Boski podręcznik

Dodano:   /  Zmieniono: 
Czy Biblia może być przewodnikiem po starożytności? Cudów opisanych w Księdze Wyjścia, które - wedle Biblii - pomogły uciekającym z egipskiej niewoli Izraelitom, nie trzeba tłumaczyć interwencją Stwórcy. Jak dowodzi prof. Colin Humphreys, fizyk z Cambridge University, do osławionego przejścia Hebrajczyków suchą stopą przez Morze Czerwone mogło dojść w rejonie zatoki Akaba, w pobliżu dzisiejszego miasta Ejlat w Izraelu. Gwałtowny wiatr z północnego wschodu był tak silny, że zepchnął płytkie wody zatoki na otwarte morze i odsłonił dno, po którym przeszli Żydzi. "Wiatr przestał wiać, gdy przeszli na drugą stronę, a powracająca fala zatopiła armię egipską" - przekonuje prof. Humphreys w wydanej w lipcu tego roku książce "The Miracles of Exodus". Podobne przesunięcie wód pod wpływem silnego wiatru, choć w znacznie mniejszej skali, zdarza się na wąskim i płytkim jeziorze Erie w USA.
Czy jednak exodus narodu wybranego z domu niewoli to fakt? Które z opisywanych w Starym Testamencie wydarzeń znajdują potwierdzenie w wynikach najnowszych badań archeologicznych? Czy Biblia może być przewodnikiem po starożytności?

Najnowsze dzieje Starego Testamentu
"To Ezechiasz zamknął górne ujście wód z Gichonu i poprowadził je prosto w dół ku zachodowi, do miasta Dawidowego" - opisuje tunel Siloam Druga Księga Kronik Starego Testamentu. Według Biblii, król Judy Ezechiasz (715-686 r. p.n.e.) skierował dopływ jedynego w okolicy źródła wody do ówczesnego ufortyfikowanego centrum Jerozolimy. Jeden z największych w starożytności wodociągów miał powstać jeszcze przed atakiem wojsk asyryjskiego króla Sanheriba w 701 r. p.n.e. Historycy powątpiewali w autentyczność tych przekazów, bo nie było pozabiblijnych dowodów potwierdzających powstanie arcydzieła starożytnej architektury właśnie w tym okresie. "Dziś nie ma wątpliwości, że tunel o długości ponad 530 m, tak jak opisuje Biblia, wybudowano na przełomie VIII i VII wieku p.n.e." - twierdzą Amos Frumkin z Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie i Jeff Rosenbaum z Uniwersytetu Reading w Wielkiej Brytanii na łamach "Nature" (uczeni wykorzystali w badaniach niekwestionowaną w archeologii metodę radiowęglową oraz używaną do datowania znalezisk geologicznych tzw. metodę uranowo-torową). Naukowcy pierwszy raz tak precyzyjnie ustalili wiek opisywanego w Biblii obiektu.
Wspomniany tunel Siloam mógł mieć decydujący wpływ na przetrwanie oblężenia Asyryjczyków, którzy 20 lat wcześniej (w 721 r. p.n.e.) podbili Izrael, a potem opanowali większość miast Judy. Król Sanherib, który spustoszył też Babilon, powrócił do Niniwy, zadowalając się daniną od króla Ezechiasza. Poza tym wojska Sanheriba zdziesiątkowała zaraza. Jak opisuje Druga Księga Królewska: "wyszedł Anioł Pański i wybił w obozie Asyryjczyków sto osiemdziesiąt pięć tysięcy ludzi".
Nigdy jeszcze na Bliskim Wschodzie nie prowadzono tak wielu badań w celu zweryfikowania historycznej wartości tekstów Biblii. Te prace potwierdzają, że w wielu częściach Starego Testamentu dominują wierzenia, tradycje i legendy (dotyczące szczególnie tzw. okresu patriarchów: Abrahama, Izaaka, Jakuba i Józefa), ale niektóre fragmenty dość precyzyjnie opisują fakty. Przykładem jest Księga Królów obejmująca głównie okres od rozpadu w IX wieku p.n.e. Zjednoczonego Królestwa, założonego przez Dawida, i powstania dwóch państw: Judy i Izreala, do zniszczenia Jerozolimy przez Nabuchodonozora w 587 r. p.n.e. Spośród 42 wymienionych w tym fragmencie królów potwierdzono - na podstawie zapisanych pismem klinowym mezapotamskich archiwów - imiona pięciu.
