Układ ziemski

Dodano:   /  Zmieniono: 
Wielu samorządowców kandyduje głównie po to, by się uwłaszczyć na miejskich i gminnych gruntach i nieruchomościach
 
SZYMON WOLF, właściciel trzech działek w warszawskiej dzielnicy Wawer, od półtora roku bezskutecznie zabiega o wydanie warunków ich zabudowy
Co łączy boom na rynku nieruchomości i szalejące ceny ziemi z armią około 273 tys. kandydatów na radnych gmin, powiatów i sejmików wojewódzkich oraz wójtów, burmistrzów i prezydentów, którzy biorą udział w wyborach samorządowych? Wbrew pozorom bardzo dużo. Obowiązujące przepisy oddają bowiem w ręce samorządowych polityków i urzędników ogromną władzę nad tym, czy, gdzie i za ile możemy postawić dom, wybudować osiedle apartamentowców lub sklep czy sprzedać naszą nieruchomość. Dla niektórych osób walczących o samorządowe posady mógł to być nawet jedyny powód startu w wyborach. - Skala korupcji zwiększyła się po uchwaleniu w 2003 r. ustawy o gospodarce nieruchomościami, która zlikwidowała stare plany zagospodarowania przestrzeni i pozostawiła ludzi na łasce arbitralnych decyzji urzędników. Dziś większość afer w samorządach rozgrywa się właśnie na rynku nieruchomości - uważa Julia Pitera, posłanka PO, była szefowa polskiego oddziału Transparency International.
Załatwienie mieszkania komunalnego dla rodziny, wykupienie działki w miejscu planowanej autostrady albo inwestycji komunalnej, zanim jej cena wzrośnie, wydanie za łapówkę pozwolenia na budowę lub sprzedaż gruntu na korzystnych warunkach - to arsenał dostępnych urzędnikom metod szybkiego wzbogacenia się. Dość wspomnieć o głośnej sprawie dwóch byłych radnych Szczecina - Janusza W. i Krzysztofa T. (kiedyś członków AWS, później Niezależnego Ruchu Społecznego prezydenta miasta Mariana Jurczyka). Pod koniec lutego 2006 r. trafiła ona do sądu. Prokuratura i ABW zarzuciły im ustawienie sprzedaży komunalnych działek przeznaczonych pod budownictwo mieszkaniowe dwóm francuskim hipermarketom i przyjęcie za to 13 mln zł łapówki!

Urzędnik wszechmogący
- Mam wrażenie, że urzędnikom nie zależy, aby w Polsce były plany zagospodarowania przestrzennego. Straciliby wówczas zbyt wiele władzy - mówi Zbigniew Juroszek, jeden z najzamożniejszych Polaków, właściciel dewelopera Atal, budującego osiedla we Wrocławiu, Krakowie i Katowicach. W Warszawie planami zagospodarowania przestrzennego objętych jest 18 proc. powierzchni miasta, w Krakowie - ledwie 5 proc., w Poznaniu - 7 proc. Każdy, kto na pozostałym obszarze chce cokolwiek wybudować, skazany jest na łaskę urzędników, ustalających dla niego tzw. warunki zabudowy. Co prawda przepisy nakazują urzędnikom dbać o harmonię nowych budowli (na które wydają pozwolenia) z otoczeniem, ale to tylko ogólnikowe zalecenie. - Spotkałam się z sytuacją, że inwestorzy złożyli wniosek o pozwolenie na budowę 15-piętrowego budynku w otoczeniu dużo niższych kamienic, twierdząc, że nawiązują do widocznego w tle Pałacu Kultury i Nauki - wspomina Julia Pitera. Brak długoletnich planów zagospodarowania przestrzennego powoduje też, że jedynymi osobami dysponującymi wiedzą o tym, co, gdzie i kiedy będzie w gminie budowane, są urzędnicy. Oni też mogą z dnia na dzień zmienić charakter działki z rolnej czy leśnej na budowlaną albo komercyjną, co drastycznie zwiększa jej wartość.
