Krach socjalkapitalizmu

Krach socjalkapitalizmu

Dodano:   /  Zmieniono: 
Widmo krąży po Europie - widmo recesji
Tylko drakońska dieta może uratować umierającą z przejedzenia Europę. Kraje, gdzie gwałtownie spada produkt krajowy brutto, są tymi, które prowadziły socjalistyczną politykę "państwa dobrobytu" i wskutek tego mają wciąż nie zrównoważone finanse publiczne. Jak widać, deficyt budżetowy nie tyle napędza koniunkturę - jak utrzymują niektórzy ekonomiści od siedmiu boleści - ile wpędza w kłopoty. Niemcy skracają czas pobierania zasiłku przez bezrobotnych z 32 do 18 miesięcy, likwidują ulgi podatkowe (redukując jednocześnie podstawowe stawki podatku dochodowego), wprowadzają częściową odpłatność za usługi zdrowotne, zamrażają wysokość świadczeń emerytalnych. Francja zdecydowała się na wydłużenie czasu pracy niezbędnego do otrzymania emerytury z 37,5 roku do 40 lat. Zapowiadana jest także zmiana systemu ubezpieczeń zdrowotnych oraz prywatyzacja państwowych gigantów, takich jak koncern energetyczny Electricité de France - Gaz de France (EDF-GDF). Podobne propozycje (plan Hausnera) rozważane są także w Polsce. Równoważenie finansów nie przychodzi Europie łatwo. Socjalkapitalizm bowiem, choć został ciężko znokautowany, z areny dziejów zejść nie chce.

Elitarny klub ujemnego wzrostu
Ekonomiści mówią, że recesja jest wtedy, gdy przez dwa kolejne kwartały zmniejsza się PKB. Jeśli zaakceptujemy tę uczoną definicję, okaże się, że coraz to nowe państwa europejskie znajdują się w recesji. Po Portugalii i Holandii, gdzie przez trzy kolejne kwartały obniżał się PKB, do elitarnego "klubu ujemnego wzrostu" dołączają kolejne państwa - Niemcy (spadek PKB w dwóch ostatnich kwartałach), Włochy (to samo) oraz Francja. Na tym jednak lista się nie kończy. O recesji mówi się w wypadku Norwegii (spadek o 2 proc.). Na skraju recesji znajduje się także Dania, której PKB zmniejszył się aż o 0,6 proc.
Właściwie wszyscy członkowie Unii Europejskiej balansują na krawędzi recesji, z wahaniami PKB nie przekraczającymi 1 proc. Unia jako całość w drugim kwartale tego roku "rozwijała" się w tempie 0 proc., w dwóch poprzednich kwartałach - w tempie 0,1 proc.), a w strefie euro nastąpiło obniżenie PKB o 0,1 proc.

Gepard i rak
Jak łatwo zauważyć, członkami wspomnianego "elitarnego klubu" są państwa, które jeszcze niedawno uznawane były za kraje cudu gospodarczego. Cóż więc się stało, że ich gospodarki z gepardów zamieniły się w raki? Ekonomiści winią za to nadmierne deficyty budżetowe i rozbudowane świadczenia socjalne, obniżające konkurencyjność gospodarek. Natomiast politycy partii rządzących jak jeden mąż twierdzą, że przyczynami recesji są zmniejszenie eksportu, wywołane wzrostem kursu euro w stosunku do dolara, i spadek koniunktury na świecie. Nieśmiało i raczej tylko z przyzwyczajenia narzekają także na zbyt wysokie stopy procentowe. Przepowiadają również "stopniowe ożywienie". Jak łatwo zauważyć - ich zdaniem - winne są czynniki zewnętrzne, niezależne od polityki poszczególnych krajów, a to ożywienie ma spaść na gospodarkę niczym manna z nieba.
Niestety, cud się raczej nie wydarzy. Wim Duisenberg, szef (już w zasadzie były) Europejskiego Banku Centralnego (ECB), wielokrotnie powtarzał, że nie ma co oczekiwać dalszych cięć stóp procentowych przez Europejski Bank Centralny, sugerując, że powrót trwałego wzrostu gospodarczego mogą zapewnić jedynie reformy strukturalne, nie zaś stymulowanie gospodarki za pomocą polityki pieniężnej. A dane dotyczące polityki pieniężnej dostarczają mu silnych argumentów. Roczne tempo powiększania podaży pieniądza, które skoczyło w czerwcu do 8,5 proc., wciąż wynosi w Unii Europejskiej ponad 8 proc., o wiele więcej niż wzorcowy wskaźnik ustalony na 4,5 proc.