- Nie odnaleziono pozabiblijnych wzmianek z okresu panowania Dawida, ale są odkrycia uwiarygodniające przekaz biblijny - powiedział "Wprost" ks. prof. Julian Warzecha z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. W osadzie w Tell Dan na północny Izraela odkryto stelę, pionową płytę kamienną, z aramejską inskrypcją: "Królestwo Izraela" oraz "Dom Dawida". Z kolei stela króla Moabu Meszy opiewa zwycięstwo Dawida nad królem Omrim, założycielem Samarii (będącej zaczątkiem królestwa północnego). - Nie udało się jedynie w pełni potwierdzić, przynajmniej na razie, jednego z najważniejszych wydarzeń opisywanych w Starym Testamencie, jakim było powstanie potężnego królestwa Dawida i Salomona - mówi "Wprost" prof. Israel Finkelstein, dyrektor Instytutu Archeologii uniwersytetu w Tel Awiwie, autor głośnej książki "The Bible Unearthed: Archeology's New Vision of Ancient Israel and Origins of Its Sacred Texts" ("Biblia bez tajemnic: starożytny Izrael w świetle najnowszych wykopalisk archeologicznych").

Od mitu do historii
Według Biblii, Dawid (1010-970 r. p.n.e.), który jako młodzieniec strzałem z procy pokonał filistyńskiego olbrzyma Goliata, przejął władzę po pierwszym królu Izraela Saulu. Filistyni (lud morza początkowo osiadły w południowej części Kanaanu) uczynili go wasalnym władcą Hebronu, ale po siedmiu latach sprawowania władzy wystąpił przeciwko swym panom i zajął Jerozolimę, która u zarania pierwszego tysiąclecia została stolicą Izraelitów. Po 40 latach jego królestwo rozciągało się już od Eufratu po Morze Śródziemne i stało się najpotężniejszym państwem starożytnego Bliskiego Wschodu. Według Pierwszej Księgi Królewskiej, "srebra złożył król w Jerozolimie tyle, ile kamienia". Z badań archeologów wynika jednak, że w tym okresie Jerozolima liczyła jedynie 2 tys. mieszkańców, a królestwo Dawida i Salomona było mało znaczącym państwem-miastem, na południu graniczyło z Egiptem, a na północy z Syrią. Wskazują na to również prowadzone od 10 lat wykopaliska w Megiddo (dziś Tell el-Mutesellim), które od X wieku p.n.e. było ważnym ośrodkiem państwa izraelskiego, a jego początki sięgają IV tysiąclecia p.n.e.
- Dawid i Salomon to najprawdopodobniej postaci historyczne - uważa prof. Finkelstein. Nie ma jednak pewności, czy znajdujące się w Megiddo fortyfikacje i pałace powstały w czasach Salomona, czy później, w IX wieku p.n.e., za panowania Achaba. Autorzy Pisma Świętego świadomie przeinaczyli fakty lub pomylili daty wydarzeń, które opisywali kilkaset lat później (jedynie część badaczy uważa, że główne teksty Biblii powstały około 1000 r. p.n.e., inni bibliści oceniają, że było to 500-600 lat p.n.e., a nawet 350 lat p.n.e., czyli już po śmierci greckich filozofów Sokratesa i Platona). "Stary Testament to kompilacja starożytnych dokumentów, odzwierciedlająca również wierzenia, uprzedzenia polityczne i aspiracje określonych kultur" - uważa amerykański historyk David M. Rohl, autor książki "Faraonowie i królowie: Biblia od mitu do historii". Czy taką "kompilacją" jest też jeden z najbardziej kontrowersyjnych fragmentów Starego Testamentu ukazujący exodus plemion żydowskich z Egiptu?

Przepaść światopoglądowa
"Około sześciuset tysięcy mężów pieszo" uciekło wraz z Mojżeszem "z domu niewoli" przed faraonem, który zmuszał ich do niewolniczej pracy - opisuje Pięcioksiąg Mojżeszowy, czyli Tora. - Starożytni Egicjanie nic jednak nie wspominają w zapisanych hieroglifami dziejach państwa o exodusie Hebrajczyków z Egiptu do Kanaanu - być może władcy Egiptu nie chcieli się przyznać do porażki - mówi ks. prof. Julian Warzecha. Kroniki egipskie i mezopotamskie mówią jedynie o wędrówkach grup włóczęgów określanych m.in. mianem habiru, co może sugerować, że chodzi o Hebrajczyków. Archeolodzy odkopali stelę faraona Merenptaha, pochodzącą z 1207 r. p.n.e., na której pojawia się nazwa plemienia Izrael - spacyfikowanego podczas karnej ekspedycji! Tym większym zaskoczeniem jest odkrycie austriackiego egiptologa prof. Manfreda Bietaka. W sprawozdaniach z wykopalisk w Tebach Zachodnich koło Luksoru uczony znalazł opisy budynków, jakie stawiali starożytni Żydzi, tzw. czteroizbowych domów izraelskich. "Na podstawie sąsiednich wykopalisk można sądzić, że będące najprawdopodobniej dziełem Hebrajczyków chaty powstały w XII wieku p.n.e., a zatem ponad sto lat przed powstaniem królestwa Dawida" - twierdzi uczony na łamach "Biblical Archaeology Review". Jego zdaniem, archeolodzy prowadzący wykopaliska koło Luksoru nie zwrócili uwagi na te budynki, bo byli zajęci odkopywaniem bardziej dla nich interesujących świątyń faraonów z XIV wieku p.n.e.