Każda taka decyzja stwarza możliwość zainkasowania łapówki od inwestora lub zwykłego obywatela, bo wysokie ceny działek (nawet do 1000 zł za m? w atrakcyjnych miejscach dużych aglomeracji) oraz mieszkań (na przykład w Krakowie cena 1 m? nowego apartamentu przekroczyła 6,7 tys. zł, w Łodzi sięga 4,3 tys. zł) sprawiają, że od lokalnych włodarzy i mianowanych przez nich urzędników, takich jak naczelni architekci, zależy, czy ktoś straci, czy zarobi kilkaset tysięcy złotych. Niedawno prokuratura oskarżyła byłego burmistrza Mieroszowa Jerzego F. i kilku byłych członków zarządu gminy o przyjęcie łapówki za to, że prywatny inwestor dzięki jednej ich decyzji wzbogacił się o 3,8 mln zł. W 2001 r. sprzedali oni dwie gminne działki przeznaczone na tereny rekreacyjne krakowskiej firmie Agar za 180 tys. zł. Tuż po tym zmienili ich przeznaczenie na górnicze (firma chciała tam wydobywać melafir - kamień używany w budownictwie), co - według biegłych - podniosło cenę gruntu niemal do 4 mln zł.

Propozycja nie do odrzucenia
Zbigniew Juroszek od ponad półtora roku nie może rozpocząć budowy osiedla (100 mieszkań) przy ul. Radzikowskiego w Krakowie, bo protestuje przeciwko temu właściciel działki, która graniczy z drogą prowadzącą do planowanych budynków. Za rezygnację z obstrukcji miał zażądać 1 mln zł. Urząd naczelnego architekta miasta oddala te protesty, tyle że w formie wadliwych decyzji. - Samorządowe kolegium odwoławcze już dwukrotnie znalazło w decyzji urzędu błędy formalne i przekazało sprawę do ponownego rozpatrzenia. To skandal, że sprawa może się ciągnąć w nieskończoność, a urzędnicy nie ponoszą żadnej odpowiedzialności - uważa Juroszek. Najciekawsze jest jednak to, że gdy inwestycja utknęła w miejscu, do Juroszka zaczęły się zgłaszać osoby, które chcą odkupić feralną działkę i wybawić go z kłopotu, oczywiście za niewygórowaną cenę. Czy to możliwe, że chętni do przejęcia działki działają w zmowie z urzędnikami? - Moi rozmówcy uprzedzili mnie, że w sposób, w jaki działam, czyli zgodnie z prawem, nigdy nie uda mi się niczego wybudować w Krakowie - twierdzi Juroszek.
Żyła złota, którą lokalne władze dostrzegły w sprzedaży nieruchomości, sprawia również, że blokują one reprywatyzację, broniąc w sądach cywilnych i NSA swoich rzekomych praw, wywodzących się de facto z dekretów Bieruta. Włodzimierz Paczesny do dziś toczy walkę z władzami warszawskiej Ochoty o formalny zwrot odziedziczonej 450-metrowej działki przy ul. Na Bateryjce, choć pierwszą pozytywną decyzję w tej sprawie otrzymał już w 1988 r. - Urzędnicy robią co mogą, by zniechęcić ludzi do odzyskiwania działek. Tymczasem inwestorzy, tacy jak właściciele pobliskiego centrum handlowego Blue City, namawiają sąsiadów będących w podobnej sytuacji do sprzedaży gruntów po niskich cenach - mówi Paczesny.

Władza dobrze radzi - sprzedaj!
W warszawskiej dzielnicy Wawer na uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy czeka się 1,5 roku, a w sąsiadującym z nią Józefowie - dwa miesiące. W rezultacie handel ziemią w Wawrze zamarł, bo nikt nie chce kupować działek za kilkaset tysięcy złotych, nie wiedząc, co ostatecznie będzie mógł na nich wybudować. Skutek jest taki, że administracyjnie ogranicza się liczbę konkurentów w walce o przejęcie kilkudziesięciu hektarów ziemi wartych ponad 50 mln zł.