Niestety, panowie Gerhard Schröder, Jean-Pierre Raffarin, Silvio Berlusconi i Jan Peter Balkenend dalej wolą wierzyć w zbawczą moc produkowania pieniądza, a znacznie mniej mówią o rozdmuchanych ponad możliwości świadczeniach socjalnych, wysokich wynagrodzeniach, niskiej konkurencyjności, małej elastyczności rynku pracy oraz o deficycie budżetowym. Nie dziwi ich także paradoks polegający na tym, że produkcja w rządzonych przez nich krajach spada, a konsumpcja rośnie.

Wspólna ideologia klęski
Kraje, których gospodarki wpadły w recesję, łączy jeszcze jedna wspólna cecha. Ich politykę gospodarczą w ostatnich latach kształtowały ideologie lewicowe. Wprawdzie w Portugalii, Danii, Norwegii, Holandii i Francji od roku partie socjalistyczne już nie rządzą, ale ich spuścizna pozostała. W innej sytuacji są Niemcy. Tu socjaldemokraci sprawują rządy nieprzerwanie od 1998 r. i powinni pozostać przy władzy jeszcze przez trzy lata. Nie mają na kogo zwalać winy za swoje niepowodzenia i muszą podjąć próbę wyprowadzenia kraju z kryzysu. Nie jest jednak pewne, czy ostatecznie się na to odważą. W niedawnych wyborach krajowych w Bawarii SPD poniosła druzgocącą klęskę, zdobywając zaledwie 18 proc. głosów, a według sondażu opublikowanego niedawno w "Sternie", gdyby wybory do Bundestagu odbyły się obecnie, na CDU/CSU głosowałoby 50 proc. wyborców, a na SPD zaledwie 26 proc. (w wyborach w 1998 r. - 41 proc., w 2002 r. - 38,5). Takiego spadku popularności Gerhard Schröder musi się bać. Jego osławiona "Agenda 2010" krytykowana jest więc przez chadeków jako program zawierający rozwiązania połowiczne. Dobrym przykładem jest tu niemiecki rynek pracy. Wprawdzie skrócono czas pobierania zasiłku przez bezrobotnych z 32 miesięcy do 18 miesięcy, ale zrezygnowano z zasady, że odmowa przyjęcia oferty pracy pozbawia bezrobotnego tego świadczenia. W ostatecznej wersji bowiem zapis ten wzbogacony został zastrzeżeniem, że dotyczy to jedynie ofert zgodnych z miejscowymi "warunkami pracy i płacy". Biorąc pod uwagę, że Niemcy mają najwyższy w Europie poziom wynagrodzeń i 
- pomimo skrócenia - najdłuższy okres pobierania zasiłków, oznacza to poważne ograniczenie reformy rynku pracy.
Przy reformach niekonsekwentnych i połowicznych deficyt budżetowy nadal rośnie. Na krytyczne uwagi szefa Komisji Europejskiej Romana Prodiego o przekraczaniu dopuszczalnych granic deficytu Schröder odpowiedział słynnym już zwrotem, że "europejski pakt stabilizacyjny powinien być także paktem wzrostu". Nie wiadomo tylko, czy to jest próba gry na czas, czy też powrót do socjalistycznej ortodoksji, wedle której deficyt ma kreować wzrost. Faktem jednak pozostaje, że przyszłoroczny budżet niemiecki po raz drugi zamknie się rekordowym ujemnym saldem w wysokości ca 4 proc. PKB.

Prawi lewicowcy i lewi prawicowcy
Na pozór od reguły "co prawica poprawi, to lewica spieprzy" są w Europie dwa wyjątki. To laburzyści sprawujący władzę w Wielkiej Brytanii (ze względnie dobrymi wynikami) i populistyczno-prawicowa Forza Italia rządząca w trapionych recesją Włoszech. W istocie jednak potwierdzają one powyższą tezę. Wskazują jedynie na to, że można być rozsądnym ekonomicznie lewicowcem i prawicowym bolszewikiem. Anglicy po porządkach zrobionych przez "żelazną damę" niezbyt skłonni byli do powtarzania socjalistycznych eksperymentów. Berlusconi wprawdzie w 2001 r. wygrał wybory z programem bardzo liberalnym, ale niewiele zrealizował ze swoich obietnic, co sprawiło, że Włochy są krajem wymarzonym dla Andrzeja Leppera - z wysokim deficytem budżetowym i ogromnym długiem publicznym.