"Wytworzyła się przepaść światopoglądowa między tymi, którzy chcieliby brać opowieści biblijne za dobrą monetę, a tymi, którzy odmawiają tym opisom wszelkiej ścisłości historycznej" - twierdzi prof. Robert Bianchi z Nowego Jorku. Jego zdaniem, najbardziej niepokoi to, że ta polaryzacja poglądów przeistoczyła się w konflikt "ślepej wiary" z "naukowym sceptycyzmem" i nie pozostawia wiele miejsca na kompromisy.
Każda księga biblijna ulegała licznym przeróbkom. Autorzy wykorzystywali różne źródła: dokumenty, a także podania i tradycje ludowe, spisywali je po długim okresie ustnego przekazywania ich z pokolenia na pokolenie. Biblii nie należy odczytywać dosłownie - przypomina Kościół katolicki. Błędem jest też doszukiwanie się w Piśmie Świętym ukrytych słów i zaszyfrowanych informacji, które udaje się jakoby odczytać dopiero w czasach współczesnych dzięki zastosowaniu komputerów.

Księga apokalipsy według Drosnina
Michael Drosnin, były współpracownik "Washington Post" i "Wall Street Journal", twierdzi, że w Biblii jest ukryta druga księga, w której zakodowano przyszłość świata od chwili, gdy Bóg objawił się Mojżeszowi. Amerykański dziennikarz przekonuje w wydanej w tym roku w Polsce książce "Kod Biblii 2. Odliczanie", że w biblijnej enigmie są zaszyfrowane informacje o II wojnie światowej, a także o zrzuceniu bomby na Hiroszimę, wojnie w Zatoce Perskiej i lądowaniu Amerykanów na Marsie, a nawet o ataku na WTC! W liście do prezydenta George'a Busha Michael Drosnin ostrzega, że w latach 2005-2006 nastąpi wojna światowa i atomowa zagłada. "Biblia to księga świata, najbardziej skomplikowane i monumentalne wydawnictwo starożytności" - pisze Giovanni Maria Vian w książce "Bibliotheca divina" ("Boska biblioteka"), nie doszukując się złowieszczych prognoz między wierszami. Może zatem jeszcze trochę pożyjemy.



Kiedy narodził się Chrystus?
Nie wiadomo, kiedy dokładnie narodził się Jezus. Z pewnością nie był to pierwszy rok naszej ery. Sugestia wyznaczenia tej daty na 753 r. od założenia Rzymu pojawiła się w początkach III wieku. Hipolit Rzymski, Euzebiusz z Cezarei i Epifaniusz wyliczyli, że Chrystus przyszedł na świat w 42. roku panowania Oktawiana Augusta. Tę datę usankcjonował w VI wieku n.e. Dionizjusz Mały, opracowując kalendarz liturgiczny. Większość badaczy uważa, że Jezus urodził się w 4-7 r. p.n.e. Według św. Mateusza, było to w roku śmierci Heroda I Wielkiego, czyli w 4 roku p.n.e.
Sporny jest też dzień narodzin Chrystusa. Hipolit uważał, że Jezus urodził się 25 grudnia. - Ta data nie ma historycznego uzasadnienia - powiedział "Wprost" ks. prof. Julian Warzecha z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Prof. Shermaryahu Talmon, izraelski naukowiec pochodzący ze Skierniewic, przekonywał w latach 50., że kluczowe w ustaleniu dnia przyjścia Jezusa na świat są urodziny starszego o pół roku Jana Chrzciciela. W Ewangelii św. Łukasza Zachariasz posługiwał w świątyni pod koniec września. Wkrótce po jego powrocie do domu żona Zachariasza Elżbieta zaszła w ciążę, a ich syn Jan urodził się w końcu czerwca. Stąd można wysnuć wniosek, że urodzony pół roku później Jezus przyszedł na świat w końcu grudnia. W Ewangelii św. Łukasza czytamy jednak, że w rejonie Betlejem, gdzie Maryja urodziła Jezusa, "przebywali w polu pasterze i trzymali straż nocną nad swoją trzodą". Tymczasem od listopada do marca w tej części świata panuje zimowa pora deszczowa, a chłód i wilgoć uniemożliwiają wypasanie bydła.