Szymon Wolf, właściciel trzech działek w Wawrze (każda o powierzchni około 1300 m?), w maju 2005 r. złożył wniosek o wydanie dla nich warunków zabudowy. Dopiero w styczniu 2006 r. (zgodnie z prawem urzędnicy mają na to 30 dni) otrzymał decyzję odmowną. Uzasadniono ją tym, że zabudowane działki w tym miejscu powinny mieć co najmniej 1500 m?. Wolf odwołał się do SKO (samorządowego kolegium odwoławczego), które uchyliło decyzję, zwracając uwagę, że prawo nie może działać wstecz: skoro działki tej wielkości urzędnicy pozwolili wydzielić, to nie mogą teraz wymagać, by były większe. Gmina wydała jednak kolejną decyzję odmowną, tym razem twierdząc, że działki Wolfa w ogóle nie są budowlane, tylko leśne. Ten odwołał się ponownie i znów wygrał, tym razem dlatego, że w planie zagospodarowania przestrzennego, który obowiązywał od 1992 r., jego działki były oznaczone jako leśne, lecz z prawem do zabudowy. Sprawa po raz trzeci wróciła do urzędu. - Teraz pewnie się zastanawiają nad kolejnym pretekstem, by uniemożliwić mi rozpoczęcie budowy domu - mówi Wolf.
Czy to przypadek, że obecni właściciele działek w Wawrze skarżą się, iż dzwonią do nich urzędnicy i namawiają do sprzedaży nieruchomości po śmiesznie niskich cenach?

Złoty strzał
Ceny nieruchomości w Polsce są dziś tak wysokie, że nawet jedna "nieprawidłowa" decyzja o sprzedaży przez miasto mieszkania czy działki może ustawić urzędnika na lata. I nie dotyczy to tylko największych miejskich gmin. Na przykład, jak ujawniły lokalne media, w niewielkim Kożuchowie w województwie lubuskim radna Elżbieta Fit, żona burmistrza Józefa Fita, kupiła w 2004 r. od miasta (do spółki z innymi nabywcami) dwie działki o powierzchni 326 m? za 10 tys. zł. Rok później mniejsze działki (po 252 m?) tuż obok miasto sprzedało innym chętnym już za 105 tys. zł. Żadną hossą na rynku nieruchomości w Kożuchowie dziesięciokrotnego zysku żony burmistrza nie da się wyjaśnić. Do tego dodać trzeba polityków samorządowych i chmarę ich krewnych, którzy uzyskali mieszkania komunalne, nie spełniając wymaganych warunków socjalnych (brak innego własnościowego lokalu, niskie dochody), i nabyli tym samym prawo do wykupienia ich za 5-20 proc. rynkowej wartości po 5 latach zamieszkania. Jak opisywaliśmy we "Wprost" ("Polski rabat", nr 42), rocznie polskie samorządy sprzedają 50 tys. mieszkań komunalnych, co przy ostrożnym założeniu, że mieszkanie jest warte 100 tys. zł i wykupuje się je za 10 proc. wartości, oznacza, że z budżetów polskich miast rocznie wyprowadza się 4,5 mld zł.

