii” i „Moulin Rouge” Nicole Kidman będzie przemierzała...118
  • Królowa polsko-belgijska14 gru 2008, 22:00Króla raczej już mieć nie będziemy, ale wciąż możemy mieć królową. Niestety na spółkę z Belgami. Matylda, księżna Brabancji, będąca w połowie Polką, ma duże szanse, by zasiąść na tronie.122
  • Sekrety nosa14 gru 2008, 22:00„Kto ma władzę nad zapachami, ten ma władzę nad sercami ludzi” – zauważył Patrick Süskind, autor słynnej powieści „Pachnidło”. Starożytni kapłani palili wonne drewno, XVII-wieczni królowie zamawiali perfumowane...124
  • Wprost na narty14 gru 2008, 22:00Zjazd z widokiem na Adriatyk145
  • Szlakiem piernika14 gru 2008, 22:00Pierniki były przez wieki symbolem dobrobytu i wysokiego statusu społecznego. Wypiekano je w niewielu miastach. Niektóre – jak Toruń, Akwizgran czy Bazylea – słyną z nich do dzisiaj. Które pierniki są najlepsze? Najlepiej sprawdzić...146
  • Galeria Wprost14 gru 2008, 22:00W ferworze przedświątecznych przygotowań znajdź chwilę, żeby się zastanowić, co w tym roku możesz ulepszyć. Pomyśl również, co dodatkowo mogłoby w tym roku zagościć na twoim świątecznym stole.150
  • Król używanych aut14 gru 2008, 22:00Kompaktowy volkswagen to jeden z najpopularniejszych samochodów na świecie. Od początku produkcji w 1974 r. na drogi wyjechało już ponad 25 mln sztuk. W Europie od wielu lat zajmuje jedno z czołowych miejsc w rankingach sprzedaży. W Polsce nowe...152
  • Kod bezpieczeństwa14 gru 2008, 22:00ESP, BAS, ASR, HDC, LDW – tajemniczych skrótów używanych do oznaczenia różnych systemów bezpieczeństwa w autach jest już tyle, że konstruktorom wkrótce zabraknie liter alfabetu. Jak się zorientować, wertując samochodowe katalogi, co oferują...154
  • Donowie sportu14 gru 2008, 22:00Jest tak, jak w filmie „Ostry gość”. Rytualna przysięga wierności, ukłucie w palec i kolejny człowiek z marginesu trafia w szeregi mafii, radośnie witany przez facetów z kwadratowymi szczękami. Tak samo wygląda to w Międzynarodowym...156
  • Wprost z sieci14 gru 2008, 22:00160
  • Pograjmy...14 gru 2008, 22:00Nie oferują niesamowitych efektów graficznych, ale wciągają mocno. Gry sieciowe zaprzątają myśli milionów uzależnionych, którzy bawią się w pracy, w szkołach i w domach. W co najczęściej?Battleknight – ładna graficznie i mniej skomplikowana...160
  • Blogbox14 gru 2008, 22:00Apetyt Facebooka Facebook przejada pieniądze w ekspresowym tempie. Miesięcznie milion dolarów idzie na prąd, około 500 tys. dolarów na transfer. Prawie 2 mln wydaje się na storage system (przynajmniej raz na tydzień trzeba dokupywać urządzenia),...160
  • Człowiek w sieci14 gru 2008, 22:00Sztuka negliżu Scena z angielską aktorką Mischą Barton zajęła pierwsze miejsce w rankingu najlepszych rozbieranych scen kinowych 2008 r., przygotowanym przez portal internetowy mrskin.com. Jurorzy docenili wdzięki panny Barton w filmie Richarda...160
  • Interankieta14 gru 2008, 22:00Weronika Rosati, aktorka, córka Dariusza (eurodeputowanego lewicy) i Teresy (projektantki mody) Rosatich.Gdzie szukasz informacji?...160
  • Szukaj z "Wprost"...14 gru 2008, 22:00DATABASE (BAZA DANYCH) – zbiór informacji uszeregowanych według określonego schematu. Takimi bazami są np. katalogi stron WWW. BIOS (Basic Input/Output System) – podstawowe oprogramowanie komputera umieszczone na płycie głównej,...160
  • Słownik14 gru 2008, 22:00DATABASE (BAZA DANYCH) – zbiór informacji uszeregowanych według określonego schematu. Takimi bazami są np. katalogi stron WWW. BIOS (Basic Input/Output System) – podstawowe oprogramowanie komputera umieszczone na płycie głównej,...160
  • Antysalon14 gru 2008, 22:00CelebryciKasandra za ObamąEurowizja dla Isis Gee skończyła się „piękną katastrofą" – szansonistka w konkursie zajęła honorowe, ostatnie miejsce. Po tym wydarzeniu Amerykanka na jakiś czas zniknęła z oczu polskiej publiczności...162
  • Playback14 gru 2008, 22:00Prezydent Lech Kaczyński i premier Donald Tusk 164
  • Skibą w mur - Trudne słowa14 gru 2008, 22:00Trudne są nie tylko czasy i kobiety. Zdarzają się też trudne słowa. Słowo trudne to słowo najczęściej nieznane i niezrozumiałe, zwykle pochodzenia obcego.165
  • Alfabet koalicji14 gru 2008, 22:00Biały Nos – przez długi czas nie wiedzieliśmy, czym tłumaczyć ten zaskakujący przydomek, który minister sportu Mirosław Drzewiecki zdobył wśród kolegów. Dopiero niedawno wyszło na jaw, że pan Mirosław nie tylko fundował kolegom z dworu Tuska...166
  • Alfabet opozycji14 gru 2008, 22:00alimenty – istotny argument w polemikach na polskiej prawicy. Za obniżanie alimentów można wylecieć z partii (Dorn), za płacenie niskich można popaść w niełaskę (Gosiewski). W związku z tym dalekowzroczny i kryształowy Jarosław Kaczyński...168
  • Nie tylko dla kobiet - Punkty za pochodzenie14 gru 2008, 22:00Zawsze byłam przeciwko parytetom czy punktom za pochodzenie. Ale im częściej obserwuję państwa, które wprowadziły te regulacje, tym bardziej zmieniam zdanie.170