Obchody Bożego Narodzenia 25 grudnia mogły być odpowiedzią chrześcijaństwa na obrządki mitraizmu, religii, która trafiła do Rzymu z Iranu w I-II wieku p.n.e., a potem stała się konkurencją dla chrześcijaństwa. Mitra był czczony jako bóg słońca, a 25 grudnia był jego świętem. - Można przypuszczać, że obyczajom pogańskim związanym ze świętem słońca nadano nowy kształt i nową treść - mówi ks. prof. Julian Warzecha. Chrześcijanie przejęli niektóre obrządki wyznawców Mitry, którzy również kultywowali chrzest, pozdrawiali się znakiem krzyża i wierzyli w zbawczą moc swojego boga. Grudniowa data Bożego Narodzenia miała też odciągnąć chrześcijan od hulaszczych uroczystości narodzin słońca, które w Imperium Rzymskim odbywały się od 17 do 24 grudnia.
Alicja Baranowska
Więcej możesz przeczytać w 51/52/2003 wydaniu tygodnika Wprost.

Archiwalne wydania tygodnika Wprost dostępne są w specjalnej ofercie WPROST PREMIUM oraz we wszystkich e-kioskach i w aplikacjach mobilnych App StoreGoogle Play.

Spis treści tygodnika Wprost nr 51/52/2003 (1099)

  • Na stronie - Huśtawka na karuzeli28 sty 2008Podobno jesteśmy tak zbudowani, że brakuje nam tego, czego mamy dosyć. Z tego powodu zapewne listonosze spędzają urlop na wczasach wędrownych, górnicy pod kołdrą, a konie jeżdżą na wczasy w siod-le. W PRL żyliśmy jak na huśtawce, co było nie do...3
  • Peryskop28 sty 2008Dwa kilogramy Polski Nie więcej niż dwa kilogramy - tyle mogą ważyć świąteczne paczki wysyłane do polskich żołnierzy w Iraku. W paczkach nie może być alkoholu i leków. Edyta Gąsiorowska ze Szczecina, żona chorążego Jacka Gąsiorowskiego z...6
  • Dossier28 sty 2008Donald TUSK wicemarszałek Sejmu RP, lider Platformy Obywatelskiej "To, że SLD nie pali się do skrócenia kadencji Sejmu, zaczyna być coraz bardziej zrozumiałe. Kiedyś premier Miller powiedział, że dziwi się karpiom, które głosują...7
  • Poczta28 sty 2008Równi i równiejsi Stronami (podmiotami, sygnatariuszami) Unii Europejskiej nie są obywatele, lecz reprezentujące ich państwa. Całkowicie nieuzasadnione jest zatem uzależnianie liczby głosów w radzie unii od liczby...11
  • Kadry28 sty 200811
  • M&M28 sty 2008 KAŻDEMU WEDŁUG POTRZEB Czym choinka bez bombek, czym bez psa pancerni, tym bez wkładu Leppera intelekt Jaskierni.12
  • Playback28 sty 200812
  • Macocha Śnieżki uniewinniona28 sty 2008Według najnowszych badań baśniofilów, Królewna Śnieżka nie padła ofiarą złej macochy, ale rodzonej matki. Podczas międzynarodowego kongresu filologów w Poczdamie Heinrich Dickerdoff, prezes Europejskiego Stowarzyszenia Baśni,...12
  • Fotoplastykon28 sty 200814
  • Germania28 sty 2008Niemcy rządzące Europą - o to chodzi w zamieszaniu wokół europejskiej konstytucji Niemcy odegrały kluczową rolę w budowie Europy, więc nadszedł czas, by teraz bronić Niemiec" - powiedział przed rozpoczęciem brukselskiego szczytu premier Szwecji...16
  • Eurofikcja28 sty 2008Mistyfikacje zamiast realiów są podstawą jednoczenia Europy Komentarze zachodniej prasy na temat obecnego stanu integracji europejskiej mogą wprawić polskiego czytelnika w stan pomieszania. Mało jest w nich triumfalistycznej retoryki o jedności...20
  • Praktyczna pani28 sty 2008Danuta Hübner będzie najlepszym komisarzem Unii Europejskiej - dla Francji i Niemiec Oklaskami przyjęli brukselscy urzędnicy w listopadzie 2001 r. nominację Danuty Hübner na stanowisko szefa Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej. "Nareszcie...23