Fot: Z. Furman
Więcej możesz przeczytać w 46/2006 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 46/2006 (1248)

  • Wprost od czytelników18 gru 2006, 15:45POWRÓT KOBIETY Mam wiele zastrzeżeń do artykułu "Powrót kobiety" (nr 45). Jestem młodą mamą, która świadomie zrezygnowała z dobrej pracy, by zająć się dzieckiem przez pierwsze trzy lata jego życia. Kobiety, które dobrowolnie podejmują...3
  • Na stronie - Odrażający, brudni, źli18 gru 2006, 15:45Wśród polityków nie ma więcej łotrów niż wśród lekarzy, dziennikarzy, adwokatów czy księży3
  • Skaner18 gru 2006, 15:45NAGRODY KISIELA 1990-2005       Gdyby w III RP chociaż przez dwie kadencje rządziła partia Kisiela, bylibyśmy już drugą Irlandią. Formalnie taka partia nawet nie istnieje, choć ma wielu zwolenników. Większość z nich to laureaci...10
  • Sawka czatuje18 gru 2006, 15:45  Henryk Sawka (www.przyssawka.pl)12
  • Ostatni żołnierz imperium18 gru 2006, 15:45Bond wymyślony przez Iana Fleminga miał bronić świat przed komunizmem. Dopiero filmowcy zrobili z niego wesołka i gadżeciarza14
  • Playback18 gru 2006, 15:45Kenneth Hillas, wiceambasador USA i Władysław Stasiak, wiceminister spraw wewnętrznych © T. Paczos/FORUM, R. Pietruszka/PAP16
  • Ryba po polsku - Monitoring i sponsoring18 gru 2006, 15:45W Warszawie PiS ma miażdżącą przewagę nad innymi partiami. Winę za to ponoszą Marcinkiewicz i telewizja17
  • Z życia koalicji18 gru 2006, 15:45WYBORCZY PLAKAT KAZIMIERZA MARCINKIEWICZA można podziwiać w centrum Gdyni. Cholercia, żeby on tylko tego Stadionu Narodowego nie postawił na Westerplatte! CHERUBINEK POLSKIEJ POLITYKI WOJCIECH WIERZEJSKI kwestionuje katolicyzm sojuszników z Prawa...18
  • Z życia opozycji18 gru 2006, 15:45CZY WIEDZĄ PAŃSTWO, KTO JEST NOWYM PROMOTOREM Pawła Piskorskiego? Nie, już nie Donald Tusk. Otóż wywalonego z PO eurodeputowanego przygarnęła niedawno frakcja liberałów i demokratów w Parlamencie Europejskim, do której należą nasi ulubieni...19
  • Wprost przeciwnie - Podpis prezydenta - subito18 gru 2006, 15:45Potrzeba właściwej miary w potępieniu i współczuciu20
  • Fotoplastykon18 gru 2006, 15:45Henryk Sawka (www.przyssawka.pl)21
  • Naczelnik bez maciejówki18 gru 2006, 15:45Jeśli prezydent i premier nie zdołają powrócić do projektu odbudowy autorytetu państwa, przegrają22
  • Układ ziemski18 gru 2006, 15:45Wielu samorządowców kandyduje głównie po to, by się uwłaszczyć na miejskich i gminnych gruntach i nieruchomościach26
  • Giertych 2418 gru 2006, 15:45Kiedyś w Sejmie uprawiano politykę, teraz za darmo wynajmuje się sale na konferencje prasowe30
  • Wojskowa Służba Wynaturzeń18 gru 2006, 15:45WSI przeniosły do III RP wszystkie patologie swoich totalitarnych poprzedniczek34
  • Giełda18 gru 2006, 15:45Hossa Świat Kwitnąca Toyota Kolejny rok z rzędu Toyota pobije (i to aż o jedną trzecią!) rekord zysku osiągniętego przez tę firmę. W tym roku koncern ma zarobić 13,14 mld USD. To realna prognoza, bowiem zysk za trzeci kwartał tego roku okazał się...38
  • Desant liberałów18 gru 2006, 15:45Kilkaset tysięcy polskich emigrantów czeka za granicą na drugiego Wilczka, z którym zliberalizują Polskę40
  • Ekonomia ślimaka18 gru 2006, 15:45Przyszły rok będzie w gospodarce gorszy niż obecny48
  • LOT koszący18 gru 2006, 15:45Polski narodowy przewoźnik lotniczy ląduje awaryjnie54