Polska mutacja zarazy
Polacy - naród dumny - są przekonani o wyjątkowości i niepowtarzalności swoich problemów. W rzeczywistości mamy do czynienia z tą samą zarazą, która rozprzestrzeniła się w zachodniej Europie. W Polsce po rządach "prawicowych bolszewików" w latach 1999-2001 (za porównanie Krzaklewskiego i Berlusconiego na pewno któryś się obrazi, a niewykluczone, że obaj), nastąpił czas szaleństwa lewackich rządów SLD, kończących się na szczęście obecnym otrzeźwieniem. Leszek Miller jest zatem w takiej samej sytuacji jak Gerhard Schröder (któryś się obrazi, niewykluczone, że obaj). Chciałby, ale boi się. I ma czego.
Jest jednak pewna różnica. Niepowodzenie reform w Niemczech oznaczać będzie klęskę wyborczą SPD i spore kłopoty dla przeciętnego Hansa Schmidta, tyle że jego roczny dochód wynosi 40 tys. euro i należy do najwyższych na świecie. Niepowodzenie reform w Polsce oznaczać będzie klęskę wyborczą SLD i katastrofę dla Jana Kowalskiego o statystycznym rocznym dochodzie w wysokości 8 tys. euro. Jak bowiem wiadomo, "zanim gruby schudnie, chudy...".
Więcej możesz przeczytać w 45/2003 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 45/2003 (1093)

  • Wprost od czytelników9 lis 2003Gilotyna budżetowa Poprzeczytaniu artykułu "Gilotyna budżetowa" (nr 42) i przyjrzeniu się prognozom rządowym dotyczącym relacji długu publicznego do PKB oraz zamieszczonemu wyciągowi z "Procedur ostrożnościowych i sanacyjnych"...3
  • Na stronie - MonoPol9 lis 2003Markowi Polowi pomyliły się... pedały.3
  • Peryskop9 lis 2003Miller w Iraku Leszek Miller będzie pierwszym zagranicznym szefem rządu, który przyjedzie do Iraku po zakończeniu działań wojennych. Polski premier ma się tam pojawić 8 listopada. Podczas kilkugodzinnej wizyty odwiedzi m.in. bazę polskich...6
  • Dossier9 lis 2003Krzysztof JANIK minister MSWiA "Palę wciąż tyle samo, do dwóch paczek dziennie. Piję mniej, niestety. Nie lubię pić w celach bezideowych" "Super Express" Andrzej LEPPER przewodniczący Samoobrony "Ja jestem dzieckiem...7
  • Nałęcz - Napinanie cięciwy9 lis 2003Nie można bogatych niszczyć podatkami, bo uciekną do życzliwszych krajów8
  • Poczta9 lis 2003KONKURS na reportaż Wydział Filologiczny Uniwersytetu Śląskiego i Studenckie Koło Naukowe Językoznawców ogłaszają konkurs na najlepszy reportaż prasowy, radiowy i telewizyjny "Reportaż na staż". Konkurs przeznaczony jest dla...9
  • Kadry9 lis 2003"To jest inny Janik. Janik, który podejmuje decyzje, który nie boi się podjąć decyzji" - Jerzy Dziewulski o ministrze spraw wewnętrznych i administracji w "Wiadomościach" TVP9
  • M&M9 lis 2003  NIE-CZYSTKA W POLICJI Dla tych, co śmią sprawdzać z SLD władze i podszyty mafią ich tknąć proceder, stworzy Leszek Szreder jak kanclerz Schröder Centrum Wypędzonych... Z Policji. W Hadze.10
  • Playback9 lis 2003Lech Kaczyński, prezydent Warszawy, lider PiS, i Jolanta Kwaśniewska, żona prezydenta RP10
  • Wojna o Puchatka9 lis 2003Prawa autorskie do postaci z książki A.A. Milne'a - Kubusia Puchatka, Prosiaczka, Tygryska, Kłapouchego, spopularyzowanych na całym świecie przez wytwórnię Walta Disneya - stały się powodem sporu między spadkobiercami autora oraz koncernem....10
  • Z życia koalicji9 lis 2003Zaiste, pełne filantropów jest SLD. Ta znana prawda znajduje potwierdzenie w kolejnych numerach "Trybuny", która dopytuje postkomunistów o ich prywatne wyrzeczenia w związku z programem Hausnera. Taki poseł Marek...12