  • Duma Polski28 sty 2008Powiedzmy sobie szczerze: mało kto wpada w entuzjazm, gdy dowiaduje się, że jesteśmy z Polski. Nawet przychylność jest raczej wyjątkiem. Funkcjonariusze straży granicznej i celnicy na lotniskach na widok polskiego paszportu zazwyczaj przybierają...26
  • Wojny Kisiela28 sty 2008Nagrody Kisiela 2003: socjalizm nie, wypaczenia tak Wojna nie przychodzi wtedy, gdy gotowi są na nią wszyscy, lecz wtedy, gdy gotowi są na nią niektórzy" - pisał Stefan Kisielewski. Gotowi na wojnę ze skorumpowanym państwem, głupotą i populizmem...32
  • Konstytucja Buzka28 sty 2008Lekarstwo na raka biurokracji ponad 80 lat temu znalazł przodek premiera Jerzego Buzka. Trzeba je tylko zastosować Trzech Buzków z pokolenia dziadków premiera Jerzego Buzka znalazło się w "Wielkiej encyklopedii powszechnej". W światowej...36
  • Alfabet koalicji28 sty 2008Anita Błochowiak - zrobiła w SLD chyba największą karierę: od Panny Nikt do znanej amatorki toalet i mocnych wrażeń. Posłanka SLD zasłynęła nie tylko dzięki pedałom i ich kolorowym skarpetkom. Wcześniej wykazała się szczególną predylekcją...40
  • Alfabet opozycji28 sty 2008Amfetamina - specyfik popularny w kołach zbliżonych do Ligi Polskich Rodzin. Handlował nim pewien młody ligowiec, a poseł Gabriel Janowski (już, niestety, nie w lidze) czerpał zeń energię i natchnienie do swych licznych przygód. Warto...42
  • Ubodzy krezusi28 sty 2008Miliony zarabiane przez mistrzów sportu to propagandowa bzdura "Trzy miliony dolarów w trzy lata zarobi polski nastolatek" - napisały gazety, gdy koszykarz Maciej Lampe podpisał kontrakt z New York Knicks. Lampe tych milionów nigdy nie zobaczy....44
  • Oskarżona Grażyna K.28 sty 2008Po wyroku NSA oczyszczającym Romana Kluskę wydawało się, że polowanie na biznesmenów zostało przynajmniej ograniczone. Nic z tego! Teraz obiektem polowania z nagonką została Grażyna Kulczyk. Ona oraz należąca do niej firma Fortis powinny być jak...48
  • Nałęcz - Rozwiązać państwo!28 sty 2008Nasi politycy już dzień po przegranych wyborach szukają rewanżu na rywalach Posłowie Prawa i Sprawiedliwości oraz Ligi Polskich Rodzin zgłosili wnioski o skrócenie kadencji Sejmu, czyli o natychmiastowe rozwiązanie parlamentu. Takie propozycje są...48
  • Wydarzenia - Polska 200328 sty 2008Adam Małysz jako pierwszy skoczek w historii po raz trzeci z rzędu zdobywa Puchar Świata, a do tego dwa złote medale mistrzostw świata: jeden za wszystkich Powołano sejmową komisję śledczą do zbadania afery Rywina: rywinoterapia...50
  • Powiedzenia roku28 sty 2008My jesteśmy partią godną, jesteśmy partią o bardzo dużym zapleczu społecznym i nasz elektorat oczekuje od nas postawy godnej tego poparcia, jakie mamy w narodzie JERZY JASKIERNIA szef klubu SLD Rząd próbuje przekonać Wysoką Izbę, że...50
  • Wydarzenia - świat 200328 sty 2008"Stara Europa" wypowiada zimną wojnę USA: przepaść atlantycka Autorka bestsellerowych wspomnień Hillary Clinton mierzy w Biały Dom: first Mrs. President? Epidemia SARS na Dalekim Wschodzie: tygrysia dżuma52
  • Lista nieobecności28 sty 2008POLSKA Roman Andrzejewski Żył 65 lat Biskup włocławski, krajowy duszpasterz wsi. Z zamiłowania - filolog klasyczny. 16 lat dojeżdżał maluchem z Włocławka do Lublina, by na KUL wykładać literaturę antyczną. Zmarł z powodu niewydolności układu...54
  • Giełda i wektory28 sty 2008Hossa Świat Kruszenie muru Polskie Centrum Handlowe powstaje w Berlinie. Inwestorem jest szwedzki SEB-Bank oraz niemiecka firma Grundstucksges - dowiedział się "Wprost". W siedmiopiętrowym budynku znajdą się polskie sklepy, restauracje,...58