  • 2 x 2 = 4 - Grunt to rodzinka18 gru 2006, 15:45Politykom nowej generacji nie można wytłumaczyć różnicy między zamordyzmem a twardym prawem56
  • Supersam18 gru 2006, 15:4558
  • Diamentowa precyzja18 gru 2006, 15:45Angelina Jolie, grając Larę Croft w filmie "Tomb Raider", nosiła na ręku T-Touch firmy Tissot - pierwszy zegarek z dotykowym wyświetlaczem. W kolekcji Tissot 2006 oprócz T-Touch znajdzie się też coś dla pań, które nie muszą na co dzień,...58
  • Pudroworóżowy L'Amour18 gru 2006, 15:45  Nokia 7373 to jedna z nowości serii L'Amour. Telefon powstał z myślą o osobach, którym zależy nie tylko na zaawansowanych funkcjach aparatu, ale też na oryginalnej obudowie. Model 7373 ma jedno i drugie. Umożliwia robienie zdjęć, słuchanie...58
  • Aniołki Andy'ego18 gru 2006, 15:45Andy Warhol miał zwyczaj obdarowywać swoich przyjaciół małymi zabawnymi rysunkami. Fanów artysty na pewno ucieszy wiadomość, że rysunki przetrwały do naszych czasów i zainspirowały firmę Rosenthal do stworzenia kolekcji upominków świątecznych...58
  • Nouveau kontra novello18 gru 2006, 15:45  Novello San Giocondo 2006, IGT Toscana, Antinori Cena ok. 30 zł Beaujolais Nouveau AOC 2006, Drouhin Cena ok. 30 zł Oba wina sprowadza Centrum Wina Sprzedaż w trzeci czwartek listopada beaujolais nouveau, młodziutkiego wina robionego na północ...58
  • Samolot bezhałasowy18 gru 2006, 15:45Pasażerskie odrzutowce przyszłości będą nie tylko paliwooszczędne, ale także naprawdę ciche. Szefowie amerykańsko-brytyjskiej Inicjatywy na rzecz Cichych Samolotów zaprezentowali projekt takiej maszyny i przekonują, że poza lotniskiem samolot nie...58
  • Luksus w polskim mieście18 gru 2006, 15:45Valentino, Armani i Donna Karan - generałowie mody wkraczają do Polski60
  • Szkoła na kwadratowych kołach18 gru 2006, 15:45Czego Romek się nie nauczył, tego Roman nie umie64
  • Telewizja Wolna Arabia18 gru 2006, 15:45Anglojęzyczna Al-Dżazira chce zasypać podziały między cywilizacją zachodnią a światem islamu68
  • Pazurem - Obrotowa duma narodowa18 gru 2006, 15:45Może Gałczyńskiemu w Praniu zainstalować "gablotkę agenta", a Czechowiczowi w Lublinie "pedogablotkę"?72
  • Know-how18 gru 2006, 15:45Pożegnanie Ziemi Dzięki rewolucji w fotografii można uchwycić w kadrze skrzydła owada w locie oraz sfotografować wilka z helikoptera lecącego tak wysoko, że szum silników nie spłoszy zwierzęcia. Takie unikatowe zdjęcia wraz z obszernymi opisami...74
  • Rak ze strachu18 gru 2006, 15:45Podejrzliwi częściej niż inni cierpią na nowotwory, choroby serca i wcześniej umierają76
  • Ostatnia recepta18 gru 2006, 15:45Sprawny system kontroli leków i sprzętu medycznego albo śmierć!80
  • Świat według zwierząt18 gru 2006, 15:45Kompletnie ślepy i głuchy z natury kleszcz wie o zbliżającym się człowieku z odległości 21 metrów82
  • Bez granic18 gru 2006, 15:45Parada zamieszek Kilka tysięcy gejów, lesbijek i aktywistów organizacji broniących praw człowieka paradowało na stadionie w Jerozolimie. Wymachiwali tęczowymi flagi i transparentami z hasłami "Wolna i dumna Jerozolima" oraz "Są...84
  • Długi nos Busha18 gru 2006, 15:45Irak od Wietnamu różni nieporównanie większa skala katastrofy w razie przegranej86
  • Duch Reagana i Clintona18 gru 2006, 15:45Konserwatywni demokraci po konserwatywnych republikanach90