  • Z życia opozycji9 lis 2003 O dziwo, to nie Jerzy Kropiwnicki został przewodniczącym ChRS (Chrześcijański Ruch Samorządowy). Zamiast prezydenta Łodzi z ZChN został nim prezydent Białegostoku z ZChN, niejaki Ryszard Tur. Ale zagrywka! Już sobie wyobrażamy, jak to się...13
  • Fotoplastykon9 lis 200314
  • Układ z Rywinem9 lis 2003Grzegorz Kurczuk rozpiął parasol ochronny nad Rywinem i jego mocodawcami.16
  • Odstrzelony9 lis 2003Kto się boi generała Adama Rapackiego?20
  • Niemiecki nie-pokój9 lis 2003Niemcy - kim byli, kim są, kim chcą być22
  • Telekom przyjaciół9 lis 2003Wiesław Kaczmarek buduje własne zaplecze biznesowe26
  • Zabójcze nianie9 lis 2003Przyjmując opiekunkę do dziecka, możesz wpuścić do domu sadystkę.30
  • Poczta9 lis 2003W 42. numerze "Wprost" opublikowaliśmy list, który do naszej redakcji przysłał Herbert Frankenstein, prezes zarządu BASF Polska. Na ten kuriozalny list odpowiedzieli nasi czytelnicy, odpowiedziały też instytucje i osobistości...34
  • Giełda i wektory9 lis 2003Hossa Świat Jałmużna z bankomatu Muzułmanie w Singapurze mogą używać bankomatów, by przekazać jałmużnę zwyczajowo dawaną biednym podczas ramadanu, islamskiego miesiąca postu. Bankomaty z opcją dokonywania przekazów pieniężnych,...36
  • Gazoholicy9 lis 2003Kupujemy od Rosjan najdroższy w Europie gaz, którego na dodatek brakuje38
  • Krach socjalkapitalizmu9 lis 2003Widmo krąży po Europie - widmo recesji44
  • Konkurencja na całe zło9 lis 2003Korporacje zawodowe znów głębiej sięgają do naszych kieszeni48
  • Żaglowa łódź podwodna9 lis 2003Czekamy na gospodarczy POPiS opozycji52
  • Balcerowicz wprost - Niewydolnie i niesprawiedliwie9 lis 2003Tysiąc dni czeka się w Polsce na orzeczenie sądowe. Gorzej jest tylko w Słowenii, Serbii i Czarnogórze oraz w Gwatemalii54
  • 2 x 2 = 4 Niewesoła perspektywa9 lis 2003Dzisiejsze kłopoty polskiej gospodarki to efekt błędów polityki ustrojowej55
  • Supersam9 lis 2003"Wprost" dla Ladies Tygodnik "Wprost" patronuje akcji Ladies związanej z programem "Możesz zdążyć przed rakiem" Fundacji Porozumienie bez Barier Jolanty Kwaśniewskiej. W ramach akcji wydano płytę z utworami w...56
  • Nowa Rosja9 lis 2003Piękne, seksowne Rosjanki zmieniają wizerunek brudnego, zacofanego kraju58
  • Miłość wam wszystko wybaczy9 lis 2003Pedofilia i zoofilia mogą być wkrótce uznane za taką samą odmienność jak homoseksualizm.62
  • Autokreacja9 lis 2003Auta zwyciężające w konkursie na samochód roku sprzedają się o 20 procent lepiej64
  • Pamięć cmentarzy9 lis 2003W Izraelu, kiedy robotnicy natkną się na stare groby, zaprzestają robót: grodzą teren i zmieniają plany budowlane66
  • Bikont do Makłowicza, Makłowicz do Bikonta9 lis 2003Bobeczku Drogi! Nadal większość czasu spędzam w Katowicach i tak będzie także przez cały następny miesiąc, ale nie jest to bynajmniej powód do jakichkolwiek narzekań. Między próbami w Teatrze Śląskim grasuję po mieście z olbrzymią przyjemnością.70
  • Druga płeć - Gadu-gadu i biju-biju9 lis 2003Jedno jest pewne: umiejętność mediacji bliższa jest mózgom "sfeminizowanym" niż "zmaskulinizowanym"71
  • Demon upokorzenia i odwetu9 lis 2003Jak w XX wieku Niemcy zaszczepili sobie poczucie historycznej krzywdy72
  • Know-how9 lis 2003Krew w proszku Szpitale nie będą już mieć kłopotów spowodowanych brakiem krwi, zwłaszcza rzadkich grup. Naukowcy z Karolinska Institutet w Sztokholmie po raz pierwszy zastosowali w transfuzji rozpuszczoną sproszkowaną krew ludzką. Krew w...76
  • Wdychanie śmierci9 lis 2003Jak skutecznie wywołać ślepotę, śpiączkę albo raka78
  • Od kogo pochodzi Darwin9 lis 2003To szkocki przyrodnik James Hutton był twórcą teorii doboru naturalnego82