  • Klub pięciu kontynentów28 sty 200825 najbogatszych emigrantów z Polski Barbara Piasecka-Johnson (162. miejsce na liście najzamożniejszych ludzi świata "Forbesa") nadal jest najbogatszą emigrantką polskiego pochodzenia. Jej majątek w ciągu roku zmalał jednak aż o 200 mln dolarów....60
  • Mitomania globalna28 sty 2008Pięć najbardziej szkodliwych mitów ekonomicznych We współczesnym świecie popełniono tak wiele błędów gospodarczych, że trudno wybrać najpoważniejsze lub najśmieszniejsze. Pięć koncepcji (i ich twórcy) ma jednak zasługi szczególne. Co gorsza,...70
  • Manifest kapitalistyczny28 sty 2008Własność prywatna, czyli tajemnica powstania nowoczesnej cywilizacji Kiedy w 1848 r. Marks i Engels wypowiedzieli w "Manifeście komunistycznym" wojnę własności prywatnej, uderzyli w samo serce - nie tylko kapitalizmu. Także w serce współczesnej...72
  • Rok bandytów i znachorów28 sty 2008Rekomendacje "Wprost" do Nagrody Złamanego Grosza 2003 Gdyby Grzegorzowi W. Kołodce dano dłużej pokierować naszymi finansami, spełniłaby się jego wizja, że jedynym ratunkiem dla Polski jest nasycenie gospodarki (która jest jak wyschnięta gąbka)...76
  • Filantropia spekulacyjna28 sty 2008Jak upada George Soros - "piąte mocarstwo świata" Niespełna 74-letni George Soros kreuje się na współczesnego Zorro. Jednego dnia jest bezlitosnym spekulantem, wygrywającym finansowe stracia z najpotężniejszymi państwami (w 1992 r. w ciągu kilku...82
  • Santa Claus na procesorach28 sty 2008Za elektroniczne gadżety Amerykanie płacą o jedną trzecią mniej niż Polacy W tym roku pod choinką co drugi Amerykanin znajdzie elektroniczny supergadżet. Supernowoczesny. I supertani. Sprzedawane w tym roku w Ameryce telefony komórkowe coraz...85
  • Załatwione odmownie - Podglebie cywilizacji28 sty 2008Putinowska koalicja jest "wydmuszką", zza której wygląda twarz kolejnego samodzierżcy Aresztowanie rosyjskiego miliardera Chodorkowskiego, tak jak wcześniejsze aresztowania innych biznesmenów, wstrząsnęło moskiewską giełdą. Zachwiało też...86
  • Balcerowicz wprost - Na tle liderów28 sty 2008To liberalne reformy zredukowały w Polsce szkodliwą interwencję państwa i dały ludziom wolność Wbrew populistycznym atakom Polska generalnie nie zmarnowała lat, które upłynęły od upadku socjalizmu. Świadczą o tym wyniki badań prowadzonych m.in....88
  • 2x2=4 - Smutne refleksje o stanie państwa28 sty 2008Społeczeństwo obywatelskie przegrywa u nas z centralistyczną mentalnością Centralizm ma się u nas znowu coraz lepiej, a państwo coraz gorzej. Wydatki budżetowe na administrację, i to głównie centralną, wzrastają najszybciej. Ich hierarchia...89
  • Supersam28 sty 2008Domowa filharmonia Przezroczysty i głęboki - tak określa się dźwięk wydobywający się ze wzmacniacza Unison Research S2K. Odbiór muzyki płynącej z kolumn jest identyczny jak w sali koncertowej. Wzmacniacz równie dobrze jak muzykę...90
  • Front Jedności Zblatowanych28 sty 2008Gdyby politycy mieli honor, okolice Sejmu byłyby usiane zwłokami samobójców i ofiar pojedynków Pojawiła się nowa harmonia społeczna. Coraz częściej słyszy się o towarzyskich imprezach, w których zgodnie uczestniczą politycy, gwiazdy rozrywki,...92
  • Polska królowa28 sty 2008Matka belgijskiej księżniczki Matyldy urodziła się w tym samym szpitalu co Aleksander Kwaśniewski Nareszcie królową będzie prawdziwa Belgijka łącząca podzielonych Flamandów i Walonów - tak w 1999 r. komentowano ślub Matyldy d'Udekem d'Acoz z...96
  • Ład chaosu28 sty 2008Norman Foster kontra Frank Gehry Wielkie bryły geometryczne wcinają się w starą zabudowę miast, często budząc lęk, że nowa architektura to tylko agresja i chaos. Norman Foster, jeden z najsłynniejszych w świecie architektów, świadomie...100