  • Berło dla piromana?18 gru 2006, 15:45Emigranci z Rosji tworzą nową elitę władzy w Izraelu96
  • I śmieszno, i smutno18 gru 2006, 15:45Nie ma dziś narodu bardziej wyszydzanego w RFN niż Polacy100
  • Recenzor18 gru 2006, 15:45104
  • Kufel pełen łez18 gru 2006, 15:45Mariusz Szczygieł zasłynął prasowym reportażem o onanizmie i telewizyjnym show "Na każdy temat", który zapoczątkował dekadencję jedenastej muzy w Polsce. Po lekturze "Gottlandu" śmiało można powiedzieć, że te grzechy młodości...104
  • Przeciwko milczeniu18 gru 2006, 15:45Dogasają dyskusje wokół odpowiedzialności Europejczyków za Holocaust, Amerykanów zaś za segregację rasową czy wojnę w Wietnamie. Problemy, które porusza Hannah Arendt, pozornie należą dziś do przeszłości. Pozornie, bowiem każda z tych kwestii ma...104
  • Kochanica Hitlera18 gru 2006, 15:45"Ewa wiedziała tyle o tym, co robił Hitler, gdy zamykał się na całe godziny z nazistowskimi liderami, ile wie dziecko o tym, co robi tata, gdy codziennie rano wychodzi do pracy" - twierdzi autorka biografii pierwszej damy Trzeciej...104
  • Albo pięść, albo chlew18 gru 2006, 15:45Co może począć młody człowiek na współczesnej polskiej prowincji? Ma do wyboru upokarzającą pracę fizyczną albo gangsterkę. Żadnych dróg pośrednich. Ponura alternatywa z filmu Sławomira Fabickiego wydaje się sztuczna i fałszywa. Dramat...104
  • Za miskę ryżu18 gru 2006, 15:45"Czy ciężka fizyczna praca znika, czy staje się niewidzialna?" - zastanawia się Michael Glawogger ("Megacities"). Ten fascynujący, miejscami szokujący film daje na oba pytania odpowiedź twierdzącą. Ciężka praca fizyczna znikła,...104
  • Muchy w smole18 gru 2006, 15:45Przygody trzech cymbałów i zombi - to polska odpowiedź na serial "Miasteczko South Park". Niestety brak jej wdzięku, humoru i zadziorności amerykańskiego przeboju. Lepiej jest z polityczną niepoprawnością, ale i tu naprawdę śmieszne...104
  • Lustracja Jamesa Bonda18 gru 2006, 15:45Agent 007 to obrońca zachodniej cywilizacji i cyniczny zabójca o duszy playboya oraz manierach dżentelmena106
  • 007, zgłoś się!18 gru 2006, 15:45Filmy o Jamesie Bondzie doczekały się niezliczonej ilości parodii - dziwnym trafem żadna nie była naprawdę śmieszna116
  • Górna półka - Niewidzialna siła Ameryki18 gru 2006, 15:45Naprawdę wierzę, że zostaniemy powitani jak wyzwoliciele" - powiedział w jednym z wywiadów udzielonych w marcu 2003 r., tuż przed rozpoczęciem operacji irackiej, wiceprezydent USA Dick Cheney. Za "pozbawione podstaw" uznał on...118
  • Wencel gordyjski - Pochwała mercedesa18 gru 2006, 15:45Z Niemców nie sposób się śmiać. Można im najwyżej współczuć119
  • Ueorgan Ludu18 gru 2006, 15:45Nr 46 (212) Rok wyd. 5 WARSZAWA, poniedziałek 13 listopada 2006 r. Cena + VAT + ZUS + akcyza Mimo problemów z tankowaniem w powietrzu amerykańskie myśliwce doleciały Piloci mogą liczyć na pomoc Na zdjęciu: Pan Zenon wraz z kolegami z Krzesin...120
  • Wprost plus18 gru 2006, 15:45KRÓTKO PO WOLSKU Goło, ale w skarpetkach Ciekawa informacja przyszła do nas z byłej NRD. W miejscowości Chemnitz (dawne Karl-Marx-Stadt) policja natknęła się na faceta w samych skarpetkach. Okazało się, że była to ofiara gry hazardowej, która...121
  • Skibą w mur - Lot przerywany18 gru 2006, 15:45Awarie doskonałych F-16, które nie mogły się doczołgać z Teksasu do Polski, stały się hitem tygodnia122