  • Kliniki przemienienia - gdzie się leczyć (3)9 lis 2003Cierpisz na poważną chorobę przewodu pokarmowego? Musisz się poddać operacji żołądka, trzustki lub dwunastnicy? Takie zabiegi najlepiej w Polsce wykonuje się w Klinice Chirurgii Przewodu Pokarmowego Centralnego Szpitala Klinicznego Śląskiej...84
  • Bez granic9 lis 2003Popioły Kalifornii Staraliśmy się ocalić cokolwiek, ale nawet cegły rozsypywały się w popiół - opowiadała przerażona mieszkanka miasteczka Cuyamaca w Kalifornii, które pochłonął ogień. Szalejące od tygodnia pożary pozbawiły dachu nad...90
  • Europa Trzeciego Świata9 lis 2003Europa bez Ameryki, czyli pogrzeb Unii Europejskiej92
  • Szejk Putin9 lis 2003Michaił Chodorkowski popełnił błąd, bo uwierzył w siłę pieniądza i demokracji96
  • Więzień z wyboru9 lis 2003Jukos daje nam pracę i pomaga żyć" - głoszą billboardy reklamowe na całym terytorium Rosji. I w Moskwie, i w Nieftiejugansku na Syberii, stolicy Jukosu.98
  • Ostatni pociąg do Palestyny9 lis 2003Jeśli Arafat przestanie być Arafatem, Izrael da mu jeszcze jedną szansę100
  • Menu9 lis 2003kraj Miasto w mieście W Poznaniu tworzy się nowy styl miejskiego życia. Stary Browar to pierwszy w Polsce projekt łączący pod jednym dachem sztukę, handel i biznes. A wszystko to w odrestaurowanym budynku starego browaru w centrum miasta....104
  • McMuzyka9 lis 2003MTV stała się dla młodzieży tym, czym viagra dla impotentów106
  • Festiwal życia9 lis 2003Żydowska kultura jest kulturą radości życia - dowodzą festiwale filmu, muzyki i książki żydowskiej110
  • Płyty Kuby Wojewódzkiego9 lis 2003CASSANDRA WILSON Glamoured - **** Pani Cassandra ma dla niektórych słabszych smakoszy zmysłowy męski głos w zdecydowanie damskim ciele. Tak można się oszukać okrutnie na pierwszy rzut ucha. Rzuty oka rozwiewają wątpliwości. Królowa...111
  • Sexy Rod9 lis 2003Brytyjczycy lubią Roda Stewarta bardziej niż The Beatles112
  • Kino Tomasza Raczka9 lis 2003 Kill Bill - ***** Reżyseria: Quentin Tarantino W rolach głównych: Uma Thurman, Lucy Liu, Daryl Hannah USA 2003 Czysty filmowy spirytus. Wszystko jedno, z czego Quentin Tarantino go produkuje: czy z banalnych kryminałów...113
  • Sława i chała9 lis 2003teatr Perfumowane ciastko Słynny siedmiotomowy cykl powieści Marcela Prousta "W poszukiwaniu straconego czasu" znajduje się na każdej liście arcydzieł, choć mało kto go w całości przeczytał. Na kilometrowych zdaniach, wątłej akcji i...114
  • Perły do lamusa?9 lis 2003Stolica nie jest już ośmiornicą pożerającą przyjezdnych, to raczej oni chcą ją wykorzystać "jak dziwkę"115
  • Co media - Jak się oczyścić bez zamaczania?9 lis 2003Kluby naszej piłkarskiej ekstraklasy (co za myląca nazwa!) kupują sobie sędziów. Ale nie dorywczo, na jeden mecz, tylko na stałe. Prezesi nareszcie zaczęli liczyć - abonament zawsze wychodzi taniej. Poza tym lepiej przepłacić jednego...116
  • Szkiełko w oku9 lis 2003Wtym słowie szeleści modlitwa za duszki naszych zmarłych. Dzień Zaduszny nie jest jednak za duszny, jest raczej za wilgotny.116
  • Organ Ludu9 lis 2003TRYBUNA PRZYMIERZA MIĘDZY DAWNYMI A MŁODYMI Nr 45 (58) Rok wyd. 2 WARSZAWA, poniedziałek 3 listopada 2003 r. Cena + VAT + ZUS + akcyza Przed nadchodzącym świętem państwowym Aktualne portrety przywódców W związku ze zbliżającym się...117
  • Skibą w mur9 lis 2003Czyż to nie piękny widok: murarze albo kombajniści chlejący w swym miejscu pracy martini z limonką zamiast jaboli?118
  • Ranking szpitali - treść ankiet9 lis 2003Poniżej prezentujemy treść ankiet, które zostały rozesłane do szpitali200