  • Policja duchowa28 sty 2008Czy anioły ingerują w nasze życie? Jeśli wierzysz w istnienie aniołów i nie uznajesz ich za takie same twory wyobraźni jak trole, centaury czy hobbity - nie musisz się wstydzić. Z badań Instytutu Gallupa wynika, że w anioły wierzy 72 proc....104
  • Komisja Śledcza Satyryków28 sty 2008obcy z konstelacji LWA Kiedy zwykła logika i dedukcja zawodzą, jedynym sposobem wytłumaczenia zjawisk niepojętych bywa magia, metafizyka lub fantastyka. Ponieważ wiele wskazuje na to, że w końcowym werdykcie sądu okaże się, iż Rywin z propozycją...108
  • Makłowicz do Bikonta, Bikont do Makłowicza - Głos mają ryby28 sty 2008Piotrusiu! Wróciłem właśnie z Końskich, miasta w Świętokrzyskiem, gdzie nagrywaliśmy kolejny odcinek "Podróży kulinarnych". Pobyt niezwykle miły i owocny. Wyobraź sobie, że w powiecie koneckim we wsi Kołoniec, opisywanej przez Reymonta w relacji z...112
  • Druga płeć - Mężowi pod choinkę28 sty 2008Każdy mąż chciałby przynajmniej raz dziennie usłyszeć, że jest dla swojej żony bohaterem Jeden z amerykańskich dowcipów brzmi tak: "Oto nadszedł długo oczekiwany moment - właśnie otwarto Centrum Idealnego Męża. W tym supernowoczesnym markecie...114
  • Testament Ericha Kocha28 sty 2008"Wprost" dotarł do sensacyjnych zapisków Ericha Kocha, osławionego gauleitera Prus Wschodnich. Wynika z nich między innymi, że Bursztynową Komnatę, przedmiot targów o własne życie z władzami komunistycznej Polski, Koch mógł ukryć w Krasnem, w swym...116
  • Zwycięzca pustyni28 sty 2008Dawida Josefa Gryna Ben Guriona droga z ziemi polskiej do ziemi obiecanej Trudno sobie wyobrazić nowoczesny Izrael bez geniuszu i pracowitości Dawida Ben Guriona. Godne podkreślenia jest przy tym, że w pierwszym rządzie Państwa Izrael, stworzonym...120
  • Know-how28 sty 2008Nowe dzieci Urana Posługując się teleskopem Hubble'a, naukowcy odkryli dwa niewielkie księżyce Urana. W ten sposób liczba znanych naturalnych satelitów tej planety zwiększyła się do 24. Księżyce mają odpowiednio 12 i 16...122
  • Boski podręcznik28 sty 2008Czy Biblia może być przewodnikiem po starożytności? Cudów opisanych w Księdze Wyjścia, które - wedle Biblii - pomogły uciekającym z egipskiej niewoli Izraelitom, nie trzeba tłumaczyć interwencją Stwórcy. Jak dowodzi prof. Colin Humphreys, fizyk z...124
  • Strachy na Lachy28 sty 2008Duchy, czyli zaburzenia pola magnetycznego i infradźwięki? Duchy opanowały muzeum przemyskiego Zamku Kazimierzowskiego! Nie mający ochoty na spotkania ze zjawami pracownicy muzeum ogłosili strajk i odmówili pracy w nocy. W tym czasie w zamkowych...130
  • Dno skarbów28 sty 2008762 metry do 4 miliardów dolarów Gdy 27 grudnia 1693 r. w pierwszy rejs wyruszał okręt HMS "Sussex" z 80 działami na pokładzie, żaden z 560 członków załogi - z wyjątkiem admirała sir Francisa Wheelera - nie domyślał się, jaki jest docelowy port...134
  • Bez granic28 sty 2008Kontrrewolucjonista Mikołaj Są jeszcze enklawy prawdziwej wolności. Kubańczycy i w tym roku nie będą obchodzić Bożego Narodzenia. W 1969 r. Fidel Castro wykreślił je z listy świąt. Władze są zobowiązane do usuwania z ulic wszystkich świątecznych...138
  • Zarząd Europy28 sty 2008Jak w piekle Dantego, tak i w Unii Europejskiej można wyodrębnić siedem kręgów władzy Unia Europejska to z pun-ktu widzenia struktury zarządzania twór przedziwny, bardziej przypominający ZSRR niż nowoczesną demokrację zachodnią. Władza skupiona...140
  • Wojna na śmierć i życie28 sty 2008Rozmowa z Walterem Laqueurem146
  • Menedżerowie śmierci28 sty 2008Do największych sponsorów terroryzmu należą dziś Arabia Saudyjska i Unia Europejska Cherlawy i schorowany Osama bin Laden, główny animator największych zamachów na wolny świat, nie jest typem nieustraszonego bojownika. Nie ma też charyzmy...148
  • Polska na równiku28 sty 2008Władze Wyspy Bożego Narodzenia życzą ci wesołych świąt Welcome to Christmas Is' - wita przybyszów schludny barak portu lotniczego. Po betonowej płycie lotniska spacerują kraby, za płotem stoją wpatrzone w samolot i pasażerów gromadki kobiet z...152
  • Menu28 sty 2008Świat Grecki obłęd El Greco za życia nie zrobił wielkiej kariery. Jego styl wydawał się tak dziwny XVI-wiecznym odbiorcom, że krążyły plotki o rzekomym obłędzie i wadzie wzroku malarza. Nie zdobył uznania Filipa II, musiał opuścić hiszpański...156
  • Bestsellery 200328 sty 2008KINO reż. Peter Weir Pan i WŁadca: Na krańcu świata CinePix Kolejna oscarowa kreacja Russela Crowe'a. Tym razem wciela się w dowódcę brytyjskiej fregaty z początku XIX wieku - Jacka Aubreya. Przez dwa oceany ściga większy i lepiej uzbrojony...158
  • Antyamerykańska obsesja28 sty 2008Kultura staje się dekadencka, gdy przejawia skłonność do krytykowania innych kultur, a samą siebie gloryfikuje W inspirowanej przez Francję europejskiej retoryce "kulturową wyjątkowość" zastępuje "kulturowa różnorodność". W rzeczywistości oba te...162
  • Arcydzieła nijakości28 sty 2008Polscy pisarze nie potrafią zdobywać serc czytelników Witold Gombrowicz powiedział kiedyś, że narodzinom arcydzieła towarzyszy wrzawa, entuzjazm, dźwięk dzwonów. Praktyka pokazuje, że bywa inaczej. Arcydzieła Cypriana Kamila Norwida, Bolesława...166
  • DVDmania28 sty 2008Nowy gatunek telewizyjny, serial na żądanie, powstał dzięki technologii DVD To technika w największym stopniu decyduje obecnie o nowych gatunkach w kulturze popularnej. Nie byłoby blogów jako nowego rodzaju pamiętnikarstwa, gdyby nie komputery i...168
  • Ostra jazda28 sty 2008Rozmowa z KIEFEREM SUTHERLANDEM, kanadyjskim aktorem, odtwórcą głównej roli w serialu "24 godziny"170
  • Przebój na zabój28 sty 2008Superhit przychodzi jak policja, czyli nieproszony Dlaczego jedna piosenka staje się przebojem, a druga - nie, mimo że obie są do kitu? Jak to się dzieje, że tę samą piosenkę nucą w kółko jak ogłupiali zarówno pani ze sklepu, jak i traktorzysta,...172
  • Lwowska kopalnia obrazów28 sty 2008Po raz pierwszy od ponad 60 lat można w Polsce oglądać arcydzieła naszego malarstwa ze Lwowa Można tam zobaczyć obrazy Tycjana, Goi i Rubensa, a przed wojną był jeszcze Rembrandt. Można podziwiać prace Marcello Bacciarellego, Jana Matejki, Józefa...175
  • Kalendarz Sawki 200328 sty 2008178
  • Maliny narwane do picia28 sty 2008Nawet najwięksi twórcy mieli większy kłopot, żeby zrobić dobrą reklamę, niż namalować kolejny obraz John Cleese, jeden z członków Latającego Cyrku Monty Pythona, powtarza, że stworzenie dobrej, zabawnej reklamy jest trudniejsze niż napisanie...180
  • Organ Ludu28 sty 2008TRYBUNA PRZYMIERZA MIĘDZY DAWNYMI A MŁODYMI Nr 51/52 (64/65) Rok wyd. 2 WARSZAWA, poniedziałek 15 grudnia 2003 r. Cena + VAT + ZUS + akcyza Ballada klerykalno-postĘpowa (zamiast kolędy). Słowa i muzyka - ludowe1) Jak to premier w sondażach...181
  • Skibą w mur - Potwory i spółka28 sty 2008Polityków wiele łączy z bohaterami filmów dla dzieci, na przykład umiejętność wychodzenia z najgorszych wpadek bez szwanku Zawsze miałem podejrzenia, że politycy to postaci z filmów animowanych. Długoletnia obserwacja tej tajemniczej grupy...182